موانع جغرافیایی
تفریح و سرگرمی
نمودار ۱-۱: مدل مفهومی پژوهش
منبع: محققق ساخته (بر اساس بررسی ادبیات پژوهش)
با توجه به بررسی­های انجام شده، مؤلفه­ های محدودیت­های گردشگران خارجی غیرمسلمان در ایران در قالب مدلی همانند آن چه که در نمودار ۱-۱ مشاهده می­ شود، شناسایی و جهت انجام پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفتند.
۹-۱ شرح واژگان و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش
محدودیت سفر: هر آن چه که گردشگر را از مشارکت در انجام سفر به مقصد خاصی بازمی­دارد، محدودیت نام دارد (جکسون، ۱۹۸۸).
۱۰-۱ خلاصه فصل اول
در این فصل نگاهی مختصر به موضوع پژوهش داشتیم. در ابتدا بیان مسأله و ضرورت انجام این پژوهش پرداخته شد. سپس برخی از مهم­ترین مطالعات انجام شده در خصوص محدودیت­های سفر معرفی شدند. پس از آن چارچوب نظری پژوهش ارائه، و در نهایت، برخی از واژگان و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش به اختصار توصیف گردید.
فصل دوم: مبانـی نظـری و پـیشینه پـژوهش
۱-۲ مقدمه
مردم برای ارضای نیازهای مختلف خود به کشورهای دیگر سفر می­ کنند. با این حال کسانی نیز هستند که تمایلی برای سفر ندارند. با این وجود دو سوال اساسی به وجود می ­آید: نخست اینکه، چرا مردم به مسافرت می­روند و چه مزایایی از سفر به دست می­آورند؟ دوم اینکه، چرا برخی از مردم علی­رغم علاقه و اشتیاق، به مسافرت نمی­روند (اویسال^[۱۲]، ۱۹۹۶؛ اُه، اویسال و ویور^[۱۳]، ۱۹۹۵؛ پیو، اویسال و مک­لیلان^[۱۴]، ۱۹۸۹)؟

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یکی از مهمترین اهداف پژوهش­های اوقات فراغت، درک رفتار افراد در زمان فراغتشان است. لذا بررسی علل بازدارنده افراد از فراغت، اهمیت دارد (زیونگ^[۱۵]، ۲۰۰۶). موضوع موانع و محدودیت­های فراغت توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است (الکساندریس و کارول^[۱۶]، ۱۹۹۷). از آنجا که محدودیت­های فعلی افراد، نقش تعیین­کننده ­ای در مشارکت آنان دارد، بررسی آن بسیار ارزشمند است (الکساندریس، کوتوریس و ملیگدیس^[۱۷]، ۲۰۰۶؛ دراکو، جورج و کریاکی^[۱۸]، ۲۰۰۸). توجه به محدودیت­هایی که افراد را از مشارکت در فعالیت­های فراغتی بازمی­دارد، به یکی از حوزه ­های پژوهش­های تخصصی ادبیات فراغت و تفریح تبدیل شده است (هال و پیج، ۲۰۰۶).
بازاریابی گردشگری بین ­المللی^[۱۹] در ایران به وفور به وسیله مشکلاتی درباره تصور ملی در ارتباط با وابستگی­های سیاسی و منطقه­ای و همچنین موضوعات فرهنگی و اجتماعی، با چالش روبرو شده است(باتلر و هینچ^[۲۰]، ۲۰۰۷). این در حالی است که، ایران یکی از مهمترین کشورهای جهان از نظر وسعت و قدمت مکان­های تاریخی و فرهنگی به شمار می­رود. بر همین اساس، پتانسیل بسیار زیادی برای جلب گردشگران بین ­المللی دارد. متأسفانه کشورهای اروپایی و امریکا علی­رغم روابط پایدار خود با کشورهایی نظیر ژاپن، ترکیه، روسیه، کشورهای آسیای میانه و سایر کشورهای اسلامی (شیعه)، تمام تلاش خود را جهت انزوای بیشتر این کشور به کار می­گیرند. این امر مشکلات متعددی را برای گردشگران بین ­المللی ورودی به ایران ایجاد کرده است؛ برای مثال، تحریم­های بین ­المللی باعث افت خدمات خطوط هوایی داخلی ایران شده است. علی­رغم تمامی این مشکلات، ایران همچنان در مسیر رشد برای جذب گردشگران خارجی قرار دارد (کوپر، ابوبکر و ارفورت^[۲۱]، ۲۰۰۱؛ کزاک^[۲۲]، ۲۰۰۲؛ گلدنر و ریچی^[۲۳]، ۲۰۰۶؛ لاوز، پریدو و موسکاردو^[۲۴]، ۲۰۰۶). این فصل در چهار بخش «ادبیات نظری پژوهش»، «صنعت گردشگری در ایران»، «مروری بر پژوهش­های پیشین»، و «مدل مفهومی پژوهش» سازماندهی شده است و به تشریح مبانی نظری پژوهش می ­پردازد.
۲-۲ بخش اول: ادبیات نظری پژوهش
۱-۲-۲ نگاهی به صنعت گردشگری
پروفسور جعفر جعفری در مقدمه کتاب مبانی برنامه­ ریزی گردشگری می­نویسد:
«امروزه گردشگری فراتر از یک صنعت به پدیده­ای اجتماعی ـ اقتصادی در سطح جهان تبدیل شده است. سال­هاست که گردشگری به مثابه مقوله­ای حیاتی در راستای تبدیل جهان به جامعه­ای متحد و متمرکز فعالیت نموده است؛ جامعه­ای که آن را دهکده جهانی می­نامیم. بر اساس پژوهش­ها، در صورتی که گردشگری به گونه ­ای صحیح به کار گرفته و برنامه­ ریزی شود، می ­تواند عامل ایجاد همبستگی و مانع بروز جدایی گردد. صنعت گردشگری حقیقتاً گستره­ای جهانی یافته است؛ به گونه ­ای که، همه کشورهای شمال و جنوب در آن نقش دارند: خواه در نقش بازارهای مولد گردشگر، خواه مقاصد گردشگری، یا هر دو. این صنعت ثابت کرده است که دارای قدرت ترمیم­پذیری بسیاری می­باشد و در برابر تأثیرات حوادث اخیر نظیر بحران انرژی، جنگ­های خلیج فارس و حتی شیوع بیماری سارس و حملات ۱۱ سپتامبر پایداری چشمگیری از خود نشان داده است. استناد به تاریخچه موفق گردشگری این اطمینان را به وجود می ­آورد که گردشگری همچنان باقی خواهد ماند» (حیدری چیانه، ۱۳۸۷).
شاید مهمترین و نخستین موضوع در مطالعه صنعت گردشگری، چیستی، ماهیت و در نهایت تعریف آن است که به سبب گستره سریع عوامل و زمینه ­های مؤثر در این صنعت، این امر با چالش عمده­ای مواجه شده است. گلدنر و ریچی (۲۰۰۳) گردشگری را علم، هنر و تجارت تهیه مطلوب نیازهای بازدیدکنندگان تعریف می­ کنند. جعفری^[۲۵] (۱۹۹۷) نیز معتقد است که صنعت گردشگری بررسی و مطالعه مقولات مرتبط با شخصی است که از محیط عمومی خود دور شده است. از سوی دیگر، سازمان جهانی گردشگری^[۲۶] (۱۹۹۳) تعریفی را به صورت استاندارد و بین ­المللی پیشنهاد کرده است که در آن عمدتاً عوامل زمان و محیط زندگی مد نظر قرار گرفته است. این صنعت به عنوان یک علم، علم میان رشته­ای محسوب می­ شود که در گرو درآمیختن چندین علم مختلف با همپوشی مناسب است. جغرافیا، محیط زیست، معماری، کشاورزی، فضای سبز، بازاریابی، تاریخ، حقوق، تربیت بدنی، تجارت، بازرگانی، حمل و نقل، هتلداری، مدیریت رستوران، جامعه شناسی، اقتصاد، روان­شناسی و علوم سیاسی برخی از این علوم محسوب می­شوند که هر یک به صورت جداگانه رابطه­ای خاص با مطالعات گردشگری دارند (جعفری، ۱۹۸۷).
سازمان جهانی گردشگری که بسیاری از دولت­ها در آن عضویت دارند، راهی را برای ارائه تعریفی عمومی از گردشگری نشان داده است. در سال ۱۹۹۱ سازمان جهانی گردشگری و دولت کانادا، یک کنفرانس بین ­المللی دربارره مسافرت و آمارهای گردشگری در اتاوا، کانادا تشکیل دادند که نظر و پیشنهادهایی مربوط به گردشگری (تعریف و طبقه ­بندی آن) ارائه دادند. گردشگر کسی است که حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر برد (گی، ۱۹۹۷، ترجمه پارساییان و اعرابی، ۱۳۸۲). گردشگران بین ­المللی به افرادی گفته می­ شود که به خارج از کشور محل سکونت خود (به مدت حداکثر ۱۲ ماه) مسافرت نموده و هدف اصلی آنها دیدار از آن کشور است. گردشگران بین­امللی عبارتند از دیدارکنندگان یک شبه که حداقل یک شب را در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل بازدید به سر می­برند و دیدارکنندگان گذری (یک روزه) که شب را در کشور مورد بازدید نمی­گذرانند. این مورد شامل مسافران کشتی­ها و خدمه هواپیما می­ شود. حتی اگر کشتی یا هواپیما بیش از یک شب در یکی از مکان­های آن کشور توقف کند. هنگام طبقه ­بندی خاستگاه دیدارکنندگان انتساب آنها به کشور محل سکونتشان بهتر است تا توجه به ملیت آنها. هر کشوری باید یک نظام طبقه ­بندی خاص داشته باشد تا بتواند مبدأ مسافران خارجی به کشور را مشخص کند.
در مارس ۱۹۹۳ کمیسیون آمار ملل متحد^[۲۷] تعریف ارائه شده از گردشگری توسط سازمان جهانی گردشگری^[۲۸] را پذیرفت. بر اساس این تعریف، گردشگری عبارت است از مجموعه فعالیت­های افرادی که به مکان­هایی خارج از محل زندگی و کار خود به قصد تفریح و استراحت و انجام امور دیگر مسافرت می­ کنند و بیش از یک سال متوالی در آن مکان­ها نمی­مانند. به گردشگری باید از دیده تعاملی بین عرضه و تقاضا نگریست؛ طراحی و توسعه یک محصول، به منظور مرتفع ساختن یک نیاز، همین تعامل است که آثار اقتصادی، زیست­محیطی، اجتماعی، فرهنگی و دیگر آثار را تعریف می­ کند (داس ویل، سال، ۱۹۹۷، ترجمه اعرابی و ایزدی، ۱۳۸۶).
عده­ای چنین می­پندارند که گردشگری موجب تخریب و آسیب فرهنگ یک جامعه می­گردد و نسبت به عناصر فرهنگی خویش در طی زمان بیگانه می­گردد. در مقابل، برخی دیگر معتقدند که گردشگری یک گفتگوی گسترده و فرهنگی است و سیاحت­گران و گردشگران به گونه ­ای پیام­آوران فرهنگی هستند و به رشد و سازگار شدن فرهنگ­ها با یکدیگر یاری می­ دهند. در تمام طول تاریخ بشری تا دوران حاضر، گردشگری زمینه دیدار و گفتگوی مردمانی از فرهنگ­های گوناگون با یکدیگر بوده که نتیجه قهری و حتمی آن، غنی­تر شدن همه فرهنگ­هاست. بریدگی و انزوای فرهنگی علاوه بر آن که در فرهنگ­ها خفقان و تیرگی به وجود می ­آورد و به پژمردگی و پوسیدگی آنها می­انجامد، یک اثر ناگوار دیگر هم دارد و آن دور ماندن انسان­ها از یکدیگر و بیگانه­تر شدن آنها با هم است. در پژوهش­های جامعه ­شناسی گردشگری، روابط گردشگر و مردم کشور میزبان در قالب این الگو که از بیگانگی تا یگانگی به صورت یک پیوست تنظیم شده قابل مطالعه و بررسی است (دیبایی، ۱۳۷۱).
از دیدگاه سازمان جهانی گردشگری، گردشگری بین ­المللی با گردشگری داخلی متفاوت است و به محدوده مرزی کشور مربوط می­ شود. ولی این بدان معنا نیست که هر مسافر بین ­المللی یک بازدیدکننده تلقی شود. مسافر کسی است که برای خارج شدن از محل سکونتش سفر می­ کند. برای مثال، کارگری که برای کار از مرز خارج می­ شود بازدیدکننده محسوب نمی­ شود. گردشگری بین ­المللی همیشه در وهله اول از نظر اقتصادی مد نظر قرار می­گیرد؛ زیرا، این شکل از گردشگری نقش مهمی در بازرگانی و جریان ارزی ملت­ها بازی می­ کند (داس ویل، سال، ۱۹۹۷، ترجمه اعرابی و ایزدی، ۱۳۸۶).
آن چه در حوزه گردشگری حائز اهمیت است، این است که دولت­ها با آغاز قرن ۲۱ دیگر نمی­توانستند از رشد و توسعه گسترده صنعت گردشگری و حجم رقابتی شدید آن و همچنین گسترش بازارهای بین ­المللی گردشگری چشم­پوشی کنند. اگر چه رقابت در این زمینه بسیار متفاوت­تر از تمامی صنایعی است که پیش از این در آن رقابت به وقوع می­پیوست؛ زیرا، کشورها برای صادرات گردشگری، مجبور به جذب گردشگران به داخل کشور خود هستند (کوپر، ابوبکر و ارفورت، ۲۰۰۱؛ کزاک، ۲۰۰۲؛ گلدنر و ریچی، ۲۰۰۶؛ لاوز و همکاران، ۲۰۰۶). در این صنعت، قیمت و کیفیت محصول و همچنین تصویر بازار هدف نقش کلیدی در تشخیص روند و حرکت­های گردشگران به یک مقصد خاص دارد (کرامپتون^[۲۹]، ۱۹۷۹؛ آندریو، بیگنی و کوپر^[۳۰]، ۲۰۰۰؛ کزاک، ۲۰۰۲؛ آندریو، کزاک، آرکی و سیفتر^[۳۱]، ۲۰۰۵).
۲-۲-۲ تاریخچه محدودیت در ادبیات گردشگری
منشاء پژوهش­هایی که در خصوص محدودیت­های گردشگران انجام شده ­اند، به دهه ۱۹۶۰ و همچنین خاستگاه پارک­ها و جنبش­های تفریحی امریکای شمالی در قرن ۱۹ برمی­گردد (گودیل و ویت^[۳۲]، ۱۹۸۹). توجه به موانع و محدودیت­ها در دهه ۶۰ بیش از آن که آکادمیک باشد، عملی بود. توجه به جمعیت معلول فیزیکی و ذهنی، و مشاوره فراغت افراد با نیازهای خاص، محور پژوهش­های دهه ۷۰ را شکل می­داد. این پژوهش­ها بیشتر جنبه درمانی داشتند و بر متمرکز بر فعالیت­های خاص متمرکز بودند (جکسون، ۱۹۹۱؛ سیرل و جکسون^[۳۳]، ۱۹۸۳). هاگرسترند^[۳۴] برای نخستین بار در سال ۱۹۷۰ واژه محدودیت را ارائه کرد و بدین ترتیب سه نوع محدودیت را از هم متمایز نمود:
محدودیت­های حاکمیتی که با قانون تحمیل می­ شود. برای مثال ساعت شروع به کار فروشگاه­ها؛
محدودیت­های جفت­شدگی که از خانه، دوستان و همکاران ناشی می­ شود؛ و
محدودیت­های ظرفیت که موجب دسترسی جزییات سفر و منابع مالی می­ شود (هاگرسترند، ۱۹۷۰).
در دهه ۸۰ پژوهش­های قابل توجهی در مورد عوامل عدم مشارکت و محدودیت­های مشارکت در تفریح صورت گرفت (جکسون، ۱۹۹۱؛ سیرل و جکسون، ۱۹۸۳) و توجه پژوهش­ها از تمرکز بر موانع و محدودیت­های خاص، به سوالاتی کلی­تر در مورد محدودیت­هایی که منجر به عدم مشارکت می­شوند، منعطف گردید (جکسون و اسکات^[۳۵]، ۱۹۹۹).
تحول دیگری که در اواخر دهه ۸۰ رخ داد، تغییر در واژگان مورد استفاده در پژوهش­ها بود. موانع به هر فاکتوری اطلاق می­شد که فراوانی، شدت و مدت مشارکت یا کیفیت تجربه یا رضایت کسب شده از فعالیت­های تفرجی را کاهش می­داد (الیس و ریدماچر^[۳۶]، ۱۹۸۶؛ جکسون، ۱۹۸۸؛ آرنولد و شاینیو^[۳۷]، ۱۹۹۸).
مطالعات موانع فراغتی در دهه ۹۰ رشد زیادی یافت. تغییر دیگر بر اساس نظر جکسون (۱۹۹۱) این بود که واژه تفرج با فراغت جایگزین شد تا پژوهش­ها حوزه ­های وسیع­تری را دربرگیرند (بکمن و کرامپتون^[۳۸]، ۱۹۹۰). به هر حال، نکته جالب توجه این است که دانشمندان علوم اجتماعی و جامعه­شناسان در دو یا سه دهه اخیر است که پژوهش­های خود در مورد محدودیت­های گردشگران را به صورت سیستماتیک و نظام­مند و به عنوان زیرشاخه­ای مشخص در زمینه محدودیت انجام می­ دهند (جکسون^[۳۹]، ۲۰۰۰)؛ به بیان دیگر، تا همین اواخر پژوهش­های کمی در مورد چارچوب محدودیت­های اوقات فراغت در گردشگری انجام شده بود. اما از ابتدای قرن ۲۱ همکاری­های متعددی برای درک محدودیت­های گردشگری صورت پذیرفته است (هینچ و جکسون^[۴۰]، ۲۰۰۰).
۳-۲-۲ تعریف محدودیت
جکسون تأکید دارد که همه افراد با محدودیت­های خاص خود مواجهند و با شدت­ها و ترکیب­های متفاوتی از آن روبرو می­شوند و نمی­ توان کسی را کاملآً فارغ از هر گونه محدودیتی دانست. محدودیت­ها، موقتی و تحت تأثیر تغییراتی است که در مراحل مختلف زندگی فرد رخ می­دهد. می­توان گفت رابطه هر دسته محدودیت با ویژگی­های فردی تقریباً ثابت است (هینچ، هایکی و جکسون^[۴۱] ۲۰۰۱). امروزه محدودیت­های فراغت به عنوان شاخه­ای از علوم دانشگاهی شناخته شده است (جکسون، ۱۹۹۱) که به عنوان مکانیزمی برای درک بهتر محدودیت­های مشارکت در فعالیت­های فراغتی مورد استفاده قرار می­گیرد (بوچانن و آلن، ۱۹۸۵؛ جکسون و سیرل، ۱۹۸۵). علاوه بر این، از محدودیت­های فراغت برای توضیح روندهای در حال تغییر ترجیحات فراغتی در طی زمان (جکسون، ۱۹۹۱) و برای درک تفاوت انتخاب­ها و تجربه ­های فراغتی بخش­های مختلف جامعه (لی، ۲۰۱۰) نیز استفاده شده است. محدودیت­های فعالیت فراغتی، چه ادراک­ شده و چه واقعی، در مشارکت بسیار مؤثرند. شرایط ایده­آل آن است که محدودیت­ها به کمترین حد ممکن خود برسند تا همه گروه ­های اجتماعی از فرصت­های عادلانه­ای برخوردار باشند. به هر حال، باید توجه داشت که شکاف و فاصله میان نظریه و عمل، با انجام پژوهش­هایی در این حوزه کاهش یافته و کاهش خواهد یافت (گودیل و ویت، ۱۹۸۹).
مطالعه موانع و محدودیت­های فراغت به عنوان مکانیزمی برای درک بهتر موانع مشارکت در فعالیت­های فراغتی در نظر گرفته می­ شود (بوچانن و آلن، ۱۹۸۵؛ جکسون و سیرل، ۱۹۸۵؛ سامدال و همکاران، ۱۹۹۷). گودیل و ویت (۱۹۸۹) چنین بیان کرده ­اند که ارائه خدمات تفرجی، ریشه در تلاش برای غلبه بر شرایط محدودکننده­ای دارد که مشارکت در تفرج برای افراد و گروه­ ها محدود یا غیرممکن می­سازد. توجه به دلایل عدم مشارکت در فعالیت­های تفرجی و نبود فرصت­های فراغتی همیشه مسأله مهمی برای پارک­ها و خدمات تفرجی ـ فراغتی بوده است (جکسون و اسکات، ۱۹۹۹). واژه­نامه آکسفورد^[۴۲] نیز، واژه «محدودیت» را به عنوان حدگذاری و محدود کردن عمل و جنبش توصیف می­ کند. در ابتدا، مانع و محدودیت فراغتی به هر فاکتوری اطلاق می­شد که تکرار، شدت، مدت یا کیفیت مشارکت در فعالیت تفرجی را کاهش می­داد (الیس و ریدماچر، ۱۹۸۶؛ ویت و گودویل، ۱۹۸۹). جکسون در سال ۱۹۸۸ تعریف نهایی را ارائه داده است: «محدودیت­ها مجموعه دلایلی برای عدم اتخاذ رفتاری خاص هستند و شامل محدودیت­هایی می­شوند که از مشارکت فرد در فعالیت فراغتی جلوگیری می­ کنند». محدودیت­های فراغتی مهمترین عواملی هستند که می­توانند باعث جلوگیری، کاهش یا تعدیل مشارکت شوند یا تأثیر منفی بر کیفیت تجربه فراغتی داشته باشند (تائه، ۲۰۰۷). محدودیت­ها، فاکتورهای غیرمطلوبی هستند که دامنه بسیار گسترده­ای از تجربیات ناخوشایند سفر گرفته تا تهدیدات جدی برای سلامت و جان مسافران را شامل می­ شود (سونمز و گرائف^[۴۳]، ۱۹۹۸).
در مجموع، پژوهشگران همواره در تلاش بوده ­اند تا محدودیت­ها را به شیوه­ای گسترده­تر و صحیح­تر تعریف کنند تا تمامی جنبه­ های ممکن را در بر گیرد. هندرسون، استالنیکر و تایلور^[۴۴] (۱۹۸۸) بیان کرده ­اند که محدودیت­ها بیش از آن که واقعی باشند، ادراک شده^[۴۵] هستند (مک­گویگان، رابین^[۴۶]، ۲۰۰۴).
جدول ۱-۲: خلاصه­ای از تعاریف محدودیت­های گردشگری

1. 1. درگیر شدن: مشارکتی فعال در فرایند تصمیم‌گیری،

1. 1. توضیح:‌ افراد نسبت به اتخاذ تصمیمات نهایی متقاعد و توجیه می‌شوند.

1. 1. ‌وضوح انتظارات- بایستی قبل، بعد و حین اتخاذ تصمیم‌ شناخت و درک کاملی از انتظارات فرد و قوانین جدید حاصل ‌گردد. (رحمان سرشت،۱۳۷۸).

گرین برگ عدالت رویه‌ای را شامل دو بعد ساختاری و بین‌فردی می‌داند. ارگان و مورمن «۱۹۳۳» در تحقیقاتشان دریافتند که رابطه‌ای معنادار بین رفتار شهروندی سازمان و ابعاد ساختاری و بین فردی عدلت رویه‌ای وجود دارد. آنان این رابطه معنادار را در چهار بعد از ابعاد رفتار شهروندی سازمان دانسته و بیان می‌دارند که در ارتباط با بعد پنجم یعنی رفتار مدنی این ارتباط معنادار نیست. اما به طور کلی این که کدام یک از بعد ساختاری یا بین‌فردی پیش‌بینی کننده بهتری است هنوز به روشنی مخصوص نیست.
۲-۳-۱۶-۵ تعهد سازمانی^[۹۳]
تعهد سازمانی یا همان تعلق عاطفی فرد به سازمان نگرشی است بیانگر این موضوع که اعضای سازمان، تا چه میزان خودشان را با سازمانی که در آن کار می‌کنند،‌ تعیین هویت نموده و چقدر در آن درگیر هستند. فردی که دارای تعهد سازمانی بالایی است، در سازمان باقی مانده، اهداف آن را می‌پذیرد و برای رسیدن به آن اهداف از خود تلاش بیش از حد و یا حتی ایثار نشان می‌دهد (پین و اورگان، ۲۰۰۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کریتز^[۹۴] (۲۰۰۳) رابطه ای مستقیم و قوی بین تعهد سازمانی و رضایت شغلی بیان می دارد.بنابراین می توان انتظار داشت که افزایش تعهد سازمانی موجب افزایش بروز رفتارهای شهروندی سازمانی گردد. یافته‌های تجربی این موضوع را تأیید می‌کند، اما درعین حال میزان تأثیر و چگونگی عملکرد این عامل به فرهنگ نیز وابسته است.
مدل‌های شال^[۹۵] (۱۹۹۱) و وینر^[۹۶] (۱۹۸۲) تأییدی تئوریک برای رابطه میان OCB و تعهد سازمانی فراهم کرده است. شال با بیان اینکه تعهد، تعیین کننده جهت های رفتاری است براین عقیده است که،وقتی انتظار از پاداش‌های رسمی سازمانی برای عملکرد وجود دارد، تعهد احتمالاً تعیین‌کننده OCB خواهد بود. پیشنهاد وینر این است که تعهد مسؤول رفتارهایی است که مقدمتاً به تشویق و تنبیه ارتباط ندارد و بعضاً منعکس‌کننده رفتارهای پیش اجتماعی قبل از اشتغال فرد می‌باشند (Schappe, 1998) به هر حال علیرغم تأیید قوی از رابطه بین تعهد و OCB، تانسکی^[۹۷] (۱۹۹۳) تأییدی برای این رابطه پیدا نکرد و نهایتاً تحقیقاتی که توسط ریان^[۹۸] و ارگان (۱۹۹۵), انجام شد نشان داد که تعهد سازمانی،به شکل معناداری با هر دو بُعد ازباوجدان بودن و اطاعت از ابعاد OCB ارتباط پیدا کرده است.
ویلیامز (۱۹۹۱) با بیان این که بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی یک همپوشانی مفهومی وجود دارد،پیشنهاد می‌کند، بایستی توانایی پیش‌بینانه این دو متغیر به طور همزمان مطالعه گردد. مورمن و ارگان نیز بیان کردند، برای تشریح بهتر رابطه میان این متغیرها بایستی مفاهیم عدالت را موقعی که اثرات رضایت شغلی روی OCB مطالعه می‌شود نیز در نظر گرفت. باتوجه به نظریات ویلیامز زمانی که اثرات رضایت شغلی بر روی OCB مطالعه می‌شود، اگر به تعهد سازمانی به عنوان یک متغیر اثرگذار توجه شود، یافته‌ها از اعتبار بیشتری برخوردار خواهندبود.
۲-۳-۱۶-۶ حمایت سازمانی درک ‌شده^[۹۹]
سازمان های حمایتگر سازمان هایی هستند که آسایش کارکنان خود را در کانون توجه قرار داده، خدمات آنان را به طور عادلانه جبران نموده، به نیازهای آن‏ها توجه داشته و به کارکنان خود افتخار می‌نمایند.به نظر می‌رسد که حمایت درک‌شده از طرف سازمان توسط کارمندان، تأثیری مستقیم بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی داشته باشد.. به این ترتیب اگر به کار کردن در یک سازمان به عنوان یک سرمایه‌گذاری نگاه کنیم، خطر سرمایه‌گذاری در سازمان های حمایتگر بسیار کمتر است. تحقیقات انجام شده توسط راندال و همکارانش (۱۹۹۹) نشان از وجود رابطه‌ای مستقیم بین حمایت سازمانی و بروز رفتارهای شهروندی دارد.
۲-۳-۱۶-۷ اثرات حالت روحی مثبت
حالات روحی به وضعیتی روانی اطلاق می‌شود که در آن شخص به طور کلی مسایل مربوط به زندگی کاری و شخصی خود را مثبت و یا منفی ارزیابی می‌کند. این وضعیت‌ها در بازه زمانی کوتاه‌مدت رخ داده و در طول زمان در نوسان می‌باشد، به نظر می‌رسد، حالات روحی پیش‌بینی کننده بهتری از تفاوت‌های فردی مداوم و پایدار برای رفتار شهروندی سازمانی است. اثرات حالت روحی مثبت بر روی نیات کارکنان برای انجام اقداماتی که از نظر سازمانی مطلوب هستند ولی بخشی از ضروریات شغلی رسمی آن‏ها نیستند (OCB) مؤثر است. چندین توضیح تئوریک برای اینکه چرا حالت روحی مثبت رفتار شهروندی سازمانی را افزایش می‌دهد ارائه شده‌اند.ارگان (۱۹۸۸) بیان می نماید یک کارمند در حالت روحی مثبت ممکن است موقعیت‌ها و افراد را مثبت درک کند، این کشش فزاینده نسبت به دیگران و چشم‌انداز مطلوب عمومیت یافته ممکن است باعث بروز رفتارهائی در کارکنان گردد که به‌طورکلی به اعضای سازمان نفع‌ رسانده و ستاده‌های سازمانی را ارتقاء دهد.
حالت روحی مثبت باعث می‌شود که کارکنان حالات خوب را تجربه کرده و رفتار شهروندی سازمانی را به عنوان ابزاری برای حفاظت و طولانی کردن حالت روحی مثبتشان به کار گیرند(Schappe,1998). اما این نکته که همواره نیات مرجع رفتار هستند موضوعی است که هنوز هم مورد بحث قرار می‌گیرد. روانشناسان اجتماعی دریافته‌اند که بسیاری از رفتارها از نیات رفتاری پیش‌بینی می‌شوند و تحقیقات سازمانی که رابطه بین نیات و اعمال را مورد آزمون قرار می‌دهند نشان داده‌اند که نیات مرجع رفتار سازمانی واقعی هستند (Williams et al, 1999)
به‌طورکلی آزمون ارتباط میان حالات روحی مثبت و رفتار شهروندی سازمانی نشان می‌دهد،چگونه یک وضعیت روحی ایجاد شده، و سپس تمایل به بروز رفتار شهروندی سازمانی در محیط کار مشاهده می‌شود. با این حال ارگان (۱۹۹۴) یادآوری نمود، هرچند حالات روحی ممکن است لحظه‌ای بر رخدادهای خاص رفتار شهروندی سازمانی اثر بگذارد امااز آنجا که رفتار شهروندی سازمانی روندهای بلندمدت در رفتار را منعکس نموده در حالیکه موقعیت‌های حالات روحی، کوتاه‌مدت هستند، مطالعه میدانی چنین رابطه‌ای مشکل می‌باشد.
۲-۳-۱۶-۸ شخصیت
تحقیقات صورت گرفته در زمینه شخصیت بیانگر این است که این مقوله می‌تواند بر عملکرد شغلی تأثیر گذاشته و در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی موثر باشد. کریتنر (۲۰۰۳: ص ۱۴۸)معتقد به یک، همبستگی مثبت قابل توجه بین وظیفه‌شناسی، عملکرد شغلی و آموزشی از میان پنج بعد برجسته شخصیتی است. به این ترتیب برونگرایی یک ویژگی شخصیتی مثبت برای مدیران و فروشندگان ارزیابی می‌شود. بورمن و موتویدلو پیشنهاد کردند، ابعاد شخصیتی می تواننددر پیش‌بینی رفتارهای شهروندی سازمانی، حتی بهتر از پیش‌بینی عملکرد شغلی عمل نمایند (موتوویدلو، ۲۰۰۰). تحقیقات انجام شده در زمینه شخصیت و عملکرد شغلی را می توان به عنوان شواهدی دال بر این موضوع به حساب آورد نتایج این تحقیقات بیانگر این موضوع بود که، وظیفه‌شناسی، قوی‌ترین رابطه را با بروز رفتارهای شهروندی سازمانی دارد (ورنر، ۲۰۰۰).
از سویی دیگر برخی از محققان در زمینه بروز رفتارهای شهروندی سازمانی ویژگی‌های شخصیتی دیگری را که به نسبت غیرانتزاعی‌تر از پنج ویژگی برجسته‌اند،‌ بررسی نموده‌اند. از این موارد می‌توان به کارهای بتنکورت و همکارانش (۲۰۰۱) اشاره نمود. ایشان براساس شواهد تجربی نشان دادند که دو ویژگی خدمت گرایی^[۱۰۰] و یکدلی^[۱۰۱] با بروز رفتارهای شهروندی سازمانی خدمت گرایانه همبستگی مثبت دارند. در تحقیقی نسبتاً جامع که توسط اورگان در سال ۱۹۹۴ در زمینه چگونگی ارتباط بین شخصیت و بروز رفتارهای شهروندی سازمانی صورت گرفت، نتایج جالبی به دست آمد. هرچند تحقیق صورت گرفته نیز قوی‌ترین مولفه شخصیتی در زمینه پیش‌بینی رفتارهای شهروندی سازمانی در میان پنج ویژگی شخصیتی برجسته را عامل وجدان (وظیفه‌شناسی) معرفی می‌نمایند، اما اذعان دارد که اصولاً استفاده از مدل‌های شخصیتی‌ای مانند مدل پنج ویژگی برجسته جهت پیش‌بینی رفتارهای شهروندی سازمانی چندان مناسب نیست. براساس این تحقیق، بهتر است جهت برقراری ارتباط میان شخصیت و بروز رفتارهای شهروندی سازمانی از روشی که مجموعه‌ای از خصوصیات شخصیتی یا به عبارتی یک پروفایل شخصیتی را درنظر می گیرد استفاده نمود. درمواردی که هدف برقراری رابطه میان یک ویژگی و بروز نوعی خاص از رفتارهای شهروندی سازمانی باشد،‌ توصیه می‌شود خصوصیاتی مشابه آنچه که بتنکورت و همکارانشان استفاده نمودند، به کار گرفته شود.
۲-۳-۱۶-۹ تفاوت‌های فردی
عده ای بر این عقیده اند که بروز رفتارهای شهروندی سازمان به علت برخی از ویژگی های فردی خاص افراد است. ارگان (۱۹۹۰) طی مطالعه‌ای عنوان نمود، مفاهیم اصلی رفتار شهروندی سازمانی از توصیف بارنارد (۱۹۳۸) در مورد تمایل به همکاری رشد پیدا کرده است. بارنارد بر این نکته تأکید داشت که تفاوت‌های فردی ممکن است تمایل به همکاری را تحریک نماید.در آن زمان واقعیت برجسته این بود که دامنه وسیعی از تنوع در شدت آن بین افراد مختلف وجود دارد. چنین تنوعی نشان دهنده این موضوع بود که تفاوت‌های فردی نقش مهمی در پیش‌بینی اینکه یک فرد از خود تمایل به همکاری را نشان دهد، بازی می‌کنند.
تلاش‌هایی که در زمینه اندازه‌گیری رابطه میان تفاوت‌های فردی و رفتار شهروندی سازمانی انجام شده، بسیار محدود می‌باشد (Moorman et al, 1995)
یکی از تلاش‌های صورت گرفته در این مورد توسط بلیک لی و مورمن(۱۹۹۵) انجام شد.این دو به بررسی نقش دو ویژگی فردگرایی^[۱۰۲] و جمع‌گرایی^[۱۰۳] در پیش‌بینی رفتار شهروندی سازمانی پرداختند. آن‏ها باتوجه به نظر پارسونز و شیلز^[۱۰۴] (۱۹۵۱ فردگرایی و جمع‌گرایی را راهی برای تمایز میان افرادی دانستند که مایل به دست یابی به علایق و اهداف شخصی خود بوده و در مقابل افرادی که مایل به جمع بوده و بیشتر روی سیستم اجتماعی تمرکز می‌کنند.
این مفهوم یک واژه دوقطبی است به این صورت که یک فردگرا دستیابی به اهداف شخصی خود را در اولویت قرار داده و ۱) علایق شخصی خودش را مهمتر از علایق گروه در نظر می‌گیرد، ۲) هافستد (۱۹۸۰) نشان داد که این بُعد یک تمایز اساسی بین فرهنگی است. برخی فرهنگ‌ها مثل آمریکا فردگرا و برخی دیگر مثل چین جمع‌گراهستند.
یک جامعه جمع‌گرا بوسیله شهروندانی شناخته می‌شود که می‌خواهند از اهداف گروه حمایت کرده و رفاه گروه را حفظ کنند در حالیکه یک جامعه فردگرا بوسیله شهروندانی که منافع خودشان را مقدم می‌شمارند شناخته می‌شود،فرهنگ‌هایی که برچسب فردگرایی و جمع‌گرایی خورده‌اند بیشتر فرهنگ‌های ساده‌ای هستند که اکثریت افراد در آن دارای تفاوت‌های فردی در جمع‌گرایی یا فردگرایی می‌باشند.
واگنر^[۱۰۵] (۱۹۹۲) در مطالعه‌ای در مورد از زیر کار در رفتن دانش‌آموزان آمریکایی تأثیر تفاوتهای فردی بر روی متغیر فردگرایی – جمع‌گرایی را بیش از نفوذ فرهنگی عنوان نمود. این موضوع نشان داد، هرچند روندهای کلی ممکن است در فرهنگ‌ها وجود داشته باشد، باز ممکن است شاهد وجود انحراف در یک فرهنگ برای پیش‌بینی این متغیرها باشیم. باتوجه به اینکه جمع‌گراها دارای هدف ارتقاء رفاه گروه می‌باشند به نظر می‌رسد، جمع‌گرایی تا حد زیادی با رفتار شهروندی سازمانی نیز که دارای این ویژگی است در ارتباط ‌باشد.
یک نیروی جهت ‌دهنده در داخل یک فرهنگ جمع‌گرا همکاریست نظیر دستیابی به اهداف گروه لذااز آنجا که رفتار شهروندی سازمانی نیز شامل رفتارها یی حامی رفاه جمع است می توان انتظار داشت که کارکنان متمایل به جمع‌گرایی، OCB بیشتری را نیز از خود نشان دهند(Moorman et al,1995).
مورمن و بلیک لی (۱۹۹۵) بیان کردند که بُعد گراهام ازاهتمام فردی با بُعد باوجدان بودن موازی است، آن‏ها در ادامه بیان نمودند که سه بعد دیگر بیان شده از جانب گراهام به عواملی خارج از علایق شخصی فرد وابسته می‌باشند، بنابراین احتمال بیشتری دارد که افراد جمع‌گرا نسبت به افراد فردگرا این رفتارها را تشخیص داده و نسبت به انجام آن تمایل نشان دهند. آن‏ها با انجام مطالعاتی که هدف آن شناسایی ارتباط میان جمع‌گرایی – فردگرایی و رفتار شهروندی سازمانی بود به این نتیجه رسیدند که افراد جمع‌گرا به شکل مثبتی با ابعاد رفتار شهروندی سازمانی شامل کمک بین فردی، ابتکار فردی و طرفداری وفادارانه مرتبط می‌شوند در حالیکه اهتمام فردی، رفتاری درون نقش است که افراد جمع‌گرا و یا فردگرا هر دو دلایلی برای انجام آن دارند (Comeau et al,2005).
به جز رابطه عمومی میان فردگرایی… جمع گرایی و رفتار شهروندی سازمانی می‌توان پیشنهاد کرد که ارتباطاتی خاص‌تر میان آن‏ها وجود دارد چرا که به نظر می‌رسد برخی از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی ممکن است بیشتر از سایر ابعاد آن با فردگرایی – جمع گرایی ارتباط داشته باشند (Moorman et al,1995).
۲-۳-۱۷ پیامدهای فردی و سازمانی رفتارهای شهروندی سازمانی
پیامدهای فردی و سازمانی نسبتاً زیادی برای رفتارهای شهروندی سازمانی بیان گردیده است. در سطح سازمانی آنچه به طور عمده مطرح می‎شودافزایش عملکرد و اثربخشی است. (پادساکف^[۱۰۶] و همکاران، ۲۰۰۰). باید توجه داشت که با توجه به مفاهیم جدید ارائه شده درباره عملکرد، این نکته چندان دور از ذهن و غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد. اما تحقیقاتی نیز در راستای شناسایی چگونگی افزایش عملکرد و اثربخشی سازمانی، از طریق افزایش بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، صورت گرفته است.
در تحقیق صورت گرفته توسط چن^[۱۰۷] و همکارانش (۱۹۹۸)، مشخص شد که بروز رفتارهای شهروندی سازمانی با ترک خدمت رابطه معکوس دارد. به عبارت دیگر مشاهده شد، افرادی که رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتری از خود بروز می‌دهند، کمتر سازمان را ترک می‌کنند. از سوی دیگر طبیعی است که کاهش نرخ ترک خدمت در هر سازمانی می‌تواند باعث عملکرد بهتر و اثربخش‌تر سازمان باشد و به این ترتیب می‌‌توان یکی از مکانیسم‌های عمل رفتارهای شهروندی سازمانی در افزایش عملکرد و اثربخشی سازمان را، کاهش نرخ ترک خدمت دانست.
مسئله دیگری که برخی از محققین (از جمله پادساکف، ۲۰۰۰)، به عنوان یک پیامد مهم رفتارهای شهروندی سازمانی به آن اشاره می‌کنند، افزایش توان سازمان در جذب و نگهداری نیروهای خبره و کارآمد است. بالابودن سطح رفتارهای شهروندی در یک سازمان باعث می‌شود تا سازمان به محیطی جذاب جهت کار و فعالیت تبدیل شود و از این‌ رو سازمان هایی که سطح رفتارهای شهروندی در آن‏ها بالاست، با جذب نیروهای کارامدتر، عملکرد بهتری خواهند داشت.
شاید یکی از مهمترین دستاوردها،تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر تعهد سازمانی افراد است که از رابطه میان رفتار شهروندی سازمانی و حمایت سازمانی ادراک شده (POS) ^[۱۰۸] ناشی شده و توسط هانچیسون^[۱۰۹] (۱۹۹۷) بیان شد. وی بیان کرد که حمایت سازمانی ادراک شده با تعهد و رفتارهای ارزشمند برای سازمان از سوی کارکنان مقابله به مثل می‌شود.
حمایت سازمانی ادراک شده، اعتقاد کارکنان به تمایل سازمان به پاداش دادن تلاش‌هایشان است و اعتقاد به این که سازمان به رفاه کارکنان توجه می‌کند. اعطای اختیار از سوی سازمان به کارکنان در انجام وظایفشان یکی از ریشه‌های توجه سازمان به رفاه کارکنان می‌باشد و محققین نشان داده‌اند که منافع کلی سازمان می‌تواند از طریق ادراک مثبت کارکنان از حمایت سازمانی، ارتقا یابد (Hung et al 2004) واینر^[۱۱۰] (۱۹۸۲) بیان کرد نگرش به تعهد منجر به برآورده شدن منافع سازمان حتی به هزینه فرد می‌شود که در قبال آن بوسیله سازمان پاداشی داده نمی‌شود. شل (۱۹۸۱) بیان کرد که رفتارهای شهروندی سازمانی می‌توانند به عنوان نتیجه تعهد سازمانی دیده شوند. چت من^[۱۱۱] (۱۹۸۶) نشان داد که انواع خاصی از تعهد به رفتارهایی منجر می‌شوند که می‌توان آن‏ها را رفتارهای شهروندی سازمانی در نظر گرفت.
در برخی از تحقیقات نیز به مواردی از پیامدهای منفی رفتارهای شهروندی در سطح سازمان، اشاره شده است. بولینو^[۱۱۲] و همکارانش (۲۰۰۴) بیان می‌دارند که رفتارهای شهروندی سازمانی می‌توانند در اثر انگیزه‌های فردی شکل بگیرند و یا به نوعی رفتار سیاسی جهت بد نشان دادن دیگران تبدیل شوند و یا حتی به دلیل فرار از مشکلات زندگی شخصی کارکنان باشند. دراین صورت این رفتارها پیامدهایی منفی برای سازمان به دنبال خواهند داشت. یکی از پیامدهای منفی این رفتارها در سطح سازمانی زمانی ایجاد می‌شود که این رفتارها جایگزین رفتارهای درون‌نقشی (وظیفه‌ای) افراد شوند، دراین صورت بروز این رفتارها نه تنها به بهبود عملکرد نمی‌انجامد، بلکه باعث کاهش آن نیز خواهد شد. از سوی دیگر، ممکن است بروز رفتارهایی مانند تلاش بیش از حد و کارکردن تا دیروقت در سازمان نشان از کمبود نیرو در سازمان و مشکلات مدیریت منابع انسانی داشته باشد. بنابراین، نکته مهم در بررسی و پیش‌بینی پیامدهای رفتارهای شهروندی سازمانی این است که بدانیم این رفتارها در چه شرایطی بروز می‌کنند و دلایل اصلی بروز رفتارها در هر شرایط خاص چه هستند؟ به این ترتیب نمی‌توان گفت که رفتارهای شهروندی همواره با انگیزه‌های غیرشخصی صورت می‌گیرند و تحت هر شرایطی به عملکرد سازمان کمک می‌کنند.
در سطح فردی نیز پیامدهای مختلفی برای رفتارهای شهروندی سازمانی ارائه شده است. نکته جالب توجه در این مورد وجود برخی پیامدهای منفی فردی می‌باشد. به عبارت دیگر تعدادی از محققین معتقدند که رفتارهای شهروندی سازمانی، برای فردی که این رفتارها را از خود بروز می‌دهد،‌ هزینه‌هایی به دنبال خواهد داشت. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به افزایش تنش‌های شغلی، تعارض میان کار و زندگی خانوادگی و همچنین گرانبار شدن نقش^[۱۱۳] اشاره نمود. در تحقیق انجام شده توسط بولینو و ترنلی^[۱۱۴] (۲۰۰۵)، رابطه میان یکی از جنبه‌های رفتارهای شهروندی سازمانی، قریحه فردی، با افزایش تنش‌های شغلی، تعارض میان کار و زندگی خانوادگی و همچنین گرانبار شدن نقش بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان از وجود همبستگی مثبت میان رفتارهای شهروندی سازمانی و موارد اشاره شده دارد.
درعین حال تحقیقات دیگری آثار مثبت فردی رفتارهای شهروندی سازمانی را نشان داده‌اند. به عنوان مثال ون اسکاتر^[۱۱۵] (۲۰۰۰) بحث می‌کندکه اگر بروز رفتارهای عملکرد زمینه‌ای در سازمانی ارزش تلقی شود، دراین صورت افرادی که این رفتارها را از خود بروز می‌دهند، احتمالاً پاداش‌های بیشتری دریافت خواهند داشت و به همین دلیل سطوح بالاتری از رضایت شغلی و تعهد سازمانی را تجربه می‌کنند. با کمی تأمل می‌توان دریافت که اصولاًٌ تناقضی میان این آثار مثبت و موارد منفی مطرح شده توسط بولینو و ترنلی وجود ندارد،‌ چرا که شرایط ظهور و بروز هر دسته از این آثار متفاوت است.
۲-۳-۱۸ مروری بر تحقیقات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی
تاکنون تحقیقات متعددی در خصوص تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر روی شماری از مولفه ها و متغیرهای سازمانی انجام شده است که درجدول ۲-۳ به آنها اشاره می‌شود، اما تأثیر احتمالی این متغیر بر تقویت میل افراد برای تسهیم دانش خود با سایر افراد سازمان مورد کم توجهی قرار گرفته است که در این تحقیق به آن می پردازیم.
جدول( ۲-۸ ) نقشه ادبیات رفتار شهروندی سازمانی

فرایند گرایی

۴

مهمترین نقطه افتراق سیستم های متداول با ERP ها، در امکان برنامه ریزی و پیش بینی جامع منابع است.

۵

جامعیت و امکان برنامه ریزی کلیه منابع سازمان

۵

آنچه در همه تعاریف و مشخصه‌ ها ارائه شده، توجه و تمرکز بر روی عبارت enterprise در اختصار ERP است، تا توجه به عبارات دیگر اختصار. چرا که این سیستم فراتر از برنامه ریزی عمل کرده و با وجود تمرکز بر روی منابع سازمانی، عناصری فراتر از آن‌را نیز پوشش می‌دهند.
و از طرفی، آنچه که در تعاریف بیشتر نمود دارد، یکپارچگی و استاندارد بودن سیستم ERP است؛ و همین دو جنبه مهم آن‌را از سایر سیستم‌های اطلاعاتی یکپارچه متمایز می‌سازد. همچنین باید اشاره شود که ERP دارای دو هسته مرکزی ^[۹] و بخش تحلیل بازار ^[۱۰] است که سطوح مختلف سیستمی سازمانی را پوشش می‌دهد، به این صورت که هسته مرکزی پوشش دهنده TPS و MIS می‌باشد و ابزارهای تحلیل و تجزیه تجاری پوشش دهنده سطوح DSS و EIS در سازمان هستند. البته لازم به ذکر است که این تقسیم بندی چندان شفاف نبوده و مرز مشخصی بین این سطوح و دو بخش اصلی ERP قابل ترسیم نیست و همپوشانی‌هایی در این بین وجود دارد. [۱۰]
در تعریف ارائه شده برای ERP، منظور از ساختار ماژولار بیشتر استقلال بخش‌های مختلف برنامه از یکدیگر است به این معنا که وجود برنامه‌ها یا نرم‌افزارها یا ماژول‌های مختلفی از جمله مالی و حسابداری، منابع انسانی، برنامه‌ریزی و کنترل تولید و عملیات و … در دل یک بسته ERP مانع از توسعه بخش‌هایی از ERP در سازمان نمی‌شود.سیستم‌های ERP بر اساس بهترین فرآیندهای موجود یا Best Practiceها در بخش‌های مختلف صنعت طراحی شده‌اند. به این معنا که فرآیندهایی که در بسته‌های نرم‌افزاری ERP برای پشتیبانی از روال‌های کلیدی سازمان قرار گرفته است، بر اساس رویه‌های استانداری طراحی شده که به تجربه ثابت شده بهترین راه برای انجام آن فرایند خاص است رویکرد های مختلفی برای این سیستم‌ها ارائه شده است که در ادامه بیان خواهد شد. برای ارائه این رویکردها از معماری سرویس گرا استفاده می‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آن چه که امروزه علاوه بر بحث یکپارچه سازی منابع سازمان لازم است، ایجاد یک محیط است که در آن قسمت‌های مجزای یک شرکت یا شرکت‌های مجزا، خودشان بتوانند فعالیت‌هایشان را مدیریت کنند و با سایر قسمت‌های کسب و کار و شرکایشان و همچنین مشتریان و تا مین کنندگان، بتوانند تعامل داشته باشند. پس هدف ایجاد محیطی است که کاربران، فرایند های کسب و کارشان را در زیرساخت‌های کسب‌وکار صرف نظر از آنکه در داخل یا بیرون شرکت باشند، مدیریت کنند. این امکان بر آورده نمی‌شود مگر با فراهم کردن بستر سرویس‌ها. در ادامه بیان خواهد شد.
۲-۳ سرویس گرایی:
آنچه که در چارچوب‌های سازمان‌های امروزی مطرح است، حاکمیت معماری سرویس گرا است. حاکمیت معماری سرویس گرا ترکیبی از دو لغت حاکمیت و معماری سرویس گرا است. معماری سرویس گرا در بر گیرنده تکنولوژی محاسبات سرویس گرا است. در واقع تکنولوژی محاسبات سرویس گرا، زیر بنای شکل گیری و ایجاد معماری سرویس گرا است. محاسبات سرویس گرا شامل مفاهیم، پروتکل‌ها و تکنولوژی‌های متعددی است که به مدل سازی و مهندسی سرویس، آنالیز و ترکیب سرویس، طراحی و توسعه تکنیک‌ها و متدولوژی های طراحی سرویس مطابق با مشخصات فرایند کسب و کار می‌پردازد. سرویس‌ها مکانیزمی را برای یکپارچگی برنامه‌ها فراهم می‌کنند. مبنای اجرای این یکپارچگی، معماری سرویس گر است، که زیر ساختی قابل انعطاف و مطمئن را برای استفاده از سرویس‌ها ایجاد می‌کند.
اضافه کردن قابلیت‌های حاکمیت به معماری سرویس گرا، نیازمند آماده سازی سازمان برای پذیرش و موافقت و حرکت به سمت سرویس گرایی است. بنابراین سرویس گرایی سازمان پیش نیاز استقرار حاکمیت معماری سرویس گرا است. سازمان سرویس گرا به فرهنگ سازی، مدیریت فرایند کسب و کار، تشخیص و تعیین ساختارها و فرایند های تصمیم گیری و مدیریت سرویس می‌پردازد. حاکمیت معماری سرویس گرا در پهنه وسیع‌تر و با تمرکز بر چرخه حیات سرویس، به سیاست گذاری و تعیین عملیات‌ها، فرایند های تصمیم و انتخاب رفتارها و در مجموع، مدیریت سرویس می‌پردازد. سازمان در این مسیر نیازمند چارچوب مناسب است تا این مدیریت را به شکل مناسب انجام دهد. در شکل (۲-۵) این چارچوب نمایش داده می‌شود.
شکل ۲-۵- گام‌های دست یابی به حاکمیت معماری سرویس گرا
۲-۳-۱ محاسبات سرویس گرا :
محاسبات سرویس گرا، یک روش جدید پدید آمده در محاسبات توزیع شده و پردازش‌های الکترونیک کسب و کار است، که زاییده سرویس گرایی و محاسبات مؤلفه ای است و امکان ساخت شبکه ای چابک از برنامه‌های کسب و کار توزیع شده را به وجود می‌آورد.[۷۳]
استفاده از محاسبات سرویس منجر به کاهش پیچیدگی در برنامه نویسی و هزینه های مربوطه، کاهش هزینه های نگهداری، افزایش در آمد و بهبود کارایی می‌شود.[۷۳]
روش محاسبات سرویس گرا می‌تواند برنامه‌ها را با بهره گرفتن از سرویس‌های موجود ایجاد نماید، تا فرایند های کسب و کار را اجرا نماید. سرویس‌ها مکانیزمی را برای یکپارچگی برنامه‌ها فراهم می‌کنند. [۱۱]
اساس اجرای این یکپارچگی، معماری سرویس گرا است. یک معماری سرویس گرای خوش تعریف و مبتنی بر استاندارد، می‌تواند با ایجاد زیر ساخت قابل انعطاف، توابعی را برای استفاده از سرویس‌ها فراهم کند. در این روش از سرویس‌ها به منظور توسعه سریع، کم هزینه و تعامل پذیر استفاده می‌شود. سرویس‌ها عناصر محاسباتی غیر وابسته به چارچوب هستند که قابل تعریف و انتشار بوده و می‌توانند درخواست شوند و از کار های ساده تا فرایند های کسب و کار را انجام دهند.
سرویس‌ها یک رویکرد سرویس گرا را برای برنامه نویسی توزیع شده فراهم می‌آورند که قابل استفاده در شبکه می‌باشد. [۱۱]
چارچوب‌های متعددی برای ایجاد برنامه های توزیع شده و ساخت سرویس‌ها به وجود آمده است. از عمومی‌ترین این چارچوب‌ها می‌توان به COM, DCOM,COM+ (مخصوص ماکروسافت) , EJB (که مبتنی بر جاوا است) و CORBA (مستقل از زبان و چارچوب) اشاره کرد. [۱۲]
تکنولوژی‌های قدیمی، علی رغم مزایای متعدد، دارای محدودیت‌هایی نظیر دشواری پیاده سازی و وابستگی به یک فروشنده خاص (DCOM , CORBA) بوده و به سادگی قابل انتشار روی اینترنت نیستند. با توجه به محدودیت‌های موجود، نیاز به یک مدل محاسباتی است که بتواند با طراحی یکپارچه برنامه های توزیع شده، برای استفاده در اینترنت به کار گرفته شود. یک مدل محاسباتی توزیع شده مناسب، مدلی است که مستقل از چارچوب^[۱۱]و زبان پیاده سازی باشد. به علاوه استفاده از پروتکل‌ها و استاندارد های آن، برای برنامه‌نویسان آسان بوده و امکان دسترسی به پروتکل‌های طرف سرور و طرف مشتری وجود داشته باشد. بنابراین لزوم یک مدل محاسباتی توزیع شده مبتنی بر استاندارد های اینترنتی مطرح شد. [۱۳]
با پیشرفت تکنولوژی و همگرا شدن وب با تبادل الکترونیکی داده و میان افزار های استانداردی نظیر CORBA , مدل محاسباتی جدیدی بر مبنای یک معماری سرویس گرا با اتصال سست، تحت عنوان وب سرویس به وجود آمده است.
وب سرویس استفاده از مدل محاسباتی سرویس گرا در منابع وب است، تا قابلیت اتصال سست را در پردازش‌های توزیع شده تأمین نماید. [۱۲] وب سرویس یک تکنولوژی میان افزار توزیع شده است که از پروتکل XML برای تبادل داده استفاده می‌کند.[۱۲] تعاملات مستقیم ماشین به ماشین که تاکنون تصور می‌شد غیر عملی است، اکنون با بهره گرفتن از تکنولوژی‌های پیشرفته نظیر XML , SOAP امکان پذیر است.
یکی از تفاوت‌های اساسی بین تکنولوژی‌های CORBA و وب سرویس این است که CORBA یک معماری مؤلفه ای شی گرا را فراهم می‌کند، اما وب سرویس‌ها عمدتاً مبتنی بر پیغام هستند.
مطالعات بسیاری در زمینه کارایی وب سرویس‌ها و مقایسه آن با سایر تکنولوژی‌های توزیع شده، صورت پذیرفته است که بیانگر این است که کاربرد وب سرویس باعث کند شدن می‌شود و علت آن سربار ناشی از کدینگ و بازگشایی XML است [۱۴].
علاوه بر این وب سرویس‌ها فاقد یک تعریف دقیق هستند و سناریو های مورد استفاده برای وب سرویس‌ها در مقایسه با تکنولوژی‌های میان افزار خوش تعریفی نظیر CORBA , خیلی قابل فهم نیستند. با این وجود، این تکنولوژی به دلیل خصوصیاتی که دارد، به صورت بی سابقه ای فراگیر شده است. دلایل آن‌را می‌توان سهولت و سادگی ایجاد واسط کاربر، استفاده از HTTP برای انتقال، ایجاد دیوار آتش امن، پویایی بیشتر در برنامه‌ها نسبت به سایر تکنولوژی‌ها، استفاده از URL برای آدرس دهی به سرویس‌ها و ایجاد تحمل پذیری بیشتر با بهره گرفتن از قابلیت‌های پروتکل SOAP و غیره دانست. محاسبات سرویس گرا شامل مفاهیم، پروتکل‌ها و تکنولوژی‌های متعددی است. که در بر گیرنده موضوعاتی نظیر سیستم‌های محاسباتی توزیع شده، معماری کامپیوتر و میان افزارها، محاسبات شبکه ای، مهندسی نرم افزار، امنیت و ارائه دانش است.
موضوعات اصلی محاسبات سرویس گرا عبارتند از : زیر ساخت سرویس، ترکیب سرویس، نظارت و مدیریت سرویس است.
در کل می‌توان نتیجه گرفت که لایه‌ها و محور های سرویس مناسب با فرایند های کسب و کار هستند.
۲-۳-۲ معماری سرویس گرا :
شکل ۲-۶- حاکمیت معماری سرویس گرا و چرخه در بر گیرنده
معماری سرویس گرا مفهومی جدید نیست و از دهه ۹۰ وجود دارد، ولی آنچه جدید است، توانایی اجرا و عینیت بخشیدن به آن است که به کمک ابزارها و پروتکل‌های مربوطه میسر شده است . [۱]
معماری سرویس گرا یک معماری به هم پیوسته نیست. بلکه منجر به یک معماری به هم پیوسته می‌شود. می‌توان آن را یک شیوه جدید نامید. SOA یک رهیافت جدید است که منجر به تصمیمات به هم پیوسته کامل در زمان طراحی یک معماری نرم افزار به هم پیوسته می‌شود. [۱۵]
ان توماس نیز معتقد است که معماری سرویس گرا را نمی‌توان ساخت و ایجاد کرد، بلکه معماری سرویس گرا یک شیوه رفتاری است و لذا سازمان بایستی رفتار خود را برای استفاده موثر از این فناوری تغییر دهد.
۲-۳-۳ تعریف :
معماری سرویس گرا از دیدگاه های مختلف قابل بررسی است، هر فرد یا سازمان بر اساس نیاز های خود تصویری از معماری سرویس گرا دارد.
کسب و کار : از نقطه نظر کسب و کار، معماری سرویس گرا^[۱۲]مجموعه ایست از سرویس‌های کسب و کار مرکب برای رسیدن به یک طرح کسب و کار که سازمان می‌خواهد به مشتریان و ذینفعان خود ارائه دهد. [۱۶]
معماری: از منظر معماری، SOA یک شیوه معماری است که سرویس گرایی را پشتیبانی می‌کند.
پیاده سازی: در سطح پیاده سازی SOA , از یک زیر ساخت استاندارد، مدل برنامه نویسی و تکنولوژی‌هایی نظیر وب سرویس استفاده می‌کند.
عملیات : از نقطه نظر عملیات، SOA شامل مجموعه ای از تعاملات بین تأمین کننده و مصرف کننده سرویس و تأمین کنندگان کیفیت سرویس و ارائه دهندگان متریک‌های فناوری اطلاعات و کسب کار است.
در تعاریف متعددی که از معماری سرویس گرا ارائه شده است، عمدتاً از دو دیدگاه فنی و غیر فنی به آن توجه شده است. اما اینکه آیا معماری سرویس گرا یک موضوع تکنیکال است یا خیر، بیشتر به دیدگاه اشخاص و تفسیر آن‌ها از مفاهیم اساسی SOA بستگی دارد مانند:
معماری سرویس گرا یک محصول نیست بلکه پلی است بین کسب و کار و فناوری به کمک مجموعه ای سرویس‌های متکی بر فناوری که دارای قوانین، استانداردها و اصول طراحی مشخص هستند. [۱۷]
چارچوبی برای یکپارچه سازی فرایند های کسب و کار و پشتیبانی آن‌ها توسط فناوری اطلاعات با کمک مؤلفه های استاندارد و امن تحت عنوان سرویس که قابلیت استفاده مجدد و الحاق به یکدیگر جهت پوشش تغییرات حرفه را دارا می‌باشد. [۱۸]
دو تعریف فوق تعاریف غیر تکنیکال معماری سرویس گرا را ارائه می‌دهند. تعاریف کاملاً به تعریف معماری سازمانی ^[۱۳] نزدیک اند و تنها تفاوت آن‌ها با معماری سازمانی در سرویس‌ها است. سرویس‌ها بخشی از معماری سرویس گرا هستند. اما پیاده سازی سرویس‌ها معادل معماری سرویس گرا نیست.

۲-۱-۱٫ اسطوخودوس
اسطوخودوس با نام علمی ‌Lavandula angustifolia که در عربی به لونده اصلیه و خزامی ‌معروف است، گیاهی است دائمی ‌با بوته‌ای به ارتفاع تا حدود یک متر و ساقه‌هایی چهارگوش که در قسمت‌های پایین، چوبی می‌شوند. برگ‌های این گیاه باریک، نوک تیز و به طور متقابل بر روی ساقه قرار می‌گیرند. گل‌های اسطوخودوس آبی مایل به بنفش هستند که به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار می‌گیرند. (۱۱،۱۲) قسمت هوایی گیاه دارای بوی نافذی است که با له کردن برگ‌ها، لای انگشتان بیش‌تر استشمام می‌شود. قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، اندام‌های هوایی، به خصوص گل و برگ آن است. با وجودی که این گیاه در بسیاری از نقاط جهان به حالت خودرو می‌روید، ولی چون اسانس آن از مصرف بالایی در صنایع داروسازی و آرایشی- بهداشتی برخوردار است، در سطوح وسیعی کشت می‌شود. در ایران نیز، همین گونه کشت می‌شود و در بسیاری از پارک‌ها و مناطق سبز تهران، در سال‌های اخیر توسعه داده شده است. این محصول شامل قطعات خرد شده از ساقه‌های چهارگوش کمی ‌سفید رنگ، برگ‌های منشعب دندانه‌دار، کاسبرگ و گلبرگ آبی متمایل به قرمز گیاه می‌باشد. (۱۱،۱۲)
۲-۱-۲٫ تاریخچه اسطوخودوس
اسطوخودوس در طب عامیانه، از دیرباز به عنوان ضداسپاسم، ضدنفخ، مدر و تقویت کننده‌ی عمومی ‌به کار می‌رفته است. از عصاره‌ی گیاه برای درمان مشکلات متفاوتی نظیر: جوش (آکنه) و میگرن استفاده می‌شود. گرچه اسطوخودوس، تولید صفرا و جریان آن را درون روده افزایش می‌دهد، ولی مهم‌ترین استفاده آن درمان بیماری‌های صفراوی نیست. این گیاه در برخی از قسمت‌های اسپانیا، به طور گسترده‌ای به عنوان ضددیابت مصرف می‌شود، هم چنین در برخی از فراورده‌های گیاهی ضددیابت به کار می‌رود. برگ و گل تازه‌ی گیاه را برای درمان سردرد، روی پیشانی و به منظور مداوای دردهای روماتیسمی‌ بر روی مفاصل می‌گذارند. برای معالجه سرماخوردگی گل‌های گیاه را بخور می‌دهند. زنان کشور شیلی، برای به جریان انداختن قاعدگی یا افزایش خون‌ریزی، چای آن را می‌نوشند. هم چنین این گیاه دارای خاصیت ضداضطراب و صفراآور نیز می‌باشد. در منابع جدید، اثر ضد دیابت برای آن نیز قائل شده‌اند. (۱۱،۱۲،۱۵)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اسطوخودوس معمولاً به شکل دم کرده، جوشانده، و یا روغن آن برای درمان درد عصب، به طور خوراکی و یا موضعی استفاده می‌شود. امروزه روغن و عصاره‌ی گیاه، در رایحه‌های دارویی و لوازم آرایشی به کار می‌رود. از آن جا که روغن سنبله‌ی اسطوخودوس ارزان است، در تولید صابون مصرف می‌شود؛ هر چند نسبت به روغن اصل اسطوخودوس از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. اسانس اسطوخودوس و اسانس تقطیر و تصحیح شده (خالص) و اسانس سنبله اسطوخودوس در عطریات، تا غلظت ۲/۱ درصد به کار می‌رود. مقدار کمی‌از روغن گیاه (۰۰۴/۰-۰۰۲/۰ درصد) برای طمع غذا مصرف می‌شود. چند منظورگی اسطوخودوس در فرآورده‌های متنوع آن از جمله رایحه‌ی عطرها، محصولات حمام، فرآورده مراقبت از مو، صابون‌های بهداشتی، پاک کننده‌ها، فرمولاسیون‌های موضعی، مشتقات سنتزی و اشکال تولیدی دیده می‌شود. (۱۱،۱۲،۱۵)
۲-١-٣. استفاده دارویی از انواع اسطوخودوس
در نقاط مختلف دنیا از گونه‌های مختلف اسطوخودوس، استفاده‌ی دارویی به عمل می‌آید که مهم‌ترین آن‌ها شامل: Lavandula latifolia، Lavandula stoeches، Lavandula dentate، Lavandula pubescens می‌باشند.
این گونه‌ها دارای اثرات مشابهی هستند. طبق شرح کتاب جناب آقای دکتر امین، گیاهی که در بازار سنتی ایران به نام اسطوخودوس معروف است، سر شاخه‌های گلدار گیاه Nepeta menthoides می‌باشد. این گیاه از خانواده‌ی نعناع بوده و دارای اسانس معطری است که به عنوان آرام‌بخش، برطرف کننده‌ی دردهای معده و تب‌بر، استفاده می‌شود. اسطوخودوس، التیام بخش سوختگی، وقتی قسمتی از بدن دچار سوختگی می‌شود، به اسطوخودوس فکر کنید. دکتر کریستین سی یور ترانکا، دکتر داروساز می‌گوید: “روغن گیاه اسطوخودوس عملکرد قابل ملاحظه‌ای در روند احیای پوستی دارد. از نظر ترکیب شیمیایی دارای اسانس روغنی فرار (بیش از ۳۰%) که حاوی بیش از ۴۰ ترکیب شامل استات لینالیل (۳۰%-۶۰%)، سینوئل (۱۰%)، لینالول، برنئول، فلانوئید‌ها، تانن‌ها و کومارین‌ها می‌باشد. (۱۱،۱۲،۱۵)
٢-١-۴. اسطوخودوس Lavendula angustifolia
اسطوخودوس یا اسطوقدوس (معرب واژه لاتین استوخاس)‏، گیاهی است از سرده لاواندولا که برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر و گلش مایل به بنفش و ساقش واحد و باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری و قبه او متراکم از اجزاء شبیه به جو و بی‌تخم و مایل به سرخی و تند طعم و با اندک تلخی نام‌های دیگر آن: خرام، خیر دشتی، شاهسپرم رومی، آنس الارواح، لاوند، ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی، آلاله تلخ، گل‌لاوند، شاه اسپرم روی می‌باشد. (۱۱و۱۲)
٢-١-۴-١. خصوصیات مورفولوژی اسطوخودوس
اسطوخودوس گیاهی است چندین ساله، به ارتفاع حدود نیم متر با برگ‌های متقابل، باریک، دراز، سـبزرنگ و پوشیده از کرک‌های سفید پنبه‌ای- گل‌های آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله می‌باشد. اسطوخودوس گیاهی است از خاندان لوندر، طعم تلخ، تخم‌هایش شبیه ارزن، کوچک و زرد می‌باشد. قسمت مورد استفاده‌ی این گیاه، گل‌ها و سرشاخه‌های گلدار آن است. اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد و به همین دلیل در عطرسازی مصرف می‌شود، ولی طعم آن تلخ است. اسانس اسطوخودوس که از تقطیر گل و سرشاخه‌های گلدار این گیاه به دست می‌آید مایعی است زرد رنگ یا زرد مایل به سبز که دارای بوی نامطبوعی است. اگر از قسمت‌های مختلف آن گرفته توسط دست مالش داده شود، بوی مخصوص کافور به مشام می‌رسد، تقریباً از هر (۱۶۰) کیلوگرم آن یک کیلوگرم اسانس بدست می‌آید، اسانس آن برنگ زرد بوده بوی کافور می‌دهد. از قدیم تا امروزاستعمال عطر و محلول زیبائی اسطوخودوس رواج دارد. (۱۱و۱۲)
٢-١-۴-٢. شرایط آب و هوایی
پراکندگی آن به صورتی است که در سرتاسر قاره اروپا مانند منطقه مدیترانه، جنوب غربی آسیا، شمال آفریقا و جزایر قناری می‌روید. اسطوخودوس گیاه بومی حوزه مدیترانه به خصوص شرق مدیترانه می‌باشد. البته در جنوب آمریکا کشت آن را متداول کرده‌اند. اسطوخودوس در خاک‌های مخلوط با شن و ماسه که به خوبی آبیاری بشوند و محل نیز آفتابگیر باشد، رشد می کند علاوه بر آن در برابر باد و سرما، بهترین محل رویش را برای گیاه فراهم می‌آورد. در جنوب فرانسه و بریتانیا این گیاه را به صورت انبوه کشت می‌کنند. همچنین در باغچه منزل هم می‌توان اسطوخودوس را به عنوان یک گیاه تزئینی کاشت و از محاسن آن بهره برد. (۱۱،۱۲،۱۵)
اقلیم مورد نیاز: به هوای آفتابی و نور نیاز دارد. گیاه بومی مناطق معتدله است بنابراین مناطقی که زمستان‌های سرد و تابستان‌های خنک دارند را ترجیح می‌دهد. به دلیل داشتن سیستم ریشه‌ای عمیق، به راحتی در شیب‌ها رشد می‌کند. نسبت به سرما و خشکی مقاوم است و مناطق با ارتفاع زیاد را ترجیح می‌دهد. (۵،۱۱،۱۲،۱۵)
٢-١-۴-٣. شرایط خاک و مرحله کاشت
طول مدت جوانه زنی بذر: ۲۰-۱۵ روز
نیازهای اصلی غذایی: ۲۰-۳۰kg/ha ازت، ۳۰-۴۰kg/ha فسفر قبل از کاشت باید به زمین داده شود، ۶۰- ۸۰kg/ha ازت در دو نوبت در بهار سال اول و ۱۰۰-۱۲۰kg/ha ازت در سه نوبت برای سال‌های بعد در بهار و تابستان مورد نیاز است.
آبیاری
اسطوخودوس بعد از اینکه خود را بگیرد و ریشه‌دار شود، در برابر خشکی مقاوم خواهد شد. اسطوخدوس جوان نیاز به بارش کافی یا آبیاری خوب دارد. آبیاری قطره‌ای بهترین شیوه آبیاری در شرایط آب و هوای هوایی مرطوب است.
دور آبیاری: اگرچه گیاه نسبت به خشکی مقاوم است اما بسته به بافت خاک، اقلیم و فصل رویش دور آبیاری بین ۱۰-۷ روز تغییر می‌کند.
کود
اسطوخدوس خاک ضعیف را ترجیح می‌دهد؛ کوددهی بیش از حد منجر به کاهش شکوفه‌های گل و کاهش کیفیت روغن خالص آن می‌شود. برای هر گیاه تنها افزودن یک مشت خاک کود آلی در بهار کافی است.
مالچ پاشی
توصیه می‌شود حلقه‌ای از ماسه یا سنگ‌های سفید دور گیاه ایجاد شود تا گرمای خورشید زیر برگ‌های گیاه را باز تابانده و به خشک نگهداشتن گیاه کمک کند. در صورت مرطوب ماندن برگ‌ها، اسطوخودوس مستعد قارچ برگ خواهد بود.
فاصله‌گذاری
توصیه می‌شود که این گیاهان از گردش خوب هوا برخوردار باشند. گیاهان باید بسته به گونه آن‌ها در فاصله ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متری از هم کاشته شوند.
آفت‌ها
از آفات مهم اسطوخودوس حشره‌ای به نام سوفورونیا هیومرلا است که لارو این حشره سبب نابودی پایه‌های اسطوخودوس می‌شود که برای مبارزه با آن از صابون‌های نیکوتین‌دار استفاده می‌شود.
بیماری‌ها: بیماری پوسیدگی ریشه (Root rot) در اثر آبیاری زیاد ایجاد می‌شود. همچنین بیماری لکه برگی (Septoria Lavandulae) در مناطق مرطوب شایع است.
٢-١-۴-۴٫ کشت و تکثیر
تکثیر این گیاه به روش‌های گوناگون ممکن است که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:
۱- گرفتن قلمه در تابستان یا پائیز، قلمه‌ها را از شاخه‌های جانبی جوانی که رشد رویشی دارند گرفته و در شاسی سرد ریشه‌دار می‌کنند. بعد از ریشه‌دار کردن، آنها را در محلی خنک کشت می‌کنند.
۲- کاشت بذر در بهار و در هوای آزاد
۳- تقسیم بوته در پائیز
هرس کردن
هرس کردن اسطوخدوس را زمانی باید شروع کرد که گیاه جوان هنوز در گلدان قرار دارد و در طول عمر گیاه حداقل یک بار در سال باید انجام شود. ½ گیاه را ببرید تا وسط گیاه تبدیل به چوب نشود. اگر گیاه ۳ یا بیش از ۳ سال دارد و تا به حال هرس نشده است، هرس کردن آن در این مرحله فایده‌ای نخواهد داشت. گیاهان خود را اوایل پاییز و خیلی قبل‌تر از اولین احتمال یخبندان هرس کنید.
برداشت
زمان برداشت: در روزهای آفتابی، گرم و خشک هنگامی که ۵۰% گلچه‌ها باز شده باشند، از ارتفاع حداکثر ۱۲cm از نوک ساقه گلدهنده باید برداشت شود.
مراقب‌های ویژه در زمان برداشت: آبیاری منظم، تنک کردن، مبارزه با علف‌های هرز، برگردان کردن خاک بین ردیف‌ها و خاکدهی پای بوته بسیار مفید است. بعد از ۱۲-۱۰ سال مزرعه Lavand باید از ارتفاع ۵-۴ سانتی‌متری سطح خاک قطع شود. هرس گیاه در پائیز بعد از گلدهی یا اوایل بهار باید صورت گیرد.
عملیات پس از برداشت: باید گیاه برداشت شده در سایه و در مجاورت هوا خشک شود و سپس در ظرف‌های غیر قابل نفوذ توسط هوا ذخیره گردد. در صورت اسانس‌گیری از گل‌های تازه، باید از روش Steam distillation استفاده کرد. (روش Hydro distillation مناسب نیست).
دقت‌های لازم در عملیات برداشت: برداشت باید در روزهای خشک قبل از اوج گرما و در ساعات میانی روز انجام گیرد. (۱۱،۱۲،۵)
۲-١-۴-۵. ترکیب شیمیایی
این گیاه دارای ترکیباتی چون لینالول، سینئول، کامفن، روغن فرّار، تانن ۱۲%، کومارین‌ها، فلاونوئیدها، تری ترپنوئید، پتاسیم، کلسیم، اسانس روغنی ۳% می‌باشد که در مجموع اسانسی که از این گیاه استخراج می‌کنند اسانس آسپیک می‌باشد که مرکب از نوعی ستن مانند لینالیلاستات (با بوی کافور و نعناع)، د-فنکون (d-Fenchone)، سینئول و یک الکل لوژیر (ژرانیول، بورنئول) می‌باشد.
د- فنکون (d-Fenchone)، به فرمول C₁₀H₁₆O و به وزن مولکولی ۲۳/۱۵۲ است و در اسانس گیاهان تیره‌های مختلف گیاهی یافت می‌شود:
۱- Foniculum vulgareMill. از تیره Umbelliferae
۲- Lavandula stoechas L. از تیره Labiatae
استخراج آن از گیاهان مذکور توسط محققین مختلف و سنتز توتال آن توسط Royle و همکارانش صورت گرفته است.
د- فنکون (d-Fenchone)، حالت روغنی مایع و بویی شبیه کامفر دارد. وزن مخصوص آن در گرمای c18ْ، gr984/0 است. عملاً در آب حل نمی‌شود ولی در الکل به مقادیر زیاد محلول است.
د- فنکون (d-Fenchone) دارای نوعی اثر تحریک کننده سطحی جهت تسکین تحریکات دیگر است. (۱۱،۱۲،۵،۱۵)
٢-١-۴-۶. مشخصات اسانس

خصوصیات کیفی این زیرساختار اثر زیادی روی ارزش تجاری یک کانال بانکداری الکترونیکی دارد. در صورت عدم کیفیت تکنولوژیکی، عوارض جبران ناپذیری را می تواند ببار بیاورد. بنابراین جنبه تکنیکی نباید کم به حساب بیاید، از آنجا که این متغیر وابسته به موفقیت و کیفیت کلی بانکداری الکترونیکی می باشد (استامولیس و همکاران، ۲۰۰۲: ۲۵۱).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جنبه استراتژی
بانکداری الکترونیکی در ذات خود در بین بانک و مشتریانش از اهمیت استراتژیکی قرار می گیرد. همانطور که کبیرا^[۶۹] (۱۹۹۴) ادعا می کند، هر چه یک سیستم برای سازمان استراتژیکی تر باشد ارزیابی کیفی مناسبتر می باشد. برای ارزیابی جنبه استراتژیکی، روش های چون تحلیل swot نظریه Resource-Based و تحلیل PEST مناسب به نظر می آیند. دیدگاه جنبه استراتژیکی به بانکداری الکترونیکی به عنوان یک وسیله رقابتی است که انتظار افزایش مشتریان را از بانک دارد. نمودار ۲-۳- یک جمع بندی از مطالب بالا را بیان می کند (استامولیس و همکاران، ۲۰۰۲: ۲۵۲).
شکل شماره ۲-۳- کانال های بانکداری الکترونیکی
دیدگاه داخلی خود بانک (استامولیس و همکاران، ۲۰۰۲: ۲۵۳)
از نقطه نظر داخلی می توان آن را به عنوان یک منبع در نظر گرفت که استفاده اش باید حداکثر باشد. و هدف بهبود بهره برداری IT در همه سطوح سازمان می باشد. ارزشی که IT به همراه می آورد در مدل زنجیره ای ارزش دنیل (۱۹۹۴) منعکس می شود. که شامل چهار مرحله اصلی می‏باشد.
۱- بازدهی ۲- سوددهی ۳- توسعه بازار ۴- سود رقابتی
برای اطلاعات بیشتر می توان به شکل ۲-۴- مراجعه کرد.
شکل شماره ۲-۴- مدل زنجیره ای ارزش دنیل (۱۹۹۴: ۱۴)
از دیدگاه بیرونی بانک
یک عامل حیاتی در موفقیت برای هر تجارتی اینست که ارتباط با مشتریانش در سطح عالی باشد. ارزش تجاری بانکداری الکترونیکی باید طبق مدل مدیریت ارتباط با مشتری که در طی ۴ مرحله ارتباط بین یک تجارت و مشتری است ارزیابی شود که این دوره ها به شرح ذیل می باشند:
۱- ابداع
۲- نگهداری
۳- توسعه
۴- انتخاب
تا آنجا که به بازدهی مربوط می شود وقتی یک کانال موثر باشد در این مرحله از چرخه پیش بینی می شود. وقتی یک کانال موثر باشد یعنی در حال انجام کارهای صحیح است و مشتری راضی است، بنابراین ارتباطش با بانک از طریق کانال حفظ می شود. چون مشتریان باید قادر به دسترسی به خدمات ارائه شده از طریق انتخاب از پایگاه های تکنولوژیکی باشند پس جنبه تکنولوژیکی با اثردهی کانال مرتبط می باشد (استامولیس و همکاران، ۲۰۰۲: ۲۵۳).
بخش سوم- پیشینه تحقیق
۲-۳-۱-تحقیقات خارجی:
جانسون (۲۰۰۹) نقش مدیریت موثر بازاریابی صادراتی را در جذب مشتری برای محصولات کشاورزی بررسی نمود. مطالعه وی در غالب پرسشنامه و به صورت پیمایشی از تولید کنندگان، مسئولین و صادر کنندگان انجام شده و نتایج وی نشان دهنده نقش موثر مدیریت بازاریابی و مشتری مداری در بالا بردن کمی مشتریان بوده است. همچنین وی نتیجه گیری کرد که تعیین استراتژی مدیریتی موثر با بسیاری از عوامل از جمله سطح مشتری، متغیر های مالی و عملکرد تغییر می کند.
تای توی هین^[۷۰] (۲۰۰۶) در مطالعه خود با عنوان “مطالعه رابطه بین بازاریابی و بانک های ویتنام” به این نتیجه رسیده است که سیستم بازاریابی این بانک ها در حد ضعیف و خنثی می باشد که این امر در گرو کمبود سرمایه گذاری و عدم اهمیت به بازاریابی در بین بانک های این کشور می باشد.
کا اشتون و پرسی^[۷۱] (۲۰۰۴) در مطالعه خود تحت عنوان “چالش های بازاریابی در بانکداری انگلستان” به این نتیجه رسیده اند که رویه ها و خط مشی های دولتی تأثیر عمده ای در انتخاب نوع برنامه های بازاریابی توسط بانک ها دارد.
امالی^[۷۲] (۲۰۰۳) در مطالعه خود تحت عنوان"بازاریابی رابطه مند” به این نتیجه رسیده است که انتخاب ابزارهای بازاریابی و نحوه بازاریابی بر روی عملکرد شرکت های تجاری تأثیر معنی داری دارد و هر چه شرکتی به امر حساس بازاریابی مسلط تر باشد خواهد توانست سود قابل قبولی را نصیب خود کند.
دایل^[۷۳] (۲۰۰۲) در مطالعه خود با عنوان “مدیریت بازاریابی و استراتژی ها” به این نتیجه رسیده است که بازاریابی دارای ابعادی می باشد که این ابعاد شامل: برنامه ریزی و کنترل رضایتمندی مشتریان، برقراری و نگهداری روابط پویا و ماندگار و مدیریت ارزشهای مورد نظر مشتری می باشد. رضایتمندی مشتریان در پیوستاری از سطح مورد انتظار تا سطح واقعی گسترده شده است. بازاریابی مناسب باعث آمادگی مشتری برای عکس العمل به خدمات شرکت می شود و سطح عمیقی از بینش و ادراک از محصولات و خدمات را به وجود می آورد.
گوردن^[۷۴] (۱۹۹۸) در مطالعه خود با عنوان “بازاریابی رابطه ای: یک استراتژی جدید” به این نتیجه رسیده است که بازاریابی مناسب باعث می شود که منافع مورد قبولی به هر دو طرف مصرف کننده و فروشنده برسد. بازاریابی باعث استفاده بهینه از تکنولوژی و حوزه های کاری شرکت می‏شود و در نحوه عملکرد شرکت تغییراتی را اعمال می کند که در بسیاری از مواقع، این تغییرات باعث متمایز شدن شرکت ها از یکدیگر می شود.
کاوزگیل و زون^[۷۵] (۱۹۹۴) رابطه بین استراتژی بازاریابی و عملکرد را مورد مطالعه قرار دادند. آنها به روش پیمایشی به بررسی ارتباطات موجود بین استراتژیهای بازاریابی، ریسک بازار و عملکرد تجاری در بین صادرکنندگان محصولات مهم کشاورزی پرداختند و از مسئولان بخش صادرات هم در این بررسی استفاده کردند. آنها در نتایج خود به نقش بارز استراتژی های بازاریابی صادراتی در فروش و همچنین حفظ و جذب مشتری اشاره کردند و ارتباط معنی دار آن با عملکرد را گزارش کردند.
۲-۳-۲-تحقیقات داخلی:
دعایی و حسینی (۱۳۸۷) پژوهشی تحت عنوان “نقش راهکار آمیخته بازاریابی در عملکرد صادراتی بنگاه ها (با تأکید بر آمیخته محصول)” انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که موفقیت بنگاه‌های کسب و کار در درون‌ مرزهای ملی در گرو بازاریابی صحیح و اثربخش می‌باشد، هنگامی که دایره فعالیت یک بنگاه به خارج از مرزها توسعه‌ می‌یابد نیز دستیابی به موفقیت، مرهون درک صحیح مختصات‌ بازار خارجی و اتخاذ راهکارهای مناسب برای مدیریت آن است. چالش‌های عمده در بازاریابی صادراتی شامل انتخاب بازارها و یا کشورهای مناسب از طریق تحقیقات بازاریابی و تصمیم‌گیری در خصوص چگونگی تدوین راهکار آمیخته بازاریابی می‌باشد. این‌ تصمیم، بیش از هر چیز متأثر از زیربنای فلسفی مورد قبول‌ بنگاه، در خصوص نحوه فعالیت در بازار خارجی می‌باشد. معمولا فعالان عرصه صادرات از یکی از چند نگرش فلسفی خاص در این زمینه متأثرند و فرایند تدوین آمیخته بازاریابی خود را مستقیما برپایه راهکار اصلی منشعب از این نگرش بنا می‌نهند و بازتاب این راهکار، در سطح انطباق‌پذیری آمیخته بازاریابی ارائه‌ شده از سوی سازمان با ویژگی‌های بازار هدف آشکار می‌شود.
حق شناس (۱۳۸۲) نقش اعمال مدیریت موثر بازاریابی بانک ها در جذب و حفظ مشتری را مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش جهت بررسی موضوع، سه فرضیه مطرح شده است که به منظور بررسی آن ها، از آمارهای کمی صورت های مالی بانک ها و همچنین سه نوع پرسش نامه (مشتریان، کارکنان و مدیران بانک ها) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل نه بانک دولتی بود. وی نتیجه گرفت که مدیریت مؤثر بازاریابی، زمانی در بانک اعمال می شود که مدیر با توجه به رسالت و اهداف بانک و پیش بینی تأثیرات محیطی و تجزیه و تحلیل فرصت ها و تهدیدها و داشتن برنامه ریزی مناسب و استفاده از بازاریابی می تواند ضمن جذب مشتریان جدید، مشتری های موجود را نیز حفظ نماید.
عزیزی و میرحسینی (۱۳۸۳) پژوهشی تحت عنوان ” تاثیر اینترنت بر آمیخته بازاریابی” انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که علی‌رغم سقوط ارزش سهام شرکتهای‌ اینترنتی و ورشکستگی بسیاری از آنها در چند سال گذشته، بازارهای الکترونیک به وجود آمده در اثر فناوری‌هایی مانند اینترنت باقی می مانند. شرکتهایی که بخواهند در دنیای‌ امروز مزیت رقابتی خود را حفظ کنند دیگر نمی‌توانند تجارت اینترنتی را نادیده‌ بگیرند. کشورهای‌ مختلف در سراسر جهان در حال حرکت به‌ سمت تجارت الکترونیک، یعنی به‌ کارگیری فناوری‌های ارتباطاتی الکترونیک‌ مثل اینترنت برای انجام فعالیتهای تجاری‌ هستند تا از مزایای بی‌شمار آن بهره‌برداری کنند. برای مثال، طبق برآوردها ارزش تجارت الکترونیک در خاورمیانه در سال‌ ۲۰۰۲ به بیش از دو میلیارد دلار رسیده است‌. اینترنت، به عنوان فناوری عمده تسهیل‌ کننده تجارت الکترونیک، اصول پایه‌ای‌ تجارت را دچار تغییر و تحول کرده است و یکی‌ از فعالیتهای تجاری اصلی که به شدت تحت‌ تاثیر قرار گرفته، بازاریابی است.
قلی پور سلیمانی(۱۳۸۷) پژوهشی تحت عنوان ” اولویت‌بندی عوامل مؤثر درآمیخته‌ بازاریابی صنعت هتل‌داری به روش‌ AHP ” انجام داده و به این نتیجه رسیده است که هتل‌داری یکی از شاخه‌های صنعت گردشگری است و در مباحث بازاریابی در گروه فعالیت‌های خدماتی‌ طبقه‌بندی می‌شود. خدمات برخلاف کالا غیر قابل مشاهده و ناملموس هستند، به همین دلیل جلب‌"رضایت مشتری‌” (که‌ در این پژوهش به عنوان متغیر وابسته مورد مطالعه قرار گرفته) پیچیده‌تر است. در این مقاله از مدیران ۳۰ هتل در استان گیلان‌ در مورد تأمین رضایت مشتری و چگونگی طبقه‌بندی ابعاد آن‌ نظرسنجی گردیده و به این نتیجه رسیده اند که عامل قیمت در میان عناصر آمیزه بازاریابی هتل‌داری، بالاترین اولویت را در تأمین رضایت مشتریان داشته است.
سالار ( ۱۳۸۵) پژوهشی تحت عنوان “ رابطه آمیخته بازاریابی و رفتار مصرف کننده” انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که در دنیای رقابتی امروز مشتریان در کانون اصلی توجه شرکتها قرار دارند و رضایتمندی آنها عامل اصلی کسب مزیت رقابتی سازمانها است. لازمه جلب رضایت مشتریان برآورده ساختن کامل نیازهای آنها و شناسایی دقیق خواسته‌ها، انتظارات، تمایلات، تواناییها و محدودیتهای آنها در خرید محصولات است. با دستیابی به چنین اطلاعاتی می‌توان عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرف‌کنندگان را به خوبی تشخیص داد و در اتخاذ تصمیمات بازاریابی شرکتها از آن استفاده کرد. بنابراین محصولات شرکتها باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتریان باشد. در این راستا شناخت ابعاد مختلف گرایش خریدار و تعیین ارتباط بین آنها با عناصر آمیخته بازاریابی ضروری است.
بخش چهارم- جمع بندی فصل و ارائه مدل
در این فصل که مبانی نظری و پیشینه تحقیق است به طور مبسوط به موارد زیر پرداخته شده است:
ابتدا به مقدمه پرداخته شده، سپس به مبانی نظری در دو بخش (بخش اول : مبانی نظری بازاریابی و بخش دوم: مبانی نظری سیستم نوین بانکداری) پرداخته شده است. شایان ذکر است در دو بخش مبانی نظری به تعاریف، تاریخچه ظهور و پیدایش، دیدگاه ها و مدلهای مختلف و . . . بازاریابی و سیستم نوین بانکداری اختصاص یافته شده است. در ادامه به پیشینه تحقیق اشاره شده که به برخی از پژوهش های انجام شده ( مقالات و پایان نامه ها) پرداخته شده است.
با توجه به اینکه هدف تحقیق حاضر بررسی نقش بازاریابی بر سیستم نوین بانکداری در شعب بانک ملی خرم آباد است، بنابراین سیستم نوین بانکداری به عنوان متغیر وابسته پژوهش و بازاریابی به عنوان متغیر مستقل پژوهش می باشد. با توجه به آنچه بیان شد، مدل مفهومی تحقیق حاضر با رویکرد اثربخشی بازاریابی بر بانکداری نوین و بر اساس مدل نظری پژوهش تای توی هین^[۷۶] (۲۰۰۶) به صورت زیر مورد مطالعه قرار گرفته است.
مدل مفهومی تحقیق (برگرفته از مدل نظری تای توی هین، ۲۰۰۶)
فصل سوم:
روش شناسی تحقیق
مقدمه
تحقیق را می‏توان تلاشی منظم و سازمان یافته برای بررسی مساله ای خاص که به یک راه حل نیاز دارد توصیف کرد و شامل گام‏هایی است که طراحی و پیگیری می شوند تا پاسخ‏هایی برای مساله مورد علاقه ما در محیط کاری بدست آید (سکاران، ۱۳۸۴: ۶۰).
از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقت‌یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب می‌باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف ها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است (خاکی، ۱۳۷۹: ۹۳).
تحقیق را به دو منظور متفاوت انجام می‌دهند. نخست حل مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار وجود دارد و دوم، افزودن به مجموعه‌ی دانش بشری در زمینه‌ی خاصی که مورد علاقه‌ی محقق است.
در این فصل کلیه مراحل روش شناسی تحقیق شامل: روش تحقیق، فرایند تحقیق، روش و ابزار گردآوری اطلاعات، اعتبار یابی ابزار پژوهش، جامعه آماری مورد مطالعه، نمونه آماری و روش تجزیه و تحلیل داده ها مورد بررسی قرار گرفته است.
روش تحقیق
روش تحقیق در علوم رفتاری با توجه به ملاکهای ۱) هدف تحقیق ۲) نحوه گردآوری داده ها ۳) نحوه اجرا مشخص می گردد (بازرگان و همکاران، ۱۳۸۷: ۴۱).
الف) روش تحقیق بر حسب هدف: تحقیق حاضر از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی می باشد.
ب) روش تحقیق بر حسب نحوه گرد آوری داده ها: تحقیق حاضر از نظر گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل یک تحقیق توصیفی و غیر آزمایشی می باشد.