فایل پایان نامه کارشناسی ارشد : نگاهی به پژوهشهای انجامشده درباره : بحران-مالی-و-تجارت-خدمات-مطالعه-موردی-گردشگری-در-کشورهای-منتخب- فایل ... |
۱-۵- فرضیه ها یا سوال پژوهش:
- بحران مالی بر تجارت دوجانبه خدمات در کشورهای عمده شریک تجاری ایران در بخش خدمات اثر منفی دارد.
-بحران مالی جریان دو جانبه تجارت خدمات گردشگری را در کشورهای عمده شریک تجاری ایران، کمتر از تجارت دوجانبه کل خدمات تحت تاثیر قرار میدهد.
۱-۶- روش پژوهش:
پژوهش از نظر اهداف کاربردی و از نظر شیوه پژوهش، توصیفی و تحلیلی است. برای جمع آوری مطالب مربوط به ادبیات موضوع از روش کتابخانهای نظیر کتب، مقالات، پایان نامه ها، مجلات و پایگاههای اطلاعاتی در اینترنت استفاده می شود. جامعه آماری این پژوهش ایران و کشورهای است که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارد. این کشورها عبارتند از کانادا، ایتالیا، المان، سوریه، ژاپن، بریتانیا و فرانسه است. قلمرو زمانی پژوهش ۲۰۰۳-۲۰۱۰ است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
به منظور بررسی تجارت دوجانبه از الگو جاذبه تجاری استفاده شده است. الگوهای جاذبه یکی از ابزارهای مهم در تجارت بینالملل است که امکان برآورد جریانهای تجارت دوجانبه در یک مقطع زمانی خاص و به طور همزمان از دیدگاه کشور صادرکننده و واردکننده را فراهم آورده است.
۱-۷-کلید واژه ها:
بحران مالی[۳] : عبارت بحران مالی برای موقعیتهای زیادی به کار میرود که در آنها، برخی از نهادهای مالی یا داراییهای مالی به صورت ناگهانی بخش زیادی از ارزش خود را از دست میدهند. از طرف دیگر میتوان گفت که بحرانهای مالی نتیجهی مستقیمی از کاهش ثروتهای کاغذی[۴] است که این تغییرات در ارزش دارایی افراد، تحت تأثیر بخش واقعی اقتصاد نبوده است. این در حالی است که در قرنهای ۱۹ و ۲۰ میلادی، بسیاری از بحرانهای مالی با هراسهای بانکی[۵] در ارتباط بودهاند و بسیاری از بحرانها با این هراسها منطبق بودهاند. موقعیتهای دیگری که اغلب تحت عنوان بحرانهای مالی شناخته میشوند شامل سقوطهای بازار سهام[۶] و ترکیدن حبابهای مالی، بحرانهای پولی و نکول حکمرانی[۷] هستند. پس به طور خلاصه میتوان بیان کرد که بحرانهای مالی شامل الف) بحرانهای بانکی، ب) حبابهای سفتهبازی و سقوطهای بازار سهام، ج) بحرانهای پولی و د) بحرانهای بدهی حکمرانی هستند. این در حالی است که بحرانهای بانکی و حبابهای سفتهبازی و سقوطهای بازار سهام، در ابتدا دارای ابعاد ملی بوده و امکان دارد که بعد فراملی بینالمللی نیز پیدا کنند، ولی بحرانهای پولی و بدهیهای حکمرانی، از همان ابتدا دارای ابعاد فراملی و بینالمللی هستند (کیندلبرگر و آلیبر[۸]، ۲۰۰۵؛ لوین و والنسیا[۹]، ۲۰۰۸).
تجارت خدمات[۱۰] : تجارت خدمات به خرید و فروش یک کالای غیرقابل لمس بین خریدار و فروشندهای که در دو کشور یا دو اقتصاد متفاوت هستند گفته می شود. این تعریف بر طبق توافق نامهی GATS و بر اساس اینکه در زمان معامله، طرفین معامله در کجا حضور دارند به ۴ شاخه تقسیم می شود: ۱- تجارت بین مرزی: زمانیکه خدمت از یک کشور به کشور دیگری ارائه شود. ۲- مصرف در خارج از کشور: عرضهی خدمات از یک کشور به مصرف کنندگان خدمات از کشور دیگر در کشور عرضه کننده. ۳- حضور تجاری: عرضه کننده خدمات از یک کشور، خدمت را در کشور دیگر ارائه میدهد. ۴- حضور شخص حقیقی: خدمات از طریق حضور اشخاص حقیقی در کشور دیگر ارائه شوند (سازمان تجارت جهانی[۱۱]،۲۰۱۳).
الگوی جاذبه[۱۲] : در سادهترین حالت الگوی جاذبه بیان میدارد که تجارت دوجانبه بین دو کشور با GDP این کشورها ارتباط مستقیم و با فاصلهی جغرافیایی این دو کشور ارتباط معکوس دارد. این دو عامل، توضیح دهندگی تجربی بالایی دارند. ضمن اینکه اثر فاصله جغرافیایی قوی است و در طول زمان کاهش نمییابد. الگوهای تعمیم یافته جاذبه، اثرات هم مرزی و همسایگی کشورها و همچنین برخی هزینه های پیچیده تعامل را هم بر روی تجارت دوجانبه اندازه گیری می کند (کیمیورا و لی[۱۳]،۲۰۰۴).
گردشگری[۱۴] : گردشگری به معنای مسافرت از یک مبدا به یک مقصد است که به منظور سیاحت یا تجارت است و مفهوم آن فرایندهای مبادله فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر میگیرد. گردشگری به لحاظ دارا بودن قابلیت تحرک در تولید و توزیع و ایجاد خدمات گوناگون، سرعت بخشیدن به گردش پول و سرانجام ایجاد اشتغال یکی از مهمترین منابع تولید کشورها در بخش خدمات است که میتوان از آن به سود اقتصاد کشور میزبان بهره گرفت (سازمان تجارت جهانی، ۲۰۱۲).
فصل دوم:
مروری بر ادبیات موضوع
مقدمه:
بحرانهای مالی یکی از پدیده های رایج در طول حیات اقتصادی کشورها است. نحوه مقابله با بحران و کاهش تبعات منفی آن، از مهمترین دغدغه های کشورهای درگیر بحران بوده است. اکثر کشورها، اقدامات پیشگیرانه از وقوع بحران و جلوگیری از سرایت آن به اقتصادشان را در نظر داشته اند.
بحرانهای مالی در کشورهای جنوب شرقی آسیا، آرژانتین، برزیل، مکزیک و غیره از جمله بزرگترین بحرانهای مالی در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بوده اند. کشورهای درگیر بحران، سیاستهای مختلفی نظیر کاهش یا افزایش نرخ بهره، اصلاح مقررات بازار سرمایه، تزریق پول به اقتصاد و غیره را به منظور پیشگیری و یا درمان بحرانهای مالی مورد توجه قرار دادهاند. در این میان ساختار اقتصادی کشورها در انتخاب سیاستهای مقابله با بحرانهای مالی نقش اساسی داشته است. بحران اخیر که از سال ۲۰۰۷ شروع شد، با وسعت بیشتر، در سال ۲۰۰۸ شدت یافت و اقتصاد جهانی را مورد هدف قرار داده است. کشورهای درگیر بحران، سیاستهای مختلفی را برای مقابله با این بحران تدوین نموداند.
طی بحران اقتصادی، کشورها معمولا سیاست محدود کردن واردات و کمک به گسترش تولید داخلی را پیش گرفتهاند؛ این امر باعث تقویت بازار رقابتی در بین کالاهای داخلی شده است. در زمان بحران اقتصادی با روی آوردن یک کشور به سیاست محدود کردن حجم تجارت، سایر کشورها نیز این سیاست را اتخاذ کردند و سیاستهای تجاری کل جهان را فرا گرفت. از اکتبر ۲۰۰۷، زمانی که بحران مالی شروع شد؛ کشورها انواع مختلف سیاستهای محدود کننده تجارت را اعمال کردند. مثلا در کشورهای اروپایی همچون فرانسه، آلمان و انگلستان واردات خودرو را به طور کامل متوقف شد. همچنین اکثر کشورها بر واردات تعداد زیادی از کالاها، تعرفههای سنگینی وضع کردند. استانداردهای اجباری برای برخی از کالاها همچون فولاد و فلزات دیگر وضع شد؛ این استانداردها به صورت منحصر به فرد اعمال شد مثلا: ([۱۵]JIS) استاندارد صنایع ژاپن، (BIS[16]) دفتر استاندارد هند و سایر استانداردها که باعث محدود شدن مبادله بین کشورها شد (سازمان جهانی گردشگری و سفر،۲۰۱۰).
این فصل در چهار بخش تنظیم شده است. بخش اول به بیان مفاهیم خدمات، تجارت خدمات، گردشگری و بحران مالی پرداخته شده، در بخش بعدی با بررسی ارتباط بحران مالی و تجارت زمینهای مناسب برای طرح الگو فراهم خواهد شد. در بخش سوم شواهدی از اثرگذاری بحران مالی بر گردشگری در سطح جهانی و منقطهای ذکر شده است. در بخش آخر، مروری بر مطالعات انجام شده صورت خواهد گرفت و این فصل با خلاصه و جمع بندی پایان می پذیرد.
۲-۱- مباحث نظری:
۲-۱-۱- تعریف خدمات:
در زندگی روزمره، تمایز مابین “کالاها” که قابل خریداری بوده و ویژگیهای مادی آنها دقیقا قابل توصیف است و “خدمات” که جهت بهبود سلامتی، تعمیر وسیله نقلیه، تفریح، انجام یک پرداخت و یا انجام سرمایه گذاری مالی مورد درخواست، امری آسان است. همچنین برای تعریف “خدمات” نباید صرفا آنها را در مقابل کالاهای مادی قرار داد. ویژگیهایی از جمله مادی بودن، عدم قابلیت ذخیرهسازی و همزمانی تولید و مصرف، اموری نسبی بوده و می تواند در اثر پیشرفتهای تکنولوژیک تغییر یابد. خدمات به عنوان یک محصول از فرایند تولید آن قابل تمیز نیست و نتیجه یا اثر خدمت از ذینفع آن جداناپذیر بوده و نمیتواند موضوع داد و ستد جدیدی واقع شود. بر همین اساس، طبقه بندی خدمات عبارت از طبقه بندی فعالیتهای که می تواند ماهیت انواع فعالیتهای خدماتی را توصیف نمود و نه طبقه بندی فرآورده ها (که تعریف و اندازه گیری آنها دشوار است). در طبقه بندی استاندارد بین المللی صنعتی تمام فعالیتهای اقتصادی (ISIC)، جزئیات بسیار کمی درباره فعالیتهای خدماتی که حدود۵۰ تا ۷۵ درصد کلیه فعالیتهای اقتصادی را در بر میگیرد به چشم میخورد )صمصامی،۱۳۷۱). در حال حاضر به موجب موافقتنامههای عمومی تجارت خدمات (GATS) خدمات به ۱۲ بخش به شرح زیر تقسیم می شود: خدمات تجاری (خدمات حرفهای، خدمات مرتبط با فنآوری اطلاعات، تحقیق و توسعه)، خدمات ارتباطات، خدمات ساختمان و مهندسی، خدمات توزیع، خدمات آموزشی، خدمات زیست محیطی، خدمات مالی (بانکداری، بیمه و تمام خدمات مربوط به سهام و اوراق بهادار)، خدمات بهداشتی و درمانی، خدمات توریسم و گردشگری، خدمات تفریحی، فرهنگی و ورزشی، خدمات حمل و نقل، سایر خدمات. لازم به ذکر است که سازمان جهانی تجارت این ۱۲ بخش را به ۱۵۵ زیر بخش تقسیم کرده است. با الهام از تقسیم بندی فوق طبقه بندی گرایشهای ۲۲ گانه تعاونیهای خدماتی در بخش تعاون انجام شده است که تا حد زیادی کلیه خدمات فوق الذکر را پوشش میدهد.
بخش خدمات با احتساب دو سوم تولید، یک سوم اشتغال و در حدود یک پنجم تجارت جهانی در بسیاری از کشورها به بزرگترین بخش تبدیل شده است (مولر و همکاران[۱۷]، ۲۰۱۰). روند کنونی صاردات و واردات خدمات در ایران حاکی از آن است که زنجیره تجارت خدمات گسترش یافته است. در نمودار (۲-۱) این روند نشان داده شده است. این زنجیره در اثر ارتباط متقابل فعالیتهای مختلف بطور فزایندهای پیچیده میگردد، به طوری که بیش از ۵۰ درصد خدمات تولیدی توسط خود موسسات خدماتی مورد استفاده قرار میگیرد.
نمودار (۲-۱): روند صادرات و واردات خدمات در ایران
منبع: بانک جهانی، ۲۰۱۳
به طور کلی خدمات دامنه وسیعی از فعالیتها و تولیدات از جمله خدمات مالی، گردشگری، بیمهای، درمانی، حمل و نقل، ارتباطات، توزیع، آموزشی، زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی را شامل می شود. اهمیت فزایندهی اقتصاد خدمات موجب می شود. که در اواسط دهه ۱۹۳۰ این بخش بعنوان سومین بخش اقتصاد بحساب آید (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل [۱۸]،۱۹۸۹). در مقابل بخش اول (کشاورزی، ماهیگیری، شکار، دامپروری و جنگلداری) و بخش دوم (معدن، صنعت، ساختمان، فعالیتهای عام المنفعه، گاز و برق)، بخش خدمات به عنوان یک بخش باقیمانده و با ماهیت غیر تولید مادی، در نظر گرفته شده است. این طبقه بندی نه تنها از سوی سازمان ملل متحد، صندوق بین المللی پول و چند سازمان بین المللی دیگر مورد استفاده قرار گرفت، بلکه کشورهای متعددی نیز از این طبقه بندی در حسابهای ملی خود استفاده کردند (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل ،۱۹۸۹).
در دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ عبارت “تجارت خدمات” به ندرت در نشریات علمی آن زمان به چشم میخورد، اهمیت یافتن بخش خدمات خدمات به دو دلیل است: اولا، داد و ستد خدمات بخش مهمی از معاملات اقتصادی جهان را تشکیل میدهد. پیش بینی شده است که تا سال ۲۰۲۰ خدمات ۵۰ درصد تجارت دنیا را تشکیل خواهد داد ( کمالی اردکانی و نصیری،۱۳۸۳). دلیل دوم اهمیت یافتن بخش خدمات که تاثیر عمدهای در بازنگری به این بخش داشته است، کشف ارتباط خدمات با فرایند تولید و نیز فرایند توسعه اقتصادی است. خدمات نقش عمدهای در بخش تولیدات صنعتی و دیگر بخشهای اقتصاد دارد. بخصوص نقش آن دسته از خدماتی که اصطلاحا خدمات تولیدی نام گرفته است حائز اهمیت بوده، زیرا این نوع خدمات در رقابتپذیر کردن کالاها نقش بسزایی داشته و در رابطه با صادرات خدمات نیز نقش دارند (صمصامی،۱۳۷۱).
اهمیت خدمات در بخشهای مختلف به گونه ای است که حتی در بخش تولید کالا سهم عمده ارزش افزوده ناشی از نهادهای خدماتی است. نهادهای خدماتی عبارتند از نهادهای اولیه مانند فعالیتهای تحقیق و توسعه، نهادهای در حین کار مانند خدمات حسابداری، فنی و مهندسی، مشاوره، نهادهای پایان کار مانند تبلیغات، بسته بندی، انباردارای، بازاریابی.
۲-۱-۲- تجارت خدمات:
در عالم واقع، خدمات به خصوص حمل و نقل، گردشگری و خدمات مالی بین المللی از دیرباز بخش مهمی از محیط تجاری را تشکیل داده است؛ لیکن تصور شده است که اصولا خدمات قابل تجارت نیست. با مد نظر قرار دادن تعریف تجارت خارجی در شکل اصلی آن یعنی مبادله اقتصادی میان افراد مقیم وغیر مقیم اعم از شرکتها یا افراد میتوان این موضوع را بررسی کرد. برای تجارت کالا این مفهوم نسبتا مشخص است، زیرا تولید کنندگان در یک کشور اقامت دارند و کالاها از مرز عبور می کنند و به کشور دیگر میروند. در مورد خدمات وضعیت پیچیدهتر است، زیرا در بسیاری از موارد عرضهکننده و مشتری باید در یک مکان باشند.
تجارت خدمات به مفهوم عرضه خدمات به چهار صورت انجام می شود. عبور از مرز: از قلمرو یک کشور عضو به قلمرو هر عضو دیگر. مصرف در خارج: در قلمرو یک کشور عضو به مصرف کننده هر کشور عضو دیگر. حضور تجاری: توسط عرضه کننده یک کشور عضو از طریق حضور تجاری در قلمرو یک کشور عضو دیگر. انتقال اشخاص حقیقی: توسط عرضهکننده یک کشور عضو از طریق حضور اشخاص حقیقی یک کشور در قلمرو عضور دیگر.
سهم این الگوهای چهارگانه از کل تجارت خدمات جهان به شرح زیر است:
-
- عبور مرزی:۲۵ تا ۳۰%
-
- مصرف در خارج: ۱۰ تا ۱۵%
-
- حضور تجاری: ۵۵ تا ۶۰%
-
- حضور اشخاص حقیقی در خارج: کمتر از ۵% ( کمالی اردکانی و نصیری،۱۳۸۳).
به طور کلی بسیاری از کشورهای پیشرفته، سرمایهداری از موقعیت نسبی مستحکمی در حوزه هایی از تجارت خدمات خود بهره مند هستند که البته در بسیاری از موارد، این موقعیت نسبی مستحکم به مرور زمان با تغییراتی مواجه گردیده است که خود نمایشگر تغییر وضعیت رقابتی این کشورها و جنبه های پیچیدهتر تکمیل تجارت دوجانبهی آنهاست. در برخی از کشورهای در حال توسعه بخش خدمات در تجارت خارجی نقش چندان مثبتی نداشته و تجارت خارجی آنها بر روی صادرات کالاها متمرکز است. با این وجود در مورد بسیاری از کشورهای در حال توسعه، درآمدهای بخش گردشگری و نیز درآمدهای ناشی از اشتغال نیروی کار آنها در خارج از کشور مثبت است. به دیگر سخن، این کشورها وابسته به حرکت اشخاص به سوی خارج از مرز بعنوان ارائه دهندگان خدمات و ورود اشخاص به درون مرز به عنوان خریداران خدمات یا گردشگر است.
یکی از ویژگیهای تجارت خدمات آن است که صادر کنندگان خدمات نمی دانند در حال صادر کردن هستند. این موضوع به خصوص در مورد شیوه مصرف در خارج صادق است. در این شیوه شرکتهای خدماتی با عرضه خدمات به شرکتهای خارجی مقیم داخل، کسبه و تجاری که موقتا در بازار حضور دارند و همچنین دفاتر محلی موسسات بین المللی، درآمد ارزی کسب می کنند بدون آنکه این فعالیتها را صادرات بدانند.
ویژگی دیگری که برخی از خدمات دارند این است که کیفیت و حسن شهرت در مورد آنها، حتی مهمتر از کالاهاست که از طریق نامها و علائم خاص تجاری جلوه کرده اند. این موضوع همراه با عوامل تکنولوژیکی، در حیطههای دیگری از خدمات می تواند ورود تازه واردان به بازار جهانی خدمات را با اشکال روبرو سازد. همچنین عوامل فرهنگی نیز می تواند در مورد بخشهایی از خدمات بعنوان یک مزیت قلمداد شود.
سهم هر یک از بخشهای خدمات در تجارت خدمات هر کشور متفاوت است، زیرا که برخی از خدمات سرمایه بر، برخی کاربر و برخی متکی به تکنولوژی هستند که با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور، خدمات خاصی مزیت نسبی یافته و سهم بیشتری از تجارت خدمات آن کشور را در بر میگیرد. مثلا در انگلستان درآمدهای خدماتی بیشتر از طریق خدمات مالی نظیر بانکداری، بیمه و خدمات مشاورهای بدست می آید. درآمدهای خدماتی بلژیک بیشتر مربوط به خدمات پردازشی است و کشور فرانسه درآمدهای خدماتی خود را مدیون خدمات گردشگری و خدمات فنی، فعالیتهای مهندسی و مدیریتی است. در کشور سوئیس نیز خدمات گردشگری و خدمات بانکی نقش قابل توجهی در درآمدهای خدماتی دارند ( کمالی اردکانی و نصیری،۱۳۸۳). در صورتی که در کل اقتصاد جهانی سهم هر یک از زیرشاخههای خدمات مشخص شود؛ گردشگری و خدمات مالی سهم بسیار بالایی دارند. به نظر میرسد که بتوان گردشگری و خدمات مالی را شاخصی برای بخش خدمات در نظر گرفت. در ایران حدود ۵۲% کل واردات خدمات و ۲۶% صادرات خدمات از بخش گردشگری و سفر میباشد (سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل،۲۰۱۳). اگر چه گردشگری و فعالیتهای وابسته به آن در دنیا و حتی در کشورمان از دیر زمان آغاز شده لکن در ایران تا به امروز فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی نسبت به اهمیت و وسعت موضوع درباره گردشگری صورت نگرفته است.
منافع حاصل از توسعه صادرات خدمات در شش مورد به شرح زیر است. ۱) توسعه صادرات خدمات باعث گسترش و توسعه استفاده از فعالیتهای خدماتی تخصصی از جمله فعالیتهای حرفهای و مشاورهای میگردد. ۲)فعالیتهای خدماتی منجر به کاهش آلودگیهای زیست محیطی میگردند به طوری که بخش خدمات را جزء صنایع پاکیزه به حساب میآورند. لذا با توجه به هزینه های سنگین انواع آلودگیهای زیست محیطی که در تولید ناخالص ملی هم به حساب نمیآیند گسترش بیشتر فعالیتهای خدماتی منجر به کاهش زیانهای جانبی گسترش صنایع مختلف می شود. ۳) فعالیتهای خدماتی اغلب با سرمایه گذاری اولیه پایینی به نتیجه میرسند بنابراین گسترش فعالیتهای خدماتی منجر به شکل گیری بنگاههای کوچک و متوسط میگردد. تشکیل این نوع بنگاهها که با ویژگیهای بخش تعاون سازگارتر است را میتوان از طریق گسترش تعاونیهای خدماتی دنبال نمود. ۴) صادرات خدمات منجر به ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان دانشگاهها میگردد زیرا که در کشورهای در حال توسعه به دلیل توسعه نیافته بودن صنایع امکان بهره گیری از توان فارغ التحصیلان دانشگاهها فراهم نیست اما صادرات خدمات دریچه است رو به اقتصاد بین الملل که امکان ایجاد اشتغال برای هر نوع نیروی کاری را فراهم میسازد. ۵) صادرات خدمات منجر به رشد کیفیت خدمات ارائه شده می شود و در نتیجه ارزش افزوده کالاهای صنعتی و منابع طبیعی نیز افزایش مییابد زیرا خدماتی نظیر تحقیق و توسعه زمینه ساز صدور کالاهای با کیفیت است. ۶)صادرات خدمات زمینه های اشتغالزای قشر وسیعی از افراد را فراهم میسازد به طوری که با گسترش خدمات ارتباطی راه دور میتوان زمینه های ایجاد کار از راه دور[۱۹] را فراهم نمود و به این طریق مشارکت زنان و دانشجویان و سایرافراد را فراهم آورد (کریمی،۱۳۸۱).
۲-۲- تعریف گردشگری و حقایق آشکار شده در این زمینه:
۲-۲-۱- مفهوم گردشگری
از دیدگاه اقتصاددانان، گردشگری صنعتی است که موجب انتقال بخشی از قدرت خرید مردم مرفه به دیگر مردم میگردد و به لحاظ قابلیت تحرک در تولید و توزیع و ایجاد خدمات گوناگون، افزایش سرعت گردش پول و گسترش بازارهای صادراتی و ایجاد اشتغال به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد به شمار می آید. تحلیل اقتصادی گردشگری بین المللی متکی بر تعاریف صحیح و مقبول جهانی است که مشخصات گردشگری بین المللی را توصیف نموده و حرکتهای مختلف گردشگری را طبقه بندی و تاثیر اقتصادی آنها را به همراه فعالیتهای اقتصادی که ایجاد می کنند بیان نماید.
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1400-09-25] [ 03:46:00 ق.ظ ]
|