۱-۲-۲ دیگر انواع کمبود سلول های خونی
کاهش تعداد انواع مختلف سلول های خونی ممکن است از تظاهرات یک بیماری، عارضه جانبی تابش اشعه یا شیمی درمانی سرطان باشد(سخایی و همکاران،۸۱).
۱-۳ کم خونی فقر آهن
آهن جزء فلزی اساسی هم است و هم ملکول مسئول حمل اکسیژن در خون می باشد. گرچه اکثریت آهن موجود در بدن، در هموگلوبین (هم+گلوبین) است، بخش مهمی به ترانسفرین (یک پروتئین حامل) و به فریتین و (پروتئین ذخیره کننده) متصل می باشد(سخایی و همکاران،۸۱).
کمبود آهن زمانی ایجاد می شود که مقدار آهن بدن از آن اندازه که برای تشکیل هموگلوبین و ترکیبات اساسی دیگر لازم است، کمتر باشد. کم خونی کمبودآهن با کم خونی های بیماری های مزمن مشخص، که در آن ها علیرغم آهن کافی تعداد گلبول های قرمز کاهش یافته است، تفاوت می کند. در کمبود آهن مقدار آهن در دسترس به پایین تر از مقداری که برای نگه داشتن اریتروپوئز(پدیده تمایز سلولهای مادر به گلبولهای قرمز) کافی لازم است، افت می کند.معمولا کمبود آهن ناشی از دریافت ناکافی، تنها در شیر خوارن و بچه های در حال رشد ایجاد می شود. همین که رشد بدن کامل می شود نیاز به آهن کاهش می یابد و مقدار کمی که روزانه از دست می رود از طریق رژیم خوراکی روزانه جبران می شود. علت اولیه ی کمبود آهن در بالغین ناشی از حاملگی یا اتلاف خون می باشد. در زنان یا مردان شایع ترین علت کمبود آهن، اتلاف مزمن خون(معمولا از دستگاه گوارش) است. این کمبود ممکن است با تغذیه ناکافی یا دارو هایی که مخاط معده را تحریک می کند(مثل آسپیرین و…) تشدید شود. به همین ترتیب، تحریک دستگاه گوارش و کمبود تغذیه ای همراه الکلیسم مزمن ممکن است باعث کم خونی کمبود آهن شوند(قاضی جهانی و همکاران،۷۱).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۴ تالاسمی
تالاسمی نتیجه ی نقص های ارثی در میزان ساخت هموگلوبین است اشکال شدید این حالت نسبتا نادر هستند. اشکال خفیف تر به صورت یک کم خونی میکروسیتیک شبیه به آن چه که در کم خونی کمبود آهن وجود دارد، بروز می کنند. بااین حال، کم خونی میکروسیتیک تالاسمی به درمان با آهن پاسخ نمی دهد.
۱-۵ کم خونی های مگالوبلاستیک
کم خونی های تغذیه ای ناشی از کمبود ویتامین B₁₂ یا فولات، ساخت DNA و اریتروپوئز را مختل می کنند. اختلال سنتز DNA بر تمام سلولها اثر می گذارد ولی از آنجا که گلبول های قرمز باید بطور دائمی تولید شوند، کمبود اسید فولیک یا ویتامین B₁₂ معمولا در ابتدا خود را بصورت آنمی آشکار می کند(سخایی و همکاران،۸۱).
۱-۵-۱ ویتامین B₁₂
ویتامین B₁₂ (کوبالامین) یک اسم مشترک برای سیانوکوبالامین ها، یا ترکیبات حاوی کبالت می باشد، که توسط میکروارگانیسم ساخته می شوند و از راه محصولات حیوانی در زنجیره غذایی مصرف می گردند، بر خلاف بسیاری از ویتامین ها، B₁₂ در گیاهان یافت نمی شود. یکی از تظاهرات مهم فقر ویتامین B₁₂ آسیب های عصبی است که در صورت عدم درمان فوری ممکن است برگشت ناپذیر باشد. هرچند علایم عصبی معمولا بعد از ایجاد کم خونی در کمبود کوبالامین ایجاد می شوند(قاضی جهانی و همکاران،۷۱).
۱-۵-۲ اسید فولیک (ویتامین B₉)
در سال ۱۹۳۱ lucywills طی مطالعاتی در بمبئی به کم خونی مگالوبلاستیک بین زنان حامله برخورد کرد، براساس مطالعات و آزمایشاتی که انجام داد نتیجه گرفت که مخمر حاوی عاملی است که موجب پیشگیری از کم خونی می گردد این عامل به نام wills factor نامیده شد. طی مطالعات بعدی ماده ای را تحت نام اسید فولیک از اسفناج استخراج کردند که عامل رشد میکروارگانیسم بود.
بالاخره در سال ۱۹۴۵ شیمیدان ها این ماده شیمیایی را سنتز و آن را پتروئیل گلوتامیک اسید نام نهادند.
اسید فولیک (اسید پتروئیل گلوتامیک) ترکیبی از سه اسید می باشد:هسته پتریدین ، اسیدپارا آمینوبنزوئیک و اسید گلوتامیک است شکل(۱-۱).
شکل ۱- ۱ اسید فولیک
اسید فولیک در واکنش هایی که برای ساخت DNA مهم هستند، شرکت می کند. و کمبود آن معمولا به صورت کم خونی مگالوبلاستیک ظهور می کند. بعلاوه کمبود اسید فولیک طی دوران بارداری خطر بروز آسیب لوله عصبی در جنین را افزایش می دهد و زمانی که ساخت و تغییر و تبدیل DNA سریع است (مثلا مخاط دستگاه گوارش و جنین در حال رشد) اسید فولیک ضروری خواهد بود(سخایی و همکاران،۸۱).
نقش اسیدفولیک در درمان سرطان نیز مورد توجه می باشد داروهای شیمی درمانی مهارکنندگان آنزیم اسید فولیک ردوکتاز هستند و تبدیل اسید فولیک به فرم فعالش را مهار می کنند و مانع از رشد و تکثیر سلولی می شوند.
اسید فولیک به آسانی از دستگاه گوارش جذب می شود. فقط مقادیر نسبتا کمی از آن در بدن ذخیره می شود از این جهت کمبود تغذیه ای در عرض چند ماه موجب آنمی خواهد شد.زمانی که واضحا کمبود غذایی وجود دارد، اسیدفولیک به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود. حالاتی مانند الکلیسم مزمن، حاملگی، شیر دادن و بیماری ایلئوم، موارد لزوم تکمیل غذایی هستند. حالاتی که در آنها نیازی برای اریتروپوئز افزایش یافته وجود دارد، مانند کم خونی همولیتیک یا سوء جذب، ممکن است توسط اسید فولیک درمان شوند. کاربرد طولانی مدت داروهایی مثل ضد تشنج ها، ترکیبات ضد مالاریا واستروئیدها نیز زمینه را برای کمبود فولات(اسید فولیک) مهیا می سازد. به طور کلی کمبود اسید فولیک موجب کم خونی مگالوبلاستیک، اختلالات عصبی و ناهنجاری های معدی- روده ای می شودهمچنین در درمان بیماری کبدی نیز تجویز می شوداسید فولیک در تکثیر سریع سلول ها، تشکیل گلبول قرمز،رفع کم خونی، پیشگیری از بروز ناهنجاری های جنینی و سنتز DNA و RNA اهمیت و نقش دارد(قاضی جهانی و همکاران،۷۱).
۱-۵-۲-۱ ناخالصی های موجود در اسید فولیک
اسید فولیک دارای شش ناخالصی می باشد که در شکل(۱-۲) ساختار های آنها آمده است:

شکل ۱- ۲ ناخالصیهای موجود در اسید فولیک
۱-۶ پلیمر
واژه پلیمر از دو کلمه یونانی پلی به معنی بسیار و مر به معنی بخش تشکیل شده است که این اصطلاح برای اولین بار توسط شیمیدان سوئدی جانز جاکوب برزیلیوس^[۱] در سال۱۸۳۳ اختراع شد.
پلیمرها مولکولهای بزرگی(ماکرو مولکول) هستند که از اتصال واحدهای ساختمانی کوچکتر بنام مونومر است ساخته شده اند. مونومر ها بوسیله پیوند های کووالانت به یکدیگر اتصال یافته و واکنش شیمیایی که سبب به هم پیوستن مونومرها می شود واکنش پلیمریزاسیون نام دارد.
پلیمرها به دو صورت پلیمرهای طبیعی مانند چربی ها پروتئین ها … و پلیمرهای سنتزی مانند پلی اتیلن پلی استایرن و… وجود دارند.
پلیمرهایی که از یک نوع مونومر تشکیل شده اند هموپلیمر^[۲] نام دارند و آنهایی که از دونوع مونومر تشکیل شوند کوپلیمر^[۳] می گویند و بهمین ترتیب پلیمرهای حاصله از سه نوع مونومر تر پلیمر^[۴] نام دارند و در مورد پلیمرهای با بیش از سه نوع مونومر عبارت هترو پلیمر^[۵] بکار می رود.
بطور کلی پلیمرها از لحاظ ساختار به سه گروه اساسی تقسیم می شوند:

1. 1. خطی ۲- شاخه ای ۳- شبکه ای یا سه بعدی

و پلیمرهای شاخه ای خود به چهار شکل شانه ای، درختی، ستاره ای و نردبانی هستند.
۱-۶-۱ سنتز پلیمرها
روش های سنتز پلیمرها به دو دسته تقسیم می شوند:

1. 1. پلیمریزاسیون رشد مرحله ای

1. 1. پلیمریزاسیون رشد زنجیره ای

۱-۶-۱-۱ پلیمریزاسیون رشد مرحله ای^[۶]
این روش به پلیمریزاسیون تراکمی نیز معروف است و معمولا از طریق واکنش های تراکمی بین مولکول های چند ظرفیتی انجام می گیرد. زنجیره های پلیمری در این نوع پلیمریزاسیون بتدریج از طریق واکنش های مزدوج شدن مونومرها با یکدیگر و تشکیل دیمر ها که خود نیز می توانند با دیگر دیمرها یا مولکول های مونومر ترکیب شوند ساخته می شوند. قبل از اتصال نهایی و ایجاد زنجیره پلیمر واکنشهایی انجام می گیرد که طی آن همزمان یک یا چند مولکول کوچک مانند آب و… حذف می شود.
۱-۶-۱-۲ پلیمریزاسیون رشد زنجیره ای^[۷]
این نوع پلیمریزاسیون که به پلیمریزاسیون افزایشی معروف است مولکول های مونومر با گذشت زمان به زنجیر در حال رشد اضافه می شوند. مونومرها برای پلیمریزه شدن افزایشی معمولا دارای پیوند های دوگانه هستند. پیوند های دوگانه در معرض حمله بوسیله رادیکال آزاد یا آغازگرهای یونی قرار می گیرند و یک مرکز فعال جدید را ایجاد می کند. این مرکز فعال یک زنجیر در حال رشد را بوجود می آورد و مرکز فعال نهایتا بوسیله یک واکنش پایان خنثی می شود. در این نوع پلیمریزاسیون هیچ محصول اضافه دیگری تولید نمی شود. پلیمریزاسیون افزایشی در تولید بسیاری از پلیمرها مانند پلی اتیلن(PE)، پلی پروپیلن(PP)، پلی وینیل کلراید(PVC) و… نقش دارد.
۱-۷ انواع پلیمریزاسیون رشد زنجیره ای
واکنش پلیمریزاسیون افزایشی از طریق مکانیسم های یونی و رادیکالی انجام می شود. و هر مکانیسم شامل سه مرحله آغاز انتشار و پایان می باشد.
۱-۷-۱ پلیمریزاسیون یونی:
پلیمریزاسیون یونی را بر حسب نوع بار الکتریکی یونهای پلیمری ایجاد شده تقسیم بندی می کنند. اگر یونها دارای بار الکتریکی مثبت باشند پلیمریزاسیون را کاتیونی و در صورتی که بار الکتریکی منفی داشته باشند آن را پلیمریزاسیون آنیونی می گویند.
۱-۷-۱-۱ پلیمریزاسیون آنیونی
پلیمریزاسیون آنیونی که برای مونومرهای وینیل (شکل۱-۳) با گروه های الکترونگاتیوی قوی که قابلیت جانشینی در پیوند دوگانه دارند بکار می رود(هسیه و کوئیرک^[۸]،۱۹۹۶ ؛کوئیرک،۲۰۰۳) و این پیوند دوگانه باعث پایداری بار منفی از طریق رزونانس می شود. این پلیمریزاسیون از طریق گونه فعال کربانیون (ذرات با بار منفی)انجام می گیرد(بلاکلی و توایتس^[۹]،۱۹۶۸). مزیت بسیار مهم این نوع پلیمریزاسیون این است که در آن امکان کنترل ساختار و ترکیب وجود دارد(هسیه و کوئیرک،۱۹۹۶ ؛ کوئیرک،۲۰۰۳).
شکل ۱- ۳ نمونه ای از مونومر وینیل
۱-۷-۱-۲ پلیمریزاسیون کاتیونی
در این نوع پلیمریزاسیون در اثر افزایش مولکول های مونومر به زنجیرهای در حال رشد دارای بار اکتریکی مثبت انجام می گیرد این نوع یونها را یون کربانیوم می گویند. این نوع واکنش معمولا از طریق انتقال یک پروتون به یک مولکول مونومر آغاز می شود و در ادامه این مونومر با دیگر مونومر های واکنش مشابهی انجام می دهد تا در نهایت پلیمر تشکیل شود(مارک و همکاران^[۱۰]،۱۹۹۰).