۱۳۷

%۰٫۸

%۶٫۴

%۲۵٫۲

%۱۲٫۸

%۵۴٫۸

۴-۲-۲- تحلیل بخش اول پرسشنامه

پس از تحلیل داده‌های به دست آمده از پرسش‌نامه توزیع شده برای بررسی زیرساخت فرهنگی شهر الکترونیک در بین شهروندان همدانی، نتایج ذیل حاصل شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مطابق داده‌های جمع‌ آوری شده، پراکندگی سنی افراد نمونه آماری مطابق نمودار زیر است.

شکل ۱۶: پراکندگی سنی افراد نمونه آماری
از آنجاییکه رایانه (کامپیوتر) یکی از ابزارهای مهم برای بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. تعداد بالای کامپیوترهای شخصی در شهر می‌تواند یک مزیت محسوب شود. اطلاعات جمع‌ آوری شده نشان می‌دهد ۲۴% افراد جامعه آماری نظرسنجی شده دارای کامپیوتر شخصی می‌باشند که این عدد به نوبه خود نشان ‌دهنده ضریب نفوذ پایین کامپیوتر می‌باشد.

شکل ۱۷: درصد مالکیت شخصی کامپیوتر
نتایج حاصل از پرسشنامه نشان می‌دهد که تقریباً %۷۰ شهروندان با کامپیوتر آشنایی داشته و از آن در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنند. این امر نشان دهنده اینست که در صورت ارائه خدمات شهری مبتنی بر وب، پتانسیل نسبتاً خوبی در بین شهروندان برای بهره‌گیری از خدمات وجود دارد.

شکل ۱۸: میزان آشنایی شهروندان با کامپیوتر
بررسی‌های صورت گرفته در خصوص میزان شرکت شهروندان در دوره‌های آموزشی مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان می‌دهد که ۴۳% از افراد نظرسنجی شده، آموزش‌های مقدماتی (شامل مبانی کامپیوتر و اینترنت) را دیده‌اند و ۱۷% نیز آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی را داشته‌اند. اما مابقی افراد تاکنون در هیچ دوره آموزشی شرکت نکرده‌اند.
یکی دیگر از نکات قابل تأمل، روش‌های متداول جهت دریافت آموزش توسط شهروندان است. آمارها نشان می‌دهند که اغلب افرادی که با فناوری اطلاعات و ارتباطات آشنایی دارند، آموزشهای لازم را در محل کار یا تحصیل خود دیده‌اند.

شکل ۱۹: میزان شرکت شهروندان در دوره‌های آموزشی ICT

شکل ۲۰: مقایسه روش های دریافت آموزش ICT در بین شهروندان (درصد)
میزان و نحوه استفاده از اینترنت به عنوان یکی دیگر از شاخص‌های اصلی فرهنگ شهر الکترونیک شناخته می‌شود. شکل ۲۳ نشان می‌دهد که حدود نیمی از افراد جامعه آماری از اینترنت استفاده نمی‌کنند. اما بین افرادی که کاربر اینترنت هستند حدود ۲۹% آنها در منزل خود به اینترنت دسترسی دارند. حدود ۱۳% برای دسترسی به اینترنت به کافی‌نت‌ها مراجعه می‌کنند و حدود ۱۷% آنها در محل کار یا محل تحصیل خود از این امکان استفاده می‌نمایند.

شکل ۲۱: مقایسه مکانهای استفاده شهروندان از اینترنت
میزان تمایل و هچنین اعتماد شهروندان برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره، شاخص دیگری است که در نمودارهای بعدی به آنها پرداخته شده است. بر این اساس اغلب شهروندان حاضرند که بجای روال عادی کارها و مراجعه حضوری برای انجام فعالیت‌های روزمره شهری، از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی (مانند بانکداری الکترونیک، خرید آنلاین، …) استفاده کنند اما با توجه به نحوه کارکرد فعلی، اعتماد زیادی به این فناوری‌های نوین ندارند.

شکل ۲۲: میزان تمایل شهروندان به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی شهری

شکل ۲۳: میزان اعتماد شهروندان به فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی

۴-۲-۳- تحلیل بخش دوم پرسشنامه

به کمک داده‌های بدست آمده از جدول شماره ۱۴ و پس از وزن‌دهی به پاسخ‌ها، نتیجه در قالب شاخص ۱۰ نمره‌ای محاسبه شده و نهایتاً میانگین شاخص بدست آمده است. بر اساس داده‌های بدست آمده از پرسشنامه‌ها، عدد شاخص ۴٫۱۱ بدست آمد.
همانطور که در بخش ۳-۳ اشاره گردید، طبق آخرین آمار اعلام شده توسط موسسه اکونومیست در سال ۲۰۰۸، شاخص آمادگی الکترونیکی در ایران ۳٫۰۸ می‌باشد. اگرچه عدد ۴٫۱۱ فقط نمایانگر شاخص آمادگی الکترونیکی در شهر همدان در حوزه زیرساخت فرهنگی می‌باشد اما با شاخص جهانی اعلام شده انطباق دارد. برای درک بهتر وضعیت زیرساخت فرهنگی در شهر همدان می‌توان عدد شاخص بدست آمده را با شاخص کشورهای پیشرو- مطابق جدول شماره ۱۱- مقایسه نمود. عدد ۸٫۸۸ برای کشور دانمارک، ۸٫۸۵ برای آمریکا و سوئد و ۸٫۷۲ برای هنگ کنک در مقایسه با عدد ۴٫۱۱ برای شهر همدان گویای فاصله نسبتاً زیاد همدان در زمینه آمادگی برای استفاده از فناوری‌های نوین شهرهای الکترونیک، با سایر شهرهای و کشورهای پیشرو می‌باشد.
برای اطمینان بیشتر می‌توان شاخص زیرساخت فرهنگی بدست آمده را با زیرشاخص فرهنگ که در گزارش موسسه اکونومیست ارائه شده است، مقایسه گردید. طبق آمار ارائه شده در این گزارش عدد شاخص محیط فرهنگی و اجتماعی^[۶۲] برای ایران برابر ۴٫۸۷ می‌باشد که با عدد بدست آمده توسط محقق یعنی ۴٫۱۱ انطباق بسیار خوبی دارد. با مقایسه عدد ۴٫۱۱ با شاخص زیرساخت فرهنگی کشورهای پیشرو (ارائه شده در گزارش اکونومیست) از جمله آمریکا (۹٫۰۰)، هنگ کنگ (۷٫۴۷)، سوئد (۸٫۶۰)، استرالیا (۹٫۱۳)، دانمارک (۸٫۶۷)، سنگاپور (۷٫۷۳)، هلند (۸٫۰۰) و … میتوان به تفاوت نسبتاً زیاد وضعیت زیرساخت فرهنگی همدان با زیرساخت کشورهای پیشرو پی برد. شایان ذکر است در گزارش موسسه اکونومیست، تنها ۱۱ کشور فیلیپین (۴٫۵۳)، کلمبیا (۴٫۸)، سریلانکا (۴٫۸)، نیجریه (۴٫۵۳)، اکوادور (۴٫۶)، پاکستان (۳٫۴)، ویتنام (۳٫۸)، قزاقستان (۳٫۸)، الجزایر (۴٫۳۳)، اندونزی (۳٫۵۳)، آذربایجان (۳٫۲) از لحاظ شاخص محیط فرهنگی و اجتماعی بعد از ایران قرار گرفته‌اند.
لذا این تفاوت گویای این مطلب است که در حال حاضر فرهنگ استفاده از شهر الکترونیک در بین شهروندان همدانی در حد کل کشور ایران بوده و در مقایسه با کشورهای پیشرو از ضعف نسبی برخوردار است.

۴-۴- سؤال فرعی دوم

به منظور پاسخگویی به این پرسش که آیا منابع مالی و بودجه لازم برای پیاده‏سازی شهر الکترونیک همدان وجود دارد یا نه، در ابتدا به سازمان‌های مربوطه برای جمع‌ آوری آمار و ارقام بودجه تخصیصی به فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهر همدان مراجعه شد. طی مراجعات محقق به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان همدان، استانداری و شرکت مخابرات استان همدان هیچیک از سازمان‌ها با استدلال محرمانه بودن، حاضر به ارائه آماری در این زمینه نشدند. نهایتاً با توجه به عدم دسترسی به آمارهای محلی به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مراجعه شد که متأسفانه این سازمان نیز هیچگونه آماری در این زمینه ارائه نداد.
با توجه به عدم دسترسی به آمارهای محلی و کشوری، نهایتاً با مراجعه به آمارهای سازمان‌های بین‌المللی از جمله بانک جهانی، سازمان ملل و اتحادیه جهانی مخابرات، نسبت به پاسخگویی به سوال دوم اقدام شد.
به همین منظور به کمک آمارهای بین‌المللی میزان بودجه سرانه فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایران و سایر کشورها بر مبنای اطلاعات سال ۲۰۰۶ محاسبه گردید. بر این اساس در ابتدا با مراجعه به آمارهای بانک جهانی، سهم هزینه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات از میزان تولید ناخالص داخلی هر کشور و همچنین میزان تولید ناخالص داخلی استخراج شده و بر مبنای آن بودجه تخصیصی هر کشور برای توسعه فعالیت‌ها و پروژه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات مسخص گردید. سپس با توجه به جمعیت هر کشور، بودجه سرانه فناوری اطلاعات و ارتباطات (بودجه تخصیصی ICT برای هر نفر) محاسبه گردید.
به منظور انجام یک تحلیل منطقی و امکان انجام مقایسه صحیح، ۱۰ کشوری که طبق آخرین آمار ارائه شده دارای بالاترین رتبه در زمینه آمادگی دولت الکترونیک بودند انتخاب شدند. همچنین برای اینکه امکان مقایسه بهتر فراهم گردد آمار کشوهای چین، ترکیه، امارات متحده عربی و اوکراین نیز ارائه شده و سرانه بودجه ICT هریک محاسبه گردید. حاصل کار در جدول و نمودار بعدی ارائه شده است.
جدول ۱۵: سرانه بودجه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای منتخب و مقایسه با ایران

کشور