• سیلیکاژل

جاذب های رطوبت

آب میوه ها، تنقلات سرخ کردنی، ماهی، محصولات غلاتی،مرغ، محصولات لبنی

• سلولز تری استات

• کاغذ استیلیتد

• سیتریک اسید

• نمک فروس/آسکوربات

• کربن فعال/ خاک رس/ زئولیت ها

جذب کننده های عطر و طعم

وعده های غذایی آمده مصرف، نوشابه ها، محصولات گوشتی

• برخی پلاستیک ها

• ظروف دارای دیواره دو جداره

• گازهای سرمازا(فرتون ها)

• آهک/آب

• آمونیوم نیترات/آب

بسته بندی های کنترل کننده دما

از سیستم­های مهم بسته بندی فعال که در حال حاضر مورد استفاده قرار می­گیرند می­توان به سیستم­هایی نظیر جاذب­های اکسیژن(OS^[1])، جاذب­ها و منتشرکننده های دی اکسیدکربن، جاذب­های رطوبت، جاذب­های اتیلن و منتشرکننده­های اتانول اشاره کرد. سیستم­های منتشرکننده و جاذب طعم، نشانگرهای دما-زمان و فیلم­های حاوی مواد ضد میکروبی نیز از ­انواع ­دیگر ­این ­سیستم ها­ هستند[۴].
با توجه به تنوع مواد غذایی و دارویی و همچنین پیشرفت علم و فناوری در فرایند و تولید انواع بسته بندی، تولید بسته بندی های فعال و هوشمند با فرمولاسیون جدید در صنایع مختلف توسعه یافته است. در این میان استفاده از مواد جاذب در بسته بندی که نوعی از بسته بندی فعال می باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا امروزه در صنایع مختلف بسته بندی در کشورهای بزرگ جهان ازجمله اروپا، آمریکا و ژاپن از بسته­بندی­های فعال و هوشمند استفاده شایان می­ شود[۴, ۷, ۸].

• جاذب های اکسیژن

کنترل سطح اکسیژن در بسته بندی مواد غذایی حائز اهمیت است، زیرا سطوح بالای اکسیژن موجود در بسته بندی­ های موادغذایی و همچنین اکسیژنی که بعدا وارد بسته می­ شود، می ­تواند رشد میکروبی، ایجاد طعم و بوی نامطلوب، تغییر رنگ و افت ارزش غذایی را به همراه داشته باشد که به نوبه خود باعث کاهش قابل توجه در ماندگاری مواد غذایی می­گردد. کاهش سرعت رشد باکتری های هوازی برای افزایش ماندگاری فرآورده های شیر و محصولات فریزری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین برای جلوگیری ازآسیب های احتمالی به مواد غذایی، استفاده از روش هایی جهت کاهش سرعت فساد یا تخریب اجزای تشکیل دهنده آنها مانند روغن­ها، چربی­ها، رنگدانه ها و ویتامین­ها ضروری است. اگر چه موادغذایی حساس به اکسیژن می­توانند به روش های جو یا خلا بسته بندی گردند، چنین روش هایی همواره خروج کامل اکسیژن را فراهم نمی­کنند. لذا بدین منظور سیستم های جاذب می توانند به شکل مناسب به منظور خروج کامل اکسیژن پس از بسته بندی تحت خلا، مورد استفاده قرار گیرند. با بهره گرفتن از جاذب های اکسیژن درون بسته بندی از تغییرات کیفی در مواد غذایی حساس جلوگیری می­ شود[۸].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای حذف یا کاهش مقدار اکسیژن موجود در بسته غذایی به هنگام بسته بندی روش های زیادی اعمال می­ شود مثل پرکردن تحت خلا، تزریق گاز خنثی، داغ پرکردن، بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده و …. ، ولی این روش ها نتوانسته اند اکسیژن را بطور کامل از بسته حذف نمایند و معمولا ۱/۰ تا ۲ درصد اکسیژن در بسته باقی می ماند[۱۰]. از این رو جهت کنترل میزان اکسیژن، می­توان از سیستم های بسته بندی تحت خلأ، بسته بندی تحت اتمسفر تغییر یافته (MAP^[2]) و سیستم های جاذب اکسیژن در بسته بندی مواد غذایی استفاده کرد. در مقایسه روش های مذکور، روش استفاده از جاذب­های اکسیژن در حذف کامل اکسیژن درون بسته، بهتر عمل می­ کنند. به عبارت دیگر فناوری­های دیگر، قادر به حذف اکسیژنی که از لفاف های بسته بندی نفوذ می کند و یا اکسیژنی که درون گوشت یا بین قطعات آن به دام افتاده، نیست در حالی که جاذب های اکسیژن بخوبی باقیمانده اکسیژن را حذف می­ کنند.
اصطلاح جاذب اکسیژن به موادی اطلاق می­ شود که در داخل بسته قرار داده می­ شود و به صورت شیمیایی و یا آنزیمی با اکسیژن واکنش داده و غلظت اکسیژن داخل بسته را به کمتر از ۰۱/۰ درصد کاهش داده و در همین سطح حفظ می­ کند. همچنین جاذب های اکسیژن می­توانند از طریق ایجاد اختلاف فشار جزیی- پدیده انتشار- اکسیژن موجود در بافت ماده غذایی که وارد فضای داخل بسته بندی شده را حذف نمایند. جاذب ها سریع عمل نموده و قادر به حذف حجم زیادی از اکسیژن هستند[۱۱].
البته وجود اکسیژن در بسته همیشه نا مطلوب نیست، مثلا بسته بندی های میوه­جات و سبزیجات تازه باید تا حدودی نفوذپذیر به اکسیژن باشد تا میوه یا سبزی تنفس نماید. در غیر این صورت میوه یا سبزی به جای تنفس عمل تخمیر انجام داده و ترکیبات الکلی که طعم ترشیدگی به ماده غذایی می دهند، تولید می­ شود.
مواد جاذب اکسیژن در محصولاتی که نیاز به محافظت در برابر اکسیژن را داشته، توسط تولیدکنندگانی که قصد جایگزینی بسته بندی­های شیشه ای و فلزی را با بس
ته بندی­های پلاستیکی دارند، استفاده می­ شود. موادی مانند شیشه، فلزات، اتیلن وینیل الکل، پلی وینیل دی کلراید، می­توانند سدی را جهت جلوگیری از نفوذ اکسیژن محیط بیرونی به داخل بسته بندی ایجاد نمایند. این در حالیست که مواد جاذب اکسیژن، یک سد فعال را به بسته بندی اهدا می­ کنند که باعث جذب اکسیژن در فضای داخل بسته بندی، اکسیژن مانده در داخل محصول و یا اکسیژنی که به مرور زمان از دیواره های بسته بندی وارد بسته بندی شده است، می شوند[۸].
ماده بسته بندی باید نفوذپذیری کمی نسبت به اکسیژن داشته باشد در غیر این صورت جاذب اکسیژن سریعا اشباع می­گردد. اتیلن وینیل الکل فیلم مناسبی برای این منظور می باشد[۱۹]. تقریبا همه بسته هایی که بصورت غیر قابل نفوذ به اکسیژن بسته بندی شده اند، نیز اندکی نفوذ پذیر بوده و اکسیژن می تواند از مسیرهای زیر وارد بسته غذایی گردد[۱۲]:

• نفوذ از مواد پلاستیکی موجود در درب قوطی و واشر درب ظروف شیشه ای.

• حفره­ها و ترک­های موجود در فویل های آلومینیومی و سایر مواد بسته بندی.

rosa

Hibiscus

۲-۱۱-۲- ختمی زینتی- دارویی
ختمـی بـا نـام علـمـی Althaea rosea L. گیـاهـی عـلفـی و دو یــا چنــد ســالـه اسـت (Kui shu, 2007 and Al- Snafi, 2013). ساقه راست است و به ارتفاع ۲ تا ۳ متر می رسد. برگ ها تقریباً مدور یا تخم مرغی با حاشیه دندانه­دار و کرک­دار هستند. دمبرگ­ها بلند و حدود ۵ تا ۱۵ سانتی­متر می­باشند. ختمی دارای ریشه ساده یا منشعب به طول ۱۰ تا۳۰ سانتی­متر و قطر ۲ تا ۳ سانتی متر است. بخش خارجی ریشه قهوه­ای و قسمت داخلی آن سفید رنگ است (امیدبیگی، ۱۳۸۷). گل های ختمی پنج گلبرگی، درشت، به رنگ سفید متمایل به صورتی یا ارغوانی هستند که گاه در سطح گلبرگ­ها لکه­های زرشکی یا ارغوانی دیده می­ شود. گل­های ختمی در اوایل تابستان (تیرماه) در قسمت انتهایی ساقه به صورت سه­تایی و مجتمع ظاهر می گردند (فرزین و همکاران، ۱۳۹۱؛ امیدبیگی، ۱۳۸۷). گلبرگ­ها تخم مرغی، حدود ۴ سانتی متر و گل­ها دارای دمگلی حدود ۵ سانتی‌متر هستند. جام گل اغلب رنگی، به ندرت سفید و بساک به صورت خوشه­ای و زرد رنگ است. انواع قرمز تیره در خاک های شنی و رنگ­های روشن­تر در خاک­های رسی کشت می شوند (Shu kui shu, 2007). میوه­های ختمی قهوه­ای، مدور و چند لایه می­باشند که مجتمع از بذر­ها هستند. بهترین راه تکثیر ختمی از طریق بذر است. بذر­های تازه قوه رویشی مناسب ندارند (امیدبیگی، ۱۳۸۷).

شکل ۲-۱: مشخصات گیاه شناسی Althaea rosea L.
۲-۱۲- رویشگاه­های ختمی
گیاه ختمی بومی چین، جنوب اروپا، آسیای مرکزی و مدیترانه است (Al- Snafi, 2013) در سراسر چین و مناطق معتدل و از قرن پانزده در اروپا کشت می­ شود (Kui shu, 2007). در خاک‌های مرطوب، با زهکشی خوب بهترین رشد را دارد. از آنجایی که این گیاه نمی­تواند در سایه رشد کند آن را در حاشیه­های آفتاب­گیر کشت می­ کنند (Al- Snafi, 2013). در ایران، در نواحی البرز، کرج، آذربایجان، اراک و شمال ایران می­روید. خاک­های سبک، عمیق و حاوی ترکیبات هوموسی برای کشت آن مناسب است (امیدبیگی، ۱۳۸۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱۳- اهمیت و جایگاه ختمی به عنوان یک گیاه دارویی
ختمی به روش سنتی برای درمان سوزش دهان، خلط­آوری، سرفه­های خشک، گاستریت خفیف، سوختگی پوست و نیش حشرات مورد استفاده قرار می­گیرد. همچنین در التهابات دهان، گلو، دستگاه گوارش، مشکلات دستگاه ادراری و التهابات آن، زخم، آب سوختگی، یبوست و اسهال استفاده می شود. ختمی خنک کننده­ بدن و مدر است. جوشانده­ی گل به عنوان ضد­التهاب، تب­بر، مسکن و قابض استفاده می­ شود. ریشه­ آن به عنوان یک مسکن و قابض در درمان زخم معده مفید است. همچنین گل و ریشه­ آن در درمان التهابات کلیه و رحم استفاده می­شـود. دانـه­های آن ادرارآور و تـب­بـر است (Al- Snafi, 2013).
تمام قسمت­ های این گیاه استفاده­ی طبی دارد. به عنوان یک نرم‌کننده­ پوست نیز استفاده می­ شود. ختمی برای تمام اعضای بدن مخصوصاً روده­ها، کلیه­ها، ریه­ها، معده و مثانه مؤثر است (امیدبیگی، رضا، ۱۳۸۷). گیاه ختمی دارای اثرات ضد­میکروبی و آنتی­باکتریال قوی در برابر باکتری­ ها و قارچ‌های ذیل دارد Escherichia coli ATcc 29998، Escherichia coli ATcc 25922، Escherichia coli ATcc 11230، Staphylococcus aureus ATcc 6538، Staphylococcus aureus ATcc 29213، Staphylococcus epidermidis ATcc 12228، Salmonella thyphimurium ccM 5445، Enterobacter cloacae ATcc 13047، Enterococcus faecalis ATcc 29212، Pseudomonas aeroginosa ATcc 27853 و Candida albicans ATcc 10239 (Al- Snafi, 2013).
۲-۱۴- ترکیبات ختمی
ختمی شامل پلی­ساکاریدی با وزن مولکولی بالا به نام موسیلاژ است (Fahamiya, 2011 and Raknimov, 2007). مطالعات شیمیایی ختمی نشان داد که این گیاه حاوی مقادیر زیادی از پلی ساکارید، فلاونوئید، مشتقات کامفرول، کوئرستین، لوتئولین، مرستین، آنتوسیانید، مشتقات دلفینیدین و یک جزء ناشناخته با فعالیت استروژن است (Dudek, 2006).
همچنین ختمی دارای اسید­گالاکتورونیک، اسید­گلوکورونیک، گالاکتوز، آرابینوز، رامنوز، مواد چرب، بوتیریک ­اسید، فیتوسترین، آمیدون، ساکاروز، پکتین، آسپاراژین، نشاسته، بتایین، آلبومین، لسیتین، ماده­ معطر فرار، اسید­مالیک، تانن، مواد معدنی و فسفات است (فرزین و همکاران، ۱۳۹۱). موسیلاژ از مهمترین ترکیبات گیاه ختمی، پلی­مر­های زیستی با وزن مولکولی بالا که دارای طیف گسترده­ای از خواص فیزیکوشیمیایی است که کاربرد وسیعی در داروسازی، صنعت، بهداشت و پزشکی دارد (Zhao et al, 2008). تجزیه موسیلاژ نشان داد که این ماده متشکل از واحد­های سازنده­ای مانند گالاکترونیک­اسید، گلوکورونیک­اسید، آرابینوز، گزیلوز، رامنوز، گالاکتوز، گلوکز می باشد. این ماده در الکل نامحلول و در آب محلول است Fekri et al, 2008; Zhao et al, 2006) و امید بیگی، ۱۳۸۸).
۲-۱۵- اهمیت و جایگاه موسیلاژ در پزشکی و صنعت
موسیلاژ اهمیت فوق­العاده­ای در درمان سرطان، التیام و ترمیم زخم­ها دارد. علاوه بر این دارای خاصیت ضد­ویروس و آنتی­باکتریال است (Franz, 1989). موسیلاژ دارای ویژگی­های با ارزشی مانند پایدار‌کنندگی، امولسیون­کنندگی و سوسپانسیون­کنندگی است. این امر باعث کاربرد گستره­ آن در صنعت داروسازی و نساجی شده است. در داروسازی به منظور تهیه سوسپانسیون­ها، امولسیون­ها و یک عامل امولسیون­کننده­ پودر­های نامحلول، رزین­ها و روغن­ها و به عنوان عامل چسبنده در قرص های مکیدنی، گرانول­ها و تهیه دارو­های ملین­کننده کاربرد دارند (میرمعصومی، ۱۳۷۱). موسیلاژ به عنوان عامل سوسپانسیون­کننده، نگهدارنده­ی آب، قوام­دهنده، روان­کننده­ هیدروکلوئیدی، پایدار­کننده و کاهش دهنده­ اصطکاک استفاده می­ شود.
موسیلاژ در صنایع غذایی کاربرد­هایی شامل تغلیظ­کنندگی، تثبیت­کنندگی، به تعویق انداختن بیات شدن نان و در ژله­ها، چاشنی­ها و نوشیدنی­ها کاربرد دارد. موسیلاژ­ها علاوه بر مواردی که ذکر شد در صنایع رنگ‌آمیزی پارچه، تهیه مرکب چاپ، صنایع آرایشی، کاغذسازی، ساخت واکس، صنایع دفاعی و صنعت نفت و گاز کاربرد فراوان دارد (بقالیان، ۱۳۷۸). از موسیلاژ به عنوان یک پوشش محافظتی خوراکی برای میوه­ ها و سبزی­ها جهت افزایش عمر پس از برداشت محصول استفاده می­ شود (Park et al, 1994). این پوشش می ­تواند با کاهش تبخیر آب، کاهش تنفس، تأخیر در تغییر ساختار و حفظ مواد معطر باعث افزایش نگهداری محصول می­ شود. این پوشش می ­تواند جایگزین بسته بندی­های مصنوعی شود (Perez and Krochta, 1999). حذف بسته بندی­های پلی­اتیلنی باعث کاهش آلودگی زیست محیطی می­ شود. یکی دیگر از برتری­های این پوشش نسبت به پوشش ­های پلی­اتیلنی این است که می ­تواند این پوشش همراه با محصول خورده شود (Park et al, 1994).

۲-۲- الف ۲-۲- ب
شکل ۲-۲: الف) محل تجمع موسیلاژ در فضای بین سلول­های گیاه آلوئه­ورا، ب) تجمع موسیلاژ در کورتکس (www.aloeverahq.com/aloe-vera-plant)
۲-۱۶- اهمیت موسیلاژ در گیاه
موسیلاژ در دستگاه گلژی سنتز می­ شود و به اپوپلاست (فضای بین غشای پلاسمایی و دیواره­ سلولی اولیه)، کورتکس یا سلول­های اپیدرمی ترشح می­ شود. (Haughn and Chaudhury, 2005; Young et al, 2008). موسیلاژ مخلوط پلی­ساکاریدی پیچیده است که در اندام­های مختلف بسیاری از گونه­ های گیاهی وجود دارد. موسیلاژ در ریزوم، ریشه و آندوسپرم دانه در درجه­ اول به عنوان منبع ذخیره­ انرژی عمل می­ کند.
موسیلاژ برگی نیز نقش مهمی در پاسخ به زخم­ها و پاتوژن­ها ایفا می­ کند. از دیگر نقش­های موسیلاژ شرکت در حمل و نقل آب و پاسخ به تنش­ها است. موسیلاژ باعث ذخیره­ آب در گیاه و افزایش مقاومت گیاه در برابر خشکی می­ شود. موسیلاژ به کاهش نوسانات آب در وسط روز می­انجامد و برگ قادر به حفظ پتانسیل آب در زمان کم آبی می­باشد (Ghanem, 2010).
۲-۱۷- تأثیر شوری و برخی عوامل محیطی دیگر بر موسیلاژ
حیدری و فرزانه (۱۳۹۲) گزارش کردند افزایش شوری باعث کاهش میزان موسیلاژ در گیاه اسفرزه شده که این اختلاف معنی­دار بوده است. مکی­زاده و همکاران (۱۳۸۷) طی تحقیقاتی گزارش کردند سطوح مختلف شوری باعث کاهش میزان موسیلاژ در گیاه گاو­زبان شد که این کاهش تفاوت معنی­داری نشان داد. کاهش موسیلاژ تحت تنش شوری می ­تواند ناشی از تجزیه هیدروکربن­های نامحلول به هیدروکربن­های محلول به منظور تأمین انرژی و تنظیم اسمزی باشد (میرمحمدی میبدی و قره­یاضی، ۱۳۸۱).
وکیلی شهر بابکی و باقی زاده (۱۳۹۱) اعلام کردند که مقادیر نیتروژن و فواصل کاشت بر میزان موسیلاژ اثر معنی‌دار دارد. مرادی و همکاران (۱۳۸۹) گزارش کردند فواصل آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر میزان موسیلاژ اسفرژه اثر معنی‌دار دارد. حیدری و فرزانه (۱۳۹۲) نیز گزارش کردند که تغذیه نیتروژن و تنش شوری بر میزان موسیلاژ در گیاه اسفرزه اثر معنی داری گذاشته است.
۲-۱۸- تأثیر شوری در گیاه ختمی
در حیطه دانش ما تاکنون مطالعات زیادی در ارتباط با اثرات تنش شوری و تأثیر آن در رشد و میزان موسیلاژ گیاه ختمی زینتی وجود ندارد. یزدانی بیوکی و رضوانی مقدم (۱۳۹۱) اثرات تنش شوری در جوانه زنی ختمی دارویی را بررسی نموده و گزارش کردند که شوری درصد جوانه‌زنی گیاه ختمی را به صورت معنی‌داری کاهش می‌دهد.
فصل سوم
مواد و روش ها
۳-۱- مکان و زمان آزمایش
بذور Althaea rosea L. از شرکت دشتیار اصفهان خریداری شد. آزمایش به صورت گلدانی بر پایه بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار در فضای باز و آفتاب­گیر انجام گردید. شرایط آب و هوایی محل کاشت گیاهان در جدول ۳-۱ نشان داده شده است. کاشت بذر­ها در گلدان­های ۱۵ کیلویی به ارتفاع ۴۰ و قطر دهانه­ ۲۸ سانتی­متر که از خاک سیلت-لومی پرشده بود (جدول۳-۲)، در تاریخ ۲۴ فروردین ۹۲ در استان گلستان و برداشت، شهریور ۹۲ صورت گرفت. هفت روز پس از کشت، بذور سبز شدند. خاک گلدان‌ها سیلت لومی با مقدار سیلت ۷۲ درصد، رس ۲۰ درصد بود (جدول ۳-۲). تیمار­های آزمایش آبیاری با چهار سطح شوری شامل (آب غیرشور (شاهد)، ۴، ۸ و ۱۲ دسی زیمنس بر متر) با کلرید سدیم بود. پس از برداشت گیاهان، خاک گلدان­ها اسیدیته و هدایت الکتریکی (WTW- Multi 340i) سنجش شد که حاکی از اثر نسبتاً دقیق آبیاری با آب شور در هدایت الکتریکی خاک برحسب تیمارهای داده شده است (جدول ۳-۳). اعمال تیمار از مرحله­ پنج برگی شروع و تا زمان برداشت ادامه یافت. گلدان­ها روزانه با ۲۰۰ میلی­لیتر آب مطابق با تیمار­ها آبیاری شدند. گیاهان در ابتدا حالت روزت داشتند و پس از دو ماه بعد از کشت شروع به ساقه­دهی کردند، طوری که ابتدا در گیاهان شاهد و سپس به ترتیب تیمار­های ۴، ۸ و ۱۲ دسی­زیمنس بر متر ساقه تشکیل شد. گیاهان به منظور تجزیه ریشه و برگ ختمی بعد از پنج ماه در پایان دوره رویشی برداشت شدند و برای اندازه‌گیری صفات رشد، انباشتگی برخی یون‌ها، برخی صفات فیزیولوژیکی و موسیلاژ مورد بررسی قرار گرفتند.
جدول ۳-۱: میانگین پارامتر­های جوی استان گلستان از زمان کاشت تا برداشت نمونه­ها در سال ۱۳۹۲

دمای هوا ( درجه سانتی ­گراد )

↑
علی رغم وجود قطعنامه های مجدد مجمع عمومی ملل متحد در ممنوعیت مزدوری در فضای مخاصماتی،عملا تا ۷ دسامبر ۱۹۷۸ یعنی تاریخ لازم الاجراء شدن پروتکل اول الحاقی کنوانسیون های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹،هیچ تعریف عام الزام آور بین المللی از مزدور در حقوق بین الملل وجود نداشت.این شرایط با پذیرش کنوانسیون های متناظری توسط سازمان وحدت آفریقا و سازمان ملل متحد تقویت شد. ↑
Cameron, Lindsey,’’ Private military companies: their status under international humanitarian law and its impact on their regulation’’ ,International Review of Red Cross, Volume 88 Number 863 September 2006,p575. ↑
همان گونه که فرانسیس همپسون بیان می دارد مزدوران بر اساس ماده ۴۷ پروتکل اول الحاقی واجد سه ویژگی خارجی بودن،تحریک به شرکت در فضای مخاصماتی از طریق مطامع مالی و عدم عضویت در نیروهای مسلح منظم کشور بکارگیرنده می باشند.وی در ادامه ویژگی نخست(خارجی بودن) را متمایز کننده افراد بومی که به انگیزه های مادی در مخاصمات شرکت می کنند می داند،ویژگی دوم را متمایز کننده مزدوران از افرادی که به انگیزه های عقیدتی با ناشی از ماجراجویی دانسته و ویژگی سوم را متمایز کننده مزدوران از قوای مسلح منظم می داند. ↑
در کنوانسیون مزبور که در۴دسامبر ۱۹۸۹در مجمع عمومی ملل متحد مورد تصویب قرار گرفته است،علاوه بر انعکاس بند ۲ماده ۴۷ پروتکل اول الحاقی،بر بسط مفهوم مزدور تاکید شده است بدین صورت که هم برخلاف پروتکل اول الحاقی،مزدورگری شامل مخاصمات مسلحانه بین الملل نشده و حتی خشونت های داخلی که در سطح قلیل تر از مخاصمات مسلحانه داخلی قرار می گیرند،را شامل شده،از سوی دیگر شرط مشارکت مستقیم شخص مزدور در مخاصمات را با جایگزینی عبارت مشارکت واقعی موسع نموده است. از سوی دیگر،با تصریح شرط الزام به وجود حقوق و مزایای مزدوران بالاتر از حقوق سربازان هم رتبه و عملکرد خودشان در ارتش کشور بکارگیرنده،درصدد محدود نمودن قلمرو مزدوران می باشد. ↑
International Convention against the Recruitment, Use, Financing and Training of Mercenaries, ↑
Organization of African Unity Convention for the Elimination of Mercenarism in Africa ↑
Gaston, E. L. ,’’ Mercenarism 2.0 - The Rise of the Modern Private Security Industry and Its Implications for International Humanitarian Law Enforcement’’, ۴۹ Harvard International Law Journal ,volume 49, 2008,p221. ↑
البته در حقوق بین الملل در سه وضعیت رعایت حق تعیین سرنوشت یعنی استعمارزدایی،اشغال بیگانه و نژاد پرستی در پرتو بند ۴ ماده یک پروتکل اول الحاقی کنوانسیون های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹، دول بیگانه می توانند اقدام به اعزام مزدوران به صحنه مخاصماتی بدون تسری هیچ گونه مسئولیت بین المللی کنند.برای اطلاعات بیشتر ن.ک به :

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

Drews,Imke-Ilse,” Die völkerrechtlichen Dimensionen des staatlichen Einsatzes privater Militärfirmen ‘’,NOMOS,2011,pp 124-127.
↑
Letschert, Rianne Monique; van Dijk,  J. J.  and Van Dijk, Jan,’’ ↑
مزدور بواسطه مزدوری اگرچه از حقوق متحارب یا اسیر جنگی در فضای مخاصماتی محروم می باشد اما از حق داشتن شرایط مناسب بازداشت و حق به دادرسی عادلانه برخوردار می باشد.برای اطلاعات بیشتر ن.ک به:
International Committee of Red Cross ,’’ International humanitarian law and private military/security companies’’, https://www.icrc.org/eng/resources/documents/faq/pmsc-faq-150908.htm,p1(last visit 15/12/2014)
↑
Crowe, Jonathan; Weston Scheuber, Kylie,’’ Principles of International Humanitarian Law’’, Edward Elgar Publishing,2012,p151.
↑
:Country Reports on Human Rights Practices: Report Submitted to the Committee on Foreign Affairs, U.S. House of Representatives and Committee on Foreign Relations, U.S. Senate by the Department of State in Accordance with Sections 116(d) and 502B(b) of the Foreign Assistance Act of 1961, as Amended, Volume 1 published by U.S. Government Printing Office, 1991,p1142.
↑
Special Operations Command(SOCOM) ↑
تحلیل ها و گزارش ها،خصوصی سازی سیاست خارجی ایالات متحده،فصلنامه سیاست خارجی،پاییز ۱۳۷۸،شماره ۵۱، ص۹۱۳٫ ↑
Chesterman, Simon; Lehnardt,  Chia ,’’ From Mercenaries to Market: The Rise and Regulation of Private Military Companies’’, Oxford University Press,2007,p115.
↑
Alexandra, Andrew; Peter Baker, Deane and Caparini, Marina,p92. ↑
Chesterman, Simon and Lehnardt, Chia,O.p.cit,p13. ↑
Krishnan, Armin,’’ War as Business: Technological Change and Military Service Contracting’’, Ashgate Publishing, Ltd.2013,p139.
↑
البته در این مورد،وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا با صدور دستور العملی اعلان داشته است که غیرنظامیان-از جمله شرکت های خصوصی نظامی پشتیبانی- در صورتی که مشارکت مستقیم در فضای مخاصماتی داشته باشند،بعد حمایتی خود را بدون از دست دادن وصف اسارت ترک می نمایند بدین معنا که هدف قرار دادن آنها در فضای مخاصماتی مشروع است اما در صورت بازداشت،اسیر تلقی می گردند.این موضع به دلیل منافات با قواعد بین المللی بشردوستانه اصولا اعتباری در محیط بین المللی نداشته از آن رو که عملکرد داخلی متناقض دولت ها با قواعد مسلم حقوق بین الملل اصولا اعتباری نداشته و حتی موجبات مسئولیت بین المللی آن دولت را ایجاد می نماید.برای اطلاعات بیشتر راجع به دستور العمل ایالات متحده ن.ک به :
U.S Department of Defense Instruction No.1100.22. ↑
Prosecutor vs. Akayesu, Judgement, Case No. ICTR-96-4-T, T.Ch. I, 2 September 1998.para 681. ↑
Gillard, Emanuela-Chiara, ‘’Business goes to war: private military/ security companies and international humanitarian law’’ ,International Review of Law, Volume 88 Number 863 September 2006,p530 ↑
Tonkin, Hannah,Op.Cit,p85. ↑
سند مونتراکس نیز قید می کند که شرکت های خصوصی نظامی صرف نظر از وضعیت شان ملزم به رعایت قواعد بین الملل بشردوستانه هستند. ↑
Heintschel von Heinegg,  Wolff; Epping, Volker,’’ International Humanitarian Law Facing New Challenges’’, Springer Science & Business Media,2007,p234. ↑
Report of the Special Representative of the Secretary-General on the Issue of Human Rights and Transnational Corporations and Other Business Enterprises, John Ruggie Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing the United Nations’ Protect, Respect and Remedy’ Framework, UN Doc.A/HRC/17/31,para 22. ↑
Barbara Frey ↑
اصل تلاش مقتضی در حقوق بین الملل بشردوستانه،یکی از اصولی می باشد که کمتر در تحقیقات حقوقی بدان پرداخته شده است.مفهوم اصل تلاش مقتضی بدین صورت است که اگرچه برای یک دولت غیر ممکن باشد تا از اعمال غیرقانونی اشخاص خصوصی به صورت مطلق آگاهی یابد با این حال تعهد به پیگیری و پیگرد و مجازات افراد خاطی بر عهده آن باقی می ماند.اصل تلاش مقتضی عموما در زمینه های رفتار با بیگانگان،روابط دیپلماتیک و کنسولی و نیز حقوق بی طرفی در عرصه مخاصماتی مورد توجه قرار می گیرد.عبارت((تلاش مقتضی)) در کنوانسیون های چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آن به کار برده نشده است با این حال،ماده ۴۳ مقررات ۱۹۰۷ لاهه یکی از صریح ترین تعهدات راجع به تلاش مقتضی در حقوق بین الملل بشردوستانه را مقرر نموده است.اما ایراد ماده مزبور آن است که تنها نسبت به دول اشغالگر و در مناطق اشغالی مورد اتباع قرار می گیرددر رویه قضایی بین المللی اما دامنه ی این اصل در حقوق بین الملل بشردوستانه محدود به تعهدات دول اشغالگر نمانده و فراتر از آن مورد توجه قرار گرفته است از جمله دیوان در قضیه تنگه کورفو نیز به اصل تلاش مقتضی اشاره داشت به نوعی که بیان داشت که حتی با درنظرگرفتن واقعیت کنترل انحصاری سرزمین،ضرورت ندارد تا دولت سرزمینی ضرورتا آگاهی داشته باشد که بازیگران خصوصی مرتکب اعمال غیرقانونی می گردند در رای دیوان بین الملل دادگستری در قضیه((فعالیت های نظامی در خاک کنگو)) در سال ۲۰۰۵ که در آن اوگاندا به عنوان دولت اشغالگر تلقی شددیوان در یک عبارت کلی رعایت اصل تلاش مقتضی را ((به منظور حفاظت از سکنه مناطق اشغالی در مقابل اعمال خشونت از سوی اوگاندا)) به رسمیت شناخت
حال با توجه به این مقدمه، این سوال مطرح می گردد که اصل تلاش مقتضی چگونه بر عملکرد دولت ها در کنترل فعالیت های شخن ها تاثیر می گذارد؟در پاسخ باید گفت که اصل تلاش مقتضی به منظور پیشگیری و مجازات کارکنان شخن ها به ویژه در مواردی که سوء عملکرد این کارکنان،قابل انتساب به دولتی نباشد،نقش اساسی ایفاء می نماید.رویه قضایی بین المللی نیز تایید کننده این امر است چنانچه در قضیه نسل کشی بوسنیایی ها، دیوان با وجود فقدان امکان اثبات مسئولیت دولت صربستان برای نسل کشی بوسنیایی ها به سبب عدم وجود یک ارتباط اداری میان آن دولت و ارتش صرب بوسنی،دولت صربستان به را به سبب عدم تلاش مقتضی در اجرای تعهد خود به موجب ماده یک کنوانسیون نسل کشی ۱۹۴۸،برای اتخاذ اقدامات قانون گذاری در زمینه پیشگیری از نسل کشی،مسئول بین المللی تلقی شد.
برخی نیز معتقدند که در فضای مخاصماتی اصل سعی مقتضی تنها دولت میزبان را متعهد خواهد نمود تا جان افراد آسیب پذیر را در مقابل شرکت های خصوصی نظامی حفظ نماید.این اصل در سند مونترو نیز مورد تاکید قرار گرفته است و در راستای آن پنج وظیفه اصلی ذیل بر عهده دولت ها قرار گرفته است: ۱-تضمین این امر که کارکنان شرکت های خصوصی نظامی از تعهدات و آموزش خود در این راستا آگاه می باشند؛۲-اتخاذ اقدامات مناسب به منظور جلوگیری از هر گونه نقض حقوق بین الملل بشردوستانه بوسیله کارکنان شرکت های خصوصی نظامی؛۳-ایجاد آیین نامه ها نظامی،دستورات اداری یا سایر اقدامات تنظیمی به همراه ضمانت اجرایی قانونی،قضایی و اداری؛۴-پیشگیری،تحقیق و فراهم ساختن راه های جبران موثر در قبال سوء عملکردهای کارکنان شرکت های خصوصی نظامی؛۵-تدوین قوانین ضروری به منظور فراهم ساختن ضمانت اجرای موثر کیفری برای نقض های شدید کنوانسیون های چهارگانه ژنو و سایر جرایم در نقض حقوق بین الملل کارکنان شخن ها و تعقیب جنایات بین المللی انها در محاکم بین المللی
اصل تلاش مقتضی به معنای ضرورت به اعمال یک استاندارد نسبتا بالای مراقبتی قبل از انجام یک عمل خاص است.اصل تلاش مقتضی در حفاظت از محیط زیست نخستین بار در جریان رای دیوان بین الملل دادگستری در قضیه آسیاب های نیشکر مورد توجه قرار گرفت.از دو طریق می توان وجود اصل تلاش مقتضی را در اسناد بین المللی مربوطه اثبات کرد: ۱-تکلیف به جلوگیری از آلودگی آسیب زا در ماده ۹ معاهده ماورای جو به همراه منافع جامعه جهانی در فضای ماورای جو (مواد یک و دو معاهده فوق الذکر) و هم چنین اعمال ماده ۳ آن در زمینه لزوم رعایت قواعد حقوق بین الملل عمومی در زمینه فعالیت های فضایی، منجر به یک نوع تعهد مطلق حداقلی یعنی تعهد دولت ها به تلاش مقتضی برای جلوگیری و به حداقل رسانیدن خطرات مرتبط با زباله های فضایی می شود۲- می توان در استناد به تلاش مقتضی در حفاظت از محیط زیست فضای ماورای جو در چهارچوب اقدامات متناسب توجیه کرد البته تعهدات گروه دوم برخلاف تعهدات دسته اول تعهدات به فعل و نه نتیجه هستندتلاش مقتضی در قالب اقدامات متناسب برای حفاظت از محیط زیست فضایی شامل نظارت نزدیک بر دانش و توسعه و استانداردهای فناوری فضایی و انتقال سریع یافته های علم و فناوری به سیاست ها و قواعد قابل اعمال بر التزامات عمومی و خصوصی است.در این چهارچوب می توان دستورالعمل ها یا استانداردهایی مانند سیاست حفاظت سیاره ای کوسپار،دستور العمل کاهش زباله های فضایی ملل متحد و چهارچوب ایمنی برای موارد درخواستی منابع قدرت هسته ای فضایی سازمان بین الملل انرژی هسته ای را اعمال نمود. ↑
Frey, Barbara (2002), The Question of the Trade, Carrying and Use of Small Arms and Light Weapons in the Context of Human Rights and Humanitarian Norms, Working Paper submitted in accordance with SubCommission decisions 2001/120, para. 46 ↑
the UN Disarmament Commission’s 1996 Guidelines for International Transfers ↑
Report of the Disarmament Commission, Guidelines for international arms transfers in the context of General Assembly resolution 46/36 of 6 December 1991, UN Doc. A/51/42, 22 May 1996, Annex I. Available at:
www.smallarmssurvey.org/source_documents/UN%20Documents/Other%20UN%20Documents/A_51_42.pdf ↑
این قطعنامه به وسیله دولت های ذیل مورد پشتیبانی قرار گرفت:آنگولا،استرالیا،بوتساوانا ،برزیل،بروندی،کانادا،کلمبیا ،کروواسی،فیجی ،فرانسه ،گامبیا،آلمان،یونان،هاییتی،ایتالیا،ژاپن،لسوتو،مالزی،مکزیک،مغرب،هلند،فلیپین،لهستان،قطر،کره جنوبی،رومانی،فدراسیون روسیه،عربستان سعودی،سوئد،تانزانیا،تایلند و تونس. ↑
UN Programme of Action, article 11 ↑
شرایطی که تحت آن،عدم صدور مجوز صادرات و انتقال تسلیحات متعارف اجباری می باشد چهار مورد می باشد: ۱-احترام به تعهدات بین المللی دول عضو از جمله تعهدات که ناشی از تحریم های تسلیحاتی ملل متحد و معاهدات بین المللی باشد؛۲-احترام به حقوق بشر در کشور مقصد؛۳-عدم مشارکت در وضعیت مخاصمات مسلحانه یا تشدید تنش های موجود یا مخاصمات در کشور مقصد؛۴-احترام به ممنوعیت تجاوز سرزمینی؛انتقال تسلیحات متعارف در مواردی که خطر واقعی وجود دارد که صادرات تسلیحات می تواند به طور خشونت آمیز بر علیه کشور دیگر یا روابط دوستانه کشورهای متحد استفاده گردد ممنوع می باشد. ↑
عناصری که می بایستی در زمان تصمیم گیری در مورد صدور یا عدم صدور مجوز صادرات و انتقال تسلیحات متعارف مورد نظر قرار بگیرد چهار مورد می باشد: ۱-امنیت ملی دول عضو به علاوه روابط دوستانه آنها با دول متحدشان؛۲-رفتار دولت دریافت کننده نسبت به جامعه بین المللی با توجه خاص به حمایت یا عدم حمایت دولت دریافت کننده از تروریسم و جنایات سازمان یافته بین المللی،انطباق آن کشور با تعهدات بین المللی اش به ویژه در مورد عدم توسل به زور از جمله حقوق بین الملل بشردوستانه قابل اعمال مخاصمات مسلحانه داخلی و بین المللی،تعهد آن کشور به عدم تکثیر و سایر حوره های کنترل و خلع تسلیحات به ویژه در صورت امضا،تصویب یا الحاق آن کشور به کنوانسیون های کنترل و خلع سلاح؛۳-توجه به این خطر که تجهیزات ارسالی نظامی از کشور خریدار منحرف شده یا بر حسب شرایط ناخواسته مجددا ارسال شوند؛۴-انطباق صادرات تسلیحات با قابلیت های فنی و اقتصادی کشور پذیرنده؛هم چنین گزارش های برنامه توسعه سازمان ملل متحد،بانک جهانی،صندوق بین المللی پول و سازمان امنیت و همکاری اروپا در این ارزیابی که آیا انتقال و صادرات تسلیحات متعارف می تواند مانع از توسعه پایدار کشور دریافت کننده شود یا نه باید مورد توجه قرار گیرد. ↑
علاوه بر اتحادیه اروپا،نهادهای دیگر نیز در زمینه تضمین اصل تلاش مقتضی در انتقال تسلیحات که نهایتا در صورت عدم رعایت موجب مشارکت در کاربرد غیرقانونی تسلیحات متعارف می گردد کوشیده اند از جمله کمیته بین المللی صلیب سرخ(Comments of the International Committee of the Red Cross on Criterion Six of the EU Code of Conduct on Arms Exports ) نیز مجموعه ای از معیارهایی که به دولت ها کمک می نماید تا اصل تلاش مقتضی را برای تضمین این امر که انتقال تسلیحات متعارف منجر به نقض حقوق بین الملل بشردوستانه نخواهد شد تعیین کرده است که عبارتند از :۱- اینکه آیا دریافت کننده تسلیحات متعارف اسناد حقوق بین الملل بشردوستانه را تصویب کرده یا اقدامات رسمی دیگری به منظور اعمال حقوق بین الملل بشردوستانه انجام داده است یا نه؛۲-اینکه آیا دریافت کننده تسلیحات نیروهای مسلحش را در اجرای قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه آموزش داده است یا نه؛۳-اینکه آیا دولت دریافت کننده،اقدامات ضروری برای سرکوب نقض های شدید حقوق بین الملل بشردوستانه را انجام داده است یا نه؛۴-اینکه آیا دولت دریافت کننده،اقداماتی را به منظور متوقف نمودن ومجازات نمودن اشخاصی که مسئول نقض های شدید حقوق بین الملل بشردوستانه هستند انجام داده است یا نه؛۵-اینکه آیا ساختارهای ثبات اقتداری دولت دریافت کننده قابلیت تضمین احترام به قواعد بین المللی بشردوستانه که در منطقه تحت کنترل دولت دریافت کننده اجراء می شود را دارند یا نه.هم چنین سند سال۲۰۰۰ سازمان امنیت و همکاری اروپا شامل معیارهای مشابه کمیته بین المللی صلیب سرخ در زمینه انتقال تسلیحات کوچک و سبک بوده و در این زمینه یازده معیار را مشخص نموده است ↑
توکلی طبسی،علی؛منصوری،فرنگیس؛رضایی،محمد تقی و حبیب زاده،توکل؛مسئولیت بین المللی دولت های ثالث ناشی از نقض حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلی(با تحلیلی اجمالی از بحران سوریه)،مجله حقوقی بین المللی،شماره ۴۹،پاییز-زمستان ۱۳۹۲،ص۶۱٫ ↑

۱-۲-۵- تعریف تحمل شوری
تحمل شوری در گونه های گیاهی متفاوت است. برخی از گیاهان مقادیر بالای شوری را تحمل میکنند، در حالی که برخی دیگر تحمل کمی در برابر شوری دارند و یا شوری را تحمل نمیکنند. رشد نسبی گیاهان با وجود شوری را تحمل شوری میگویند. تحمل شوری در اصطلاح به حالتی از رشد گیاه گفته میشود که در سطوح هدایت الکتریکی زیاد روی میدهد (مونز و ترمات، ۱۹۸۶).
۱-۲-۶- اهمیت استفاده از گیاهان متحمل شوری
در مناطقی با خاکهای شور، شناسایی گیاهان متحمل شوری و استفاده از آنها میتواند روش مطلوبتر و یا حتی تنها ابزار یا روش در استفاده از منابع طبیعی برای تولید غذا باشد. تشخیص ژنوتیپهای متحمل به شوری و انتقال صفتهای مطلوب به گیاهان مهم اقتصادی، میتواند از اثرهای شوری که تولید را تحت تأثیر قرار میدهند، بکاهد. از سوی دیگر، استفاده از آبهایی با کیفیت پایین ممکن است نیاز به استفاده از آبهای با کیفیت بالا را برای تولید محصولات کشاورزی کاهش دهد (امامی، ۲۰۰۵).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۲-۶-۱) انواع گیاهان از نظر تحمل شوری
گیاهان بر اساس توانایی رشد در شرایط شور به دو گروه هالوفیت^[۳] و گلیکوفیت^[۴] تقسیم میشوند. هالوفیتها نسبت به شوری خاک متحمل هستند و حتی، میتوانند شوری معادل دو برابر شوری آب دریا را تحمل کنند. بیشتر گیاهان زراعی در گروه گلیکوفیتها قرار دارند و نمیتوانند سطوح بالای شوری را تحمل کنند. شوری، تنش یونی، تنش اسمزی و سایر تنشهای ثانویه را به گلیکوفیتها تحمیل میکند (جودمند، ۱۳۸۶).
۱-۲-۶-۲) مکانیسمهای تحمل تنش شوری
گیاهان برای غلبه بر تنش شوری از تعداد زیادی از مکانیسمهای بیوشیمیایی و مولکولی استفاده میکنند. راهکارهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهان به شرح زیر است:
۱- تجمع انتخابی یا خارجسازی یونها
۲- کنترل جذب یونها توسط ریشه و انتقال آنها به برگها
۳- توزیع یونها در سطح سلولی و کل گیاه
۴- تولید متابولیتهای سازگاری
۵- تغییر در مسیر فتوسنتزی
۶- تغییر در ساختار غشاء
۷- القای آنزیمهای آنتی اکسیدان
۸- القای هورمونهای گیاهی
مکانیسمهای تحمل شوری به دو دسته مکانیسمهایی با پیچیدگی زیاد و پیچیدگی کم تقسیم میشوند. مکانیسمهایی با پیچیدگی کم شامل تغییر در تعداد زیادی از مسیرهای بیوشیمیایی است. مکانیسمهای خیلی پیچیده شامل تغییراتی میشوند که فرآیندهای اساسی از قبیل فتوسنتز، تنفس، کارایی مصرف آب و ویژگیهای مهمی چون دیوارهی سلولی، اثر متقابل دیوارهی سلولی، غشاء پلاسمایی و تغییرات ساختاری کروماتین و کروموزوم را (به عنوان مثال، متیله شدن، پلیپپتیدی شدن و یا چند برابر شدن توالی ویژهای از DNA) حفظ میکنند (پاریدا و داس، ۲۰۰۵).
از دیدگاهی دیگر، مکانیسمهای تحمل به شوری به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند:
۱- حداقل کردن نفوذ نمک به گیاه
۲- حداقل کردن غلظت نمک در سیتوپلاسم
گیاهان هالوفیت هر دو مکانیسم را دارند. این گیاهان تا حد امکان از نفوذ نمک ممانعت میکنند و به صورت قابل توجهی نمک را در واکوئل پخش میکنند. این مکانیسمها اجازه میدهندکه گیاهان هالوفیت برای مدت طولانی در خاکهای شور، رشد کنند. برخی از گیاهان گلیکوفیت میتوانند از نفوذ نمک به گیاه ممانعت کنند، ولی نمیتوانند به خوبی هالوفیتها، باقی ماندهی نمکهای جذب شده را پخش کنند. بیشتر گلیکوفیتها توانایی ضعیفی در ممانعت از ورود نمک به گیاه دارند و این امر غلظت نمک را در برگهای تعرق کننده به حد سمیت میرساند (مونز، ۲۰۰۲)
۱-۲-۶-۳) خلاصه راهکارهای تحمل شوری در مراحل مختلف رشدی هالوفیتها
الف- مرحلهی بذرکاری
۱- بذرها در شوری بالا جوانه میزنند.
۲- بر اثر نمک به خواب میروند، ولی پس از بارندگی جوانه میزنند.
۳- ذخیره بذر برای مدت طولانی، جوانه زنی را محدود میکند.
ب) مرحلهی ریشهای
۱- نمو ریشه نسبت به ساقه بر اثر شوری تسریع میشود.
۲- ریشه ها از ورود نمک جلوگیری میکنند.
ج) مرحلهی رویشی
۱- نمک در اندامهای هوایی تجمع مییابد تا جذب آب افزایش یابد.
۲- یونها در بافتها و سلولها پخش میشوند تا آب بیشتر جذب شود.
۳- حرکت نمکها (پمپ یونی) در راستای حفظ غلظت پایین در سلولهای فتوسنتز کننده تنظیم میشود.
د) مرحلهی رسیدگی
۱- تراوش نمکها از طریق غدد جهت کاهش میزان نمک در گیاه
۲- گسترش تورژسانس سلولی در راستای رقیق سازی نمک (وبر، ۲۰۰۹).
۱-۲-۷- اثر شوری بر جنبه های فیزیولوژیکی
ویژگیهای فیزیولوژیکی نسبت به عوامل محیطی بسیار حساس هستند، واکنش گیاه به تنشهای محیطی را تعیین میکنند و در تعیین واکنش گیاه به تنشهای محیطی، اهمیت دارند. یکی از راهکارهای درک واکنشهای فیزیولوژی در برابر شوری، بررسی رویدادهای فیزیولوژیکی پس از آغاز شوری است. در برخی از مواقع، مطالعات نمیتوانند علل روابط را ثابت کنند، ولی میتوانند در رفع شبهات راهگشا باشند (السید الهنداوی، ۲۰۰۴).
۱-۲-۸- فسفر
فسفر یکی از عناصر پرمصرف مورد نیاز رشد گیاه میباشد که مقادیر کافی آن، استحکام ساقهی غلات و ظرفیت تثبیت نیتروژن را در بقولات افزایش میدهد. کیفیت میوه ها، علوفه، سبزیجات و محصولات دانهای با وجود فسفر کافی بهبود مییابد. فسفر کافی همچنین مقاومت گیاه به بیماری و رشد ریشه ها را افزایش میدهد (هاولین و همکاران، ۲۰۰۳). فسفر در تشکیل بذور نقش اساسی دارد و به مقدار زیاد در بذور و میوه یافت میشود و عامل زودرسی محصولات، به ویژه غلات است (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳). فسفر همانند هر عنصر دیگر، در غلظتهای زیاد نه تنها باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصول نمیگردد بلکه مصرف بیرویهی این عنصر، بیش از حد نیاز گیاه باعث تجمع فسفر در محیط ریشهی گیاه میشود که با توجه به کندی تحرک فسفر در خاک، شسته شدن آن به عمق پایین خاک صورت نمیگیرد. بنابراین فسفر در خاک تثبیت و ذخیره میشود و قسمت قابل ملاحظهای از آن در لایهی سطحی خاک زراعی، یعنی در محلی که کودهای فسفری مصرف شدهاند باقی میماند (بغوری، ۱۳۷۰). این شکل فسفر در کوتاه مدت برای رشد گیاه مفید نبوده و علاوه بر اتلاف سرمایهی کشاورز موجب بروز خساراتی مانند محدود شدن جذب عناصر کم مصرف میگردد.
ملکوتی (۱۳۷۵) گزارش نمود که نسبت مصرف کود در ایران در مقایسه با آمار جهانی نامتعادل میباشد. نسبت مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دنیا به ترتیب ۱۰۰، ۵۰ و ۳۵ است در حالی که ایران در سال ۱۳۷۰ برابر ۱۰۰، ۱۱۱ و ۳۰ بوده است.
۱-۲-۹- مقدار و اشکال فسفر خاک
۱-۲-۹-۱) مقدار فسفر در خاک
میزان فراوانی فسفر در خاکها کمتر از نیتروژن و پتاسیم است. کل فسفر در خاکهای سطحی بین ۱۵/۰- ۰۰۵/۰ درصد تغییر میکند (هاولین و همکاران، ۲۰۰۵). مقدار فسفر در اعماق مختلف خاک یکسان نمیباشد. در خاکهای زراعی به علت افزایش کودهای فسفری معمولاً مقدار فسفر افقهای سطحی بیش از افقهای عمقی است (سالاردینی، ۱۳۸۲). متوسط میزان کل فسفر موجود در خاکهای مرطوب مناطق جنوب شرقی آمریکا کمتر از خاکهای نواحی چمنزار و ایالات غربی است. متأسفانه مقدار فسفر کل خاک با میزان قابل استفادهی آن برای گیاهان ارتباط کم یا هیچ ارتباطی ندارد. هرچند که خاکهای چمنزار مقدار فسفر کل بالایی دارند، اما بسیاری از آنها از نظر فسفر قابل جذب گیاهان فقیرند (هاولین و همکاران، ۲۰۰۵). زیادی فسفر در لایه های سطحی خاکهای مرتعی به این علت است که گیاهان فسفر را از لایه های مختلف خاک جذب میکنند و پس از مردن و پوسیده شدن انسجاج آنها مقدار زیادی فسفر در سطح خاک تجمع پیدا میکند (سالاردینی، ۱۳۸۲).
۱-۲-۹-۲) اشکال فسفر در خاک
فسفر در خاک به شکل آلی و معدنی یافت میشود. بخش آلی آن در هوموس و مواد آلی و قسمت معدنی آن به صورت ترکیباتی با کلسیم (در خاکهای آهکی)، آهن و آلومینیوم (در خاکهای اسیدی) و سایر فلزات همراه است (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳).
فسفر به صورت یونیزه در محلول خاک در جذب سطحی کلوئیدها قرار میگیرد. آنیونهای تک ظرفیتی ^-_۴PO₂H، دو ظرفیتی ^– _۴HPO و سه ظرفیتی ^—_۴PO آن در pHهای مختلف به نسبتهای متفاوت در خاک وجود دارند . در خاکهای اسیدی (۴>pH) آنیون تک ظرفیتی (ارتوفسفات) به حداکثر میرسد، با افزایش pH آنیون دوظرفیتی (هیپوفسفات) بیشتر میشود، به طوری که در pHهای حدود خنثی میزان دو آنیون ^-_۴PO₂H و ^–_۴HPO به هم نزدیک میشوند و در pHهای حدود ۸ و ۹ هیپوفسفات به حداکثر خود میرسد. در حالی که درخاکهای با قلیائیت زیاد (۹<pH) آنیون سه ظرفیتی فسفر افزایش مییابد، از آنجاییکه این خاکها اغلب از سدیم غنی هستند، تریسدیم فسفات (_۴PO₃Na) به طور قابل ملاحظه وجود دارد (غازانشاهی، ۱۳۸۷). فسفر در خاک نسبت به سایر عناصر مغذی بسیار بیتحرک، غیر قابل دسترس و غیر قابل جذب میباشد. این ویژگیها دلیل کمبود رایج فسفر در اراضی مورد استفاده برای تولیدات کشاورزی است (هالفرد، ۱۹۹۷).
۱-۲-۱۰- تغییرات میزان فسفر خاک
برخلاف نیتروژن که افزایش آن به خاک علاوه بر کودپاشی به کمک موجودات ذرهبینی خاک نیز انجام میشود، افزایش فسفر خاک فقط با کودپاشی امکان پذیر است (سالاردینی، ۱۳۸۲). مقدار فسفر در خاک سطحالارض، حداکثر به ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار بالغ میشود. این مقدار در مقایسه با ۱۰ الی ۴۰ کیلوگرم فسفری که به وسیلهی محصولات زراعی برداشت میشود، قابل توجه نیست. البته باید در نظر داشت که درصد بالایی از کل فسفر خاک به صورت غیرقابل استفادهی گیاه میباشد (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳). فسفری که از طریق کود به خاک اضافه میشود، جذب سطوح ذرات خاک شده و به شکل مواد معدنی رسوب میکند. رسوب، تنها در منطقهای از خاک که کود مستقیماً با آن در تماس بوده، تشکیل میشود. این رسوب، در خاکهای آهکی عمدتاً به صورت نمکهای فسفات کلسیم میباشد (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳؛ نید و همکاران، ۱۹۸۷).

۳۱/۵/۸۴

میانگین مدت طی شده برای هر پرونده تجاوز به عنف تا اظهار نظر دیوان ۶/۵۹۹ روز بوده است، در حالی که در پرونده تجاوز خمینی شهر این مدت تا زمان اجرای حکم ۱۱۳ روز بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

انتخاب دو موضوع قتل عمد و تجاوز به عنف به این دلیل است که مردم اطلاعات خود را در خصوص جرائم از رسانه ها دریافت می کنند و رسانه ها نیز به علت ارزش بالای خبری قتل عمد و تجاوز به عنف به اینگونه جرائم می پردازند. در نتیجه این جرایم بهترین گزینه ها برای احراز رابطه بین بازتاب رسانه ای جرم و فشار افکار عمومی بر رسیدگی کیفری هستند اگرچه فراوانی آنها نسبت به سایر جرائمی که به علت ارزش خبری اندک مورد توجه رسانه ها قرار نمی گیرند کمتر است.

گفتار دوم : پیامد های تسریع رسیدگی

با وجود اینکه مقامات دستگاه قضایی بر رعایت تمامی موازین شرعی و قانونی در پرونده های رسانه ای شده تاکید می کنند و مدعی هستند که تسریع روند رسیدگی کیفری منجر به زیر پا گذاشتن موازین قانونی و حقوق دفاعی متهم نمی شود این امر در تعارض مستقیم با حقوقی دارد که استفاده از آنها مستلزم صرف وقت است . در نتیجه انجام اقداماتی که نیاز به زمان دارند یا با کیفیت کمتری انجام می شوند و یا در دستور کار قرار نمی گیرند. این در حالی است که قضاتی که با آن ها مصاحبه به عمل آمد بر تسریع در رسیدگی به جرایمی که جنبه رسانه ای پیدا کرده است تاکید کردند اما در عین حال بیا داشتند که این تسریع باید با طی تمامی تشریفات قانونی انجام گیرد و هیچگونه تخطی از قوانین را مطلوب نمی دانستند.
در این گفتار تلاش شده تا با تحلیل روند رسیدگی به جرایم رسانه ای شده و مقایسه آن با پرونده های رسانه ای نشده نمونه هایی از نقض حقوق دفاعی متهم در پی تسریع رسیدگی نیز در دو بند ارائه شود.

بند اول : محدود کردن حق دفاع توسط وکیل

علاوه بر اینکه متهم شخصا می تواند از خود دفاع کند حسب تصریح ماده ۱۸۵ ق. ا. ک .می تواند این حق را از طریق انتخاب وکیل اعمال کند . استفاده از وکیل به دلیل پیچیدگی و فنی بودن مسائل کیفری و حقوقی است و بدیهی است که بسیاری از اشخاص بدون استفاده از وکیل کاردان و مجرب از عهده تامین حقوق خود و دفاع بر نمی آیند ^[۱۸۶]. شق ب بند ۳ ماده ۱۴ م. ب. ح. م. و. س. داشتن وقت وتسهیلات کافی برای تهیه دفاع خود و ارتباط با وکیل منتخب برای متهم را به رسمیت شناخته است.اصل ۳۵ ق.ا. نیز ناظر بر حق استفاده از وکیل توسط متهم است و آن را به رسمیت شناخته است.
رعایت حقوق دفاعی متهم ایجاب می کند به متهم و وکیل او مهلت کافی جهت دفاع داده شود. البته زمان کافی برای تهیه لایحه دفاعیه به عوامل متعددی بستگی دارد. اینکه پرونده در مرحله مقدماتی ، در دادگاه یا در مراحل تجدید نظر خواهی باشد، زمان متفاوتی را برای دفاع نیاز دارد و به طور کلی میزان آن به خصوصیات هر پرونده بستگی دارد.^[۱۸۷] به این ترتیب با توجه به اینکه در مرحله دادسرا نیاز به سرعت و دقت در جمع آوری دلایل و جلوگیری از محو آثار جرم بیشتر وجود دارد ، طبیعتا مهلت کمتری جهت دفاع در اختیار متهم قرار گرفته و حقوق دفاعی وی تضییع می گردد اما در مرحله دادگاه رسیدگی ترافعی و علنی است ،^[۱۸۸] ترافعی بودن رسیدگی نیز مستلزم دادن مهلت کافی جهت تهیه دفاع به متهم است .
از طرفی نیز با توجه به اهمیت و مجازات بالای برخی جرائم قانونگذار انتخاب وکیل تسخیری برای متهم توسط دادگاه را الزامی کرده است . تبصره ۱ ماده ۱۸۶ ق .ا.د.ک. در جرائمی که مجازات قانونی آن قصاص نفس اعدام،رجم و حبس ابد است انتخاب وکیل تسخیری برای متهم را تکلیف دادگاهها قرار داده است. تاکید قانونگذار بر حق بر دفاع توسط وکیل حساسیت آن را نشان می دهد . اما حق دفاع توسط وکیل مستلزم تهیه مقدمات آن است و بدیهی ترین و ابتدائی ترین این مقدمات داشتن مهلت کافی جهت مطالعه پرونده و تهیه لایحه دفاعیه است . این امر در عرصه دادرسی کیفری در دادگاه زمانی اهمیت ویژه ای پیدا می کند که استفاده متهم از وکیل در مرحله تحقیقات در ایران به شدت محدود گشته است .
مقایسه نتایج حاصل از مطالعه پرونده های کیفری با موضوع قتل عمد و تجاوز به عنف با جرایم رسانه ای شده تضییع شدید ارائه مهلت به متهم برای دفاع به خصوص از طریق وکیل دادگستری را نشان می دهد.
بر اساس این یافته ها در خصوص قتل عمد در مرحله تحقیقات رویه یکسانی مشاهده نگردید و بسته به پیچیدگی و دسترسی به دلایل برای محکومیت متهم به صورت موردی با مداخله وکیل در این مرحله موافقت می شد . در واقع این اختلاف رویه ناشی از استفاده قانونگذار از عبارات تفسیر پذیر وکلی در تبصره ماده ۱۲۸ ق. ا.د. ک. است . قضات به طور موردی با استناد به این تبصره و عبارات کلی مثل موجب فساد شدن حضور وکیل یا منافی با محرمانه بودن تحقیقات درخواست مداخله وکیل و مطالعه پرونده را رد می کردند . اما در مرحله دادگاه و پس از ارجاع پرونده به شعبه دادگاه کیفری استان ابتدا جلسه ای اداری تعیین و متهم احضار و در خصوص توانایی تعیین وکیل از وی تحقیق می شد . در صورت عدم تمکن در تعیین وکیل دادگاه نسبت به تعیین وکیل تسخیری اقدام و تعیین وکالت به عنوان وکیل تسخیری به وی اطلاع داده می شد . بدیهی است این روند ابلاغ به وکیل تسخیری و حضور وی در دادگاه و مطالعه پرونده مدتی به طول می انجامید که در تعیین وقت جلسه رسیدگی این مدت منظور می شد و وکیل با مراجعه به دادگاه و مطالعه پرونده و ملاقات با متهم برای حضور در جلسه رسیدگی آمادگی لازم را پیدا می نمود .
در پرونده ((قتل میدان کاج سعادت آباد تهران)) به عنوان یکی از جرایم رسانه ای شده که تسریع در رسیدگی به آن مشهود بود. اخبار مربوط به جلسه دادگاه رسیدگی به این جرم در رسانه ها بازتاب وسیعی داشت و اظهارات قضات ، وکلاء مدافع ، و متهمین در گزارش ها آورده می شد. در گزارشی که روزنامه شرق^[۱۸۹]از این جلسه چاپ کرده است اظهارات هر دو وکیل متهم ذکر شده است و هردوی آن ها به نداشتن فرصت برای مطالعه پرونده اشاره کرده اند . یکی از کلاء که فقط ۴۰ صفحه از این پرونده را خوانده است تقاضای مهلت برای مطالعه پرونده را نموده است. وکیل دیگر که به علت سرعت رسیدگی نتوانسته پرونده را مطالعه کند نیز تقاضای تجدید جلسه دادگاه را نموده است. و در مجموع هردو وکیل مدافع بیان داشته اند که قادر به دفاع از موکل خود نیستند، با این وجود جلسه رسیدگی ادامه داده شد و رای نیز تنها با برگذاری یک جلسه صادر شد. مطالعه پرونده بخصوص در رابطه با جرائم قتل عمدی که میزان تحقیقات بسیار وسیع است و حتی گاهی اوقات تعداد برگهای موجود در پروندهای عادی به ۳۰۰ تا ۴۰۰ برگ می رسد اهمیت زیادی پیدا می کند و از طرفی تهیه لایحه دفاعیه مناسب مستلزم ملاقات با شخص موکل نیز می باشد .
در پرونده های مربوط به جرایم اقتصادی این محدودیت نمایان تر است . حتی در پرونده ((فساد مالی)) اخیر امکان ارتباط متهم با موکل خود نه تنها به شکل حضوری بلکه ارسال لایحه برای وکیل مدافع نیز تضییع شده است. در گزارشی که از چهارمین جلسه رسیدگی به این پرونده در پایگاه خبری کیهان^[۱۹۰] بازتاب داشته وکیل مدافع متهم بیان داشته که ۱۰ روز قبل از متهم خواستم که پس از نوشتن آن را برایم فرستاد اما به من ندادند.
این اقدام مقامات قضایی در حالی است که یکی از حقوق دفاعی متهم در دوران محاکمه حق برخورداری از ارتباط محرمانه با وکیل مدافع برای متهم است^[۱۹۱]تا وکیل مدافع متهم با مشاوره با موکل خود عملکرد مناسب و هماهنگ را داشته باشد. در حالی که در این پرونده رسانه ای شده نه تنها زمینه ارتباط محرمانه بلکه ارتباط معمولی و در حد ارسال لایحه نیز فراهم نشده است.

بند دوم : نقض تساوی طرفین

اصل برابری میان خواهان و خوانده یا دادستان و متهم، مهم ترین معیار دادرسی عادلانه است^[۱۹۲] . این اصل اقتضا دارد که طرفین امکان یکسانی به دسترسی به اسناد و مدارک پرونده و دفاع در مقابل دعوی را لااقل تا جایی که در شکل گیری رای دادگاه موثر است داشته باشند.^[۱۹۳] اما نتیجه این اصل در جریان رسیدگی عبارت از تساوی طرفین در برابر دادگاه است و در صورتی اجرا شده که هر متهمی حق داشته باشد که با او هماند سایر افراد دارای موقعیت مشابه بدون تبییض رفتار شود^[۱۹۴] . همچنین در جای دیگر گفته شده است که باید هر طرف از جمله متهم فرصت برابر برای ارائه دلیل و استدلال در مقابل دادگاه را داشته باشد^[۱۹۵]. بنابراین اگر دادستان در جریان یک رسیدگی کیفری حق استفاده از نظر انواع کارشناس از قبیل کارشناسی پزشکی قانونی کارشناس خط و امضاء کارشناس پلیس و …. را دارد متهم نیز باید امکان استفاده از این و وسایل را در رفع اتهام از خود داشته باشد .دادگاه نباید اجازه دهد تا شرایطی در رسیدگی کیفری ایجاد شود که این حقوق را نادیده بگیرد ، از این اصل به عنوان اصل تساوی سلاح ها یاد می شود ^[۱۹۶]. ماده ۱۹۳ ق. ا. د. ک. نیز در بیان ترتیب رسیدگی در دادگاه در بندهای ۳ تا ۵ استماع اظهارات متهم و شهود و یا اهل خبره ای که متهم یا وکیل او معرفی می کنند ، بررسی آلات و ادوات جرم و استماع اظهارات وکیل متهم ، رسیدگی به دلایل جدیدی که از طرف متهم یا وکیل او به دادگاه تقدیم می شود حق دفاع و رسیدگی به دلایل متهم را به رسمیت شناخته است.
یکی از مهم ترین وسائل دفاعی متهم و یا وکیل او در جلسه رسیدگی استفاده از نظر کارشناسان مربوطه است. اهمیت نظر کارشناسان از این لحاظ است که بر اساس قاعده رجوع جاهل به عالم است . فقها نیز بر وجود سیره عقلائی در رجوع به اصل خبره تاکید کرده اند و مردم در هر مورد که نیاز به تخصص و مهارت دارد به صاحبان تخصص مربوط مراجعه می کنند^[۱۹۷] . در این موارد با توجه به اینکه شخص قاضی تخصصی در این زمینه ندارد از باب قاعده عقلی رجوع جاهل به عالم به شخص متخصص رجوع کرده و در این خصوص نظر کارشناس مورد اعتبار می باشد تا زمانی که ادله و شواهدی بر خلاف آن دلالت نکند و موجب تردید جدی در مطابقت نظر کارشناس با واقع گردد از حیث قضائی ارزش اماره را دارد^[۱۹۸].
از جمله متخصصانی که در پرونده های قتل عمدی به تخصص آنها نیاز است و برای اظهار نظر آنها مراجعه می شود پزشکان^[۱۹۹] و روانپزشکان هستند. پزشکان قانونی به دلیل گروه کاریشان و برخورد روزانه با مسائل غامض پزشکی معمولا به عنوان کارشناس از طرف دادگاهها و دادسرا ها انتخاب می گردند . مهم ترین اظهار نظرهایی که شخص پزشک به عنوان کارشناس در یک پرونده قتل می کند تشخیص علت قتل است که در تشخیص قاتل نیز بسیار موثر است به خصوص در صورتی که علت ها و اسباب مختلفی مشکوک در وقوع قتل باشد .در تمامی پرونده های قتل عمدی که به عنوان نمونه بررسی شد نظزیه پزشکی قانونی زمیمه بود و در صدور رای نیز برای احراز رابطه علیت و تشخیص قاتل مورد استناد واقع می شد.در حالی در گزارشی از جلسه رسیدگی به پرونده(( قتل میدان کاج سعادت آباد تهران)) که در پایگاه خبری روزنامه شرق^[۲۰۰] بازتاب داشته یکی از وکلاء متهم با بیان اینکه ضرباتی که متهم وارد کرده است کشنده نبوده بلکه خونریزی و عدم رسیدگی عامل مرگ بوده است و اینکه مسئولان بیمارستان گفته اند اگر مقتول زودتر منتقل می شد زنده می ماند، در خواست رسیدگی به سهل انگاری مامورین و تاثیر این اقدام آن ها در وقوع جرم را نموده که مورد توجه دادگاه قرار نگرفته است. در این مورد دادگاه به وضوح به نظریه پزشکی قانونی به ضرر متهم ترتیب اثز نداده در حالی که علت اصلی وقوع مرگ که در نظریه پزشکی قانونی به آن اشاره شده تاخیر در رساندن مقتول به بیمارستان و خونریزی ناشی از این امر تشخیص داده شده است . با توجه به اینکه این تاخیر مستند به تقصیرات مامورین نیروی انتظامی و نیز دیر رسیدن اورژانس به صحنه وقوع حادثه بوده است و رابطه سببیت مستقیم بین عمل متهم و وقوع نتیجه مخدوش گردیده است . با توجه به تایید این موضوع در نظریه پزشکی قانونی این نظر اعتبار اماره قضائی دارد .
در تمامی پرونده های نمونه مطالعه شده در صورتی که در مرحله دادسرا اظهار نظر در خصوص مسئول بودن مرتکب توسط هیئت سه نفره از متخصصان زمینه های مختلف روانشناسی و روانپزشکی انجام نشده بود این امر توسط دادگاه انجام و نتیجه آن مورد استناد قرار می گرفت. اظهار نظر در خصوص مسئول بودن متهم نیز مستلزم برگذاری جلسه توسط متخصصان روانپزشکی و روانشناسی با متهم و معاینه وی است. در حالی در پرونده(( قتل میدان کاج سعادت آباد تهران)) آزمون روانشناسی برای تشخیص مسئولیت متهم انجام نشده است ،که متهم اظهارداشته به علت استعمال شیشه در هنگام ارتکاب جرم از خود بی خود شده و ندانسته چه کاری انجام می دهد . این اظهارات مورد تاثیر متهم ردیف دوم در جلسه رسیدگی نیز قرار گرفته است. بنابراین در این خصوص از نظریه پزشک متخصص مربوط باید استفاده می شد تا از وجود ارکان حقوقی مسئولیت در مجرم در زمان ارتکاب جرم اطمینان حاصل می شد.
هرچند دادگاه بدوی در مراجعه به متخصصین و ترتیب اثر دادن به نظرات آنان کوتاهی کرده است که این امر یکی از پیامد های تسریع رسیدگی به این جرم بوده اما در مرحله تجدید نظر این جرائم که در دیوان عالی کشور انجام می شود باید نسبت به این امر ایراد می شد و با توجه به صراحت بند ۲ ماده ۲۶۵ ق.ا.د.ک. که نقص تحقیقات را از موارد تقض رای در دیوان عالی کشور دانسته است رای صادره نقض و برای انجام تحقیقات به شعبه دادگاه کیفری استان ارجاع می شد.

فصل سوم : نقض حریم خصوصی طرفین

انسان ها با وجود زندگی در اجتماع قسمتی از زندگی خود را به صورت فردی و شخصی اداره می کنند و تمایلی ندارند که سایر افراد به این زمینه ها داخل شوند. به این زمینه ها حریم خصوصی افراد گفته می شود. با توجه به اهمیت حریم خصوصی با وجود قبح اخلاقی و عرفی نقض آن در موازین شرعی و مقررات قانونی نیز منع گردد.
اهمیت حریم خصوصی موجب شده است که رعایت حریم خصوصی افراد در شرع مقدس اسلام نه تنها توسط حاکم بلکه به وسیله سایر افراد نیز منع شده است.^[۲۰۱]از جمله مستندات رعایت حریم خصوصی که تحت عنوان ممنوعیت تجسس در شرع مطرح شده است آیه ۱۲ سوره مبارکه حجرات است. در این آیه با آوردن عبارت (( یا ایهالذین آمنوا… لاتجسسوا… .)) کلیه افراد اعم از حکام و مردم عادی از تجسس در امور مردم منع شده اند.
در عالم حقوق با توجه به اینکه اصطلاح حریم خصوصی دارای مفهومی کلی است ، به دلیل سیال بودن مفهوم آن و نداشتن چهارچوب مشخص به ذکر مصادیق آن کفایت شده است. مواردی مانند : حق بر تنها ماندن ، دسترسی محدود دیگران به انسان و توانایی ایجاد مانع در برابر دسترسی های ناخواسته به انسان ، محرمانگی و پنهان ساختن برخی از امور از دیگران ، کنترل براطلاعات شخصی ، حمایت از شخصیت و کرامت انسان^[۲۰۲] به عنوان برخی از مصادیق حریم خصوصی عنوان شده است.
در عرصه قانون گذاری نیز مقنن ایران در سطوح مختلف رعایت حریم خصوصی افراد را مورد توجه قرار داده است. در بند ششم از اصل دوم ق.ا. کرامت و ارزش والای انسانی یکی از مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران دانسته شده است.در سطح قوانین عادی نیز از جمله مهمترین مصوبات قانونی در حمایت از حریم خصوصی افراد در سال ۱۳۷۹ در جریان اصلاحات ق. مطبوعات مصوب ۱۳۶۴ انجام شد . در این اصلاحات بند الف ماده ۳ این قانون علاوه بر اخلال به مبانی و احکام اسلامی و حقوق عمومی آزادی مطبوعات را در صورت اخلال در حقوق خصوصی افراد نیز محدود نموده است. با این اصلاح قانون گذار اخلال در حقوق خصوصی افراد را نیز ممنوع دانسته است.
بند اول از ماده هفدهم م . ب. ح.م.و.س . نیز زندگی خصوصی افراد را از تعرض مصون داشته است و مداخلات خود سرانه در این زمینه ها را ممنوع نموده است. اهمیت حریم خصوصی و حمایت از آن در قوانین و معاهدات بین المللی موجب شده که رعایت حریم خصوصی یکی از معیار های دادرسی عادلانه قرار گیرد و نقض آن موجب می شود که عادلانه بودن دادرسی خدشه دار شده و از استانداردهای اخلاقی و حقوقی فاصله گیرد.
اما رعایت حریم خصوصی طرفین در جریان رسیدگی کیفری محدود به دادگاه ها و دستگاه قضایی نیست بلکه سایر اشخاص و نهادها نیز که در جریان رسیدگی قرار دارند باید آن را رعایت کنند. در این میان رعایت حریم خصوصی توسط رسانه ها اهمیت ویژه ای دارد . ویژگی های خاص بازنمایی اخبار در رسانه ها در مواردی در تعارض مستقیم با حریم خصوصی طرفین رسیدگی دارد . در چنین موقعیت هایی گزارش خبرنگار دارای حساسیت بیشتری می شود و ممکن است در راستای افزایش جذابیت و ارزش خبری اقداماتی انجام شود که حریم خصوصی افراد را نقض کند. برگزاری جلسه های رسیدگی به طور علنی و امکان بازتاب اخبار مربوط به دادگاه بر اهمیت این گزارش ها می افزاید به همین دلیل در این فصل نقض این حریم علاوه بر دستگاه قضایی ، توسط رسانه ها و خبرنگاران در جریان رسیدگی کیفری در سه مبحث مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مبحث نخست : حق کنترل بر اطلاعات شخصی

اطلاعات شخصی دامنه ی وسیعی از اطلاعات اشخاص را در بر می گیرد . این اطلاعات ممکن است مربوط به مشخصات هویت شخصی، شغل و محیط کاری وی ، ارتباطات او با دیگر اشخاص و … باشد. اطلاعات شخصی به عنوان بخشی از حریم خصوصی افراد برای آن ها دارای اهمیت است و می توانند دسترسی دیگران به آن جلوگیری کنند. ام در طرف مقابل نیز ما با حق افراد جامعه در دانستنن آنچه در جامعه رخ داده است مواجه هستیم. این حق افراد جامعه به این معنی است که هیچ کس نباید مانع انتشار حقایق و وقایعی که مقدمه ای برای استنباط و قضاوت های گوناگون اجتماعی می شود گردد.^[۲۰۳]مبنای این حق برای افراد جامعه این است که به عنوان اعضای اجتماع حق دارند از آنچه در محیط زندگی و پیرامون خود اتفاق می افتد با خبر شوند تا محیط اجتماعی خود را بهتر بشناسند. بنابراین در هنگام تعارض بین حق افراد جامعه برای دانستن در مقابل کنترل بر اطلاعات شخصی رعایت موازین اخلاقی و قانونی اهمیت ویژه ای پیدا می کند.
در این راستا قانونگذار در مواد قانونی سعی در حمایت از اطلاعات شخصی افراد در محاکم و ممنوعیت انتشار آن داشته است. از جمله این مصوبات می توان به تبصره ماده ۱۸۸ ق .ا. د. ک . اشاره کرد که مقرر می دارد: ((خبرنگاران رسانه ها می توانند با حضور در دادگاه از جریان رسیدگی مکتوب تهیه کرده و بدون ذکر نام یا مشخصاتی که معرف هویت فردی یا موقعیت اداری و اجتماعی شاکی و متشاکی نیز باشد منتشر نمایند . تخلف از حکم قسمت اخیر این تبصره در حکم افترا است.))
با وجود توجه قانونگذار به حفظ اطلاعات مربوط به نام و مشخصات معرف هویت اجتماعی و اداری طرفین و پیش بینی ضمانت اجرای کیفری برای آن در مورد جرایم رسانه ای شده شاهد نقض مکرر آن توسط رسانه ها هستیم. در پرونده هایی که جنبه رسانه ای پیدا نموده اند رسانه ها خود را نماینده افراد جامعه و مسئول بازتاب وقایع و اطلاع رسانی به مردم می دانند و در بازتاب اخبار مربوط به این جرایم هیچ حد و مرزی برای خود قایل نیستند. در واقع در این جرایم رسانه ها حق افراد بر دانستن را دست آویزی قرار می دهند تا ب هر وسیله ای اگرچه افشای اطلاعات شخصی و هویت افراد باشد جذابیت و مقبولیت گزارش خود را تامین کنند . این در حالی است که در خصوص بزهدیدگان خاص از جمله بزهدیدگان جرائم مهم مثل تجاوز جنسی و قتل هر گونه ارتباط و نشر اطلاعات باید کاملا کارشناسی شده باشد. حتا در این جرائم توصیه شده است که هویت بزهدیده را بر مبنای سن و محل ارتکاب جرم ، و با حذف نام ها ، آدرس خیابان ها و شماره ی بلوک ها افشا کنند.^[۲۰۴]
اما آنچه در عمل در گزارشات جلسات رسیدگی از رسانه ها منتشر می شود دارای مشخصات مربوط بزهدیده و بزهکار تا حدودی زیادی نیز می باشد. نمونه ای از این گزارش ها را می توان در پرونده قتل همسر ناصر محمد خانی – بازیکن گذشته تیم ملی فوتبال ایران – که پس از نزدیک به یک دهه به صدور و اجرای حکم پر مجادله قصاص متهم انجامید… . چاپ شرح های مفصل از جریان دادگاه پیش از صدور حکم قطعی در روزنامه ها و نشریه های کشور به چاپ رسید نمونه روشن این واقعیت است.^[۲۰۵]این پرونده از طرفی دارای محتوای جنسی بود و از طرفی نیز اتهام قتل در آن مطرح بود. علاوه بر اینکه هرکدام از این دو عنصر به تنهایی موجب افزایش ارزش خبری واقعه می شوند ، در صورتی که حادثه ای هم محتوای جنسی داشته باشد و هم دارای خشونت باشد ارزش خبری فوق العاده ای پیدا می کند. نمونه ی دیگر پرونده متهم معروف به ((بیجه)) است که پس از اذیت و آزار جنسی کودکان آن ها را به قتل می رساند . گزارشی که در روزنامه همشهری^[۲۰۶] بازتاب یافته شرح کامل جلسه رسیدگی است که به نام و نام خانوادگی قربانیان این جرایم نیز اشاره شده است. این در حالی است که بازتاب اینگونه اخبار و تصریح به هویت و مشخصات آن ها علاوه بر اینکه حیثیت قربانان را با وجود فوت آن ها خدشه دار می کند بر بزه دیدگان غیر مستقیم نیز تاثیر قابل توجهی دارد. بزه دیدگی غیر مستقیم هنگامی واقع می شود که خانواده و بستگان بزهدیده از جرم ارتکابی متاثر می شوند.^[۲۰۷] انتشار این گزارش ها اگرچه جزییات خبر را کامل می کند اما با افشای هویت بزه دیدگان مستقیم و غیر مستقیم و اطلاعات شخصی آن ها حریم خصوصی این افراد را نقض کرده و بر تاثیر جرم بر آن ها می افزاید.

مبحث دوم : حق محرمانه و پنهان ساختن برخی امور از دیگران

اطلاعات شخصی مربوط به زنگی انسان ممکن است حاوی نکات منفی باشد که انشار آن ها ممکن است به حیثیت صاحبان آن لطمه وارد کند . رسانه ها نیز در بازنمایی اخبار مربوط به جرایم به شدت در پی جستجوی نکات منفی در زندگی بزهدیدگان و نیز بزهکاران هستند و بخصوص سعی می کنند که نکاتی را بازگو نمایند که در وقوع جرم نیز موثر بوده اند. در حالی که بازگو نمودن عیوب دیگران بر خلاف اصول اخلاقی می باشد و ضمن منع آن در غالب حمایت از حریم خصوصی در قوانین ، توسط بزرگان دین نیز به شدت نهی شده است. حضرت علی (ع) در نامه شماره ی ۵۳ به مالک اشتر در صفحات ۷۶۶ و ۷۶۷ نهج البلاغه وظیفه حاکم را در برابر مردم این می دانند که تا جایی که می توانند عیب های مردم را بپوشانند. اهمیت این موضوع در حالی است که در جرایم رسانه ای شده جستجوی نکات منفی و بزرگنمایی آن امری شایع است.
پایگاه خبری مهر نیوز^[۲۰۸] در گزارش خود از پرونده مربوط به «تجاوز گروهی در روستای قوژد کاشمر» بر روی وجود رابطه توسط بزه دیده با مردی نامحرم تاکید شده است. در گزارش پرونده «تجاوز گروهی خمینی شهر اصفهان» به نقل از روزنامه اعتماد^[۲۰۹]نیز به شرح ذیل بر انجام اعمال تحریک آمیز و مجلس رقص و آواز بزهدیدگان تاکید شده است. در حادثه «قتل میدان کاج سعادت آباد تهران» نیز وجود رابطه نامشروع بین زن مطلقه متهم ردیف دوم پرونده با مقتول و متهم ردیف اول به شدت در رسانه ها بازتاب داشته است. ^[۲۱۰] نکات منفی زندگی طرفین بخصوص زمانی مورد توجه و تاکید رسانه ها قرار می گیرد که با بزرگنمایی آن خود بزهدیده به عنوان مقصر مورد جرم واقع شدن معرفی می گردد