فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱) مقدمه
با ورود به اقتصاد دانشی ، نقش داراییهای نامشهودی همچون سرمایه های فکری روی متغیرهای مهمی همچون عملکرد تجاری و سازمانی در مقایسه با گذشته ، از اهمیت بیشتری برخوردار می شود بطوری که مزیت رقابتی آینده سازمانها در گرو استفاده موثر و مناسب از این نوع داراییهای نامشهود می باشد. بنابراین، در این پژوهش سعی گردید تارابطه ی میان اجزای سرمایه فکری ( سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری ) با عملکرد سازمانی بانک قوامین استان تهران مورد بررسی قرار گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بدین منظور داده‌های حاصل از پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت مدلی نیز جهت بررسی رابطه میان اجزای سرمایه های فکری ( سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری ) با عملکرد سازمانی ارائه گردید.
نتایج حاصل از پژوهش با توجه به داده‌های جمع‌ آوری شده و آزمونهای آماری ارائه می‌گردد و سپس پیشنهادات لازم در دو بخش تحت عناوین پیشنهادات بر مبنای یافته‌های تحقیق و پیشنهادات برای تحقیقات آتی ارائه می‌گردد.
بنابراین با توجه به توضیحات مذکور، این فصل شامل موارد زیر است :
بررسی نتایج فرضیات و آزمونهای آماری.
بررسی نتایج حاصل از مدل ارائه شده.
ارائه پیشنهادات.
همانطوری که در فصل اول و چهارم عنوان شد فرضیات تحقیق عبارتند از :
بین سرمایه انسانی وعملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
بین سرمایه ساختاری و عملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
۳- بین سرمایه رابطه ای و عملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
۵-۲) بررسی یافته‌های پژوهش با توجه به آزمون آماره کرامر
با توجه به فرضیات مطرح شده در تحقیق حاضر، به بررسی نتایج آنها می‌پردازیم :
فرضیه اول : بین سرمایه انسانی و عملکرد سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
با توجه به نتایج آزمون (مقدار آماره کرامر ۸/۵۰%و معنادار ) می‌توان گفت که بین سرمایه انسانی و عملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنی‌دار و مثبت قوی وجود دارد و این مسئله بیانگر این است که هرگونه افزایشی در سرمایه انسانی موجب افزایشی در عملکرد سازمانی می شود و بر عکس.
به نظر محقق نتایج بدست آمده در جامعه مورد برّرسی کاملاَ منطقی بوده و با نظریات و تحقیقات قبلی در این زمینه نیز همسو می‌باشد. چن و همکاران^[۶۱] (۲۰۰۴) معتقدند سرمایه انسانی به مثابه مبنای سرمایه فکری اشاره به عواملی نظیر دانش، مهارت، قابلیت و طرز تلقی کارکنان دارد که منتج به بهبود عملکرد، جذب مشتریان و افزایش سود شرکت می‌شود. این دانش و مهارت در ذهن کارکنان جای دارد، بدین معنا که ذهن آن‌ها حامل دانش و مهارت است. اگر کارکنان متفکر توسط سازمان به نحو مطلوب بکار گرفته نشوند، دانش و مهارت موجود در مغز آنها نمی تواند فعال شود، یا اینکه به صورت ارزش بازاری درآید. بونیتس(۱۹۹۸) معتقد است که سرمایه انسانی به عنوان یک منبع نوآوری و بازسازی استراتژیک برای سازمانها مهمّ است و یک سرمایه انسانی که سطح بالاتری دارد اغلب با بهره وری بیشتر و درآمدها یا حقوق و مزایای بالاتری تداعی می‌شود. جانسون و همکاران^[۶۲] (۲۰۰۲) در مجموعه‌ای از مقالات خود بیان می‌دارند که سرمایه فکری از طریق مدیریت فرایند سرمایه‌های انسانی، قابلیت برتری بخشی سازمانها را فراهم می‌کند
پاکو(۲۰۰۷؛ نقل از عالم و همکاران،۱۳۸۸) نشان داده است که در میان انواع مختلف دانش، شرکت‌ها مناسبترین منبع مزیت رقابتی را دانش تیمی و دانش فنی کارکنان می‌دانند. واکسلر (۲۰۰۲) نیز به برّرسی ارتباط میان سرمایه فکری با حافظه سازمانی پرداخته است و نتایج وی نشان می‌دهد که بین این دو متغیر رابطه معنی داری وجود دارد که در یافته‌های این پژوهش می‌باشد .
فرضیه دوم : بین سرمایه ساختاری و عملکرد سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
با توجه به نتایج آزمون ( مقدار آماره کرامر ۲/۴۱% و معنادار )، فرضیه فوق تأئید می‌گردد که بین سرمایه انسانی و عملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنی دار و مثبت قوی وجود دارد و این مسئله بیانگر این است که هرگونه افزایشی در سرمایه ساختاری موجب افزایشی در عملکرد سازمانی می شود و بر عکس.
نتایج بدست آمده به نظر محقّق منطقی بوده و باید سرمایه ساختاری با عملکرد شرکت‌ها رابطه مستقیم داشته باشد که نتایج بدست آمده با نظریات موجود در این زمینه و همچنین سرمایه ساختاری مشتمل برفلسفه ونظام‌های تسهیل کننده قابلیت‌های سازمانی میباشد تحقیقات قبلی همخوانی دارد. هسو و فنگ^[۶۳](۲۰۰۸) معتقدند که به عبارت دیگرسرمایه ساختاری زیرساختی حمایتی در جهت توانمندسازی سرمایه انسانی دردستیابی به اهداف عملکردی است. همچنین سیزرامن و همکاران (۲۰۰۴) بر این باورند که سرمایه ساختاری به یادگیری و دانش مقّرر در فعالیتهای روزمره گفته می‌شود. مجموعه دانشی که در یک سازمان در پایان روز و بعد از اینکه افراد سازمان را ترک کردند در شرکت باقی می‌ماند. سرمایه ساختاری، زیر ساختار حمایتی سرمایه انسانی محس
وب می‌شود و شامل همه ذخایر غیر انسانی دانش در سازمانها مانند پایگاه داده‌ها، استراتژیها، رویه‌ها فرهنگ سازمانی می‌شود که برای سازمانها ایجاد ارزش می‌کنند و بنابراین به ارزش مادی سازمانها می‌افزایند. نتایج تحقیقات ده مؤید و فیض پور (۱۳۸۸)، دوست محمدی (۱۳۸۶)، رهنورد و نیکزاد(۱۳۸۸)، بیتیتسی^[۶۴] و همکاران(۲۰۰۴)، جاردن و ماتلوس(۲۰۰۹) و هیلتن (۲۰۰۲) که در این زمینه انجام داده اند با یافته‌های این فرضیه همسو می‌باشند.
منوریان، قلی پور و یزدانی(۱۳۸۵) در تحقیقی که با عنوان نقش سرمایه‌های فکری در بقاء یا فنای سازمانها در بانک ملّت انجام دادند نتایج شان نشان داد که بین سرمایهای ساختاری و عملکرد سازمانی در شعب بانک ملّت استان تهران رابطه معنی‌داری وجود ندارد که در تأیید یافته‌های این فرضیه نمی‌باشد .
فرضیه سوم : بین سرمایه رابطه ای و عملکرد سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
با توجه به نتایج آزمون آماری (مقدار آماره کرامر ۸/۲۷%و معنادار )، ملاحظه می شود که فرضیه فوق در این پژوهش تأئید گردیده است و بین سرمایه مشتری و عملکرد سازمانی در بانک قوامین استان تهران رابطه معنی دار و مثبت قوی وجود دارد و این مسئله بیانگر این است که هرگونه افزایشی در سرمایه
رابطهای موجب افزایشی در عملکرد سازمانی می شود و بر عکس.
نتایج این فرضیه بیانگر اهمیّت سرمایه رابطه‌ای، درک اهمیّت ارزش آن از سوی سرمایه گذاران و مدیران شرکت‌ها در ارتباط با مشتری و جایگاه آنان می‌باشد. اندریسون^[۶۵]،(۲۰۰۵) معتقد است که سرمایه رابطه ای یا همان سرمایه مشتری است که مشتمل بردانش موجوددرهمه روابطی که سازمان با مشتریان، رقبا،تأمین کنندگان،انجمن‌های تجاری یادولت برقرارمیکند.
نتایج تحقیقات هیلتن (۲۰۰۲)، هولروک (۲۰۰۱) و قرشی (۱۳۸۶) که در این زمینه انجام داده اند با یافته‌های این فرضیه همسو می‌باشند. همچنین نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است وجود یک چارچوب مشخص و ثابت برای حسابرسی سرمایه فکری در زمان حال و آینده ضرورت پیداکرده است. در این چارچوب باید کلیه اطلاعات با اهمیّت در رابطه با سرمایه فکری شرکت اعم از مالی و غیرمالی مدنظر قرارگیرد (گاتری و پتی^[۶۶]،۲۰۰۰).
به طور کلی از فرضیات فوق می‌توان نتیجه‌گیری نمود که در بانک قوامین استان تهران ما شاهد رابطه قوی بین اجزای سرمایه های فکری ( سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری ) هستیم.
۵-۳) بررسی یافته‌های پژوهش با توجه به آزمون تحلیل واریانس فریدمن
با توجه به این که کلیه عوامل مرتبط با اجزای سرمایه های فکری ( سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای ) در وضعیت مناسبی قراردارند، به منظور بررسی وضع موجود سازمان ( نقاط قوت و ضعف سازمان ) از آزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده گردید.
آزمون فریدمن درحالت کلی برای اجزای سرمایه فکری :
با توجه به این آزمون، رتبه‌بندی زیر از عوامل مربوط به اجزای سرمایه فکری صورت پذیرفت :

رفتار تسهیم دانش

۲۴-۲۲

۷۴۰/۰

مقیاس اندازه گیری:
از جمله ابزار گردآوری داده ها در تحقیقات علوم رفتاری، مقیاس­های اندازه گیری نگرش است. به طور کلی مقیاس­ها برای سنجش نگرش­ها، قضاوت­ها، عقاید و سایر خصیصه­ های کیفی که به آسانی قابل اندازه گیری نیستند، بکار می رود. با بهره گرفتن از مقیاس اندازه گیری، داده های به دست آمده طی تحقیق از شکل کیفی به شکل کمی تبدیل شده و می توانند برای آزمون­های آماری مورد استفاده قرار گیرند(سکاران، ۱۳۸۴: ۵۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در این پژوهش با توجه به هدف پژوهش، نوع فرضیات و نوع پرسشنامه (درجه ای) و نیز سهولت در ساختن و تفسیر نتایج مقیاس لیکرت در مقایسه با سایر مقیاس­ها (افتراق معنایی، ثرستون، گاتمن و بوگاردوس)، و برای پاسخ به سوالات از مقیاس لیکرت استفاده شده است، بدین صورت که برای هر سوال از ۵ گزینه استفاده شده است.
جدول ۳-۲): طیف پرسشنامه

گزینه ها

کاملا مخالفم مخالفم

مخالفم

نظری ندارم

موافقم

کاملا موافقم

امتیاز

۱

۲

۳

۴

۵

• روش‌ تجزیه و تحلیل اطلاعات:

داده‌های بدست آمده در تحقیق به دو روش زیر تجزیه و تحلیل می شوند:
الف. آمار توصیفی:
به منظور توصیف یافته‏ها، از جداول و نمودارهای فراوانی استفاده شد. ضمن این که به منظور توصیف بهتر داده‏ها از شاخص‏های مرکزی و همچنین شاخص‏های پراکندگی بهره گرفته شد.
ب. تحلیل استنباطی:
آمار استنباطی مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از:
الف. ضریب همبستگی پیرسون
در راستای بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق (تسهیم دانش، نگرش شغلی و رفتار شهروندی سازمانی) ضریب همبستگی پیرسون بکار گرفته خواهد شد. ضریب همبستگی شاخصی است ریاضی که جهت و مقدار رابطه بین دو متغیر را توصیف می کند.
ضریب همبستگی درمورد توزیع های دویا چند متغیره به کار می رود . دو متغیر تصادفی x و y را باانحراف معیارهای σx و σy در نظر می گیریم. ضریب همبستگی این دو را با ρ نشان داده و به صورت زیر تعریف می کنیم:

ضریب همبستگی همواره بین ۱+ و ۱- در نوسان است
اگر ضریب همبستگی کمتر از صفر باشد همبستگی ناقص و منفی است یعنی با افزایش یک متغیر دیگری کاهش می یابد.
اگر ضریب همبستگی بزرگتر از صفر باشد ناقص و مثبت است یعنی با افزایش یک متغیر، دیگری نیز افزایش می یابد.
اگر صفر باشد نشان دهنده عدم وجود همبستگی است.
ب. آزمون رگرسیون:
در این تحقیق در راستای بررسی تأثیر نگرش های شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و تسهیم دانش کارکنان معاونت توسعه مدیریت و برنامه ریزی منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران استفاده خواهد شد.

۱۳۷

%۰٫۸

%۶٫۴

%۲۵٫۲

%۱۲٫۸

%۵۴٫۸

۴-۲-۲- تحلیل بخش اول پرسشنامه

پس از تحلیل داده‌های به دست آمده از پرسش‌نامه توزیع شده برای بررسی زیرساخت فرهنگی شهر الکترونیک در بین شهروندان همدانی، نتایج ذیل حاصل شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مطابق داده‌های جمع‌ آوری شده، پراکندگی سنی افراد نمونه آماری مطابق نمودار زیر است.

شکل ۱۶: پراکندگی سنی افراد نمونه آماری
از آنجاییکه رایانه (کامپیوتر) یکی از ابزارهای مهم برای بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. تعداد بالای کامپیوترهای شخصی در شهر می‌تواند یک مزیت محسوب شود. اطلاعات جمع‌ آوری شده نشان می‌دهد ۲۴% افراد جامعه آماری نظرسنجی شده دارای کامپیوتر شخصی می‌باشند که این عدد به نوبه خود نشان ‌دهنده ضریب نفوذ پایین کامپیوتر می‌باشد.

شکل ۱۷: درصد مالکیت شخصی کامپیوتر
نتایج حاصل از پرسشنامه نشان می‌دهد که تقریباً %۷۰ شهروندان با کامپیوتر آشنایی داشته و از آن در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنند. این امر نشان دهنده اینست که در صورت ارائه خدمات شهری مبتنی بر وب، پتانسیل نسبتاً خوبی در بین شهروندان برای بهره‌گیری از خدمات وجود دارد.

شکل ۱۸: میزان آشنایی شهروندان با کامپیوتر
بررسی‌های صورت گرفته در خصوص میزان شرکت شهروندان در دوره‌های آموزشی مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان می‌دهد که ۴۳% از افراد نظرسنجی شده، آموزش‌های مقدماتی (شامل مبانی کامپیوتر و اینترنت) را دیده‌اند و ۱۷% نیز آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی را داشته‌اند. اما مابقی افراد تاکنون در هیچ دوره آموزشی شرکت نکرده‌اند.
یکی دیگر از نکات قابل تأمل، روش‌های متداول جهت دریافت آموزش توسط شهروندان است. آمارها نشان می‌دهند که اغلب افرادی که با فناوری اطلاعات و ارتباطات آشنایی دارند، آموزشهای لازم را در محل کار یا تحصیل خود دیده‌اند.

شکل ۱۹: میزان شرکت شهروندان در دوره‌های آموزشی ICT

شکل ۲۰: مقایسه روش های دریافت آموزش ICT در بین شهروندان (درصد)
میزان و نحوه استفاده از اینترنت به عنوان یکی دیگر از شاخص‌های اصلی فرهنگ شهر الکترونیک شناخته می‌شود. شکل ۲۳ نشان می‌دهد که حدود نیمی از افراد جامعه آماری از اینترنت استفاده نمی‌کنند. اما بین افرادی که کاربر اینترنت هستند حدود ۲۹% آنها در منزل خود به اینترنت دسترسی دارند. حدود ۱۳% برای دسترسی به اینترنت به کافی‌نت‌ها مراجعه می‌کنند و حدود ۱۷% آنها در محل کار یا محل تحصیل خود از این امکان استفاده می‌نمایند.

شکل ۲۱: مقایسه مکانهای استفاده شهروندان از اینترنت
میزان تمایل و هچنین اعتماد شهروندان برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره، شاخص دیگری است که در نمودارهای بعدی به آنها پرداخته شده است. بر این اساس اغلب شهروندان حاضرند که بجای روال عادی کارها و مراجعه حضوری برای انجام فعالیت‌های روزمره شهری، از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی (مانند بانکداری الکترونیک، خرید آنلاین، …) استفاده کنند اما با توجه به نحوه کارکرد فعلی، اعتماد زیادی به این فناوری‌های نوین ندارند.

شکل ۲۲: میزان تمایل شهروندان به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی شهری

شکل ۲۳: میزان اعتماد شهروندان به فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی

۴-۲-۳- تحلیل بخش دوم پرسشنامه

به کمک داده‌های بدست آمده از جدول شماره ۱۴ و پس از وزن‌دهی به پاسخ‌ها، نتیجه در قالب شاخص ۱۰ نمره‌ای محاسبه شده و نهایتاً میانگین شاخص بدست آمده است. بر اساس داده‌های بدست آمده از پرسشنامه‌ها، عدد شاخص ۴٫۱۱ بدست آمد.
همانطور که در بخش ۳-۳ اشاره گردید، طبق آخرین آمار اعلام شده توسط موسسه اکونومیست در سال ۲۰۰۸، شاخص آمادگی الکترونیکی در ایران ۳٫۰۸ می‌باشد. اگرچه عدد ۴٫۱۱ فقط نمایانگر شاخص آمادگی الکترونیکی در شهر همدان در حوزه زیرساخت فرهنگی می‌باشد اما با شاخص جهانی اعلام شده انطباق دارد. برای درک بهتر وضعیت زیرساخت فرهنگی در شهر همدان می‌توان عدد شاخص بدست آمده را با شاخص کشورهای پیشرو- مطابق جدول شماره ۱۱- مقایسه نمود. عدد ۸٫۸۸ برای کشور دانمارک، ۸٫۸۵ برای آمریکا و سوئد و ۸٫۷۲ برای هنگ کنک در مقایسه با عدد ۴٫۱۱ برای شهر همدان گویای فاصله نسبتاً زیاد همدان در زمینه آمادگی برای استفاده از فناوری‌های نوین شهرهای الکترونیک، با سایر شهرهای و کشورهای پیشرو می‌باشد.
برای اطمینان بیشتر می‌توان شاخص زیرساخت فرهنگی بدست آمده را با زیرشاخص فرهنگ که در گزارش موسسه اکونومیست ارائه شده است، مقایسه گردید. طبق آمار ارائه شده در این گزارش عدد شاخص محیط فرهنگی و اجتماعی^[۶۲] برای ایران برابر ۴٫۸۷ می‌باشد که با عدد بدست آمده توسط محقق یعنی ۴٫۱۱ انطباق بسیار خوبی دارد. با مقایسه عدد ۴٫۱۱ با شاخص زیرساخت فرهنگی کشورهای پیشرو (ارائه شده در گزارش اکونومیست) از جمله آمریکا (۹٫۰۰)، هنگ کنگ (۷٫۴۷)، سوئد (۸٫۶۰)، استرالیا (۹٫۱۳)، دانمارک (۸٫۶۷)، سنگاپور (۷٫۷۳)، هلند (۸٫۰۰) و … میتوان به تفاوت نسبتاً زیاد وضعیت زیرساخت فرهنگی همدان با زیرساخت کشورهای پیشرو پی برد. شایان ذکر است در گزارش موسسه اکونومیست، تنها ۱۱ کشور فیلیپین (۴٫۵۳)، کلمبیا (۴٫۸)، سریلانکا (۴٫۸)، نیجریه (۴٫۵۳)، اکوادور (۴٫۶)، پاکستان (۳٫۴)، ویتنام (۳٫۸)، قزاقستان (۳٫۸)، الجزایر (۴٫۳۳)، اندونزی (۳٫۵۳)، آذربایجان (۳٫۲) از لحاظ شاخص محیط فرهنگی و اجتماعی بعد از ایران قرار گرفته‌اند.
لذا این تفاوت گویای این مطلب است که در حال حاضر فرهنگ استفاده از شهر الکترونیک در بین شهروندان همدانی در حد کل کشور ایران بوده و در مقایسه با کشورهای پیشرو از ضعف نسبی برخوردار است.

۴-۴- سؤال فرعی دوم

به منظور پاسخگویی به این پرسش که آیا منابع مالی و بودجه لازم برای پیاده‏سازی شهر الکترونیک همدان وجود دارد یا نه، در ابتدا به سازمان‌های مربوطه برای جمع‌ آوری آمار و ارقام بودجه تخصیصی به فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهر همدان مراجعه شد. طی مراجعات محقق به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان همدان، استانداری و شرکت مخابرات استان همدان هیچیک از سازمان‌ها با استدلال محرمانه بودن، حاضر به ارائه آماری در این زمینه نشدند. نهایتاً با توجه به عدم دسترسی به آمارهای محلی به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مراجعه شد که متأسفانه این سازمان نیز هیچگونه آماری در این زمینه ارائه نداد.
با توجه به عدم دسترسی به آمارهای محلی و کشوری، نهایتاً با مراجعه به آمارهای سازمان‌های بین‌المللی از جمله بانک جهانی، سازمان ملل و اتحادیه جهانی مخابرات، نسبت به پاسخگویی به سوال دوم اقدام شد.
به همین منظور به کمک آمارهای بین‌المللی میزان بودجه سرانه فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایران و سایر کشورها بر مبنای اطلاعات سال ۲۰۰۶ محاسبه گردید. بر این اساس در ابتدا با مراجعه به آمارهای بانک جهانی، سهم هزینه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات از میزان تولید ناخالص داخلی هر کشور و همچنین میزان تولید ناخالص داخلی استخراج شده و بر مبنای آن بودجه تخصیصی هر کشور برای توسعه فعالیت‌ها و پروژه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات مسخص گردید. سپس با توجه به جمعیت هر کشور، بودجه سرانه فناوری اطلاعات و ارتباطات (بودجه تخصیصی ICT برای هر نفر) محاسبه گردید.
به منظور انجام یک تحلیل منطقی و امکان انجام مقایسه صحیح، ۱۰ کشوری که طبق آخرین آمار ارائه شده دارای بالاترین رتبه در زمینه آمادگی دولت الکترونیک بودند انتخاب شدند. همچنین برای اینکه امکان مقایسه بهتر فراهم گردد آمار کشوهای چین، ترکیه، امارات متحده عربی و اوکراین نیز ارائه شده و سرانه بودجه ICT هریک محاسبه گردید. حاصل کار در جدول و نمودار بعدی ارائه شده است.
جدول ۱۵: سرانه بودجه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای منتخب و مقایسه با ایران

کشور

روش‌شناسی پژوهش

طرح پژوهش
محیط پژوهش
جامعه و نمونه پژوهش
حجم نمونه و روش نمونه‌گیری
مشخصات واحدهای پژوهش
متغیرها و نحوه کنترل انها
ابزار گردآوری داده‌ها
تعیین روایی و پایایی پژوهش
روش گردآوری اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
محدودیتهای پژوهش
ملاحظات اخلاقی
طرح پژوهش
این پژوهش یک مطالعه تجربی همراه با پیش‌آزمون - پس‌آزمون و گروه کنترل است؛ که در آن تاثیر برنامه آموزشی مهارت‌های هوش هیجانی بر استرس تحصیلی دختران نوجوان مورد بررسی قرار گرفته است.
جامعه پژوهش
جامعه این پژوهش دختران نوجوان ۱۵ تا ۱۷ ساله مشغول به تحصیل در دبیرستان‌های دخترانه دولتی شهر مشهدمی‌باشند.
محیط پژوهش
محیط پژوهش شامل۶ دبیرستان دخترانه دولتی بود که بصورت تصادفی ساده از میان ۷ ناحیه آموزش و پرورش انتخاب شده بودند. این نواحی در سه طبقه مجزا و همسان قرار دارند که مبنای چنین طبقه‌بندی‌، میزان امکانات آموزشی و سطح اقتصادی خانواده‌های دانش‌آموزان می‌باشد و توسط پژوهشکده آموزش و پرورش عباس‌زادگان مشهد، تعیین گردیده است. نواحی ۱،۲ و ۵ آموزش و پرورش در سطح نابرخوردار، ۴ و ۷ برخوردار و ۳ و ۶ جزء سطح نیمه برخودار هستند. از طبقه نابرخوردار ناحیه ۱ٰ از طبقه برخوردار ناحیه ۴ و از طبقه نیمه برخوردار ناحیه ۳ به روش تصادفی ساده انتخاب شد.
نمونه پژوهش
نمونه این پژوهش شامل ۵۰ دختر نوجوان ۱۵ تا ۱۷ ساله مشغول به تحصیل در دبیرستان‌های دخترانه دولتی مشهد در سه پایه اول، دوم و سوم دبیرستان در هر گروه مداخله و کنترل است.
حجم نمونه
از آن جایی که متغیر «میزان استرس تحصیلی» در این پژوهش از نوع کمی فاصله‌ای می‌باشد، بنابراین تعیین حجم نمونه در این مطالعه بر اساس فرمول «تعیین حداقل حجم نمونه برای مقایسه میانگین دو جامعه» و با توجه به یافته‌های مربوط به پژوهش پاشایی و همکاران در سال ۸۸ با عنوان ” تاثیر آموزش مهارت‌های مقابله با هیجان‌ها در اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دختران دبیرستانی” انجام شد به این ترتیب که برای اطمینان بیشتر، حداقل حجم نمونه با سطح اطمینان ۹۵ درصد و توان آزمون ۸۰ درصد و بر اساس دو دامنه بودن فرضیه محاسبه شد که برابر با ۴۱ نفر در هر گروه و با احتساب ریزش نمونه ،۵۰ نفر در هر گروه ، در مجموع ۱۰۰ نفر، به دست آمد و مورد مطالعه قرار خواهند گرفتند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

N= (Z _(۱-α/۲) + Z_1-β) ²(s₁²+s₂²)/ (m-m₂)²
Z_(1-α/۲) =سطح اطمینان ۹۵ درصد برای مطالعه دو دامنه ۹۶/۱=
Z _۱-β = توان آزمون ۸۰ درصد ۰٫۸۴
انحراف معیار نمره استرس در گروه آزمون ۳۷ / ۱= S₁
S2 انحراف معیار نمره استرس در گروه کنترل ۹۸/۲=
m₁ ۲/۱۷₌ میانگین نمره استرس در گروه آزمون
m₂= میانگین نمره استرس در گروه کنترل ۲۱
۴۱≈۹۸/۴۰ n=
روش نمونه‌گیری
ابتدا براساس طبقه‌بندی پژوهشکده آموزش و پرورش عباس‌زادگان مشهد، نواحی هفتگانه آموزشی در سه طبقه برخوردار، نیمه برخوردار، نابرخوردار دسته بندی شد. بدین صورت که نواحی ۱، ۲ و۵ آموزش و پرورش جزء مناطق نابرخوردار، نواحی ۴ و ۷ برخوردار و نواحی۳ و ۶ در طبقه نیمه برخوردار از لحاظ وضعیت امکانات آموزشی و سطح اقتصادی دانش‌آموزان، قرار گرفتند. از طبقه نابرخوردار ناحیه ۱ٰ از طبقه برخوردار ناحیه ۴ و از طبقه نیمه برخوردار ناحیه ۳ به روش تصادفی ساده انتخاب شد و سپس دبیرستان‌های دخترانه دولتی در هر ناحیه لیست و از میان آنها دو دبیرستان به روش تصادفی ساده انتخاب و با تخصیص تصادفی نیز در دو گروه آزمون و کنترل جایگزین شدند.
پس از مراجعه با دبیرستانهای منتخب از هر پایه تحصیلی در هر دبیرستان، یک کلاس به صورت تصادفی ساده تعیین و پرسشنامه‌ها در اختیار دانش‌آموزان هر کلاس منتخب، قرار داده شد. پس از تکمیل پرسشنامه، آن دسته از دانش‌آموزانی که دارای معیارهای ورود بودند به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. طی مطالعه، تمامی واحدهای پژوهش در برنامه حضور داشته و لذا ریزش نمونه در مطالعه حاضر وجود نداشت.
مشخصات واحد پژوهش
معیارهای ورود نوجوان:
نمره استرس تحصیلی ۱۰۳ و بیشتر
رضایت والدین و دانش‌آموز جهت شرکت در جلسات
عدم استفاده از درمان‌های داروئی و غیر دارویی کنترل استرس طی ۶ ماه گذشته
عدم بروز بحران در ۶ ماه گذشته^[۱۶]
عدم وجود سابقه شکست تحصیلی طی ۲ سال تحصیلی گذشته
معیارهای خروج
بروز بحران حین مداخله و قبل از اجرای پس آزمون
غیبت در جلسات آاموزشی ( ۲ بار و بیشتر )
عدم تمایل دانش‌آموز یا والدین وی به ادامه حضور در پژوهش
در صورتی که طی مداخله از درمان‌های دیگری برای کنترل استرس خود استفاده کند.
متغیرهای پژوهش

• صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط باید با بکارگیری ارتباطات بازاریابی، به شیوه­ای خلاقانه، نفوذ و اعتبار خود را به ویژه در مراحل اولیه از راه اندازی کسب و کار افزایش دهد.

• • • صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط باید با بهره گرفتن از اصول بازاریابی، کانال­های توزیع کارآمدی را برای خود ایجاد نماید.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط باید با بهره گرفتن از تکنیک های بازاریابی یک برند جدید را به بازار معرفی کنند.

محققان علل مختلفی را دلیل این تفاوت­ها بیان کرده ­اند؛ چنانچه کارسون و گیلمور مدعی­اند که محدودیت­های ذاتی SMEها و ویژگی­های فرد کارآفرین/مالک/مدیر از عوامل اصلی می باشند که بر ماهیت بازاریابی SMEها اثر می­گذارند(کارسون، گیلمور، ۲۰۰۰). بی­هویان و همکارانش(۲۰۰۵) روحیه کارآفرینانه شرکت­های کوچک و متوسط را دلیل اجرای متفاوت وظایف بازاریابی می دانند.
بعضی دیگر از محققان این موضوع را به دلیل کمبود آگاهی نسبت به علم بازاریابی این شرکت­ها می دانند(چایرا، مینگوزی، ۲۰۰۳).
عده­ای دیگر از محققین نیز این تفاوت­ها را ناشی از خصیصه­ها و محدودیت­های ذاتی این شرکت­ها دانسته که سبب شده تا با فرصت­ها و تهدیدات جدیدی رو به رو گردند؛ این مسائل شرکت­ها را بر آن داشته تا از شیوه ­های بازاریابی مختص به خودشان بهره گیرند(کارسون، گیلمور، ۲۰۰۰؛ گلابی و همکاران، ۱۳۸۹ب) و همواره در فکر ایجاد تغییرات بازار محور باشند(حاجی زاده، ۱۳۸۸).
در همن راستا و در پیمایشی که توسط هیسریچ^[۹۴] در سال ۱۹۸۹، بر روی ۴۰ سرمایه دار ریسک پذیر صورت گرفت، نتایج زیر به­دست آمد:
الف) سرمایه گذاران ریسک پذیر معتقدند که کارآفرینان با چندین چالش منحصر به فرد مرتبط به بازاریابی در مراحل اولیه کارشان مواجه اند. به طور مثال شرکت­های نوظهور برای گسترش (افزایش) هزینه­ های تبلیغات، دست یابی به توزیع با کیفیت و همچنین دستیابی به فضای قفسه های خرده فروشی ناتوانند.
ب) سرمایه گذاران ریسک پذیر به اهمیت بازاریابی برای موفقیت سرمایه گذاری­های جدیدشان از ۷ نمره ۷/۶ دادند.
ج) سرمایه گذاران ریسک پذیر از طریق تحلیل بازار قبل از سرمایه گذاری نرخ شکست های خود را ۶۰% کاهش داده اند.
د) سرمایه گذاران ریسک پذیر معتقدند که کارآفرینان گرایش دارند به اینکه از ایده­های سرمایه ­گذاری­های خودشان طرفداری کنند، از اطلاعات منفی بازارشان چشم­پوشی کنند و مخالف کسب اطلاعات عمیق از بازار می­شوند که این ها همه به دلیل تعصب و تعهد اولیه شان بر ایده سرمایه ­گذاری­شان است.
بازاریابی شرکت­های کوچک و متوسط
اولین سوالی که در ادبیات این بخش مطرح می­ شود، این مساله است که آیا کسب و کارهای کوچک برای بقا و رشد، نیاز به عملیات بازاریابی دارند؟ اگرچه بطور تجربی، مشاهده شده که بیشتر مالکان کسب و کارهای کوچک به هیچ عملیات خاص بازاریابی عمل نمی کنند، اما آن­ها نیز برای موفقیتشان به عملیات بازاریابی مناسب نیازدارند(آیاندا، ادفامی، ۲۰۱۲). مطالعه انجام شده توسط هوگارت-اسکات^[۹۵] نیز بیان­گر این مطلب می باشد که؛
۱) مدیران/ مالکان کسب و کارهای کوچک به جای داشتن تخصص بازاریابی، اغلب یک دانش عمومی در این زمینه دارند.
۲) تئوری های پیچیده بازاریابی، مناسب این کسب و کارها نیست و درک درستی از بازار را برای آن­ها فراهم نمی­کنند اما با وجود این، نمی­ توان اجرای بعضی مفاهیم بازاریابی در کسب و کارهای کوچک را انکار کرد(سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶).
بنابراین اگرچه داشتن یک برنامه­ ریزی مدون، متضمن موفقیت یک کسب و کار نیست ولی بدون چنین برنامه­ای نیز ریسک شکست صاحبان کسب و کار افزایش می یابد(رضوانی، گلابی، ۱۳۹۰)؛ لذا اگرچه صاحبان کسب و کارهای کوچک اغلب حساس، باهوش و دارای قوه ادراک و شهود مستقیم می­باشند اما این صفات به تنهایی برای موفقیت در تصمیمات بازاریابی آنان کافی نیست؛ زیرا بازاریابی اثربخش نیازمند دانش تخصصی، درک نیازهای مصرف­ کنندگان و شناسایی رقبا و رقابت مستمر با آن­ها است(رضوانی، گلابی، ۱۳۹۰)؛ بنابراین امروزه اکثر محققان معتقدندکه مهارت­ های حرفه­ای بازاریابی برای بقا و توسعه شرکت­های کوچک و متوسط، ضروری است(کارسون، گیلمور، ۲۰۰۰).
در این خصوص نیز رویکردهای عملی و تئوریکی بسیاری به بررسی بازاریابی در این شرکت­ها پرداخته­اند، اما تا به امروز هیچ کدام از این رویکردها مورد پذیرش همگان قرار نگرفته(سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶) و این بحث تا به امروز یک مبحث دائمی بین پژوهشگران و فعالان (دانشگاهیان و شاغلین) بوده است(گیلمور، کارسون و گرنت^[۹۶]، ۲۰۰۱).
سویی و کرب مدعی شدند که دانش کافی در مورد ذات بازاریابی کسب و کارهای کوچک وجود ندارد(سویی و کرب، ۱۹۹۸) و طبقه ­بندی­های موجود تا حدودی خودسرانه می­باشد و خواننده را برای ابداع طبقه ­بندی­های جدید دعوت می­ کند(سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶). از جمله طبقه ­بندی­های این شرکت­ها، می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طبقه بندی سویی و کرب؛ آن­ها ۴ رویکرد را برای بازاریابی شرکت­های کوچک شناسایی کرده ­اند:

• مدل مراحل رشد

• رویکرد طرز و شیوه مدیریت

• مدل مدیریت وظیفه ای

• رویکرد اقتضایی.

• طبقه بندی رومانو و راتناتونگا^[۹۷](۱۹۹۵): آن­ها نیز بازاریابی کسب و کارهای کوچک را به سه دسته زیر تقسیم بندی کردند:

• بازاریابی به عنوان یک فرهنگ؛ که به عنوان تحلیل نیازها و خواسته­ های مشتری و ارزیابی و تشخیص مزیت های رقابتی بنگاه­های کوچک تعریف شده است.

• بازاریابی به عنوان یک استراتژی؛ که به عنوان توسعه استراتژی برای افزایش جایگاه واقعی بالقوه بنگاه­های کوچک تعریف شده است.

• بازاریابی به عنوان تاکتیک؛ که به عنوان تحلیل آمیخته بازارایابی برای اثر گذاشتن بر عملکرد یا رشد بنگاه­های کوچک تعریف شده است.

در این تحقیق، محقق با توجه به مرور ادبیات این بخش، بازاریابی شرکت­های کوچک و متوسط را از حیث نگرش به بازاریابی به سه دسته، تقسیم کرده ­است.
دسته اول؛ محققانی­اند که تفاوت چندانی بین شرکت­های کوچک و بزرگ قائل نمی­باشند و اغلب فنون و راهبردهای شرکت های بزرگ و باسابقه را به مثابه اصولی اجتناب ناپذیر، ثابت و قابل کاربرد در کسب و کارهای کوچک و متوسط مورد توجه قرار داده اند(مارتین، ۲۰۰۹). این پدیده سبب شده تا شرکت­های تازه تاسیس و SMEها در تحقیقات سنتی(در مورد کسب و کار) نادیده گرفته شوند(استوک، ۲۰۰۰؛ ؛ گلابی و همکاران۱۳۸۹ ب؛ هیل و همکاران، ۲۰۰۸). انجمن­های علمی و حرفه­ای نیز اغلب تحقیقات دوره­ای­شان بر سازمان­های بزرگ و با سرمایه زیاد تمرکز دارند و از سازمان­های کوچک و کارآفرین چشم­پوشی می­ کنند(هیل و همکاران، ۲۰۰۸)؛ به طوری که امروزه در ادبیات این بخش تعریف واضحی از بازاریابی در SMEها وجود ندارد و تعاریف موجود از بازاریابی­ این شرکت­ها به بازاریابی کسب و کارهای بزرگ پیوند خورده است(سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶). در تعاریف مختلفِ صورت گرفته از سوی این انجمن­ها و محافل علمی نیز(که در ذیل بدان اشاره شده است)، تفاوت­ها و چالش­های مختص بازاریابی SMEها در مقایسه با بازاریابی سازمان­های بزرگ نادیده گرفته شده است(کارسون، گیلمور، ۲۰۰۰؛ موریارتی، جونز، رولر و کوپیک تیهان^[۹۸]، ۲۰۰۸):

• موسسه تخصصی بازاریابی بریتانیا؛ بازاریابی را به عنوان یک فرایند مدیریتی می­داند که در آن به منظور شناسایی، پیش بینی و تامین رضایت نیازهای مشتری که همراه با قابلیت سوددهی باشد، همراه است(موسسه تخصصی بازاریابی بریتانیا، CIM).

• انجمن بازاریابی آمریکا در تعریفی که به عنوان یک تعریف عمومی از بازاریابی مورد پذیرش قرار گرفته است(آیاندا، ادفامی، ۲۰۱۲) بازاریابی را فرایند برنامه ریزی و اجرای مفهوم قیمت، ترفیع و توزیع کالاها، ایده ها و خدمات برای دستیابی به رضایت افراد و اهداف سازمانی می ­پردازد(انجمن بازاریابی آمریکا، AMA)

• این انجمن اخیرا نیز، برای اداره روابط سودبخش بین سازمان و سهامداران، بازاریابی را یک وظیفه سازمانی تعریف کرده است که شامل مجموعه ای از ایجاد ارتباطات و ارائه ارزش به مشتریان می­باشد(انجمن بازاریابی آمریکا، AMA)

• ویبگالی و دیویس^[۹۹](۱۹۹۴) بازاریابی را مجموعه ­ای از عناصر ملموس و غیر ملموس می­دانند که در بازار سبب شناسایی و توجه(نسبت به رقبا و در دید مشتری) می­ شود.

همان طور که در تعاریف فوق هم مشاهده می­ شود، این تعاریف، عموما بیانگر یک رویکرد عملیاتی- استراتژیکی برای بازاریابی می­باشد که ناشی از فعالیت­هایی است که سازمان­های بزرگ تحت عنوان بازاریابی متعهد آن می­شوند(سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶).
اما این تئوری­ها، تحقیقات و مدل­های سنتی و وابسته به سازمان­های بزرگ برای راهنمایی بازاریاب­ها در بازارهایی که وضعیت­های گوناگون تغییر و تلاطم را تجربه می­ کنند، کافی به نظر نمی­رسد(گلابی و همکاران، ۱۳۸۹ب؛ ماسون، ۲۰۰۷) و معتقدند که تکنیک­های بازاریابی که صاحبان کسب و کارهای کوچک از آن­ها استفاده می­ کنند، به نوعی با مفاهیم موجود در پیشینه و شیوه ­های سنتی بازاریابی متفاوت می­باشند(هیل و همکاران، ۲۰۰۸) زیرا این رویکردهای دائمی و ثابت، در یک محیط پویا، برای آن که شرکت ها را قادر به ادامه فعالیت و توسعه جایگاه­های رقابتی بیشتر کند، نه تنها جذاب نیستند بلکه حتی می ­تواند اتکا به آن ها خطرناک هم باشد(ماسون، ۲۰۰۷) زیرا بازاریابی سنتی نوعی پروسه ی سنجیده و سازماندهی شده است و مفاهیم آن بر پایه­ این فرض است که شناسایی نیازهای مشتری، مستلزم تحقیق رسمی است و برای پاسخ به این نیازها، شرکت تصمیم به ایجاد یک ساختار سازماندهی شده می­گیرد که برای توسعه محصولات و خدمات جدید متناسب باشد (هیل و همکاران، ۲۰۰۸).
دسته دوم؛ گروهی از محققان معتقدند، اگرچه عموما پذیرفته شده که اصول بازاریابی، قابلیت کاربرد عمومی برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ دارند(رینولد، ۲۰۰۲؛ سویی و کربی، ۱۹۹۸؛ شیتال و همکاران، ۲۰۱۲)، اما امروزه شیوه بازاریابی شرکت­های کوچک و متوسط با شرکت­های بزرگ متفاوت می­باشد. در واقع محققان معتقدند که بسیاری از مدل­ها و تئوری­هایی که برای یک نوع سازمان مفید بوده، ممکن است برای انواع دیگر شرکت­ها مفید نباشد(موریش، دیاکن، ۲۰۰۹؛ موریش، دیاکن، ۲۰۱۱). لذا از آن جا که از یک طرف بسیاری از اصول و تئوری­های بازاریابی از بررسی و مطالعه تجربه ­های شرکت­های بزرگ بوجود آمده است(گلابی و همکاران، ۲۰۱۱) و از طرف دیگر، SMEها دارای ویژگی­های خاص و منحصر به فرد می­باشند(کارسون، ۲۰۰۵)؛ بنابراین فرایند بازاریابی کسب و کارهای کوچک و متوسط باید به صورت جداگانه ای بررسی شود. در همین راستا، صاحبان کسب و کار کوچک مدعی­­اند که اصول بازاریابی این شرکت­ها از شیوه ­های قراردادی و رسمی پیروی نمی­کند(کارسون، کرومی، مگ گون، ۱۹۹۵) و فعالیت­های بازاریابی آن­ها برخلاف دیگر عملکردهای سازمانی، از قاعده­ی کم­تری برخوردار است و آن­ها بازاریابی را “چیزی که یک شرکت بزرگ و معتبر مجبور به انجام آن است” نمی­پندارند(استوک، ویلسون، ۲۰۱۰). بلکه برای آن­ها، بازاریابی یک شیوه و یا یک تاکتیک برای بهره بردن و پاسخ دادن به فرصت­ها است(اسد سعدی، افتخار، ۲۰۱۱؛ گلابی و همکاران، ۲۰۱۱) که بر پایه هوش مدیران و اقداماتی که آن­ها برای مقابله با مشکلات فوری تدبیر می­ شود، اتخاذ می­ شود(اسد سعدی، افتخار، ۲۰۱۱). به عبارت دیگر، آن­ها بازاریابی را به چشم یک فرهنگ سازمانی یا یک روند استراتژیک نمی­بینند، بلکه تعریف آن­ها از بازاریابی بر حسب درک ذهنی(به جای تحقیقات بازار)، مشاهدات شخصی(استوک، ۲۰۰۰؛ سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶؛کارسون و همکاران، ۱۹۹۵) و همچنین دانش فنی موجود(احمدی و همکاران، ۱۳۸۷) می­باشد. اطلاعات این شرکت­ها(نسبت به شرکت­های بزرگ) از نظر حجم کم و بیش­تر با اهداف تک منظوره و به سرعت جمع­آوری می­ شود(رایس، ۱۹۸۳، به نقل از سیمپسون و همکاران، ۲۰۰۶). بنابراین SMEها اغلب دیدگاه بلندمدتی را برای بازاریابی­شان اتخاذ نمی­کنند و از تحلیل و تحقیق چشم­پوشی می­ کنند(اسد سعدی، افتخار، ۲۰۱۱) بنابراین استراتژی­ها وتصمیم گیری­ها این شرکت­ها، بر خلاف شرکت­های بزرگ، فی­البداهه، فوری و براساس فرصت­هایی که نصیب شرکت می­ شود، است(موریش، دیاکن، ۲۰۰۹؛ موریش، دیاکن، ۲۰۱۱).
در همین راستا، هیل و رایت(۲۰۰۰) مدعی شدند که به طور کلی محققان در توصیف رفتارهایی که به عنوان وظایف بازاریابی SMEها انجام می­ دهند، بر روی مشکلاتی که این شرکت­ها در عملیات بازاریابی­شان با آن مواجهند، معطوف می­باشند.
به طور مثال، زاتزالو و گری^[۱۰۰] معتقدند که سازمان­های کوچک به دلیل فقدان دانش بازاریابی به جای برنامه­ ریزی بلندمدت، به پاسخگویی فوری به اقدامات رقبایشان تمایل دارند(زاتزالو، گری، ۲۰۰۰). همچنین کمبود منابع(از جمله کمبود زمان و سرمایه) سبب شده تا این شرکت­ها، از رقبا - به عنوان یک تهدید جدی - غافل شوند و نسبت به جمع آوری اطلاعات از آن­ها تلاش نکنند(زاتزالو، گری، ۲۰۰۰).