طراحی الگوی مفهومی تحقیق
طراحی پرسشنامه
توزیه و جمع آوری پرسشنامه ها
تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه
بحث، نتیجه گیری و پیشنهادها
نمودار ۱-۱- فرایند انجام تحقیق
فصل دوم:
مبانی نظری و پیشینه‌ تحقیق
۲-۱- مقدمه
هدف از‌این بخش، بررسی پژوهش‌ها و مطالعاتی است که در زمینه ساختار سازمانی و رضایت شغلی انجام گرفته است.‌این قسمت از تحقیق خواننده را با کارها و زمینه‌های قبلی و همچنین با حیطه موضوع مورد مطالعه آشنا می‌سازد.‌این فصل به سه بخش تقسیم شده است. در بخش اول به مطالعه مبانی نظری و تحقیق‌های انجام شده در رابطه با ساختار سازمانی و در بخش دوم مبانی نظری و مطالعات و بررسی‌های انجام شده در رابطه با رضایت شغلی ذکر می‌شود و در بخش سوم به ارائه مدل تحقیق پرداخته می‌شود.
۲-۲- بخش اول: ساختار سازمانی
ساختار سازمانی چهارچوب روابط حاکم بر مشاغل، سیستم‌ها و فرایندهای عملیاتی و افراد و گروه‌هایی است که برای نیل به هدف تلاش می‌کنند (بارنی و همکاران ۱۹۹۲؛ به نقل از الوانی ۱۳۷۷). آن مجموعه راه‌هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم می‌کند و هماهنگی میان آنها را فراهم می‌کند (میتزبرگ ۱۹۷۲، به نقل از الوانی ۱۳۷۷). ساختار، توزیع قدرت در سازمان را نشان می‌دهد و صرفاً یک ساز و کار هماهنگی نیست بلکه فرایندهای سازمانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ساختار سازمانی به الگوهای روابط درونی سازمان، اختیار و ارتباطات دلالت دارد. و روابط گزارش‌دهی، کانال‌های ارتباط رسمی، تعیین مسئولیت و تفویض اختیار تصمیم‌گیری را روشن می‌سازد (هانگر و همکاران ۱۹۹۱، به نقل از اعرابی ۱۳۸۴). بوسیله ساختار سازمانی عملیات و فعالیت‌های داخل سازمان، آرایش می‌یابد و خطوط مسئولیت و اختیار مشخص می‌شود. ساختار به مدیران نشان می‌دهد که مسئول سرپرستی چه کسانی هستند و به کارکنان، مدیرانی را می‌شناساند که از آنها آموزش و دستور می‌گیرند. کمک به جریان اطلاعات نیز از تسهیلاتی است که ساختار برای سازمان فراهم می‌کند. ساختار سازمانی باید توان تسریع و تسهیل تصمیم‌گیری، واکنش مناسب نسبت به محیط و حل تعارضات بین واحدها را داشته باشد. ارتباط بین ارکان اصلی سازمان و هماهنگی بین فعالیت‌های آن و بیان ارتباطات درون سازمانی از نظر گزارش دهی و گزارش گیری، از وظایف ساختار سازمانی است (اعرابی ۱۳۸۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اگر چه مفهوم ساختار سازمانی یک حقیقت است و بر هر کسی در سازمان اثر می‌گذارد و همه به نوعی با آن سروکار دارند، ولی کم و بیش مفهومی انتزاعی است. سنگ زیرین ساختار، نقش‌های افراد در سازمان و الگوی روابط میان نقش‌ها، ساختار سازمانی را شکل می‌دهد، بنابراین ساختار را می‌توان انتظارات موجود از هر نقش و ارتباط میان آنها دانست. این نقش‌ها اغلب بوسیله شرح پست‌ها و شرح شغل‌ها و اسناد مکتوب که حوزه مسئولیت و دامنه فعالیت هر شغل را مشخص می‌کنند، جنبه قانونی می‌یابد (رابینز، ترجمه الوانی و همکاران ۱۳۷۶).
بین ساختار سازمانی و نمودار سازمانی تمایز قایل می‌شوند. ساختار سازمانی که مفهوم کلی‌تری هست، بوسیله نمودار سازمانی نشان داده می‌شود. در نمودار سازمانی؛ روابط اختیار، کانال‌های ارتباط رسمی و گروه‌های کاری رسمی و خطوط رسمی پاسخگویی نمایان است. بنابراین می‌توان گفت ساختار آیینه تمام نمای قواعد، مقررات، رویه ها، استانداردها، جایگاه تصمیم گیری، نحوه ارتباطات، تفکیک بخش‌ها مشاغل و تلفیق آنها و سلسله مراتب اختیارات است. مفهوم نسبتاً ساده و ملموس از ساختار به شکل نمودار سازمانی، نمایان می‌شود که یک نماد قابل رؤیت از کل فعالیت ها، شیوه‌های ارتباطی و فرآیندهای سازمانی است. پس می‌توان این گونه استدلال کرد که نمودار سازمانی، تلخیص و تجریدی از واقعیت ساختار سازمانی است (هودگ و همکاران ۱۹۹۱، به نقل از اعرابی ۱۳۸۲).
۲-۲-۱- ابعاد ساختار سازمانی
در تعیین ابعاد ساختاری، عوامل زیادی را شمرده‌اند و این عوامل با توجه به دید و نگرش اندیشمندان دارای تنوع زیادی است. شاید اگر محققین در نظر بگیرند که چرا عواملی که بر می‌شمارند، جزو ابعاد ساختاری است، از تنوع و تعدد این ابعاد کاسته خواهد شد (حسن پور ۱۳۸۴).
از جمله این عوامل می‌توان به اجزای اداری، استقلال، تمرکز، پیچیدگی، تفویض اختیار، تفکیک، رسمیت، تلفیق، حرفه‌ای‌گرایی، حیطه نظارت، تخصص‌گرایی، استاندارد‌سازی و تعداد سطوح سلسله مراتب عمودی اشاره کرد که اکثر نظریه‌پردازان سازمانی از میان آنها روی سه بعد؛ تمرکز، رسمیت و پیچیدگی اتفاق نظر دارند.
ابعاد ساختاری بیانگر ویژگی‌های درونی سازمان هستند و شدت یا ضعف هر کدام از این سه بعد در شکل‌گیری کلی ساختار سازمانی مؤثر است. لازم به ذکر است که عوامل فوق‌الذکر بطور مستقیم یا غیرمستقیم در این سه بعد مستتر هستند و عدم توافق اندیشمندان روی این عوامل از نحوه تعاریف عملیاتی آنان نشأت می‌گیرد (فری و همکاران ۱۹۸۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۱-۱- پیچیدگی
پیچیدگی درجه‌ای از تخصصی کردن افراد برحسب متخصصین شغلی در داخل سازمان است (فری و همکاران ۱۹۸۴) و ممکن است بوسیله؛ تعداد مکان‌هایی که کار در آنجا می‌شود، تعداد مشاغلی که انجام می‌شود و تعداد سلسله مراتبی که وظایف مختلف را انجام می‌دهند، تعریف و اندازه‌گیری شود.
پیچیدگی، مشکلات کنترل و هماهنگی را افزایش می‌دهد و سازمان برای حفظ موقعیت خود در مقابل رقبا باید نوآوری را افزایش دهد. پیچیدگی حاصل عدم اطمینان محیطی است و بطور فرایند چرخشی، محیط پیچیده و متغیر موجب افزایش عدم اطمینان محیطی می‌شود، با افزایش پیچیدگی و تنوع در محیط، سازمان برای تطبیق با آن، در خود پیچیدگی ایجاد می‌کند. سازمانی که به طور همزمان دارای سطوح سلسله مراتب زیاد (تفکیک عمودی)، حیطه نظارت گسترده (تفکیک افقی) و مکان‌های جغرافیایی چندگانه باشد، بسیار پیچیده است (دامنپور ۱۹۹۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۱-۱-۱- تفکیک افقی
به درجه‌ای از تفکیک بین واحدها بر اساس افراد، کاری که انجام می‌دهند و تحصیلات و آموزشی که دارند، دلالت می‌کند. وقتی سازمان به دانش و مهارت‌های تخصصی زیادی نیاز دارد، پیچیدگی افزایش می‌یابد، ارتباطات بین افراد مشکل شده و هماهنگی مشکل‌تر می‌شود. تخصصی کردن مشاغل این معضل را شدت می‌بخشد. دو نوع شناخته شده تفکیک افقی، تخصص‌گرایی و تقسیم سازمان به بخش‌های مختلف است که افزایش هر کدام موجب افزایش پیچیدگی می‌شود.
۲-۲-۱-۱-۲- تفکیک عمودی
به عمق ساختار دلالت دارد و افزایش این نوع تفکیک، تعداد سطوح سلسله مراتب را افزایش می‌دهد. سلسله مراتب زیاد، فاصله بین مدیریت عالی با عملیات واقعی و همچنین تحریف ارتباطات را افزایش می‌دهد و هماهنگی بین تصمیمات پرسنل مدیریتی و نظارت بر عملیات را برای مدیریت عالی مشکل می‌سازد. تفکیک افقی و عمودی وابسته به هم هستند، افزایش تخصص‌گرایی وظایف هماهنگی را افزایش می‌دهد و افزایش نیاز به هماهنگی موجب تفکیک عمودی می‌شود (دامنپور ۱۹۹۴، به نقل از حسن‌پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۱-۱-۳- تفکیک جغرافیایی
با وجود مکان‌های مختلف در نواحی جغرافیایی مختلف، پیچیدگی افزایش می‌یابد. تفکیک جغرافیایی به پراکندگی ادارات، کارخانه‌ها و کارکنان سازمان در مناطق جغرافیایی مختلف اشاره دارد. تفکیک جغرافیایی، تفکیک افقی و عمودی را گسترش می‌دهد. یک سازمان وقتی واحد تولید و بازاریابی را از هم تفکیک می‌کند، ممکن است این واحد بازاریابی در چند ناحیه جغرافیایی فعالیت کند که ‌موجب پیچیده‌تر شدن سازمان می‌شود (رابینز ۱۹۸۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۱-۲- رسمیت
رسمیت اندازه‌ای از مکتوب بودن، مقررات، قوانین، رویه ها، توصیه‌های آموزشی و ارتباطات در سازمان است بجای اینکه شفاهی باشد (الوانی ۱۳۷۷). رسمیت یکی از جنبه‌های مهم ساختار سازمانی است تا جائی که عده‌ای ساختار سازمانی را چهارچوب سازمان، مقررات تعامل، ابزار کنترل و رویه‌های انجام کار می‌دانند.
رسمیت به درجه استاندارد بودن کارها در سازمان اشاره دارد. اگر رسمیت زیاد باشد، متصدی شغل اختیار کمی برای چگونگی انجام کار دارد. رسمیت ممکن است بصورت صریح و روشن بیان شود یا اینکه ضمنی باشد یعنی آن هم می‌تواند بصورت مکتوب باشد و هم اینکه شامل ادراک کارکنان از مقررات نیز باشد ولی نوع مکتوب آن مورد تأکید سازمان است. مشاغل ساده و تکراری و یکنواخت درجه بالایی از رسمیت را بالقوه پذیرا هستند، در مقابل مشاغلی که به مهارت‌های چندگانه نیاز دارند رسمیت کمی دارند. وکلای دادگستری، مهندسین، کارکنان اجتماعی، کتابداران از آن جمله اند. رسمیت از سطحی به سطح دیگر نیز متفاوت است. کارکنان سطوح بالا که با کارهای غیر برنامه‌ریزی شده سروکار دارند دارای رسمیت کمی هستند در مقابل کارکنان در سطح پائین و در قسمت تولید دارای رسمیت زیادی هستند (ویلموت و همکاران ۱۹۸۱، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
رسمیت برای کاهش تنوع صورت می‌گیرد و هماهنگی را تسهیل می‌کند. از مزایای رسمیت بالا این است که ابهام را ازبین می‌برد ولی در عوض اختیار تصمیم‌گیری را از افراد سلب می‌کند (فریکسون ۱۹۸۶، به نقل از حسن پور ۱۳۸۶).
۲-۲-۱-۳- تمرکز
تمرکز به درجه خشکی در تصمیم‌گیری و ارزیابی فعالیت‌ها بصورت متمرکز و به درجه‌ای از متمرکز بودن تصمیمات در یک نقطه از سازمان اشاره دارد (رابینز ۱۹۸۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴). تمرکز به توزیع اختیار در سازمان بر می‌گردد و تعیین می‌کند که چه کسی حق تصمیم‌گیری دارد. اختیار یک حق ذاتی در پست‌های مدیریتی است که بر مبنای آن می‌توانند دستوراتی را صادر کنند و انتظار دارند دستورات صادره اطاعت شود. تمرکز با تفویض اختیار رابطه معکوسی دارد. اگر تفویضی اختیار بیشتری صورت گیرد حالت مقابل تمرکز، یعنی عدم تمرکز رخ می‌دهد. در این صورت نقطه تصمیم‌گیری در سطوح پائین سازمان است. مدیران در هر سطح سازمانی، تصمیاتی را اتخاذ می‌کنند. گرفتن تصمیمات احتیاج به گردآوری اطلاعات دارد. از آنجا که توانایی مدیر در جمع آوری و پردازش اطلاعات محدود است و ممکن است اطلاعات بیشتر از حد، مدیر را سر در گم کند، یک سری از تصمیات باید توسط دیگران گرفته شود، اینجاست که نقطه تصمیم‌گیری در سازمان بجای یک فرد یا یک واحد یا یک سطح، در کل سازمان پرداکنده می‌شود و عدم تمرکز ایجاد می‌شود. عدم تمرکز می‌تواند دقت در تصمیم‌گیری را افزایش دهد، چون جزئیات بیشتری قابل بررسی است و هر چه تصمیم‌گیری به محل وقوع مشکل نزدیک‌تر باشد بهتر و اثربخش‌تر است. آن مشارکت در تصمیم‌گیری را برای افراد فراهم می‌سازد و می‌تواند بصورت عامل انگیزش مطرح شود. عدم تمرکز موجب تقویت توان تصمیم‌گیری مدیران سطوح پائین‌تر می‌شود ولی باید اذعان کرد که خوبی یا بدی عدم تمرکز بستگی به موقعیت دارد و وجود تمرکز یا عدم تمرکز و درجه آن را عوامل اقتضایی تعیین می‌کند (رابینز ۱۹۸۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۲- ارتباط تمرکز، پیچدگی ورسمیت
تعیین روابط میان تمرکزو پیچدگی وبین تمرکز و رسمیت از اهمیت زیادی برخوردار است.
۲-۲-۲-۱- تمرکز و پیچیدگی
مدارک و شواهد موجود دلالت بر یک رابطه معکوس بین تمرکز و پیچدگی دارد. عدم تمرکز با پیچدگی سطح بالا مرتبط است. مثال افزایش در تعداد متخصصان حرفه‌ای به معنای افزایش در تخصص و توانایی مورد نیاز برای اخذ تصمیمات است. به طور مشابه کارکنانی که آموزش‌های حرفه‌ای بیشتری گذرانیده‌اند باید در تصمیم گیری‌های بیشتری مشارکت داده شوند. بر عکس، مدارک و شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد تمرکز بیشتر تصمیمات کاری در شرایطی است آموزش‌های حرفه‌ای کمتری به کارکنان ارائه شده است. از‌این رو وقتی ساختار سازمان‌ها را بررسی می‌کنیم انتظار داریم که پیچدگی سطح بالا را با عدم تمرکز بیابیم.
۲-۲-۲-۲- تمرکز و رسمیت
رابطه تمرکز و رسمی بودن به همان اندازه که رابطه تمرکز و پیچیدگی روشن و واضح بود، مبهم و نامعلوم است. مدارک و شواهد نتایج متناقضی را نشان می‌دهند. نخستین مطالعه در‌این مورد، رابطه‌ای قوی بین تمرکز و رسمیت را تأیید نکرد. مطالعه بعدی رابطه قوی، اما منفی بین‌این دو جزء ساختار سازمانی را نشان داد، یعنی همراه با افزایش عدم تمرکز رسمیت نیز در سازمان افزایش می‌یافت. تلاش بعدی در‌این زمینه به منظور رفع‌این تناقض، نتایج غیرقطعی رابه دست داد. با‌این حال ما می‌توانیم یک تجزیه و تحلیل آزمایشی در خصوص رابطه‌این دو مطرح کنیم. رسمیت زیاد، می‌تواند با یک ساختار متمرکز و یا با یک ساختار غیر متمرکز مرتبط باشد.
در سازمان‌هایی که بیشتر کارکنان آنها غیر متخصص هستند می‌توان انتظار داشت که به منظور راهنمایی‌این افراد، قوانین و مقررات متعدد تدوین شده باشد. وقتی مدیریت اختیار متمرکز را در سازمان حفظ می‌کند، پیش فرض‌های مدیریت اقتدار‌گرا بر سازمان مسلط می‌شود. در‌این حالت، کنترل از طریق رسمیت و تمرکز تصمیم‌گیری در سطح مدیریت عالی به اجرا در می‌آید. از طرف دیگر اگر سازمان متشکل از کارکنان حرفه‌ای است شما باید انتظار داشته باشید که رسمیت و عدم تمرکز کمی بر سازمان حکم فرما باشد. پژوهش‌های انجام شده صحت‌این موضوع را تأیید کرده است. با وجود‌این، نوع تصمیم‌این رابطه را تعدیل می‌کند.
کارکنان حرفه‌ای انتظار دارند در خصوص تصمیماتی که مستقیماً بر کار آن‌ها تأثیر می‌گذارد عدم تمرکز حاکم باشد، اما‌این عدم تمرکز در مورد مسائل پرسنلی (نظیر حقوق و دستمزد و رویه‌های ارزشیابی عملکرد) و یا تصمیمات استراتژیک سازمان ضرورت ندارد. کارکنان حرفه‌ای پیش بینی را دوست دارند که‌این مهم با استاندارد کردن موضوعات پرسنلی برابر است. بنابراین شما باید انتظار داشته باشید که عدم تمرکز با قوانین و مقررات جامعه با هم پیوند داشته باشد. مضافاً‌این که منافع کارکنان حرفه‌ای در کار فنی آنها نهفته است. نه در تصمیم‌گیری استراتژیک آنها.‌این امر می‌تواند رسمیت و عدم تمرکز کم را موجب شود. از‌این رو تمرکز بیشتر با تصمیمات استراتژیک سازگار بوده تا تصمیمات عملیاتی. تصمیمات استراتژیک تأثیر کمی بر فعالیت‌های کاری کارکنان حرفه‌ای دارند (رابینز ۱۳۹۰).
۲-۲-۳- تعیین کننده‌های ساختار
نگرش اقتضایی که یک تفکر غالب در تئوری سازمان است، بر این نکته تأکید دارد که اعتبار، اثربخشی و کارایی و بهره‌وری ساختار سازمانی به عوامل اقتضایی؛ استراتژی، تکنولوژی، محیط و طرح سازمانی بستگی دارد. باید توجه داشت که آنچه امروز یک عامل مهم اقتضایی برای سازمان تلقی می‌شود، در آینده ممکن است با عامل دیگری جایگزین شود و یک ساختار سازمانی اثربخش و کارا باید بتواند بین سازگاری داخلی (رسمیت، تمرکز، پیچیدگی) و سازگاری خارجی (اندازه، تکنولوژی، استراتژی، محیط) سازمان تعادل برقرار کند. توجه به عوامل اقتضایی در محیط متلاطم امروزی امری حیاتی است و در مواردی بقای سازمان را رقم می‌زند. از این رو ساختار باید با در نظر داشتن این عوامل طراحی شود تا بتواند زمینه تحقق اهداف و استراتژی‌های سازمان را فراهم کند (بالی و همکاران ۱۹۹۶، به نقل از سلطانی ۱۳۸۵).
۲-۲-۳-۱- استراتژی
استراتژی می‌تواند به عنوان فرایند تعیین اهداف بنیادی بلند مدت، اتخاذ شیوه کار و تخصیص منابع لازم برای تحقق این اهداف تعریف شود. استراتژی به معنای اعمالی است که سازمان برای پاسخ یا پیش بینی تغییرات محیط خارجی طراحی می‌کند (رابینز ۱۹۸۴). نخستین بار پذیرش اهداف و استراتژی به عنوان عوامل تعیین کننده ساختار سازمانی در مفروضات اقتصاد کلاسیک مطرح گردید. به اعتقاد پیتر دراکر، ساختار وسیله‌ای است برای حصول اهداف بلندمدت و کوتاه مدت سازمان، از این رو هر نوع بحث و بررسی پیرامون ساختار باید با اهداف و استراتژی آغاز گردد. از مهم‌ترین تحقیقاتی که در رابطه با تأثیر استراتژی بر ساختار صورت گرفته، می‌توان به تحقیقات آلفرد چندلر^[۱۷]در اوایل دهه ۱۹۶۰ و تحقیقات مایلزو اسنو^[۱۸] اشاره کرد (رابینز ۱۹۸۴، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).
۲-۲-۳-۲- اندازه سازمان
اندازه یکی از عوامل اثرگذار روی ساختار سازمان و فرایندهای آن است. در مورد رابطه بین اندازه و ساختار نظرات متفاوتی ارائه شده است و عده‌ای آن را از علل ساختار و بعضی نتیجه ساختار می‌دانند. ولی آنچه مسلم است اندازه یکی از عوامل اثرگذار بر ساختار در کنار سایر عوامل می‌باشد (دفت، ترجمه پارسیان ۱۳۷۴).
یکی از مباحث بسیار جدی پیرامون اهمیت اندازه سازمان به عنوان عامل تعیین کننده ساختار سازمانی بوسیله پیتر بلاو^[۱۹]مطرح گردیده است. وی براساس تحقیقاتش در مورد مؤسسات دولتی، دانشگاه‌ها و فروشگاه‌ها دریافت که اندازه سازمان مهم‌ترین عامل مؤثر ساختار سازمان‌هاست از منتقدین به تعیین کننده بودن اندازه سازمان می‌توان به کریس آرجریس^[۲۰]، می‌هیو^[۲۱]، آلدریش^[۲۲]و هال^[۲۳] اشاره نمود (رابینز، به نقل از حسن پور ۱۳۸۴).

• تحقیقی در یونان در سال ۱۹۹۵ توسط کتسیکس، پیرسی و ایونیدیز^[۹۱]انجام گرفته است. و به این نتیجه رسیده‌اند که تعهد مدیریت نسبت به صادرات و محرکهای صادراتی بر عملکرد تأثیر داشته است.

• تحقیقی توسط ابی واستلر^[۹۲]در سال ۱۹۸۹ انجام گرفته است و تعدادی از عوامل اثر گذار بر عملکرد صادراتی مانند محیط، ویژگیهای شرکت، شایستگی و استراتژی بازاریابی را شناسایی کرده‌اند.

• تحقیقی توسط استیلس و آمبلر^[۹۳]در سال ۱۹۹۴ انجام گرفته است و ویژگی های شرکت، روابط، استراتژی و محیط را جزء عوامل اثرگذار بر عملکرد صادراتی شناسایی کرده‌اند.

۳-۱.مقدمه
روش تحقیق چهارچوب عملیات یا اقدامات جستجوگرایانه برای تحقق هدف پژوهش، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سوالهای تحقیق را فراهم می آوردو روش تحقیقی مناسب است که بر اساس گزاره های تحقیق انتخاب شود. لذاپس ازبررسی ادبیات عملکردصادراتی وسوابق تحقیقات انجام گرفته دراین زمینه،در این فصل محقق به توصیف روش تحقیق، جامعه آماری، روش نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، بررسی پایائی، روائی و همچنین روش های آماری بکار رفته در تحقیق میپردازد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۲. روش تحقیق
انتخاب روش انجام تحقیق بستگی به هدف، ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد. به سخن دیگر هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید که چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا هر چه دقیقتر، آسانتر، سریعتر و ارزانتر به پاسخ یا پاسخهایی برای پرسشهای تحقیق دست یابد.(نادری و سیف نراقی،۱۳۸۱، ۶۰)
تحقیق حاضر با توجه به هدف از نوع تحقیقات کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها جزء تحقیقات توصیفی (غیرآزمایشی ) از نوع همبستگی و خاصاً مدل یابی معادلات ساختاری یا لیزرل می باشد. در تحقیق همبستگی که یکی از روش های تحقیقات توصیفی به شمار می رود رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می گردد. تحقیقات همبستگی را می توان بر حسب هدف به سه دسته تقسیم کرد :
الف : مطالعه همبستگی دو متغیری ( با هدف بررسی دو به دوی متغیرها )
ب: تحلیل رگرسیون ( با هدف پیش بینی تغییرات یک یا چند متغیر ملاک با توجه به تغییرات پیش بین)
ج: تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس ( با هدف بررسی کلی مجموعه همبستگی های متغیرهای مورد بررسی به منظورهایی چون تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری ) (سرمد، بازرگان،حجازی،۱۳۸۴، ۹۶-۹۱)
۳-۲-۱. نقش تحلیل رگرسیون در تحقیقات مبتنی بر هدف پیش بینی
آمار شناسان معمولا مفهوم پیش بینی را در معنای برآورد به کار می برند . و از جمله
پرسش های خاص آمار شناسان در این مورد این است که تا چه اندازه می توانیم بنا بر نمراتی که فرد از سایر متغیرها بدست آورده است نمره ای را که او از متغیری مثل y بدست می آورد به خوبی پیش بینی کنیم . بنابراین می توان گفت که پیش بینی تلاشی است برای توصیف شرایط رویدادها یا برون دادهایی که هنوز مورد مشاهده قرار نگرفته اند از روی اطلاعات پایه ای که با رویداد مورد نظر ارتباط دارند . تحلیل رگرسیون یکی از روش های پر کار برد در مطالعات اجتماعی – اقتصادی می باشد . این روش ارتباط تنگاتنگی با ضریب همبستگی داشته و عموماً بطور همزمان در مطالعات مورد استفاده قرار می گیرد. تحلیل رگرسیون این امکان را برای محقق فراهم می کند تا تغییرات متغیر وابسته را از طریق متغیرهای مستقل ، پیش بینی و سهم هر یک از متغیرهای مستقل را در تبیین متغیر وابسته تعیین کند.(کلانتری، ۱۳۸۲، ۱۶۹)
۳-۲-۲.مدل یابی معادلات ساختاری
مدل یابی معادلات ساختاری یک تکنیک تحلیل چند متغیری بسیار کلی و نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری و به بیان دقیق تر بسط مدل خطی کلی است که به پژوهشگر امکان می دهد مجموعه ای از معادلات رگرسیون را به گونه همزمان مورد آزمون قرار دهد.(هومن، ۱۳۸۴،۱۱)
مدل یابی معادلات ساختاری دارای دو مدل اساسی زیر می باشد:
۱- مدل یابی معادلات ساختاری ( تحلیل مسیر)
۲-مدل اندازه گیری(تحلیل عاملی تاییدی). (همان منبع،۱۷-۱۶)
۳-۲-۲-۱.تحلیل مسیر و مدل پیش بینی
تکنیک تحلیل مسیر یکی از روش های تحلیل داده های آماری است که بیشتر برای آزمون مدل های علّی به کار گرفته می شود و مستلزم تنظیم مدلی به صورت نمودار علّی است که به ما کمک می کند بدانیم چه می خواهیم بگوییم . در واقع کاربرد رگرسیون چند متغیری در ارتباط با تدوین بارز مدل های علّی و هدف آن بدست آوردن برآوردهای کمی در باب روابط علّی بین مجموعه ای از متغیرها می باشد.(همان منبع، ۴۵)
تحلیل مسیر معمولاً جهت دو نوع از تحقیقات اکتشافی و آزمون نظریه های ثانویه ( تائیدی ) مورد استفاده قرار می گیرد . یعنی محقق می تواند مجموعه داده ها را برای بررسی روابط غیر قابل پیش بینی متغیرها آزمون کند و به وسیله آزمون مدلهای مختلف ، مناسب ترین مدل را بدست آورد و همچنین می تواند نظریه ها را بر اساس ارتباط از پیش فرض شده مورد آزمون قرار دهد و از این راه مناسب ترین مدل را بدست آورد. مدل ساختاری مسیر را نمودار یا مدل مسیر می نامند . این مدل بر مبنای روابط علّی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته که در آن روابط و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرها مشخص می گردد ، تنظیم می شود. (منصور فر،۱۳۸۵، ۱۹۵)
در طراحی مدل مسیر باید نظم علّی و تقّدم و تاخر متغیرها در نظر گرفته شود و این روابط بر اساس استنباط و استنتاج محقق از چارچوب نظری تحقیق تدوین می گردد . به همین دلیل پیش شرط استفاده از تحلیل مسیر برخورداری تحقیق از یک چارچوب تئوریکی منسجم و بر اساس عوامل تاثیر گذار در روابط منطقی بین این عوامل است. (کلانتری،۱۳۸۲، ۲۲۶)
در تحلیل مسیر اثرات افزایش متغیرها با اضافه شدن هر متغیر مدنظر قرار می گیرد ، بطوریکه این روابط از طریق مجموعه ای از معادلات بیان می شوند که نشان دهنده میزان وابستگی هر متغیر به متغیر قبلی است . اصل اساسی مورد نظر در تحلیل مسیر این است که هر ضریب همبستگی بین دو متغیر را می توان به مجموعه ای از مسیرها تجزیه کرد. به عبارت دیگر تحلیل مسیر برای تبیین دقیق تر روابط علّی متغیرها به تجزیه همبستگی بین متغیرها می پردازد. ( کلانتری، ۱۳۸۲، ۲۲۷)‌
مفروضه های تحلیل مسیر :
تحلیل مسیر بر مبنای مفروضاتی استوار است که عمده ترین آنها عبارتند از :‌
۱- روابط بین متغیرهای موجود در مدل خطی ، جمع پذیر و علّی هستند و روابط انحنایی وتعاملی لحاظ نمی گردند .
۲- متغیرهای باقیمانده با همدیگر و با متغیرهایی که قبل از آن در مدل قرار گرفته اند همبسته نیستند .
۳- جریان علّیت در دستگاه یک طرفه می باشد و علّیت بین متغیر ها ملحوظ نمی شوند. ( کرلینجر و پدها ورز،ترجمه حسن سرایی،۱۳۸۴، ۴۲۱ )
۳-۲-۲-۲.نمونه ای ازمدل یابی معادلات ساختاری(لیسرل)
فرض کنید مدل تدوین شده توسط محقق مدل شکل زیر باشد. در این مدل، پایگاه اقتصادی- اجتماعی (SES) و بهره هوشی (IQ) به عنوان متغیرهای بیرونی گرفته شده اند. به موجب این مدل، پایگاه اجتماعی- اقتصادی (SES) و هوش (IQ) در نیاز به موفقیت (nACH) تاثیر می گذارند؛ SES, IQ, nACH هم در میانگین نمره های درسی (GPA) تاثیر می گذارند.
جدول همبستگی های اولیه و بازسازی شده برای یک مدل چهار متغیری ۱۰۰ = N

۴
۳
۲
۱

GPA
nACH
IQ
SES

۳۳۰/۰
۴۱۰/۰
۳۰۰/۰
۰۰۰/۱
۱

۹۵/۳

۲۰

خطای آزمایش

۴۹%

̶

ضریب تغییرات

^٭- معنی دار در سطح احتمال ۵%
نمودار ۵-۴ مقایسه میانگین تأثیر تیمارهای تنظیم‌کننده‌ی رشد ۲,۴-D، TDZ و BAP بر روی کالوس‌زایی آندوسپرم خرما با بهره گرفتن از آزمون دانکن در سطح احتمال ۱%، میانگین‌های دارای حداقل یک حرف مشترک در سطح احتمال ۱% آزمون دانکن تفاوت معنی‌داری ندارند.
نتایج مقایسه میانگین (نمودار ۵- ۴) نشان داد برای کالوس‌زایی از آندوسپرم خرما بایستی حداقل ۴ میلی‌گرم در لیتر سایتو‌کینین به همراه ۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D وجود داشته باشد (تصویر ۷-۴ الف). در ترکیب تیماری ۱۲ شامل (۵ میلی‌گرم در لیتر۲,۴-D ، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) (تصویر ۷–۴ د)، ترکیب تیماری ۱۰ شامل (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D و۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) و ترکیب تیماری ۱۷ شامل (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۱ میلی‌گر‌م در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) ریشه‌چه و ساقه‌چه تشکیل شد (تصویر ۷–۴ب و ج)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در نارگیل ریز‌نمونه آندوسپرم ۳ هفته بعد از کشت کالوس تشکیل داد (سوکاماتو، ۲۰۱۱)، که یک هفته زودتر از نتایج کومار و همکاران^[۲۹۲] (۱۹۸۵) و بسیار سریع‌تر از کشت برگ نابالغ توسط جتسی و فرانسیس^[۲۹۳] (۱۹۹۲) برای تولید کالوس بود. اما حضور جنین در ریز نمونه آندوسپرم برای شروع کالوس‌زای در آندوسپرم نارگیل غیر‌ضروری بوده است (سوکاماتو، ۲۰۱۱). این نتایج با نتایج کومار و همکاران (۱۹۸۵) مطابقت ندارد که در نتایج آنها شروع کالوس‌زایی در آندوسپرم نارگیل با وجود جنین رخ داده است. علاوه بر این BAP بر سرعت رشد در کشت آندوسپرم نارگیل تأثیر معنی‌داری نداشته است (سوکاماتو، ۲۰۱۱). گزارش شده است که BAP تا حد زیادی وزن‌تر کالوس نارگیل (کیویناشاتی و یار^[۲۹۴]، ۱۹۸۴) و خرما (ایوانس، ۱۹۶۸؛ شارما و همکاران^[۲۹۵]، ۱۹۸۴) را افزایش داده است.

الف
ب
ج
تصویر ۷–۴ الف- تشکیل کالوس، ب- تشکیل ریشه‌چه در ترکیب تیماری ۱۰ (۵ میلی‌گرم ۲,۴-D و۴ میلی‌گرم TDZ)، ج- تشکیل ساقه‌چه در ترکیب تیماری ۱۷ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۱ میلی‌گر‌م در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ)
فصل پنجم
نتیجه گیری کلی و پیشنهادات
نتیجه‌گیری کلی و پیشنهادها
۱-۵ نتیجه‌گیری کلی
در کشت برگ رقم خضراوی، مقایسه میانگین غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد ۲,۴-D، BAP و TDZ نشان داد با افزایش ۲,۴-D تا سطح ۵ میلی‌گرم در لیتر تولید کالوس افزایش ولی در ۱۰ میلی‌گرم در لیتر مجدداً کاهش می‌یابد. در کنار آن هنگامی که ۵ میلی‌گرم در لیتر سایتوکینین چه به صورت TDZ و BAP یا در مجموع در محیط کشت وجود داشته باشد میزان کالوس‌زایی را تقویت می‌کند.
در آزمایش بررسی اکسین‌های مختلف IAA)،IBA ، ۲,۴-D و (NAA بر کالوس‌زایی از ریز نمونه‌ی برگ رقم استعمران نتایج نشان داد که ریز‌نمونه‌های قرار گرفته در محیط کشت حاوی هورمون‌های NAA، ۲,۴-D به مراتب کالوس‌زایی بهتری داشته‌اند. در این دو هم غلظت ۱ میلی‌گرم کافی است و به غلظت‌های بالاتر احتیاج نیست و در تیمار‌های مؤثر نیز تیمار روشنایی کالوس‌زایی را کاهش داد.
در آزمایشات کشت بساک در محیط‌های MS وY₃ با ظهور نقاط سفید رنگ بر روی بساک همراه بوده است و ۲ ماه بعد از کشت در ترکیب تیماری ۱۲ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ)، ترکیب تیماری ۳ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D و ۵ میلی‌گرم در لیتر TDZ)، ترکیب تیماری ۹ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۲ میلی‌گرم در لیتر TDZ)، ترکیب تیماری ۱۸ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ)، ترکیب تیماری ۱۵ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۲ میلی‌گرم در لیتر TDZ) و ترکیب تیماری ۶ (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) این نقاط سفید رنگ به صورت متورم و شدند اما این واکنش‌ها پیشرفت چندانی پیدا نکرده‌اند. در انتهای بساک‌های که به طور کامل از پایه بساک‌ها جدا نشده بودند بعد از ۲ ماه کالوس تولید شد که احتمالاً منشأ مادری داشت و از نظر سطوح پلوئیدی با بافت بساک متفاوت است.
در میکروسپور‌های کشت شده ۲ ماه بعد از کشت تغییرات قابل توجهی مشاهده نگردید. با توجه به این که مرحله‌ی نموی میکروسپورها عامل بسیار مهم تعیین‌کننده برای موفقیت کشت بساک است بنابراین تعیین مرحله‌ رشد و نموی مناسب بساک برای شروع کشت بسیار مهم است. به نظر می‌رسد که دلیل عدم پاسخ بسیاری از بساک‌ها طی کردن این مرحله‌ی نموی است.
کشت بساک در محیط کشت حاوی غلظت‌های مختلف ساکارز نتایج ( ظهور نقاط سفید رنگ) نشان داد که میزان ۹۰ گرم در لیتر ساکارز برای جنین‌زایی سوماتیکی کشت بساک مناسب می‌باشد.
در کشت بساک تحت تیمارکلشی‌سین نتایج نشان داد که بین مدت زمان‌های مختلف قرار‌گیری بساک‌ها در محیط حاوی کلشی‌سین و همچنین غلظت‌های مختلف کلشی‌سین در میزان کالوس‌زایی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. از میان غلظت‌های استفاده شده در غلظت‌های ۱۲۵ میلی‌گرم در لیتر و ۱۰۰۰ میلی‌گرم در لیتر میزان کالوس‌زایی بسیار پایین بود. همچنین غلظت ۵۰۰ میلی‌گرم در لیتر و مدت زمان ۱۲ساعت بالاترین میزان کالوس‌زایی را داشت. در غلظت ۵۰۰ میلی‌گرم در لیتر و مدت زمان ۳۶ ساعت جنین‌زایی مستقیم به مقدار محدودی رخ داد.
کشت میوه نارس بر روی محیط کشت MS شامل تنظیم‌کننده‌های رشدی ۲,۴-D،BAP و TDZ صورت گرفته نشان داد بین تنظیم‌کننده‌های رشد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. زمانی که دو تنظیم ‌کننده رشد و TDZ و ۲,۴-D به مقدار ۵ میلی‌گرم در لیتر در محیط کشت حضور دارند بعد از سه هفته کالوس های سفید رنگی در محیط کشت قابل ملاحظه بوده است که بعد از طی دو ماه این کالوس‌ها افزایش حجم پیدا نموده‌اند. همچنین در ترکیب تیماری ۱۲ (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) بعد از سه هفته و در ترکیب تیماری ۱ (۵ میلی‌گرم در لیتر TDZ) بعد از ۴ هفته کالوس سفید رنگی مشاهده شد که بعد از طی یک هفته چندین جنین بر روی این کالوس‌ها مشاهده گردید.
نتایج مقایسه میانگین نشان داد برای کالوس‌زایی از آندوسپرم خرما بایستی حداقل ۴ میلی‌گرم در لیتر سایتو‌کینین به همراه ۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D وجود داشته باشد. همچنین در ترکیب تیماری ۱۲ شامل (۵ میلی‌گرم در لیتر۲,۴-D ، ۲ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) ، ترکیب تیماری ۱۰ شامل (۵ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D و۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) و ترکیب تیماری ۱۷ شامل (۱۰ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-D، ۱ میلی‌گر‌م در لیتر BAP و ۴ میلی‌گرم در لیتر TDZ) ریشه‌چه و ساقه‌چه تشکیل شد که نشان می‌دهد ۴ میلی‌گرم TDZ برای اندام‌زایی مناسب است.
۲-۵ پیشنهاد‌ها
۱- کشت میکروسپور در مراحل مختلف نموی جهت تعیین بهترین مرحله‌ کالوس‌زایی و جنین‌زایی صورت گیرد.
۲- تأثیر کلشی‌سین در زمان‌های مختلف از مرحله‌ی نموی میکروسپور، تأثیر کلشی‌سین و پیش‌تیمار سرمایی به صورت همزمان، تأثیر غلظت‌های مختلف کلشی‌سین و بررسی تأثیر تنظیم کننده های رشد۲,۴-D وTDZ بر میکروسپور نخل خرما صورت گیرد.
۳- استفاده از ترکیب تیماری ۵۰۰ میلی‌گرم در لیتر کلشی‌سین به مدت ۱۲ ساعت برای تولید تعداد بیشتری جنین سوماتیکی و در نهایت مطالعه سطوح پلی‌پلوئیدی جنین‌های بدست آمده در جهت دست‌یابی به گیاهان دابل‌ هاپلوئید، اعمال ترکیبات تنظیم کننده های رشد مناسب بر روی کالوس‌های تولیدی جهت دستیابی به گیاهچه مد نظر صورت گیرد.
۴- از آنجایی که برخی از تنظیم کننده های رشد در محیط کشت مانند ۲,۴-D جهش‌زا هستند و سبب تنوع می‌گردند، در صورتی که هدف تولید نهال‌های یکنواخت از لحاظ ژنتیکی است از هورمون‌های جایگزین مانندNAA وIBA استفاده گردد.
۵- استفاده از ریز‌نمونه‌های مانند میوه نارس و آندوسپرم به عنوان جایگزین مناسب در ریز ازدیادی نخل خرما صورت گیرد.
۶- تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشدTDZ ،IBA ، ۲,۴-D، ،NAA IAA بر روی گل آذین نخل خرما صورت گیرد.
منابع
فهرست منابع

• آمار‌نامه وزارت جهاد کشاورزی، ۱۳۸۷

• اثنی‌عشری، م. و زکایی خسروشاهی، م. ر. ۱۳۸۸٫ راهنمای جامع کشت بافت. انتشارات دانشگاه بوعلی سینا. ۴۸۵ص.

• بونگا، جی. ام. و ادرکاس، پی. ون. ۱۹۹۲٫ کشت بافت درختان. مترجمان: باقری، ع.، م. زیارت‌‌نیا. و م. حسینی. انتشارات دانشگاه فردوسی. مشهد. ۲۴۵ص.

• سادات نوری، الف.، م. میرمعصومی. و میرباقر، ن. ۱۳۹۰٫ اصول کشت سلول و بافت گیاهی. انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران. ۲۲۹ص.

• هاشم‌پور، م. ۱۳۷۸٫ گنجینه خرما، جلد اول. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی، نشر آموزش کشاورزی. ۶۶۸ ص.

• Abou El-Nil, M. 1989. Effect of different auxins on callus induction and growth of date palm in vitro: A structure and function study. Second Symposium on date palm, K.F.U., Al Hassa, Saudi Arabia. 51- 58.

• Abul-Soad, A. A. 2007. Inflorescence tissue culture utilization for date palm (Phoenix dactylifera L.) micro propagation. 4th Symposium on Date Palm in Saudi Arabia. Al-Hassa.

x² / df

RMSEA

AGFI

GFI

مقادیر استاندارد

۳ ≥

۰۸/۰≥

۸/۰≤

۹/۰≤

مقادیر مدل

۳۷۸/۲

۰۷۶/۰

۸۱/۰

۹۲/۰

۴-۶-۲- تحلیل عاملی تاییدی ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت

با توجه به اینکه ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت از نوع متغیرهای مرتبه ی دوم است، به همین دلیل در ابتدا از طریق تحلیل عاملی تاییدی مرتبه ی اول به تجزیه و تحلیل عاملی ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت پرداخته می شود و سپس از طریق تحلیل عاملی تاییدی مرتبه ی دوم تجزیه و تحلیل عاملی بین ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت و متغیر ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت بررسی می گردد.

۴-۶-۲-۱- بخش اول

در این بخش خروجی های مربوط به مدل در حالت تخمین استاندارد و مدل در حالت اعداد معناداری ابعاد و زیر معیارهای سخت افزاری مدیریت کیفیت در غالب تحلیل عاملی تاییدی بررسی شده است.
مدل در حالت تخمین استاندارد
مدل های اندازه گیری در حالت تخمین استاندارد میزان تاثیر هر کدام از متغیرها و یا گویه ها را در توضیح واریانس نمرات متغیر یا عامل اصلی را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می شود، کلیه ی این مقادیر بالای ۵/۰ بدست آمده و این مدل مطلوب است.
با توجه به مقادیر بدست آمده سوال سوم و چهارم متغیر کنترل فرایند با بار عاملی یکسان ۸۷/۰، بیشتر از دیگر سوالات توانسته اند واریانس عامل کنترل فرایند را توضیح دهند. به عبارت دیگر همبستگی این گویه ها با عامل یاد شده و تاثیری که در آن دارد بیشتر از سایر گویه ها است.
با توجه به مقادیر بدست آمده سوال اول متغیر تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه با بار عاملی ۸۲/۰ بیشتر از دیگر سوالات توانسته است واریانس عامل تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه را توضیح دهد. به عبارت دیگر همبستگی این گویه با عامل یاد شده و تاثیری که در آن دارد بیشتر از سایر گویه ها است.
با توجه به مقادیر بدست آمده سوال چهارم متغیر عملیات پاکسازی با بار عاملی ۸۹/۰، بیشتر از دیگر سوالات توانسته است واریانس عامل عملیات پاکسازی را توضیح دهد. به عبارت دیگر همبستگی این گویه با عامل یاد شده و تاثیری که در آن دارد بیشتر از سایر گویه ها است.
نمودار ۴-۵- مدل اندازه گیری ابعاد مدیریت فرایند در حالت تخمین استاندارد
مدل در حالت اعداد معناداری
همانطور که مشاهد می شود کلیه ی اعداد معناداری خارج از دامنه ی ۹۶/۱+ و ۹۶/۱- است، بنابراین مدل اندازه گیری ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت در حالت معناداری مورد تایید قرار می گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمودار ۴-۶- مدل اندازه گیری ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت در حالت اعداد معناداری
شاخص های برازش مدل اندازه گیری
شاخص های برازش مدل اندازه گیری ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت که در جدول(۴-۱۷) آمده است، نشان می دهد که مدل یا داده های جمع آوری شده از نمونه ی آماری تحقیق برازش خوبی دارد، یعنی گویه های مورد استفاده برای سنجش ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت به درستی به کار گرفته شده اند.
جدول ۴-۱۹- شاخص های برازش مدل اندازه گیری ابعاد سخت افزاری مدیریت کیفیت

x² / df

RMSEA

AGFI

GFI

• اگر آقا فهمید و به این اتاق آمد مامان را توی کندو خواهیم کرد.» (افغانی، ۱۳۴۵: ۶۲۹)

کربلایی عباس، مهربان و دل پاک است:
«شوهر تو دیشب مثل اینکه از جای دیگر اوقاتش تلخ بود. اصلاً دو کلمه حرف نزد، دو کلمه حرف نزد که من بفهمم مادّه اش تا چه اندازه غلیظ است. اما تو صبر و حوصله داشته باش و به خدا توکّل کن، من در فرصت بهتری با او گفتگو خواهم کرد.
آنگاه چشم های کلاغ پوکش را در سمت زن بالا کرد، چنان که گوئی می خواهد او را ببیند یا در خاطره های دور و رؤیا مانند خود تصویرش را به یاد آورد، و در این حال با خوشحالی ساده و بی غل و غشی که از ایمان وی سرچشمه می گرفت افزود:

• • • من همین حالا داشتم برای تو دعای امّن یجیب می خواندم. دیشب مثل اینکه باز گریه می کردی؟

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ناز پری گفت:

• او نبود، مگر به تو نگفتم خورشید خانم بود.

• هان، هان، پس او نبود. آری دخترم، برو و به برکت دعای من آسوده دل و مطمئن باش. شوهرت از خر شیطان پیاده خواهد شد. برو چشمهایت را خراب مکن. قدر این دو گوهر عزیز و نازنین را بدان!» (افغانی،۱۳۴۵: ۲۹۵)

خورشید، طعنه زن و لغزگو، امر کننده است و با دشنام نیز بیگانه نیست.
«البته او را، نه تو را انتیکّه. چطور شد که برگشتید؟ گردش شما همین بود؟ پس هما خوبست تو هم چادرنمازی روی سرت بیندازی.» (افغانی، ۱۳۴۵: ۵۷۲)
صفیه بانو، پیرزنی است دانادل و تجربه دیده، سنگین، نیکخواه، اندرزگو و رک و بی پروا است.
« چه فتنه ای مادر، ما پیش هیچکس حتی آهو که به قول خود مشهدی با هم گیسک ریسک داریم هنوز این مطلب را بازگو نکرده ایم و هیچ وقت نخواهیم کرد . آدم باید تا می تواند سرپوش باشد نه سرگو و باز تکرار می کنم، اصلاً قضیّه چیز مهمی نیست، از عکسی خوشش آمده و آنرا برداشته است. کردها آن طور که من دیده ام از این اخلاق کولیانه که رنگ شیطنت دارد فراوان دارند. به علاوه، زندگی هم با همه حقیقتی که دارد مثل خوابی است که آدم می بیند، خوب یا بد باید نیکو تعبیرش کرد اما کسانی که آنرا قمار می پندارند یا این طور عادت کرده اند که پایه کار خود را بر واقعیت های ناروشن بنا سازند باختشان حتمی است. اگر غیر از این بود من هم می بایست مثل مشهدی گول تازگی و رنگ و رخسار یا ادب ظاهری این زن را خورده و همان روزی که پیشنهاد کرد برای داریوش بگیرمش بخواهشش تن در داده باشم. هر چند اطمینان دارم که مشهدی هم کسی نیست که او را نگه دارد و به همان آسانی که او را آورد دیر یا زود روانه اش خواهد کرد.» (افغانی، ۱۳۴۵: ۳۹۹)
نقره، کم حوصله، نمک شناس، ناراضی و غرغرو، بی مهر نسبت به شوهر و فرزند، از دشنام و ناسزا گفتن نیز پروایی ندارد. نویسنده او را با لفظ «عزیزکم» از دیگران جدا کرده و به او تشخیص می بخشد.
« عزیزکم آخر من دیگر چه کنم؟! وقتی کفر مرا در می آورد غیر از کتک بگو چه دارم؟ در هر جای دیگر غیر از این خانه بودم با این بال و پر گرفته ای که خدا نصیب من بیچاره کرده روزی صد بار جل و پلاسم را به گرده ام می دادند. امروز بحمدالله خود تو شاهد بودی که چه الم شنگه ای راه انداخت، داشتم جلوی زیرزمین را خاک می ریختم که آب باران داخل نشود. آمد ازم نان خواست. نان، نان، نان، این است بیست و چهار ساعت ورد زبان او، از لحظه ای که چشمش را به نور صبح باز می کند تا دقیقه ای که کپّه مرگش را میگذارد. والله من که دیگر از دست شکم کارد خورده این یک وجبی، که گوئی گرگی در آن روی دو پا نشسته است و هر چه پائین می رود هنوز به جای خود نرسیده می بلعد، ذلّه شده ام. گفتم نیم ساعت، یک ساعت صبر کن تا بابای الدنگ و بیکار و بیعارت که سه ماه آزگار است توی خانه خوابیده است پیدایش بشود، از روی لج با لگد زد همه خاک هایی را که ریخته بودم تا آب باران داخل زیرزمین نشود در هم پاشید. آبی که پشتش منهر کرده بود مثل جوی روان توی اطاق سرازیر شد …» (افغانی، ۱۳۴۵: ۱۸۷-۱۸۸)

• گفتگو باید مفید و مختصر و با ربط باشد، به عبارت دیگر سنگین و بی روح نباشد یعنی، گفتگوها نباید انباشته از اطلاعات گوناگون باشد بلکه باید مستقیم و سر راست باشد.(سلیمانی،۱۳۷۰: ۳۹۱) دیگر آن که گفتگو باید چنان باشد که خواننده احساس کند با مردم زنده سر و کار دارد یعنی جملات کوتاه و گویا و گفتار مختصر و واضح باشد. (عبدالهیان،۱۳۸۱: ۷۵)

در شوهر آهو خانم گفتگو ها، طولانی است.«قهرمان اغلب و بسیار طولانی فلسفه بافی می کنند. در حالی که با یک گفتگوی کوتاه همان نتیجه را می توان گرفت. بیشتر گفتگوها دراز است و با کم حوصلگی عصر ما ناسازگار است. حرف زدن افراد خیلی مفصل و خسته کننده است. به طوری که می خواهم بگویم مثل این که طرفین مطلبی را از بر کرده اند تا در برابر هم سخنرانی کنند.» (علوی،۱۳۴۳، ۱۳۸)
به عنوان مثال، قسمت اعظم فصل اول، که ۴۵ صفحه است به جز توضیح و توصیف مستقیم نویسنده و قسمت هایی که راوی مداخله گر لب به سخن می گشاید بقیه فصل شامل گفتگوی سید میران با آقا شجاع، هما و شاگردان دکان است.
فصل سوم و چهارم نیز که از صفحه ۸۱ تا ۱۸۴ کتاب را در بر می گیرد شامل گفتگوی سید میران با هما و حسین خان ضربی است و فصل چهارم تماماً شامل گفتگوی سید میران با هما است چنانچه تنها یک پاسخ هما حدود شش صفحه را به خود اختصاص می دهد (صفحه ۸۶ تا ۹۲) به همین ترتیب، قسمت اعظم بقیه فصول نیز در برگیرنده گفتگوی طولانی شخصیت ها و افکار و اندیشه های درونی آنان است.
صاحب نظران معتقدند، گفتگو کارهای مشخصی می تواند انجام دهد، می تواند داستان را پیش برد، شخصیت پردازی کند و یا اطلاعاتی را در اختیار خواننده بگذارد،(سلیمانی،۱۳۷۰: ۳۵۱) «ولی هیچ گاه نباید از گفتگو برای پرکردن صفحات داستان استفاده کرد یا به جای استفاده از شیوه های ساده ایجاد ارتباط، میان دو قسمت از داستان، از طریق گفتگو، صحنه های جدیدی را به داستان افزود، همچنین در جاهایی که روایت ساده می تواند سریعتر و موثرتر داستان را بازگو کند، نباید از گفتگو استفاده کرد.»(همان:۳۹۵) آنان این نوع گفتار را که خصوصیات اخلاقی، روحی و فکری شخصیت های داستان به وسیله آن به گونه ای عمیق افشا نمی شود و به امر جلو رفتن داستان کمکی نمی شود را گفت و گوی زائد می شمارند و معتقدند حذف آنها موجب زنده و جذاب شدن داستان می گردد.(عبدالهیان،۱۳۸۱: ۷۲)
به عنوان مثال گفتگوی بهرام با هما در فصل سیزدهم از جمله گفتگوهای زائدی است که حذف آن نه تنها خللی بر اثر وارد نمی سازد، بلکه بر جذابیت داستان می افزاید.

• گفتگو باید توام با درگیری باشد یعنی خواننده کنجکاو و علاقمند به شنیدن ادامه گفتگو باشد، گفت و گوهایی که فقط جنبه اطلاعاتی دارند، عنصر درگیری در آنها غایب و گفت و گو ملال آور است. (سلیمانی،۱۳۷۰: ۴۰۰)

• «گفت و گو باید طبیعی جلوه کند و ضمن آنکه فردیت داشته باشد، ویژگی های زبان گفتاری هر گروه و قوم و ملتی را هم باز بتاباند»(ایرانی،۱۳۸۰: ۳۴۶) و «راه درست همان راه میانه است یعنی در آمیختن زبان ادبی درست و والا با زبان گفتاری هر گروه و قوم و ملت به طوری که هم حسن ها و کیفیت های ویژه آن را دارا باشد و هم لطف ها و کیفیت های ویژه این را.»(همان:۳۴۷) به طور کلی در این مورد توصیه کرده اند که تنها چند تکیه کلام به خصوص و سایه ای از لهجه می تواند کافی باشد. (عبدالهیان،۱۳۸۱: ۷۵)

افغانی، در شوهر آهو خانم، اصطلاحات عامیانه و لهجه محلّی را با زبان ادبی در آمیخته و گفت و گویی آفریده است که در نوع خود جالب است.
« … آبی که پشتش منهر کرده بود و مثل جوی روان، توی اتاق سرازیر شد. تا آمدم به خودم بجنبم گلیم و یک ور لحاف کرسی پاک خیس شده بود. از هولم لحاف کرسی را بالا زدم، آب خودش را توی کرسی گذاشت و چنانکه گوئی در این سه روزه بشن و باران فقط به همین نیت خود را آماده کرده بود، آتش های چاله را یکسره خاموش و خاکسترش را به هوا پاشید که همه زندگیم را بهم زد. این هم از کار و کردار امروز این کوله مرجان، و من که ناسلامت جانم آمدم بهترش کنم بدترش کردم. و حالا تازه سر بزرگ زیر لحاف است. دعواها و بزن و بکش ها امشب است، کیست که جواب پدرش را بگوید؟ یک فصل که من با آتش بیز و مقّاش از زیر کار درش آوردم پیش کتکی که باید از او نوش جان کند هیچ است. مردک که از خودش اوقاتش تلخ است این موضوع بهانه خوبی برای جارو جنجال به دستش خواهد داد. بر سر همین آب نباتها دیشب می خواست او را بزند، من بیست و چهار ساعت ضامنش شدم. اما تو بگو عزیزکم امشب را چه کنم؟» (افغانی، ۱۳۴۵: ۱۸۸)
« …اگر شکّ تو به آن یک قواره اطلسی می رود که هما در صندوقش دارد باید بدانی که آیه و مایه همان یکی است. من هر چه کشتیارش شدم بلکه بتوانم آنرا از او بگیرم و پولش را بدهم قبول نکرد. می گوید، من عادت ندارم سوغات کسی را به دیگری، ولو این که خواهرم باشد ببخشم، یا از آن بدتر بفروشم» (افغانی، ۱۳۴۵: ۵۲۳)
« نویسنده هنگامی که به گفت و گو می پردازد باید میانه روی را انتخاب کند، نه مو به مو از دستور زبان تبعیت کند و به این ترتیب گفت و گو را سنگین و نابهنجار سازد، نه هم آن را از اصطلاحات عامیانه و زبان حرفه ای و اغلاط دستوری پر کند. ضمناً نباید سعی کند که گفت و گوی اشخاص داستان صد در صد با گفتگوی هرروزی منطبق باشد، گفت و گوی داستان همیشه باید مختصر و فشرده باشد» (یونسی،۱۳۷۹: ۳۹۷)
اغلاط دستوری در شوهر آهوخانم زیاد نیست و اغلب برگرفته از لهجه خاص کرمانشاهی است.
«آفرین بر تو و بر آن شیری که تو را خورد، خودت درست را روان هستی! شاید پیش از سحر آرد را برسانی، ها بابام، به امان خدا، من تا ترا دارم غمی ندارم» (افغانی، ۱۳۴۵: ۳۹)
«سید میران شانه ها را بالا انداخت:
من چه می دانم. شاید اصلاً ترک او را کرده باشند. شاید اصلاً کس و کاری که از آنان صحبت می کند افسانه ای بیش نباشد» (افغانی، ۱۳۴۵: ۲۳۶)
برخی از نویسندگان معتقدند:«در موقع نوشتن گفت و گو نباید از فعل گفت استفاده کرد و خیلی کم، یعنی تنها به وقت ضرورت، نیز قیود را برای توضیح و تشریح گفتگوها به کار برد. نود درصد از گفتگوها باید خودشان لحن خاص خود را القا کنند و نیازی به توضیحات نویسنده نداشته باشند»(سلیمانی،۱۳۷۰: ۳۹۰) زیرا«دخالت مستقیم راوی یا نویسنده در توصیف وضع و حال شخصیت ها، از تاثیر گفتار آنها می کاهد، البته حرکات و اشاره های پرمعنا نباید حذف شود اما نویسنده باید به خود گفت و گو بیشتر تکیه کند تا به توضیح و تفسیر وضع و حال گوینده آن.» (میرصادقی،۱۳۷۶: ۴۷۷)
«از روی خیرخواهی و اندرز گفت:

• در این سرما بچه را چرا از خانه بیرون می آورید خانم ….»(افغانی،۱۳۴۵: ۲۰)

«کربلایی عباس، پیرمرد نکته سنج و روشن دل و نابینائی که همسایه همان خانه بود و در جمع حضور داشت، زیرکانه افزود:

• دل آسوده باش دختر، لابد خودش عوض تو اینکار را کرده است» (همان:۷۷)