حدیث ضمن آن نقل شده است.
- التهذیب شیخ طوسی، محدث و فقیه سده پنجم هجری که فصل مهمی از کتابش در باب دعاست و همچنین مصباح المتهجد شیخ که تماما در راستای نیایش و دعا و اهمیت سرشار آن است.
- بحارالانوار مجلسی که ابواب متعددی از کتابش درباره دعا و ارزش آن است و از جمله باب های آن که ذیل کتاب الذکر و الدعا به این موضوع پرداخته است عبارتند از: باب من لا یستجاب دعاوه و من لا یستجاب،باب ادعیه یوسف فی الجب و ادعیه سایر الانبیاء و ما یناسب ذلک ادعیه التحرر من الافات و الهلکات و…
از محققین و متاخرین معاصر نیز آثار ارزشمندی در زمینه دعا به جای مانده است از جمله:

• • عده الداعی، ابن فهد حلی که از جمله کتب احادیث ذیل عنوان دعاست.

• • المیزان، فصل ادب دعای انبیاء در قرآن (قرآنی)

• • دعا در قرآن کریم، مینا شمخی

• • دعا و اسرار آن در المیزان، حسین پنجعلی زاده

• • دعا از دیدگاه قرآن و احادیث، مرضیه رحمتی فر

۱-۳- اهداف:
۱ - بررسی زمینه ها و آثار تربیتی ادعیه پیامبران
۲- تبیین چیستی و آداب ادعیه پیامبران و مراتب تکاملی آن
۳- دست یابی به ادب، راز و نتیجه دعا در زندگی پیامبران الهی
۱-۴- فرضیات و پرسشها:

1. 1. زمینه تربیتی ادعیه پیامبران چیست؟

1. 1. الگوی مناسب دعا از دیدگاه قرآنی با توجه به اسوه بودن پیامبران چیست؟

1. 1. آثار تربیتی ادعیه پیامبران در تربیت قرآنی چیست ؟

۱-۵- روش تحقیق و مراحل آن:
۱- آیات مرتبط با ادعیه پیامبران بررسی می شود.
۲- آموزه های تربیتی ادعیه پیامبران در قرآن تبیین می شود.
۳- الگوی مناسب دعا از دیدگاه قرآن با توجه به اسوه بودن پیامبران مورد توجه قرار می گیرد.
دعا : عبادت و فراخواندن و نوعی استعانت نیز هست، دعا در اصطلاح به معنی تقاضا و طلب خیر از خداوند است و به خواندنی گفته می شود که به وسیله آن موجودی از خداوند چیزی را بطلبد و درخواست نماید. (راغب، ۱۳۶۳، ص۷۶۱، ابن منظور، ۱۴۰۸،ص ۳۵۹)
نداء : از باب نادی، ینادی، یعنی کسی را با صدا و آواز خواندن و غالبا بلند و کشیده می باشد و از نظر معنا اخص از دعاست و تدبر در آیات قرآن نشان می دهد رفع الصوت در آن معتبر است و مطلق صدا، گرچه در بعضی آیات به معنی مطلق دعا و خواندن است. (قرشی،۱۳۷۲، ص۳۹وشعرانی، ۱۳۵۲،ص ۴۴۶)
استغفار: غفر پوشاندن چیزی است که آن را از آلودگی مصون و محفوظ بدارد، غفران و مغفرت خداوند یعنی حفظ و نگهداری بنده از اینکه عذاب به او برسد و استغفار طلب بخشش با قول و فعل است. (راغب،۱۳۶۳،ص۶۰۹).
استعاذه : واژه و تعبیری قرآنی به معنی پناه بردن به خداوند از هر نوع شر و بدی و نیز وسوسه های شیطانی. استعاذه مصدر باب استفعال از ریشه (ع و ذ) و عوذ مصدر باب (عاذ، یعوذ) به معنی پناه بردن به غیر، اعم از شیء، شخص یا مکان است. استعاذه در فرهنگ اسلامی به ویژه در قرآن کریم، دعایی است که به وسیله آن، انسان برای دفع شرور، خود را در پناه خداوند متعال قرار می دهد. (شعرانی، ۱۳۵۵، ص ۱۹۸وراغب، ۱۳۶۳، ص۶۶۹)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رب : رب در اصل به معنای تربیت و پرورش است؛یعنی ایجاد کردن حالتی پس از حالت دیگر، در چیزی تا به حد نهایی و تمام و کمال خود برسد. (راغب، ۱۳۶۳، ص۳۳۶).
فصل دوم
بررسی مفهومی واژه دعا و مفاهیم وابسته
۲-۱- دعا
واژه«دعو» و مشتقات آن در قرآن کریم دارای کاربردهای فراوانی است و همه جا به یک معنا به کار نرفته، لذا ضرورت دارد که وجوه معانی این واژه در قرآن بررسی گردد به این واژه و مشتقات آن در قرآن ۲۱۲بار اشاره شده، از آن جمله واژه«دعا»در نوزده آیه از قرآن بیست بار وارد گردیده است. (الحانی،۱۳۶۶،۱/۴۲۶) از طرفی گاهی در قرآن واژه های دیگری نیز مانند سؤال، طلب، نداء و استغاثه به مفهوم دعا به کار رفته که لازم است ارتباط معانی وهم اختلاف آن ها با دعا بیان گردد به گونه ای که برخی واژه ها مانند تضرع، استغفار و ابتهال بر کیفیت و نوع خاصی از دعا دلالت دارند که در این فصل به آنها پرداخته و در نهایت با توجه به همه موارد، تحلیلی در معنای حقیقی دعا ارائه می گردد.
مفهوم شناسی واژه دعا: فیروزآبادی در معنای دعا می نویسد: «الدعاء الرغبه الی الله تعالی» (فیروز آبادی،۴/۱۵۰). و زمخشری می گوید: «دعوت فلانا و بفلان، نادیته و صحت به» یعنی او را ندا دادم و بر سرش داد زدم و نیز گاهی به جای تسمیه می آید: «دعوته زیدا: سمیته زیدا» او را زید نامیدم. (زمخشری،۱۴۰۷ق،۲/۱۲). این در حالی است که معنای مجازی آن «نازل کردن» است به این گونه که وقتی گفته می شود: «دعاه الله بما یکره» یعنی خداوند بر او آنچه کراهت داشت نازل فرمود. (زمخشری،۱۴۰۷ق،۲/۱۲وفیروزآبادی،۴/۱۰۰). خلیل بن احمد فراهیدی نیز چنین معنایی برای دعا قایل است.(فراهیدی،۱۴۰۴،ص۱۳۷). حروف اصلی این واژه، «دعو» است. به معنای «دعو اصل واحد و هو ان تمیل الشی ء الیک بصوت و کلام یکون منک» یعنی دعو یک معنای اصلی دارد و آن میل دادن چیزی به سوی خدا با صدا و گفتار است (ابن فارس، ۱۴۰۴،۲/۲۹۵).
در این باره مصطفوی می گوید: ماده دعو دلالت دارد بر این که کسی چیزی را طلب کند به این منظور که توجه آن را به خود جلب کند یا به خودش متمایل نماید و یا حرکتش را به سمت خود سوق دهد. (مصطفوی،۱۳۶۰،۳/۲۹۶). وی درباره تفاوت معنای «دعا» و «دعوه» می نویسد: «دعا» به مطلق درخواست، میل و توجه از طرف مقابل گفته می شود، ولی «دعوه» به اعتبار صیغه اش بر دعای مخصوص دلالت دارد. (مصطفوی،۱۳۶۰،۳/۲۹۶). و اسم مصدر آن «دعوی»است یعنی آن چه از دعا حاصل می شود.(المصطفوی، ۱۳۶۰، ۳/۲۳۵).و«الدعوه» اسم است که اکثر عرب زبانان برای دعوت کردن و خواندن به طعام و برای خواندن و معرفی به نسب به کار می برند. (ابن فارس،۱۴۰۴،۲/۳۴۱).
مفهوم شناسی اصطلاحی دعا: «دعا» طلب و درخواست پایین تر از بالاتر برای انجام کاری است همراه با خضوع، استکانت و تضرع، بر خلاف «امر» که از شخص بالاتر به پایین تر است هر چند هر دو طلب هستند. (ابن فهد حلی،۱۳۸۰ق،ص۳۶). شیخ طبرسی نیز دعا را اظهار خضوع و انقیاد در برابر خدا می داند. (طبرسی،۱۴۰۶ق،۲/۳۶۱). بنابراین می توان گفت دعا یعنی خواندن و صدا زدن خدا همراه با طلب و درخواست.
۲-۱-۱-مفاهیم گوناگون واژه دعا در قرآن
پیش از این اشاره شد که مشتقات «دعا» در قرآن بسیار است لذا باید با بررسی «بافت موقعیتی» واژه دعا و با توجه به سبک و سیاق و فرهنگ قرآنی،کاربرد این واژه را در معانی زیر گوناگون دریافت .این مفاهیم عبارتند از:۲-۱-۱-الف- دعا به مفهوم ندا دادن، صدازدن مانند:
«وَمَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُواْ کَمَثَلِ الَّذِی یَنْعِقُ بِمَا لاَ یَسْمَعُ إِلاَّ دُعَاء وَنِدَاء صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ (البقره/۱۷۱)؛و مثل [دعوت‏کننده] کافران چون مثل کسى است که حیوانى را که جز صدا و ندایى [مبهم چیزى] نمى‏شنود بانگ مى‏زند [آرى] کرند لالند کورند [و] درنمى‏یابند».
۲-۱-۱-ب- دعا به مفهوم دعوت به چیزی، فرمان به کار، نفرین مانند:
«لَا تَجْعَلُوا دُعَاء الرَّسُولِ بَیْنَکُمْ کَدُعَاء بَعْضِکُم بَعْضًا قَدْ یَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِینَ یَتَسَلَّلُونَ مِنکُمْ لِوَاذًا فَلْیَحْذَرِ الَّذِینَ یُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِیبَهُمْ فِتْنَهٌ أَوْ یُصِیبَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ؛(النور/۶۳) یعنی خطاب کردن پیامبر را در میان خود مانند خطاب کردن بعضى از خودتان به بعضى [دیگر] قرار مدهید خدا مى‏داند [چه] کسانى از شما دزدانه [از نزد او] مى‏گریزند پس کسانى که از فرمان او تمرد مى‏کنند بترسند که مبادا بلایى بدیشان رسد یا به عذابى دردناک گرفتار شوند».درباره معنای واژه «دعا» در این آیه به چند مفهوم اشاره گردیده است که عبارتند از:

• • خداوند به مردم آموخته که پیامبر (ص) را بزرگ دارند و هنگام صدا زدن، محمد یا پسر عبدالله نگویند بلکه «یا رسول الله» و «یا نبی الله» بگویند.

• • خداوند آنها را بر حذر داشته است از اینکه کاری کنند که آنها را نفرین کنند، زیرا دعای پیامبر (ص) با دعای دیگران یکسان نیست، چراکه اگر دعا کند مستجاب می شود.

• • دعوت پیامبر (ص) مانند دعوت شما نیست، او هرچه بگوید از جانب خدا می گوید واگر کسی از فرمان او سرپیچی کند از فرمان خدا سرباز زده است. (طبرسی،۱۳۵۸،۴/۱۵۴).

۲-۱-۱-ج- دعا به مفهوم خواندن، طلب و درخواست چیزی مانند:
«إِن تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ (الفاطر/۱۴)؛اگر آنها را بخوانید دعاى شما را نمى‏شنوند و اگر [فرضا] بشنوند اجابتتان نمى‏کنند و روز قیامت‏ شرک شما را انکار مى‏کنند و [هیچ کس] چون [خداى] آگاه تو را خبردار نمى‏کند».
«وَیَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَیْرِ وَکَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً (الإسراء/۱۱)؛وانسان [همانگونه که] خیررا

جدول۳-۱:نتایج سرشماری جمعیت۱۳۹۰
جدول۳ -۲- شاخص های جمعیتی سال ۹۰
شاخص های جمعیتی
۳-۱۶- زبان‌های ایران
بنابر گزارش کتابچه سیا، امروزه ایران از قومیت‌های گوناگونی از جمله فارس‌ها (۶۱ درصد)، آذربایجانی‌ها (۱۶ درصد)، کردها(۱۰ درصد)، گیلک‌ها و مازندرانی‌ها(۷ درصد)، لرها(۶ درصد)، بلوچ‌ها )۲ درصد(، عرب‌ها )۲ درصد(، ترکمن‌ها و قشقایی‌ها )۲ درصد) و دیگران (۲ درصد) تشکیل یافته‌است.
بنابر برآورد دیگری از کنگره آمریکا، ۶۵ درصد از ساکنان ایران به زبان فارسی، ۱۶ درصد به زبان ترکی آذربایجانی، ۷ درصد به زبان کردی، ۶ درصد به زبان لری، ۲ درصد به زبان عربی، ۲ درصد به زبان بلوچی، ۱ درصد به زبان ترکمنی، ۱ درصد به زبان قشقایی و سایر زبان‌های ترکی و کم‌تر از ۱ درصد نیز به زبان‌های ارمنی، آشوری، گرجی و دیگر زبان‌های غیرفارسی و غیرترکی سخن می‌گویند.
در ایران در حدود ۷۵ زبان و گویش رواج دارد.بنابر تخمین کتابچه اطلاعات سیا، بزرگ‌ترین گروه‌های زبانی ایران را به ترتیب فارسی با گویش‌های مختلف )۵۸ درصد(، ترکی آذربایجانی با گویش‌های مختلف )۲۶ درصد(، کردی )۹ درصد) ، لری (۲ درصد)، بلوچی (۱ درصد)، عربی )۱ درصد(، ترکمنی)۱ درصد) و دیگر زبان‌ها (۲ درصد) تشکیل می‌دهند.
مهرداد ایزدی پژوهشگر کرد-بلژیکی-آمریکایی که کار وی را می‌توان در دانشکده امور بین‌الملل و عمومی دانشگاه کلمبیا آمریکا در وبسایت پروژه ۲۰۰۰ خلیج مشاهده کرد می‌گوید در سرشماری ایران در سال ۲۰۰۱ نشان می‌دهد که فارسی زبان نخست ۶۳٪ از ایرانیان می‌باشد.در حالی که وی درصدهای زیر را نیز ارائه می‌دهد:

• • ۳/۶۳% فارسی و لری

• • ۱۳% ترکی و گویشهای ترکی

• • ۷٪ کردی

• • ۶/۳٪ گیلکی

• • ۳% مازندرانی

• • ۲/۵% بلوچ

• • ۸/۲% عرب

• • دیگر زبانها مانند ترکمن، پشتو، ارمنی، سریانی، گرجی، قشقایی، براهویی، راجی، مینابی و دیگر زبانهای ایرانی غربی مانند (لاری، تالشی، تاتی، راجی، غیره(

بر پایه گزارش صندوق جمعیت ملل متحد نیز زبان جمعیت ایران متشکل از ۵۱٪ فارسی، ۲۴٪ آذری، ۸٪ گیلک و مازندرانی، ۷٪ کردی، ۳٪ عربی، ۲٪ بلوچی، ۲٪ لری، ۲٪ ترکمنی و ۱٪ دیگر زبانها مانند لکی، قشقایی، قزاقی، هزارگی، گرجی، ارمنی، تاتی، تالشی و…
تاکنون در هیچ‌یک از سرشماری‌های ایران پرسش‌های مربوط به وابستگی‌های قومی و زبانی پرسیده نشده است. اگرچه این پرسش در پرسشنامه‌های سرشماری سال ۱۳۶۵ مطرح شده بود ولی به دلیل ملاحظات سیاسی از جمع‌ آوری اطلاعات مربوط به آن خودداری شد. با این حال پژوهشها و برآوردهایی در مورد ترکیب قومی و زبانی کشور انجام شده‌است. یکی از این پژوهشها به نمونه‌گیری سازمان ثبت احوال کشور در مرداد ۱۳۷۰ باز می‌گردد که زبان مادری زنانی را که برای دریافت شناسنامه فرزندان خود به دفترهای ثبت احوال مراجعه کرده بودند، مورد پرسش قرار می‌داد. در این نظرسنجی از مجموع ۴۹٬۵۵۸ مادر، ۲/۴۶٪ به فارسی، ۶/۲۰٪ به آذری، ۱۰٪ به کردی، ۹/۸٪ به لری، ۲/۷٪ به زبان شمالی، ۵/۳٪ به عربی، ۷/۲٪ به بلوچی، ۶/۰٪ به ترکمنی، ۱/۰٪ به ارمنی و ۲/۰٪ به دیگر زبان‌ها تکلم می‌کردند. مشابه این نظرسنجی در سال ۱۳۷۳ هم انجام شد و به نتایج مشابهی رسید. در این نظرسنجی‌ها روشن شد که سطح باروری و ویژگی‌های جمعیتی بر حسب جامعهٔ زبانی مادران بسیار متفاوت است و شمار فرزندان زنده زاده شده در گروه‌های گوناگون زبانی میان ۲٫۹ تا ۵ قرار داشت اما مطالعه‌ای دیگر نشان داد که این اختلاف بیشتر از تفاوت‌های فرهنگی و اقتصادی این گروه‌ها ناشی می‌شود تا صرف تعلق قومی و زبانی آن‌ها.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۱۷-آمارهای زبانی
به طور کلّی آمارهای گوناگونی از ترکیب زبانی مردم ایران از سوی منابع گوناگون ارائه گردیده‌است:
جدول۳-۳-ترکیب زبانی مردم ایران۲۰۰۸
جدول۳-۴-ترکیب زبانی مردم ایران۲۰۰۶
http://fa.wikipedia.org
http://fa.wikipedia.org
جدول۳-۵ جمعیت استانهای ایران بر پایه سرشماری سال‌های ۱۳۸۵‏، برآورد سال۱۳۸۹‏و ۱۳۹۰ خورشیدی
http://fa.wikipedia.org
۳-۱۸-تمدن ایرانی و تکثر فرهنگی
تکثر و تنوع فرهنگی ازجمله ویژگی هاییست که جامعه ایرانی را با بسیاری از جوامع دیگر متفاوت ساخته است. اینکه ایران چه تعداد قومیت را در خود جای داده است محل بحث و منازعه است. هنوز یک شاخص مشخص برای شناسایی قومیتها وجود ندارد و هرکس براساس یک معیار قومیتها را از یکدیگر تمییز میدهد.
تکثر و تنوع فرهنگی ازجمله ویژگیهاییست که جامعه ایرانی را با بسیاری از جوامع دیگر متفاوت ساخته است. اینکه ایران چه تعداد قومیت را در خود جای داده است محل بحث و منازعه است. هنوز یک شاخص مشخص برای شناسایی قومیت ها وجود ندارد و هرکس براساس یک معیار قومیت ها را از یکدیگر تمییز میدهد. تاریخ مشترک، زبان، مذهب، آداب و سنن، ویژگی های جسمانی و . . . همگی شاخص هایی هستند که برای شناخت یک قومیت و متمایز نمودن آن از دیگر اقوام به کار رفته­اند. با اینحال و بنا به مشهورترین روایت که در بسیاری از منابع به کار رفته است قومیت های فارس، آذری، کرد، بلوچ، عرب، ترکمن، لر، بختیاری، مازندرانی، گیلک، قشقایی، لک، تالشی، خلج، آشوری، کلدانی، مندایی(صائبی)، تات، گرجی، سیستانی، ارمنی، و یهودی اجزای ایران سیاسی امروز را تشکیل داده اند. ترکیب قومیتی ایران بر اساس داده‌های «کتاب واقعیت‌های جهان سیا» ۵۱٪ فارس، ۲۴٪ آذری، ۸٪ گیلک و مازنی، ۷٪ کرد، ۳٪ عرب، ۲٪ لر، ۲٪ بلوچ، ۲٪ ترکمن و ۱٪ از دیگر اقوام است.در روایتی متفاوت در کتابخانه کنگره ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از معتبرترین منابع این ترکیب اینگونه آمده است: فارس۶۵٪، آذری ۱۶ ٪، کرد ۷٪، لر ۶٪، عرب ۲٪، بلوچ ۲٪، ترکمن ۱٪، گروه‌های ترک‌تبار قبیله‌ای همچون قشقایی ۱٪، و گروه‌های غیرایرانی و غیرترک همچون ارمنی، آشوری، و گرجی کمتر از ۱٪. در مجموع قومیت های ایرانی را می­توان به دو دسته کلی تقسیم نمود. دسته اول قومیتهایی که در محدوده ایران امروز محصور گردیده­اند و دسته دوم قومیت هایی که دنباله آنها در کشورهای همسایه قرار گرفته است. با توجه به این تقسیم ­بندی در ادامه برای آشنایی مختصر به معرفی کوتاهی از قومیت های دسته دوم خواهیم پرداخت.
۳-۱۹- معرفی کوتاه قومیتهای مرزنشین ایران ومیزان مجانست اقوام کشورهای مجاور
۳-۱۹-۱- آذری ها
قوم آذری زبان های ایران غالباً در قسمت شمال غربی ایران سکونت دارند. این گروه که پس از اقوام فارس زبان در رتبه بعدی در ترکیب ملی ایران قرار دارد در استان های آذربایجان غربی ، آذربایجان شرقی ، اردبیل و زنجان استقرار داشته و ادامه­ آن به استان همدان و غرب گیلان گسترش یافته است؛ علاوه بر این، در شهرهای تهران، قم ، اراک و قزوین نیز به صورت ادغام اجتماعی جمعیت قابل توجهی را شامل می شود. آذری ها در متغیرهای زبان و احساس قومیت با فارس زبان­ها تفاوت دارند اما در متغیر دین و مذهب (شیعه) با اکثریت ملت مشترکند. ترک های آذری زبان ایران با ترک های قفقاز و ساکن در آن سوی مرزها وجوه مشترک زیادی دارند و آنها را بخشی از مردم ایران می دانند که بر اثر تحولات بین المللی وضعف حکومت مرکزی و طی قراردادهای ننگین گلستان و ترکمانچای از پیکره­ی ایران جدا شده اند . ترک های آذربایجان همواره از این موضوع رنجیده خاطرند و خواهان الحاق پاره جدا شده ایران به بدنه کشور هستند.
۳-۱۹-۲- کردها
کردهای ایران از دو مذهب شیعه و سنی برخوردار هستند. کردها که سومین گروه جمعیتی از ملت ایران به شمار می آیند، در غرب کشور، در استانهای کردستان، جنوب آذربایجان غربی زندگی می­ کنند و بخش هایی از منطقه کرد نشین خارج از قلمرو سیاسی ایران مشتمل بر نواحی شمالی عراق، جنوب شرقی ترکیه و شمال شرقی سوریه است. دسته جاتی از کردها در شمال خراسان و گروهی نیز در کشور ارمنستان به صورت اقلیت قومی به سر می برند . در مجموع کردها در ریشه ­های نژادی ، زبانی ، تاریخی و برخی خصلت های فرهنگی با بخش مرکزی ایران دارای مشترکات هستند اما از جهات مذهبی ، قومی و زبان محاوره با بخش مرکزی ایران تفاوت دارند و در عوض با نواحی کرد نشین خارج از مرزها همگونی دارند. مردم کرد ایران در طول تاریخ و ازمنه گذشته نه با مشکلی مواجه بوده اند و نه مشکلی برای حکومت مرکزی به وجود آورده­اند. اما در اواخر حکومت قاجار و آغاز کار حکومت کمونیستی شوروی، این کشور سعی داشت در ایران نیز حکومتی کمونیستی تأسیس کند. به همین جهت دست به تشکیل حزب کمونیست ایران زد تا با فعال نمودن آن در حکومت ایران نفوذ کند.
۳-۱۹-۳- عرب ها
عرب های ایران در بخش مرکزی و جنوب غربی استان خوزستان استقرار دارند . خوزستان به لحاظ توپوگرافی و ساختار قومی و فرهنگی به دو بخش خوزستان مرتفع و خوزستان کم ارتفاع تقسیم می­ شود. خوزستان مرتفع بین دشت کم ارتفاع خوزستان و دامنه­های غربی رشته کوه زاگرس واقع است؛ این بخش از نظر فرهنگی و انسانی در واقع، امتداد گستره جغرافیایی بخش مرکزی است و اساساً قشلاق عشایر و ایلات لر و بختیاری ناحیه زاگرس به شمار می­رود. به دلیل غلبه فرهنگ ایرانی باید این منطقه را دنباله بخش مرکزی ایران دانست که در شرق و شمال جلگه خوزستان گسترش دارد و بر خوزستان کم ارتفاع مشرف است. خورستان کم ارتفاع بخشهای غربی و جنوبی جلگه خوزستان را شامل می­ شود. مردم این خرده ناحیه که عمدتاً عرب و دارای فرهنگ خاص هستند از بافت فرهنگی و انسانی خوزستان مرتفع متمایزند. ساکنان منطقه عرب نشین خوزستان از حیث زبان و قومیت اصالتاً عرب و عمدتاً شیعه هستند و قلمرو آنان به مناطق جنوبی عراق گسترش پیدا می­ کند. تجانس مذهبی منطقه عرب نشین خوزستان و دنباله برون مرزی آن،‌نوعی گرایش رفتاری در مردم این منطقه نسبت به بخش مرکزی ایران به وجود آورده است. به سبب وجود ذخایر عظیم نفتی در استان خوزستان قدرتهای بزرگ از دیرباز توجه خاصی به این قسمت از سرزمین ما داشته اند و در اواخر حکومت قاجار در صدد جدا کردن این قسمت از خاک ایران بوده اند. جنبش قومی شیخ خزعل مهمترین تحرک قومی در آن زمان محسوب می­شد.
۳-۱۹-۴- بلوچ ها
یکی دیگر از اقوام ایرانی که در این سرزمین سابقه ای بس طولانی دارند قوم بلوچ در استان سیستان و بلوچستان می باشند. این استان هم مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان بوده و از جنوب سواحل دریای عمان را در بر می گیرد. استان سیستان و بلوچستان شامل دو بخش کلی است؛ بخش شمالی آن را سیستان و بخش جنوبی آن را بلوچستان در بر می گیرد. هر دو قوم اصلاً ایرانی بوده که سیستانی ها عمدتاً شیعه و بلوچ ها اغلب سنی مذهب هستند. سیستانی ها از اصیل ترین اقوام آریایی می باشند و زبانشان ریشه در زبان فارسی دارد اما در مورد بلوچها اختلاف نظر وجود دارد. بلوچستان ایران با ایالت بلوچستان در جمهوری فدرال پاکستان و ناحیه بلوچ نشین افغانستان، پیوند فضایی و جغرافیایی مشترک دارد. سرزمین بلوچستان با مساحتی ۱۷۵۰۰۰کیلومتر مربع در جنوب­شرقی ایران واقع است. برای بیان ملموستر وسعت بلوچستان باید گفت که فاصله شهر زاهدان در شمال آن تا چابهار در جنوب آن ۷۰۵ کیلومتر و عرض آن از کوهک تا شرق جازموریان ۵۹۰ کیلومتر است. بلوچ ها از جهت مذهب با بلوچ های قلمرو اهل سنت پاکستان شبه قاره هند مجانست و با بخش مرکزی ایران تفاوت دارند. از نظر ریشه زبان و لهجه، زبان بلوچی را همانند پشتو، تاجیکی و کردی عضو خانواده­ زبانهای ایرانی می­دانند، اما لهجه­های بلوچی در مناطق بلوچ نشین ایران و پاکستان به مراتب به هم نزدیکترند تا به زبان فارسی، بنابراین، بلوچستان ایران و پاکستان در سه متغیر مذهب، زبان و قومیت با یکدیگر تجانس دارند. ترکیب این سه متغیر همسو، بر همگرایی دو بخش بلوچ­نشین پاکستان و ایران تأثیر گذاشته و آرمان سیاسی بلوچستان بزرگ را در قالب تلاش سیاسی «بلوچستان» آزاد پدید آورده است. برخی ایشان را از اقوام آریایی و برخی معتقدند بلوچ ها اصالتاً عرب هستند.
۳-۱۹-۵- ترکمن ها
ترکمن های ایران در بخش شمالی استان گلستان و ناحیه ای کوچک از شمال غربی خراسان، یعنی شهرهای گنبد ، بندر ترکمن، مراوه تپه و جرگلان بجنورد استقرار دارند. قلمرو قوم ترکمن از این منطقه واقع درشرق دریای مازندران آغاز شده به سمت آسیای مرکزی گسترش و امتداد پیدا می کند. ترکمن ها که نسبت به دیگر اقوام حاشیه ای ایرانی، قلمرو فضایی محدودتری دارند همانند اقوام کرد و بلوچ در سه خصیصه و متغیر زبان ، قومیت و مذهب از بخش مرکزی ایران متمایزند و بالعکس با کشور ترکمنستان دراین سه ویژگی اشتراک وتجانس دارند. http://www.irdc.ir
عکس:۳-۱- جاده پایانه رازی خوی - ایران - ترکیه
۳-۲۰- مرزهای سیاسی ایران خشکی و آبی:
اصطلاحی است که در جغرافیای سیاسی از آن برای مشخص کردن مرزهای جغرافیای ایران استفاده می‌شود و مفهوم آن خطوطی است فرضی که محدوده کشور ایران را با کشورهای همسایه معین می‌کند. ایران بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر با کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و عراق مرز مشترک (خشکی) دارد. ایران همچنین دارای ۲۷۰۰ کیلومتر مرز آبی در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان می‌باشد. ایران طولانی‌ترین مرز را با عراق و کوتاه‌ترین مرز را با ارمنستان دارد.
طول مرز ایران با کشورهای همسایه

• •  عراق: ۱۴۵۸ کیلومتر

• •  ترکمنستان: ۹۹۲ کیلومتر

•  افغانستان:۹۳۶کیلومتر

. پس چرا آن گاه که [جان شما] به گلو مى‏رسد* و در آن هنگام خود نظاره گرید* و ما به آن [محتضر] از شما نزدیکتریم ولى نمى‏بینید* پس چرا، اگر شما بى‏جزا مى‏مانید [و حساب و کتابى در کار نیست‏]* اگر راست مى‏گویید، [روح‏] را برنمى‏گردانید؟؛ واقعه/۸۳الی۸۷ ↑
. محمدحسین طباطبایی، تفسیر المیزان، ج‏۱۹، ص: ۲۴۰ ↑
نه چنین است [که او پندارد، زیرا] آن گاه که جان میان گلوگاهش رسد،* و گفته شود: «چاره‏ساز کیست؟»* و داند که همان[زمان‏] فراق است،* و [محتضر را] ساق به ساق دیگر درپیچد،* آن روز است که بسوى پروردگارت سوق دادن باشد؛ قیامت/۲۶الی۳۰ ↑
.ر.ک. ترجمه مبدأ و معاد، ملاصدرا، ص۳۰۳٫ ↑
. مرگ نوعی انتقال از این نشئه به نشئه دیگر است که فوق این نشئه قرار گرفته است؛ محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی ، الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، (قم: مکتبه المصطفی، ۱۳۶۸) ج۹، ص: ۲۱۲٫ ↑
مرگ، مرگ از این نشئه و ولادت در نشئه دوم است، پس مرگ نهایت سفر به آخرت و ابتدای سفر آخرت به سوی غایت دیگر و آن نشئه سوم است؛ همان، ص: ۲۳۸٫ ↑
. مرگ چیزی نیست جز ترک استعمال آلاتی که آن ها را بدن می نامند،‌ مانند اینکه صنعتگر آلات صنعتی خود را ترک کند؛ حسین بن عبدالله سینا، رسایل ابن سینا، ( قم: بیدار، بی تا ) ص: ۳۴۰٫ ↑
.روح الله خمینی، شرح چهل حدیث، ص: ۳۲۳٫ ↑
. حسن حسن زاده آملی،عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون، ( تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر،۱۳۸۵)النص، ص: ۳۷۷٫ ↑
.همان، ص: ۳۷۸ ↑
.زمین را بعد از مردنش زنده مى‏کند؛ روم/۱۹ ↑
.با آن آب پر برکت شهرى مرده را زنده کردیم؛ ق/۱۱ ↑
.اى کاش قبل از این مرده بودم؛ مریم/۲۳ ↑
.آیا پس از مردن در آینده زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد؟؛ مریم/۶۶ ↑
. آیا آن کس که مرده بود و زنده‏اش کرده…؛ انعام/۱۲۲ ↑
.تو نمى‏توانى سخنت را به گوش مردگان برسانى؛ نمل/۸۰ ↑
.ر.ک فصل چهار ، “حقیقت و معنای قبض روح" ↑
.خداست که جان‏ها را در دم مرگ مى‏گیرد… ؛ زمر/۴۲ ↑
. حال یا اینکه مضافى در عبارت تقدیر بگیریم و بگوییم تقدیر آیه «اللَّه یتوفى الانفس حین موت ابدانها- خدا جان‏ها را در هنگام مرگ بدن‏ها مى‏گیرد» بوده، و یا اینکه نسبت دادن مرگ به روح را مجاز عقلى بگیریم؛ (محمدحسین طباطبایی، تفسیر المیزان، ج‏۱۷، ص: ۴۰۸) ↑
.هر موجودی دارای یک حرکت جبری و توجه غریزی به مسبب الاسباب است و انسان علاوه بر این حرکت جوهری عمومی، حرکت دیگری نیز دارد که منشأ آن حرکت عرضی در کیف نفسانی است؛ (محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی ، الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، ج‏۹، ص: ۲۸۴) ↑
.نفس انسانی جمانیه الحدوث و روحانیهالبقا است، لذا به وسیله استعداد بدن بوجود می آید و ملکات نفسانی، صورت ذاتش را شکل می دهد و سبب خروجش از قوه به فعل می شود و به واسطه حرکت جسمانی بدن، زمینه برای قبول صورت های جسمانی دیگر و اتحاد با آنها پیدا می کند مانند اتحاد بین ماده و صورت همچنان که مشخص شد؛ (محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، اسرار الآیات، النص، ص: ۱۴۳)و (همان، ج‏۸، ص: ۳۴۰) ↑

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

.هنگامی که نفس به وسیله سیر ذاتی و حرکت جوهری اش به دری از دروازه های آخرت رسید، مرگ یک نشئه و ولادت نشئه دیگر بر او عارض می شود؛ (محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ج‏۹، ص: ۲۳۸) ↑
.مرگ پایان سفر به سوی آخرت و آغاز سفر آخرت به سوی غایت دیگر است و آن همان نشئه سوم می باشد؛ (همان، ج‏۹، ص: ۲۳۸) ↑
. محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، شرح بر زاد المسافر ( محقق جلال الدین آشتیانی) (قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۱)، ص: ۲۵۶ ↑
. محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی،المبدأ و المعاد، ( تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران: ۱۳۵۴) ص: ۳۱۷ ↑
.نشئه دوم به نسبت نشئه اول مانند حیات است و نشئه اول نسبت به نشئه دوم بمانند مرگ می باشد؛ (همان، ص: ۴۱۰) ↑
. محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی،شرح بر زاد المسافر، ص: ۲۵۰- همچنین ر.ک : محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی،الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ج‏۹، ص: ۲۳۹ ↑
.نفس انسانی در آغاز پیدایشش مانند جنین است که در بطن دنیا و رحم بدن قرار دارد، پس اندک اندک در دنیا رشد می کند همانطور که جنین در رحم مادرش رشد می نماید –و مرگ عبارت است از خروج (نفس) از رحم دنیا به کستردگی و سعه آخرت؛ (همان، ج‏۹، ص: ۲۳۸) ↑
.محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، المبدأ و المعاد، ص: ۴۵۵ ؛ محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ج‏۹، ص: ۲۳۸ ↑
. به نقل از: ترجمه و شرح مبدا و معاد، ص ۴۰۹ الی ۴۱۱ ↑
.محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ج۷، ص۷۱٫ ↑
. ر.ک: همان، ج۷، ص۷۱ ؛ و محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، تفسیر القرآن الکریم، ج۳، ص۱۸۴ ↑
. ترجمه و شرح مبدا و معاد، ص ۴۱۵ و ر.ک: محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ، ج‏۷، ص: ۷۲الی ۷۸ ↑
. به نقل از :محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، ترجمه و شرح مبدا و معاد،(ترجمه جعفر شانظری)، (قم: انتشارات دانشگاه قم،۱۳۹۰)، ص ۴۱۵ الی ۴۱۷ ↑
. ر.ک فصل سوم، “تحلیل فلسفی رابطه نفس و بدن در هنگام مرگ" ↑
. مرگ در قیاس با روح آسمانی، حیات و امری وجودی است و در قیاس با بدن عنصری مرکب از ماده محسوس، عدم و مرگ است؛ (محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، تفسیر القرآن الکریم ، ج‏۶، ص: ۷۷) ↑
. محمدبن ابراهیم صدرالین شیرازی، الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه، ، ج۹، ص۲۳۹ ↑
.مرگ چیزی نیست جز اینکه نفس استعمال آلاتش را ترک می کند،‌و آن الات همان اعضایی هستند که مجموع آن ها بدن نامیده می شود؛ (رسایل ابن سینا، ص ۴۳۱) ↑
.همانا نفس جوهری غیر جسمانی است و عرض نیست و قبول فساد و تباهی نمی کند… اما جوهر ضد ندارد و پس هر چیزی که فاسد شود از ناحیه ضدش فاسد شده است… پس هیچ وجهی بر فناء و عدم و فساد نفس وجود ندارد؛ (همان) ↑
.پس همانا جوهر از آن جهت که جوهر است ذاتش بطلان نمی پذیرد و فنا در او راه ندارد، و آن چیزی که باطل و فانی می شود اعراض و خواص او هستند… و جوهر تنها قبول کمالات تمامیت صورتش را می کند؛ (همان) ↑
.جوهر مجرد روحانی استحاله و تغییر در ذاتش راه ندارد، پس چگونه ممکن است که عدم و تباهی برایش قابل تصور باشد؛ (همان) ↑
.یکی از نظریه های پر طرفدار در باب مرگ نظریه افلاطون است، او در آثار خود جدایی از نفی از تن را مورد تأکید قرار می دهد.ارسطو نیز نفس را صورت بدن و بدن را ماده آن میداند و در عین حال به تلازم ماده و صورت حکم میکند. (ر.ک سیدمحسن رضازاده، مرگ و جاودانگی (تهران: دفتر نشر و پژوهش سهروردی، ۱۳۸۰)) . ↑
.نفس به مرگ بدن نمی میرد و به هیچ وجه فساد قبول نمی کند؛ (حسین بن عبدالله ابن سینا، الهیات نجاه،(تصحیح سعید زاید)، (قم‏: مکتبه آیه الله المرعشى‏، ۱۴۰۴ ه ق) ص: ۳۷۸ ↑
.سید عبدالغنی اردبیلی، تقریرات فلسفه، ج‏۳، ص: ۷۰ ↑
.در این قسم حرکت در حقیقت سفر از داخل مملکت طبیعت به خارج از حد این عالم ملک است به طورى که در حدى از حدود طبیعت وقوف ندارد البته به شرط اینکه یک قاسر و مانع و شرّ و طوفانى در این خط سیر با او تصادف نکند و حادثه‏اى رخ ندهد، و به عبارت دیگر: لا بشرط باشد؛ یعنى این موجود لا بشرط از طبقه نباتى گذشت و به حیوانیت به آن اندازه که تجرد- و لو خیالى- برایش پیدا شد، برسد. ↑

از نظریه پردازان مرمت شهری محسوب می شود که به اعتقاد وی، مفهوم مرمت شهری نباید با مفهوم مرمت ساختمانی و کالبدی اشتباه شده و بدان محدود گردد. زیرا مرمت شهری فراتر از مرمت ساختمانی عمل می‎نماید. نظریه های دوکسیادیس در خصوص مرمت شهری شامل موارد زیر است : الف) فراتر بودن مرمت شهری نسبت به مرمت ساختمانی و کالبدی. ب) مرمت شهری به عنوان هدف کاربردی، برای باز زنده سازی فضای شهری.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بر اساس نظریات فوق، اصول مداخله از دیدگاه دوکسیادیس متواند چنین باشد: الف) درمان (مداخله به منظور زدودن عناصر مخرب). ب) حفاظت (مداخله به منظور تقویت عناصر سازنده). ج) مرمت پویا (مداخله به منظور به روز نگه داشتن عناصر و فضای شهری). (همان منبع ص۱۰۵)
فصل سوم
ویژگیهای جغرافیایی
محدوده مورد مطالعه
۳-۱ ویژگی های طبیعی
۳-۱-۱ موقعیت جغرافیایی ما سال
استان گیلان توسط رشته کوه البرز و کوههای تالش از بقیه سرزمین ایران جدا گردیده و متعلق به واحد جنوبی دریای کاسپین است. از شمال به جمهوری آذربایجان و دریای کاسپین، از خاور به استان مازندران، از جنوب به استانهای قزوین و زنجان و از باختر به استان های زنجان و اردبیل هم مرز بوده و دارای گستره‎ای برابر با ۱۴۷۱۷ کیلومترمربع است و ۸/۰ درصد خاک ایران را شامل می گردد. این سرزمین بین طول های جغرافیایی ۳۶ درجه تا ۳۸ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۰ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینوییچ قرار گرفته است.
این استان با طبیعت دلپذیر خود، شامل سه بخش: جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی بوده که اقوامی از دیرباز با فرهنگ، آداب و رسوم خاص خویش در آن زندگی می کنند.
شهرستان جدید تاسیس ماسال در غرب استان گیلان و در جنوب غربی منطقه ی تالش واقع گردیده است. که مساحت آن ۴۴۷/۶۲۲ کیلومترمربع است که از شمال به شهرستان رضوانشهر، از جنوب و شرق به شهرستان صومعه سرا از مغرب به استان اردبیل محدود است. شهرستان ماسال بین ۴۸ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۴ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. این شهرستان به سه بخش جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی تقسیم می گردد. بخش جلگه‎ای از اعتدال آب و هوایی بهره مند است و هر چه به کوهستانها نزدیک شویم به سرمای هوا افزوده می گردد. مهمترین ارتفاعات آن دیگاه تورشوم، شاه معلم (مولوم بند) و ریسبند و رودهای مهم آن مرغک شاندرمن و خالکایی ماسال می باشند. براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ شهرستان ماسال دارای ۲ بخش به نامهای مرکزی و شاندرمن، ۲ شهر به نامهای شهر ماسال و شهر بازار جمعه (شاندرمن)، ۴ دهستان به نامهای حومه و ماسال به عنوان دهستانهای بخش مرکزی و شیخ نشین و شاندرمن به عنوان دهستانهای بخش شاندرمن و ۱۰۸ آبادی است که از این تعداد آبادی ۹۸ آبادی دارای سکنه و ۱۰ آبادی خالی از سکنه می باشد. بر همین اساس شهرستان ماسال دارای ۴۸۰۹۱ نفر جمعیت و ۱۲۳۴۱ خانوار است. از کل جمعیت این شهرستان ۱۴۹۹۵ نفر و ۳۹۹۰ خانوار ساکن در نقاط شهری و ۳۳۰۹۶ نفر و ۸۳۵۱ خانوار ساکن در نقاط روستایی هستند. شهرستان ماسال قبلاً یکی از بخشهای شهرستان تالش محسوب می‎شد که در سال ۱۳۷۶ به شهرستان مستقل تبدیل گردید. (سالنامه آماری استان گیلان۱۳۸۹ شهرستان ماسال)
نقشه۳-۱ موقعیت شهرستان
۳-۱-۲ زمین شناسی
ساختار زمین شناسی شهرستان ماسال وابسته به نوار چین خورده آنتی کلینوریوم با محور شمالی – جنوبی بوده که این نوار چین خورده در سمت شرق خود با شیب ۶۰ تا ۷۰ درصد و در سمت غرب با شیب کمتر بین ۲۵ تا ۴۰ درصد می باشد. این مناطق در فازکوهزایی لارآمید و آلپ با بالا آمدن رسوب کرتاسه بالا و اوایل پالئوسن همراه بوده است. مرز این بالا آمدگی با حوضه فرورفته خزر به واسطه یک گسله وارونه پوشیده شده است. در این شهرستان مجموعه افیولیتی شاندرمن (بازمانده توده اقیانوسی خزر) که جزء سنگهای دگرگونی و مجموعه گشت- شاندرمن- اسالم می باشد مشاهده شده است. این مجموعه به صورت توده دگرگونی بوده و با گسل های شرقی- غربی و جنوبی از سایر تشکیلات جدا شده است.
در بخش جلگه ای این شهرستان رسوبات و نهشته های آبرفتی- کوهپایه‎ای عصر پلیوستوسن و نهشته‎های دریایی عهد حاضر تشکیل شده است. در بخش کوهپایه ای از رسوبات دوران مزوزوئیک یا دوران دوم (سنگهای آهک خاکستری و سنگهای آتشفشانی درکرتاسه زیرین) و توده دگرگونی و رسوبات پالئوزوئیک مربوط به دوران اول که از دونین تا پرمین را در برگرفته و از سنگهای تخریبی و افیولیتی متخلخل با سنگ آهک همراه با مقدار کوارتزیت و کنگلومرا و سنگهای آتش فشانی– اندزیتی تشکیل شده است. در بخش کوهپایه ای و کوهستانی، توده دگرگونی شیست سبز نیز دیده می شود.
در بخش کوهستانی رسوبات دوران اول که با گسله رورانده محور تالش از رسوبات نئوژن بخش زنجان جدا شده است و رسوبات دوران دوم به همراه شیستهای سبز به صورت شمال غربی– جنوب شرق در ارتفاعات شهرستان مورد مطالعه گسترده شده است. (نقشه زمین شناسی استان گیلان۱:۲۵۰۰۰۰)
نقشه ۳-۲ زمین شناسی
۳-۱-۳ توپوگرافی
شرایط پستی و بلندی تحت تاثیر دو عامل شکل زایی درونی و بیرونی به وجود می آید. به نحوی که ساختار اولیه زمین از لحاظ تکتونیکی و پدید آمدن ارتفاعات توسط عوامل درونی شکل گرفته و پس از آن عناصر اقلیمی به عنوان عوامل بیرونی در تغییر شکل ساختار اولیه نقش بسیار موثری ایفا می نمایند. از مکانیزم های فرسایش می توان به دما، رطوبت، منابع آب (سطحی، زیرزمینی) ، بارندگی و غیره اشاره کرد.
شهرستان ماسال از سه تیپ اکولوژیک جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی تشکیل شده که بخش جلگه ای آن از ارتفاع ۵۰ الی ۱۰۰ متر، بخش کوهپایه ای آن از ۱۰۰ الی ۵۰۰ متر و بخش کوهستانی آن ۵۰۰ متر به بالا تا ارتفاع ۲۵۰۰ متر کشیده شده است. توپوگرافی مناسب محیطی به همراه رودخانه های دائمی و پرآب سبب شده که جنگل های پایکوهی و کوهستانی و برفهای قله های ارتفاعات، اقلیم مناسب و دلپذیر را در قسمتهای مختلف خصوصاً بخش جگله ای به همراه داشته باشد. سکونتگاه های روستایی در بخش جلگه‎ای با معیشت غالب زراعت و روستاهای پایکوهی، دامداری و باغداری شکل یافته اند و بخش ارتفاعات فوقانی (نواحی کوهستانی) ییلاق افراد پایکوهی و زمان فصل گرم سال می باشد. ارتفاعات جنگل دیگاه با ۲۶۱۱ متر، جنگل خندیله پشت با ۱۵۰۰ متر، جنگل لرزانه با ۱۰۰۰ متر و جنگل رنگو با ۱۷۰۰ متر ارتفاع در بخش کوهستانی شهرستان واقع گردیده اند که مرتفع ترین قله های شهرستان کوه دیگاه با ارتفاع ۲۶۱۱ متر در بخش شاندرمن قرار دارد. رطوبت دریای خزر و ارتفاعات کوهستانی، شرایط معتدل و مرطوبی را در نواحی جگله ای محدوده مورد مطالعه، همچنین اقلیم سرد کوهستانی را در نواحی مرتفع آن پدید آورده است. این ویژگی باعث گردیده تا نواحی کوهستانی در ایام گرم سال با توجه به مطلوبیت هوا، از چشم اندازهای مناسب ییلاقی برخوردار باشند. (نقشه توپوگرافی استان گیلان۱:۵۰۰۰۰)
نقشه۳-۳ توپوگرافی
۳-۱-۴ منابع آب
در شهرستان ماسال دو رودخانه دائمی به نام های مرغک و خالکایی و یک رود فصلی به نام اسکندر رود (بهمبر) جریان دارد. استخرها و آبگیرهای موجود هم با ذخیره آبی یک میلیون مترمکعب از دیگر منابع آبی شهرستان به شمار می روند رودخانه مرغک شاندرمن از ارتفاعات ۲۶۰۰ متری شهرستان سرچشمه گرفته، رودخانه خالکایی ماسال از ارتفاعات ۲۶۰۰ متری سرچشمه گرفته این رودخانه پس از عبور از شهرستان ماسال به تالاب انزلی می ریزد و رود بهمبر نیز در ابتدا با نام اسکندررود از ارتفاعات بالادست محدوده روستای نیلاش سرچشمه گرفته و پس از طی مسیر ی به تالاب انزلی می ریزد.
-ماسال رود (خالکایی)
پهنه رودخانه ماسال رود در بخش میانی استان گیلان عرض شمالی ́ ۲ و ْ ۳۷ تا ˝ ۱۳ ́ ۲۷ و ْ ۳۷ و طول شرقی ́ ۵۱ و ْ ۴۸ تا ́ ۱۵ و ْ ۴۹ جغرافیایی گسترده شده است. مساحت این حوضه از بلندترین نقطه دهانه خروجی ایستگاه دبی سنجی طاسکوه ۲۲۱ کیلومترمربع می باشد و زهکش اصلی حوضه رودخانه ماسال رود از به هم پیوستن رودهای شاه معلم، خونی، پرسی نساء و چسلی بوجود آمده است.
از لحاظ موقعیت سیاسی حوضه خالکایی در شهرستان فومن، ماسال و صومعه سرا گسترده شده است.
شکل ۳-۱ نمای شماتیک شاخه های حوضه
رودخانه خونی
رودخانه شاه معلم
رودخانه چاسی
خالکایی
طاسکوه
-شاندرمن رود مرغک
این رودخانه در نیمه شمالی (به عبارت دقیق تر شمال غربی) حوضه رودخانه های منتهی به تالاب انزلی واقع است. محدوده جغرافیایی آن به طول́ ۵/۴۶ و˚ ۴۸ تا ́ ۵/۱۹ و ˚ ۴۹ و عرض شمالی ́ ۵/۱۷ و ˚ ۳۷ تا ́ ۳/۲۷ و ˚ ۳۷ می باشد مهمترین کانون جمعیتی آن شهر شاندرمن است و علاوه بر آن روستاهای زیادی چون، طالب دره، امام زاده شفیع، چاله سرا، توسه سرا، قران و در نهایت در روستای کتمجان به رودخانه خالکایی ماسال متصل و وارد تالاب انزلی می شود
از لحاظ موقعیت نسبی دبی حوضه در غرب شهرستان ماسال در استان گیلان واقع شده و از نظر تقسیمات هیدرولوژی کل کشور جزء حوضه آبریز دریای خزر محسوب می گردد و آبادیهای این حوضه در ارتفاعات شامل خشکه دریا، سرخ سنگان، ویرگاه، دشته، سفیس تونه، اوربند، انگنه سی، خشکه لیمار، سوره ژیه، البرکان، سرکوم، برنبم بلنگاه، خشکه بیله و راستکه می باشد. حوضه شاندرمن هم مرز سرشاخه های خلخال از استان اردبیل و نیز حوضه های خالکایی ماسال و چفرود رضوانشهر می باشد (مشاور جنگل سبز گستر، ۱۳۸۳، ص ۹) .
نقشه ۳-۴ شبکه آب
۳-۱-۵ اقلیم
شناخت نوع اقلیم یک ناحیه براساس دیدگاه های منطقه ای و محلی قابل بررسی می باشد. تحقیق منطقه ای باید با توجه به شناخت جریانات جوی و توده های هوایی در مقیاس بزرگ که ناحیه را مورد تاثیر قرار می دهند، صورت پذیرد و شناخت محلی نیز با توجه به عناصر آب و هوایی و تجزیه و تحلیل پارامترهای هواشناسی امکان پذیر می باشد.
شهرستان ماسال در قسمت جنوب غربی حاشیه دریای خزر واقع گردیده و حاشیه غربی و جنوب غربی این محدوده را نواحی کوهستانی فراگرفته اند. جریانات عمومی فشار هوا نشان می دهد که این محدوده از سمت شمال و شمال شرق در دوره سرد سال تحت تاثیر جریان پرفشار سیبری بوده و در این دوره هوای سرد و بری قطبی به سوی این ناحیه هدایت می شود.
- درجه حرارت
درجه حرارت یا دما عبارتست از اندازه گیری انرژی گرمائی که در داخل خاک و هوای قابل سنجش می‎باشد و تمام ارگانیسم ها به صورت مستقیم از این حرارت متاثرند. (جعفر پور، ۱۳۷۷، ص ۳۳)
مقصود از رژیم حرارتی تغییر عوامل دمای هوا بر حسب زمان در طول سال میباشد و همچنین افزایش ارتفاع باعث کاهش دما میباشد و عامل تعدیل کننده درجه حرارت است برای رژیم حرارتی می توان از طول دوره کوتاه مدت تری استفاده نمود زیرا دما بر خلاف بارندگی دارای تغییرات سالانه خیلی زیاد نیست و تغییرات ماهانه آن از سالی به سال دیگر خیلی زیاد نمی باشد. در طول ماه های تابستان هوای ماسال با وجود اینکه از لحاظ درجه گرما از بسیاری نواحی کشورپایین تر به نظر می رسد ولی به علت وجود رطوبت فراوان و حالت شرجی که در طول تابستان وجود دارد از نظر شدت گرما ناراحت کننده و برای اشخاص غیر بومی غیر قابل تحمل جلوه می کند. دامنه محدودیت های دمایی در واحدهای جلگه ای و کوهپایه ای ماسال نوع کشت و نوع نظام زراعی و معیشتی را تحت تاثیر خود قرار داده است. معدل درجه حرارت در شهرستان ماسال ۸/۱۵ سانتیگراد می باشد. میانگین حداکثر درجه حرارت سالانه ۹/۲۰ درجه و معدل حداقل درجه حرارت سالانه نیز ۱۱ درجه سانتیگراد محاسبه شده است. برای بررسی رژیم حرارتی ایستگاه مورد مطالعه نیز پنج عامل حرارتی زیر مورد بررسی قرار گرفته که نتایج آن در جدول ذیل می باشد:
جدول ۳-۱ درجه حرارت ایستگاه مورد مطالعه ۱۳۸۸-۱۳۵۸

فرضیه فرعی سوم در ارتباط با امکان شاخص سازی از منظر فرایندهای داخلی است. بدین منظور معیارهای این منظر ارزیابی متوازن از طریق سوالات ۴۰ الی ۵۰ پرسشنامه مورد سوال قرار گرفته است. برای این منظور نیز از آزمون ناپارامتریQ_p با  ( آزمون میانه ) استفاده می شود. از آنجا که میانه گزینه های پرسشنامه که به صورت اصلاً ، کم ، متوسط، زیاد و بسیار زیاد بر اساس مقیاس لیکرت از ۱ تا ۵ رتبه بندی شده است برابر ۳ می باشد، آزمون فرض در مورد میانه بصورت زیر فرموله می شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

امکان شاخص سازی از نظر فرایندهای داخلی وجود ندارد
امکان شاخص سازی از نظر فرایندهای داخلی وجود دارد

جدول شماره ۴-۱۴ : اطلاعات توصیفی مربوط به فرضیه فرعی سوم
جدول شماره ۴-۱۴: اطلاعات توصیفی مربوط به فرضیه فرعی سوم

جدول شماره ۴-۱۵- نتایج آزمون مربوط به فرضیه فرعی سوم
همانطور که در جدول شماره ۴-۱۵ مشاهده می شود آماره آزمون از معیار ارزیابی کمتر است. بنابراین می توان به توجه به اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه این چنین نتیجه گیری کرد که شاخص سازی از نظرفرایندهای داخلی امکان پذیر می باشد که این نتیجه با تحقیق عباس الهیاری در مورد بیمارستانهای شیراز همسو می باشد.
۴-۳-۵- آزمون مربوط به فرضیه فرعی چهارم
فرضیه فرعی چهارم در ارتباط با امکان شاخص سازی از نظریادگیری و رشد می باشد.
بدین منظور معیارهای این منظر ارزیابی متوازن از طریق سوالات ۵۱ الی ۶۰ پرسشنامه مورد سوال قرار گرفته است.
برای این منظور نیز از آزمون ناپارامتری Q_p با  ( آزمون میانه ) استفاده می شود. از آنجا که میانه گزینه های پرسشنامه که به صورت اصلاً ، کم ، متوسط، زیاد و بسیار زیاد بر اساس مقیاس لیکرت از ۱ تا ۵ رتبه بندی شده است برابر ۳ می باشد، آزمون فرض در مورد میانه بصورت زیر فرموله می شود:
امکان شاخص سازی از منظریادگیری و رشد وجود ندارد
امکان شاخص سازی از منظریادگیری و رشد وجود دارد

جدول شماره ۴-۱۶- اطلاعات توصیفی مربوط به فرضیه فرعی چهارم
جدول شماره ۴-۱۶: اطلاعات توصیفی مربوط به فرضیه فرعی چهارم

جدول شماره ۴-۱۷: نتایج آزمون مروبط به فرضیه فرعی چهارم
با توجه به اطلاعات جدول شماره ۴-۱۷ مشاهده می شود آماره آزمون از معیار ارزیابی کمتر است. بنابراین می توان به توجه به اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه این چنین نتیجه گیری کرد که شاخص سازی از نظررشد و یادگیری امکان پذیر می باشد که این نتیجه با تحقیق عباس الهیاری در مورد بیمارستانهای شیراز همسو می باشد.
۴-۳-۶- مقایسه میانگین رتبه بین عوامل با بهره گرفتن از آزمون فریدمن
آزمون فریدمن برای رتبه بندی و تعیین درجه قوی بودن فرضیه ها مورداستفاده قرار می گیرد. فرض صفر و فرض مقابل در این آزمون بصورت زیر نوشته می شود:
H₀: میانگین رتبه های چهار فرضیه یکسان است
H₁: میانگین رتبه های چهار فرضیه یکسان نیست

جدول شماره ۴-۱۸- نتایج آزمون مقایسه میانگین رتبه فرضیات با بهره گرفتن از آزمون فریدمن

جدول شماره ۴-۱۹- آماره آزمون و مقدار سطح معنی داری آزمون فریدمن برای مقایسه رتبه فرضیات
با توجه به جدول ۴-۱۹ مشاهده می شود میانگین رتبه ۵ فرضیه یکسان نیست. با بهره گرفتن از این آزمون می توان امکان انجام فرضیه های مختلف (مثلاً امکان شاخص سازی از منظرهای مختلف را مقایسه و فرضیه هایی را که امکان اجرای بیشتری دارد را تعیین نمود) با توجه به این پژوهش و بر اساس آزمون فریدمن مشاهده شد که امکان شاخص سازی از منظر فرایندهای داخلی بیشتر است.(جدول شماره ۴-۱۸)
۴-۳-۷- بررسی تاثیر هریک از سؤال‌های عمومی پرسشنامه بر فرضیه‌های پژوهش :
در بخش قبل به آزمون فرضیه های پژوهش با بهره گرفتن از آزمون میانه پرداخته شد. در این بخش با بهره گرفتن از آزمونهای ناپارمتری  ، آزمون U- من وتینی، آزمون H- کروسکال والیس، وجود و عدم وجود رابطه معنی دار بین سوالهای عمومی پرسشنامه شامل ظرفیت تولید، تحصیلات، تعداد کارکنان، سابقه کار، با فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد.
۴-۳-۷-۱- بررسی وجود تفاوت معنی‌دار بین شرکتها با ظرفیت‌های تولید مختلف در فرضیه‌های پژوهش:
برای بررسی این رابطه از آزمون تحلیل واریانس استفاده می شود. این آزمون بر مبنای فرض آماری زیر انجام می شود.
فرض صفر ( H₀ ) : ظرفیت تولید شرکتها بر پاسخ پاسخ دهندگان به سوالهای پرسشنامه تاثیری ندارد .
فرض تحقیق ( H₁ ) : ظرفیت تولید شرکتها بر پاسخ پاسخ دهندگان به سوالهای پرسشنامه تاثیر دارد .

جدول شماره ۴-۲۰: نتایج آزمون مربوط به تاثیر ظرفیت تولید در هر یک از منظرها
همان طور که در جدول شماره ۴- ۲۰ مشاهده می شود، با توجه به ظرفیت تولید ، آماره آزمون از منظر مالی و فرایندهای داخلی از معیار ارزیابی کمتر است . بنابراین می توان با توجه به اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه این چنین نتیجه گیری کرد که ظرفیت تولید بر شاخص سازی از منظر مالی و فرایندهای داخلی موثر بوده و بر سایر فرضیه ها تاثیری ندارد.
۴-۳-۷-۲- بررسی وجود تفاوت معنی‌دار بین دیدگاه افراد با مدارک تحصیلی مختلف در فرضیه‌های پژوهش:
برای بررسی این رابطه از آزمون تحلیل واریانس استفاده می شود. این آزمون بر مبنای فرض آماری زیر انجام می شود
فرض صفر (H₀) : مدرک تحصیلی پاسخ دهندگان بر پاسخ آنها به سوالهای پرسشنامه تاثیری ندارد.
فرض تحقیق (H₁ ) : مدرک تحصیلی پاسخ دهندگان بر پاسخ آنها به سوالهای پرسشنامه تاثیر دارد.
نتایج این آزمون در جدول شماره ۴- ۲۱ ارائه شده است .

جدول شماره ۴-۲۱- نتایج آزمون مربوط به تاثیر مدرک تحصیلی در هر یک از منظرها
با توجه به جدول شماره ۴-۲۱- مشاهده می شود، با توجه به میزان تحصیلات ، آماره آزمون از منظر مشتری و فرایندهای داخلی از معیار ارزیابی کمتر است. بنابراین می توان با توجه به اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه این چنین نتیجه گیری کرد، که میزان تحصیلات پاسخ دهندگان بر شاخص سازی از منظر مشتری و فرایندهای داخلی تاثیر گذار و بر سایر فرضیه ها تاثیری ندارد.