ظهور سبک زندگی به عنوان مسئله ای جامعه شناختی در همان ابتدای تأسيس رشته خود را در کنار مسئاله مندی مدرنیته اقتصادی پولی سرمایه داری و… می‌دیده است . ‌بنابرین‏ انتظار می‌ رود که در هر جامعه ای که درگیر چنین تحولاتی گردد سبک زندگی به عنوان مسئله ای جامعه شناختی رخ نماید وجامعه شناسان را ترغیب کند برروی آن پژوهش ومداقه بپردازند (خسروی، ۱۳۹۰).

در ایران نیز چندی است این اصطلاح در فضای آکادمیک به موضوعی قابل توجه وهدایت تحقیقات انجام پژوهش‌های مختلف تبدیل شده است در اینجا این سوال به وجود می‌ آید که آیا می‌ توان به معنایی که در اروپای قرن نوزدهم و بیستم میلادی سبک زندگی به عنوان مسئله ای جامعه شناختی طرح گردید در جامعه ایرانی نیز به عنوان مسئله ای جامعه شناختی صورت بندی گردد . با نگاهی به تغییرات وتحولات جامعه ایرانی به نظر می‌ رسد بسیاری از مسائل جامعه شناختی از جمله سبک زندگی ‌در مورد این جامعه قابل طرح است (آذرفتحی، ۱۳۹۲).

۲-۱-۲- تغییرات سبک زندگی در فرایند توسعه ابزارهای نوین ارتباطی

امروزه فناوری‌های اطلاعاتی وارتباطی به عناصری بی بدیل در زندگی بشر تبدیل شده اند عصر کنونی را بسیاری عصر انقلاب اطلاعات وارتباطات نامیده اند وسایل ارتباط جمعی پیچیده ترین ابزار القای اندیشه ها ‌و کارآمدترین سلاح ها برای تسخیر آرام جوامع هستند. در چند دهه اخیر با توجه به سرعت سر سام آور پیشرفت ورشد تکنولوژی ارتباطات واطلاعات هر روزه بر پیچیدگی وکارآمدی این ابزارها ووسایل در جهان افزوده می‌شود امری اجتناب ناپذیر نموده است تصویری که در حقیقت در ذهن خود می‌ سازیم نمایی از ادراک ‌و برداشت ما از واقعیت محسوس ‌و ملموس زندگی است (کوهسار، ۱۳۸۸).

اگر چه پیش از این انسان ها در ارتباطی رودررو با یکدیگر بوده اند ورونق و ترویج روش‌های زندگی از طریق همین ارتباطات رودررو با روندی بسیار کند وضعیف همراه بوده است ولیکن با توجه به فناوری‌های امروزی می‌ توان به جرات بیان نمود که قدرت مافوق تکنولوژی به جایی رسیده که جوامع بشری به صورت آنلاین با هم در ارتباط بوده وهمین امر باعث شده است تا سبک ها و روش‌های زندگی جدیدی در سطح دنیا در حال چرخش وتغییر باشند. امروزه با پیشرفت ارتباطات جوامع دستخوش تغییرات بسیاری شده اند رسانه های همگانی مانند تلویزیون ‌و ماهواره در سطح جامعه جایگاهی را اشغال کرده‌اند که از آن جایگاه به طور فزاینده ای چه در سطح ملی و بین‌المللی مطرح شده اند. از آنجا که فرهنگ از طریق رسانه های جمعی جریان می‌ یاید اشکال متفاوت زندگی توسعه می‌ ابند، در این رابطه می‌ توان گفت رسانه ها بر شیوه های زندگی ‌و سلیقه‌های عمومی‌ در جامعه تاثیر می‌ گذارند درحال حاضر به دلیل اهمیت رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون بیش از هر زمان دیگری تحت بررسی مطالعه دقیق ‌و منظم قرار گرفته اند از چند دهه قبل به موضوع ارتباطات به ویژه ارتباط جمعی توجه بیشتری شده است وبه رابطه رسانه ها با جامعه ‌و تاثیرات اجتماعی وتعامل آن ها تأکید بیشتری نهاده شده است (جعفرزاده پور،۱۳۹۰) .

یکی از تاثیرات امروز رسانه های سبز فایل تاثیر آن ها بر الگوها و روش‌ها ی زندگی انسان ها است به طوری که بنابر اعتقاد گیدز، رسانه ها با قدرت عظیم فرهنگی خود می‌ توانند بر الگوهای زندگی انسان ها تاثیر بگذارند. الگوهای زندگی بنابر تعریف گیدز می‌ توان به مجموعه ای کم وبیش جامع از عملکرد تعبیر کرد که فرد آن ها را به کار می‌ گیرد چون نه فقط نیازهای خود را برآورده می‌ کند بلکه روایت خاصی را هم که برای هویت شخصی خود در نظر گرفته است در برابر دیگران مجسم می‌ کند.( گیدنز، ۲۰۱۰) ‌و امروزه با ظهور ماهواره وگسترش آن در کشور ما سرعت تبادل اطلاعات بیشتر شده وآنها در سطح جهانی تاثیرات خود را به صورت مستقیم وغیر مستقیم برروی استفاده کنندگان آن خواهد داشت به طوری که نقش بسزایی در تبلیغ الگوهای مختلف زندگی دارند که این الگوهای زندگی گسترده تر از الگوهای زندگی است که در کشورما منجر می‌شود ‌و مهم‌تر از همه با فرهنگ کشور ما در تعارض است .سبک زندگی از مفاهیمی‌ است که در دنیای امروز از آن استفاده می‌شود وبه دلیل گستردگی آن رشته‌های مختلف کاربرد دارد (ارمکی وتقی، ۱۳۹۲).

تعین بلندای گام ‌و شتاب حرکت در مسیرجهانی شدن زمانی به درستی میسرمی‌ گردد که جایگاه فعلی (مبدأ)موانع فراروی ومقصد به خوبی ارزیابی قرار بگیرند.ارزیابی مرکز تولید علم به ویژه دانشگاه از این منظر اولویتی غیر قابل انکار است با توجه به اینکه فضای اجتماعی در حال تغییرات است وروبه سوی فضای مجازی علمی‌ دارد دیگر فقط بحث دانش نیست بلکه در حجم انبوهی از اطلاعات ودانش آن هم با سرعتی شتابان در سایه تکنولوژی الکترونیکی وفناوری‌های نوین اطلاعات وارتباطات نحوه برخورد واستفاده از دانش و اطلاعت نیز تغییر یافته است امروزه با گسترش رسانه ها وعمومی‌ شدن ماهواره ها ورود سایر وسایل ارتباطی در جوامع بشری مسائل اجتماعی جدید به وجود آمده است و هر روز بیش از پیش به اهمیت استفاده از آن ها در زندگی انسان ها افزوده می‌شود. با مراجعه به آمار ‌و ارقام موجود در جهان می‌ توان ‌به این واقعیت پی برد که رسانه های جمعی بخصوص تلویزیون بیشترین سهم را در گذراندن اوقات فراغت افراد دارند به طوری که ‌بر اساس آمار سال ۱۳۸۸ بیش از ۹۰درصد شهروندان تهرانی برای گذراندن اوقات فراغت خود به تماشای تلویزیون می‌ پردازند ،وبه طور کلی بر میزان تماشای تلویزیون به لحاظ حجم وزمان مخاطبان افزوده می‌شود. (رحیمی‌ نژاد، ۱۳۸۸٫ با توجه ‌به این امر امروزه درمورد رسانه های همگانی از جمله رادیو وتلویزیون ماهواره و امثال آن ها مطالعات دقیق ومنطقی ای صورت گرفته است این مطالعات حکایت از اهمیت رسانه های جمعی به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی دارد . رسانه های جمعی در سطح اجتماعی پایگاهی را اشغال کرده‌اند که از آن جایگاه فرهنگ جریان یافته ‌و اشکال سمبلیک ونمادین ریشه دوانده است وتوسعه می‌ یابد به طوری که می‌ توان گفت رسانه ها ‌بر شیوه رفتاری نحوه سلوک ‌و سلیقه‌های عمومی‌ در جامعه وهنجارها اثر می‌ گذارد (لطف آبادی،۱۳۸۹).

رشد شرکت مستلزم منابع مالی است .‌بنابرین‏ ، تحلیل گران مالی باید هر محدودیتی را که توان استقراضی شرکت را کاهش می‌دهد (مثل شرایط قراردادهای استقراضی) مورد ارزیابی قرار داده و توان شرکت را در جلب منابع مالی با هزینه استقراض (بهره) معقول مورد بررسی قرار دهد . شرکتی که دارایی‌های بلندمدت خود را با بدهی‌های کوتاه مدت تأمین کرده باشد ، ممکن است تحلیل گران مالی روند نسبت بدهی‌های کوتاه مدت به بلند مدت و دارایی‌های بلندمدت به بدهی های کوتاه مدت را بررسی نمایند .

برخی تحلیل گران مالی عقیده دارند ، شرکتهایی که وضعیت نقدینگی ضعیفی دارند ، کیفیت سودشان هم پایین است . بررسی نقدینگی شرکت در تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و حوزه ای سوای ارزیابی کیفیت سود است . نقدینگی مؤید توانایی شرکت در ایفای تعهدات فعلی اش می‌باشد . بدین مفهوم که شرکت می‌تواند داراییهایش را به وجه نقد تبدیل کرده و یا وجه نقد به دست آورد . وجود دارایی‌های سیال تأثیری بر کیفیت سودی که در حال حاضر گزارش شده ندارد ، اما شایان ذکر است در موارد متعددی که شرکت نتوانسته به موقع تعهدات خود را انجام دهد ، سودآوری آتی خود را مورد سؤال و تردید قرار داده است .

۲-۱-۶-۶) عوامل سیاسی

عوامل سیاسی متعددی باید در تجزیه و تحلیل و ارزیابی کیفیت سود مدنظر قرار گیرند . به عقیده گرودینسکی عوامل سیاسی و اجتماعی مانند خط مشی ها و روش های مدیریت بر کیفیت سود تأثیر تأثیر می‌گذارند ، اگرچه اینگونه عوامل خارج از کنترل مدیریت می‌باشند . سود ناشی از فعالیت در کشورهایی که از نظر اقتصادی و سیاسی بی ثبات هستند ، کیفیت پایینی دارند . ‌بنابرین‏ حاشیه سود یک فعالیت مؤسسه صرفاً در یک کشور بی ثبات از نظر سیاسی همانند سود شرکتی که در یک کشور باثبات فعالیت می‌کند ، برابر نمی باشد و بسیاری از شرکت‌ها نتیجه عدم ثبات در کشورهای تجربی را تجربه کرده‌اند .

یکی از مواردی را که معمولاً به عنوان عوامل سیاسی در فعالیت ها و عملکرد شرکت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد ، میزان تسلط و کنترل فعالیت‌های شرکت از جهت قیمت گذاری و فروش محصولات توسط دولت از شرکت می‌باشد . شرکتهایی که از جهت تولید و فروش تحت کنترل و سیاست‌های دولت هستند ، دارای کیفیت سود پایین تری می‌باشند . نمونه این شرکت‌ها در کشورهای خارجی ، صنایع نظامی است ولی در ایران شرکت‌های بیشتری مشمول قیمت گذاری و کنترل دولت هستند . از صنایع قند و شکر گرفته تا صنعت سیمان و فولاد و روغن نباتی و … . میزان دخالت دولت در فعالیت‌های شرکت ممکن است به وسیله پروانه ای وآئین نامه های دولتی و بخشنامه ها اعمال گردد . قوانین محیط زیست نیز معمولاً بر فعالیت‌های برخی از شرکت‌ها تأثیر منفی داشته و سبب می شود که در عدم ثبات سود آن شرکت تأثیر بگذارد.

۲-۱-۷)شاخص کیفیت سود

در این پژوهش مدل‌های زیر برای محاسبه کیفیت سود مورد استفاده قرار گرفت :

در الگوی لویز^[۵] کیفیت سود از طریق تغییرات سود که برابر با انحراف استاندارد سود عملیاتی تقسیم بر انحراف استاندارد جریان نقدی عملیاتی است به دست می‌آید.هرچه این نسبت کوچکتر باشد سود از کیفیت کمتری برخوردار است. با توجه به اینکه مطالعه به صورت داده های ترکیبی-مقطعی­است،محاسبه انحراف معیار­متغیرها به صورت چرخشی­عمل­می‌گردد .

EQ=SD(OI)/SD(CFO)

در الگوی بارتون-سیمکو^[۶]کیفیت سود از طریق سود غیر عادی که از نسبت خالص دارایی عملیاتی آغاز دوره بر فروش خالص به دست آمد .هر چه این نسبت کوچکتر باشد سود از کیفیت بالاتری برخوردار است.

EQ=NOA/NS

در الگوی پنمن^[۷] کیفیت سود از طریق نسبت جریان نقدی عملیاتی تقسیم بر سود خالص بدستآمد .هر چه این نسبت کوچکتر باشد سود از کیفیت بالاتری برخوردار است.

EQ=CFO/NI

۲-۱-۸) تحلیل کیفیت سود

حرفه حسابداری آمریکا و SEC سالها در تلاشند تا سیستم جامع و کاملی از رویه های حسابداری در جهان تدوین نمایند . ‌بنابرین‏ یک فاصله بااهمیت (فاصله مورد انتظار) بین آنچه که سرمایه گذاران و اعتباردهندگان انتظار دارند و آنچه که حرفه حسابداری می‌تواند فراهم نماید ، وجود دارد . این فاصله مورد انتظار تا اندازه ای وجود دارد زیرا عموماً شرکت‌ها برای انتخاب اصول و برآوردهای حسابداری که بر نتیجه مالی گزارش شده تأثیر می‌گذارند ، دارای اختیارات می‌باشند . بر اساس GAAP میزان اختیارات یک شرکت در تهیه صورت‌های مالی به وسیله دو اصل اساسی محافظه کاری و بی طرفی کنترل می شود . در حالی که اغلب عملاً این دو اصل نادیده گرفته می‌شوند یا اینکه کارکنان حسابداری رویه هایی را به کار گیرند که محافظه کارانه و بی طرفانه باشد . اما در عمل انگیزه های رقابتی مدیریت بر انتخاب رویه ها و برآوردهای حسابداری تأثیر می‌گذارند . به دلیل همین انگیزه های رقابتی ، بعضی از شرکت‌ها اعداد حسابداری را به منظور برآورده کردن اهداف مدیریت دستکاری می‌کنند . یعنی در این زمینه ، شرکت‌ها در ارائه نتایج مالی ، تکنیک‌های مدیریت سود (بیشتر یا کمتر از واقع نشان دادن) را به کار می گیرند . ‌بنابرین‏ شناسایی شرکتهایی که به طور قابل ملاحظه ای سودآوری واقعی خود را بیان نمی کنند به یک چالش تبدیل شده است .

برای مثال مؤسسه مایکرو استراتژی^[۸] از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ تا حدودی سیاست شناخت درآمد زودتر از موعد را پذیرفته است . این موضوع با اینکه انحراف تکنیکی با GAAP ندارد اما باعث بیشتر از واقع نشان دادن قابلیت سودآوری شرکت شده است . شرکت انرون سیاست تأمین مالی خارج از ترازنامه را برای پنهان کردن زیان خود به کار گرفته بود که این موضوع باعث رسوایی گزارشگری مالی در طول تاریخ گردید و آنهایی که در طول این دوره در سهام شرکت انرون سرمایه گذاری کرده بودند نزدیک به ۱۰۰% ارزش سرمایه گذاری خود را از دست دادند .

علی رغم تلاش حرفه حسابداری به ایجاد اطمینان نسبت به به کارگیری اصول محافظه کاری و بی طرفی ، نسبتاً ساده است که اعداد حسابداری را از طریق ابزارهای غیر اخلاقی (که لزوماًً غیر قانونی نیستند) یا متقلبانه دستکاری نمود . برخی از روش های دستکاری سود عبارتند از :

1. 1. ثبت غلط و اشتباه رویدادها – برای مثال ، ثبت قراردادهای بلند مدت به مثابه اینکه همه درآمدها به منظور بهبود درآمد دوره جاری پیشاپیش تحقق یافته است .

1. 1. ثبت زودتر از موعد رویدادها – برای مثال ، ثبت زودتر از موعد درآمدها به منظور افزایش سود دوره جاری .

1. 1. ثبت دیرتر از موعد رویدادها – برای مثال ، ثبت دیرتر از موعد فروش به منظور هموارسازی سود .

1. 1. ارائه نادرست دارایی ها و بدهی ها به منظور بهتر نشان دادن موقعیت مالی و سودآوری مؤسسه .

همچنین فانی، عیسی خانی و دانایی فرد (۱۳۹۰)، پژوهشی با عنوان تبیین پیش آیندهای تعلق خاطر کاری و تاثیر آن بر تعهد سازمانی انجام دادند که نتایج چنین نشان داد منابع شغلی (استقلال و آزادی عمل، حمایت اجتماعی، بازخورد، مربی­گری سرپرستی، فرصت­های رشد و یادگیری) و منابع شخصی (خوداثربخشی، شخصیت پیش قدم، وظیفه شناسی) به عنوان پیش آیندهای تعلق خاطر کاری مطرح هستند و تعلق خاطر کاری به طور مثبت بر تعهد سازمانی تاثیرگذار است.

در پژوهش دیگری که توسط رضایی و ساعتچی(۱۳۸۸) با هدف بررسی رابطه بین سبک­های رهبری مدیران با تعهد سازمانی کارکنان کارخانه‌ها مخابراتی ایران انجام شد، نتایج نشان داد که متغیر سبک های رهبری سرپرستان ۹ درصد از واریانس متغیر تعهد سازمانی را توجیه کرده و قادر به پیش‌بینی تعهد سازمانی در کارکنان بوده است. به عبارتی بین سبک رهبری سرپرستان و تعهد سازمانی در کارکنان رابطه وجود دارد و همچنین بین تعهد سازمانی کارکنان رسمی و قراردادی تفاوت معناداری وجود ندارد.

طهماسبی (۱۳۸۶) در پژوهشی پیرامون « بررسی رابطه مدیریت کیفیت فراگیر با رضایت شغلی کارکنان مدارس آموزش و پرورش منطقه مشهد مرغاب » انجام داد. نتایج حاصل شده از این تحقیق بیانگر آن بود که بین اجرای مدیریت کیفیت با رضایت شغلی کارکنان با ضریب همبستگی ۴۱۷/۰ درسطح ۱۰۰۰/۰ معنادار می‌باشد. یعنی اجرای این شیوه مدیریت کیفیت در مراکز آموزشی را نتیجه بخش می‌داند و پیشنهاد می‌کند که رضایت شغلی در هر سازمانی باید هدف اصلی باشد.

خدایاری، نظری و مرادی (۱۳۸۵) پژوهشی با هدف بررسی رابطه بین سبک های رهبری تحول آفرین و تبادلی با تعهد سازمانی انجام دادند که نتایج حاصل نشان داد بین سبک های رهبری تحول آفرین و تبادلی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه ای معنادار وجود دارد و رهبرانی که از سبک رهبری تحول آفرین استفاده ‌می‌کنند در افزایش میزان تعهد کارکنان نسبت به سازمان، موفق­ترند و هر اندازه سبک رهبری مدیران از تبادلی به سمت تحول آفرین حرکت ‌کرده‌است، در بین کارکنان وفاداری بیشتری نسبت به سازمان بوده است.

هم­چنین سلطان­حسینی، امیرتاش و مظفری (۱۳۸۴) پژوهشی را با هدف توصیف و مقایسه سبک­های مختلف رهبری با تعهد سازمانی و ابعاد آن از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه ­های کشور انجام دادند که یافته­ ها نشان داد بین ادراک اعضا هیات علمی از سبک­های رهبری مدیران خود، اختلاف نظر معناداری در حد ۰۱/۰p< و ‌در مورد میزان و ابعاد تعهد سازمانی، تفاوت معنی­داری در حد ۰۱/۰ p< به دست آمد و در مقایسه میزان و ابعاد تعهد سازمانی اعضا هیئت علمی مورد مطالعه با ادراک آن­ها از سبک­های رهبری مدیران نیز تفاوت معناداری در حد ۰۱/۰p< به دست آمد که بیش­ترین میزان به ترتیب از تعهد عاطفی، هنجاری و در آخر عقلایی به دست آمد.

چورلی (۱۳۸۴) نیز پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین سبک­های رهبری تحول تحولی، تبادلی و تکلیف­گرایی مدیران با تعهد سازمانی کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان گلستان تو انجام داد، که نتایج آن چنین گزارش شد ۱- بین سبک رهبری تحولی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان تحت سرپرستی آنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ۲- سبک رهبری تبادلی با تعهد سازمانی کارکنان تحت سرپرستی آنان رابطه منفی و معناداری دارد. ۳- سن مدیران با سبک های رهبری تحولی، تبادلی رابطه معناداری دارد. ۴- مدرک تحصیلی با سبک های رهبری تحولی و تبادلی رابطه معناداری ندارد. ۵- رشته تحصیلی با سبک های رهبری تحولی و تبادلی مدیران رابطه معناداری ندارد. ۶- نوع استخدام با سبک های رهبری تحولی و تبادلی رابطه معناداری دارد و ۷- سابقه خدمتی مختلف نیز با سبک های رهبری تحولی و تبادلی رابطه معناداری دارد.

فرهادیان (۱۳۸۲) پژوهشی پیرامون « بررسی رابطه‌ مدیریت مشارکتی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان دبیرستان‌های نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز» انجام داد که نتا‌یج ذیل حاصل شده است. سبک رهبری مشارکتی می‌تواند موجب افزایش جو همکاری و تفاهم و تعهد سازمانی و وفاداری به اهداف سازمان و رضایت و رغبت شغلی در کارکنان گردد، بخصوص در محیط‌های آموزشی که لازمه‌ی عملکرد مناسب در آن ایجاد جو صمیمت و روابط دوستانه است.‌کاربرد شیوه مدیریت مشارکتی می‌تواند موجب تحقق و هر چه بهتر اهداف سازمان گردد. همچنین چون اثرات رضایت شغلی هم بر زندگی سازمانی و هم بر زندگی خصوصی افراد نمود دارد یکی از عوامل مهمی است که باید در جهت ایجاد تقویت آن در سازمان گام برداشت. رضایت شغلی موجب سازگاری عاطفی فرد با شغل می‌گردد و موجب جلب توجه و مورد علاقه ‌بودن کار می‌گردد.

قربانی ( ۱۳۸۲) پژوهشی با موضوع ” بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیت با تعهد سازمانی و رضایت شغلی دبیران دوره راهنمایی نواحی چهارگانه شهر شیراز ” انجام داده نتایج ذیل حاصل شده است. بین ویژگی‌های شخصیتی ( درون گرایی ـ برون گرایی ) با رضایت شغلی با مؤلفه‌های آن ( ارتقاء، سرپرستی، کار، همکاران ) رابطه معناداری وجود ندارد. (درون گرایان و برون گرایان نسبت به رضایت شغلی و ابعاد آن نگرش تقریباً یکسانی دارند).

۲-۲-۲- پژوهش های خارجی

در ادبیات پژوهش رابطه بین تعلق خاطر و تعهد سازمانی از زوایای مختلفی مطالعه شده است. ساکس^[۵۶] (۲۰۰۶) و هاکانن و همکاران^[۵۷] (۲۰۰۶) از منظر تعهد سازمانی محض؛ پارکز و لنگ فورد^[۵۸] (۲۰۰۸) نیت ماندگاری؛ ساکس (۲۰۰۶) و شاوفلی و بکر^[۵۹] (۲۰۰۴) از منظر نیت ترک کار و یا نیت جابجایی؛ و ریچمن^[۶۰] (۲۰۰۸) از بعد ماندگاری مورد انتظار مورد مطالعه قرار داده‌اند. نتایج حاصل از مطالعات بالا نشان داد که تعلق خاطر با نیت ترک کار و نیت جابه جایی رابطه منفی و با تعهد سازمانی و ماندگاری مورد انتظار رابطه مثبت دارد. هم چنین شواهد متقنی در رابطه با نقش میانجی بین پیش آیندهای تعلق خاطر و پیامدهای آن (از جمله تعهد سازمانی) وجود دارد (فانی و همکاران، ۱۳۹۰).

در پژوهش دیگری که ریاض و دیگران (۲۰۱۱) با عنوان تاثیر سبک رهبری تحولی بر تعهد عاطفی کارمندان انجام دادند رهبری تحولی تاثیر مثبت و معناداری بر تعهد مستمر کارمندان داشت. همچنین یافته ­های پژوهش رینگ­پین^[۶۱] (۲۰۰۷) که با هدف دریافت عملکردهای رهبری، تعهد سازمانی و رضایت با ناظران انجام داد حاکی از آن بود که هر یک از عملکردهای رهبری رابطه مثبت و معناداری با تعهد سازمانی و رضایت ناظران را دارد.

ولومبا و دیگران (۲۰۰۵) پژوهشی را با هدف بررسی رهبری تحولی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی در چارچوب مطالعه­ ای مقایسه­ ای از مؤسسات اقتصادی کنیا و آمریکا انجام دادند که نتایج نشان دهنده اثر مثبت و معنادار رهبری تحولی بر تعهد سازمانی بود.

در پژوهش دیگری که انگونی، سلجرز و دنسن^[۶۲](۲۰۰۶) با عنوان تاثیر رهبری تحولی و تبادلی بر رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان ابتدایی در کشور تانزانیا انجام دادند یافته ­های تحلیل رگرسیون نشان داد که ابعاد رهبری تحولی تاثیری قوی بر رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان دارد. همچنین نشان داده شد اگر چه رهبری تبادلی هم با متغیرهای مذکور مرتبط است، ولی نسبت به رهبری تحولی پیش ­بینی­کننده ضعیف تری برای این متغیرهاست.

پس افرادی که بدون دلیل خود را ناراحت می‌کنند نمی‌توانند سالم زندگی کنند و از زندگی رضایت خاطر داشته باشد و علت عمده آن نیز وجود یک رشته تفکرات غیرعاقلانه آزار دهنده است افرادی که پیام‌های ملال آور، عجیب و غریب، تکراری یا متضاد را منتقل می‌کنند در واقع از یک شیوه تفکر گژ کار بهره می‌برند.

گرایش به جزمی فکر کردن، یاد آوری مداوم افکار منفی و امتناع از تقابل با این تفکرات در فرد استرس، تنش، بیماری و… ایجاد می‌کند. (آلیس^[۱۷]، ۱۹۷۳).

جلالی طهرانی (۱۳۷۲) می‌گویند یک فکر غیر منطقی که منجر به آسیب و تشویق می‌شود حقیقت ندارد یعنی ظن و گمان بوده، به وسیله دلیل و برهان قابل اثبات نیست و نوعی ماهیت اجبار و الزام دارد به آشفتگی و تشویش در فرد منجر شده، انرژی فرد را به هدر می‌دهد او را از اهدافش دور می‌سازد و یک فکر غیرمنطقی از مواجهه موفق فرد با رویداد‌ها ممانعت می­ کند هوش معنوی بیانگر مجموعه‌ای از توانایی‌ها و ظرفیت‌ها و منابع معنوی است که به کارگیری آن‌ ها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می‌شود هوش معنوی هوشی است که مشکلات معنایی و ارزشی انسان را حل کرده و به اعمال و زندگی انسان در سطحی وسیع تر و قدرتمندتر مفهوم می‌بخشد به واسطه آن معنا و مسیر زندگی فرد قابل ارزیابی خواهد بود. بنیان عملکرد هوش معنوی کاراتر از هوش عقلانی و عاطفی می‌باشد. کینگ راهبرد­های مقابله‌ای و تکنیک‌های حل مسئله با بهره گرفتن از معنویت را کاربرد‌های انطباقی هوش معنوی می‌داند. هوش معنوی به ‌عنوان یک میانجی در ارتباطات عمل کرده و همبستگی معنی داری با سازگاری داشته به ما در درک موقعیت کمک می‌کند (معلمی، رقیبی، سالاری درگی، ۱۳۸۹).

تحقیقات نشان داده است که اعتقادات معنوی و روحانی و اقدامات و تعهدات به هم مرتبط بوده و نتایج مثبتی در روح و روان وسلامت جسمانی ما داشته و زمینه ساز بهبود ارتباطات مثبت میان فردی می‌شود (ضیایی، نرگسی و آبیاقی اصفهانی، ۱۳۸۷). هوش معنوی ممکن است امری شناختی – انگیزشی باشد که مجموعه‌ای از مهارت‌های انطباقی بوده و منابعی را که حل مسئله و دستیابی به هدف را تسهیل می‌کند معرفی می‌کند فرد می‌تواند از این هوش برای چارچوب دهی و تفسیر مجدد تجارب خود بهره ببرد (غباری بناب و همکاران، ۱۳۸۶).

یکی از مشخصه‌ های کلیدی هوش معنوی استفاده از معنویت برای حل مشکلات است (ادواردز^[۱۸]، ۲۰۰۳).

لذا در این پژوهش به دنبال بررسی ارتباط دو عامل اصلی مؤثر در وضعیت استرس و کنترل آن یعنی هوش معنوی و تفکرات غیر منطقی هستیم تا با اصلاح و تقویت این دو متغیر به ‌عنوان پیشنهادات پژوهشی از میزان استرس و تبعات آن بکاهیم و نیز راهبرد‌های ناسازگارانه مقابله‌ای موجود شناسایی شده و در جهت اصلاح راهبردها، راهکار‌ها و پیشنهادات مؤثر گام برداریم.

۱-۳)اهمیت و ضرورت مسئله

جامعه سالم بستر مناسبی برای زندگی افراد در محیط سالم است. چنین جامعه‌ای می‌تواند مولد عقلانیت و پیشروی حوزه در سلامت ذهن جسم و روان باشد.

بدیهی است انسان سالم محور و شاه‌کلید تمامی آمال انسانی است و این همه پیچیدگی در دنیای امروزی حاصل تلاش‌ها برای رفاه و آسایش بیشتر بشر بوده است. هر چند گاهی خود عاملی در جهت سلب آرامش شده است جامعه سالم مجموعه انسان‌های سالمی است که در قالب ارتباطات مناسب با هم تعامل می‌کنند ولی همچنان بیماری‌ها و ناگواری‌ها و تشویش‌ها رویای دنیای برین انسان‌ها را به چالش می‌کشند و آدمیانی پیدا می‌شوند که در مرحله جراحات روحی و کاستی‌های فکری غوطه می‌خورند و در انتظار کمک همنوعانشان چشم به راهند و بدیهی است یکی از منادیان بزرگ سلامت مداری و ایثار و نوع دوستی کارمندان ند که بار سنگین یکی از مشاغل دشوار و زیان‌آور را به دوش می‌کشند. کارمندان متناسب با نیاز‌های سیستم و مددجویان و بدون توجه به نیاز‌های خود وخانواده شان می‌بایست در ساعات و ایام مختلف شبانه روز در محل کار حاضر شده و زندگی مشترک خویش را نیز با این همه مشکلات هماهنگ سازند (خرم آبادی، شمس، فرضی، عبدالرسولی ۱۳۸۳).

لذا بخش زیادی از زندگی کارمندان در محیط کار و در شرایط دشوار می‌گذرد و بسیاری از وقایع مشکلات کاری اثر عمیقی بر سلامت جسمی و روانی آن‌ ها دارد ‌بنابرین‏ استرس که به ‌عنوان معضل مبتلا به تمامی کارمندان بوده و اکثراً درگیر عوارض ثانوی آن می‌باشند به ‌عنوان مؤلفه‌‌ای در خور پژوهش می‌باشد تا به واسطه بررسی ارتباط کیفیت مقابله با استرس و هوش معنوی و باور‌های نادرست کارمندان گامی هر چند ناچیز در جهت شفافیت این ارتباط برداشته و در جهت آسیب شناسی این ارتباطات ارائه راهکار‌های مفید برای این قشر خدوم کاری کرده باشیم گفتنی است که ارتباط هوش معنوی به ‌عنوان مؤلفه‌‌ای اثرگذار در ایجاد سلامت بهبود قابلیت و سازگاری افراد و معنی بخشی به زندگی فردی، اجتماعی انسانی و معنوی جزء عوامل است که اثر آن در کاهش تنش و آرامش بدیهی و فارغ از توضیح می‌کند و نیز نگاه واقع بینانه به مسائل و درکی فارغ از اغلاط متداول که ریشه شخصیت ارث محیط، تربیت و… دارد می‌تواند زمینه ساز بسیاری از کژکاری‌ها و ناراستی‌ها بوده و فرد را مستعد ناسازگاری و بی ثباتی در تفکر، تصمیم‌گیری، رفتار و ارتباط بسازد و او را به سمت عدم تعادل و عدم سلامت روان سوق دهد و اینجا است که فرد مملو از اضطراب و تشویش می‌شود و به بیمار ی‌ها و ناراحتی‌های جسمی و روحی مبتلا می‌گردد در مقابل تفکر منطقی و سالم بستر ساز سلامت جسم و روان بوده.

۱-۴)اهداف پژوهش

۱-۴-۱)هدف اصلی:

• • بررسی و تعیین رابطه بین هوش معنوی و باورهای غیر منطقی با میزان توان مقابله با استرس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان اثرگذار است.

۱-۴-۲)اهداف فرعی:

• • شناسایی تاثیر روش مقابله مسئله مدار بر توان مقابله با شرایط پراسترس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان .

• • شناسایی تاثیر روش مقابله هیجان مدار بر توان مقابله با شرایط پر استرس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان

• • شناسایی تاثیر روش مقابله اجتناب مدار ‌بر توان مقابله با شرایط پر استرس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان

• • شناسایی تاثیر باورهای غیرمنطقی ‌بر توان مقابله با شرایط پر استرس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان

• شناسایی تاثیر باورهای غیرمنطقی بر هوش معنوی کارکنان شرگت ملی گاز ناحیه کاشان

۱-۵)فرضیات پژوهش

۱-۵-۱)فرضیه اصلی:

هوش معنوی و باورهای غیرمنطقی با توان مقابله با استرس در کارکنان شرکت ملی گاز ناحیه کاشان اثرگذار است.

۱-۵-۲) فرضیات فرعی:

بار- آن(۲۰۰۰) تأکید می کندکه ۱-EQ برای اندازه گیری هوش هیجانی و اجتماعی طراحی شده است نه سنجش رگه های شخصیت قابلیت شناختی این مؤلف الگوی خود را چند وجهی،^[۵۱] مرتبط با پتانسیل عمل به جای عملکرد و معطوف برفرایند به جای نتیجه در نظر می‌گیرد و در تعریف عملیاتی هوش هیجانی(بار- آن، ۲۰۰۲) آن را مجموعه ای از قابلیت های غیر شناختی، صلاحیت ها^[۵۲] و مهارت‌ها که توانایی فرد را برای مقابله موفقیت آمیز با خواسته ها و فشارهای محیطی تحت تأثیر قرار می‌دهند می‌داند.

بار- اٌن(۱۹۹۷) الگوی غیر شناختی خود از هوش هیجانی را مرکب از پنج حوزه وسیع مهارت‌ها یا قابلیت ها می‌داند که در درون هریک مهارت های خاص تری نیز وجود دارد.

• مهارت های درون فردی (خودآگاهی هیجانی) جرئت ورزی، احترام به خود^[۵۳]، خود شکوفایی، استقلال)

مهارت های بین فردی(همدلی، مسئولیت پذیری اجتماعی^[۵۴]، روابط بین فردی)

• • سازش یافتگی( حل مسأله، آزمون واقعیت^[۵۵]، انعطاف پذیری)

• • مدیریت تنیدگی(مهار برانگیختگی، تحمل برانگیختگی)

• خلق عمومی(خوش بینی، شادمانی)

برحسب تعریف بار- آن(b1997)از میان این ۵ حوزه، چهار حوزه نخست مؤلفه های هوش هیجانی اند و مؤلفه آخر یعنی خلق عمومی جنبه تسهیل کنندگی دارد.

گلمن(۱۹۹۵) که با رویکردی ژورنالیستی و درمقام یک روزنامه نگار علمی قدم به عرصه گذاشت هوش هیجانی را شامل آمیزه ای از ویژگی های متعدد دانست که عبارتند از:

1. 1. آگاهی از هیجان های خود

1. 1. مدیریت هیجان ها

1. 1. برانگیختن خود

1. 1. تشخیص هیجان ها دردیگران و

1. اداره کردن روابط

گلمن(۱۹۹۵) هوش هیجانی را به منزله اسنادهای شخصی و مشتمل بردسته وسیعی از توانایی ها نظیر مهار برانگیختگی، پایداری، همدلی، خلق خوب، امید و خوش بینی، که خود از درون مؤلفه ها استنتاج شده اند، از ویژگی های افرادی می‌داند که از نظر هیجانی هوشمندند. او قابلیت های مورد نیاز برای موفقیت های شغلی را به سه مقوله تقسیم می‌کند:

مهارت های فنی خالص، توانایی‌های شناختی و توانش هایی که دال ‌بر هوش هیجانی اند.

توانش های اخیر قابلیت هایی پویا و آموختنی اند. وی در مجموع، هوش هیجانی را یک ((استعداد برتر)) می‌داند؛ استعدادی که عمیقاً ‌بر تمام توانایی‌های فردی به منزله عامل تسهیل کننده یا مزاحم اثر می‌گذارد.

مفهوم سازی گلمن از هوش هیجانی به چند دلیل مورد انتقاد قرار گرفت(ماتئوس، زیدنر و رابرتز، (۲۰۰۲):

• • نخست آنکه تعریف او بیش از حد، وسیع و فاقد همسانی^[۵۶] بود. به دلیل مجموعه اسنادهایی که گلمن درمفهوم سازی خود ازاین سازه قرار داده است. این تعریف در برگیرنده جنبه هایی از شناخت، شخصیت، انگیزش، هیجان ها، عصب زیست شناختی^[۵۷] وهوش است.

• فقدان همبستگی درونی رگه های هوش هیجانی که توسط گلمن تعریف شده بود از دیگر نقدهای منتقدان بود.

سرانجام اینکه، گلمن قویاً مدعی مهم بودن هوش هیجانی در زمینه موفقیت های زندگی است اما در این زمینه شواهد اندکی عرضه ‌کرده‌است.

۲-۱۳-۳ الگوهای توانایی

یافته های مایر، سالووی و همکارانشان واجد بیشترین نفوذ و اعتبار در پدیدآیی علمی سازه هوش هیجانی بوده اند(ماتئوس، زیدنر، ورابرتز، ۲۰۰۲). سالووی و مایر(۱۹۹۰) برای نخستین بار به طور رسمی تعریفی از این سازه ارائه کرده و وجوه مختلف آن را مورد بررسی قرار دادند. تعریف اولیه شامل نوعی از پردازش اطلاعات هیجانی که شامل ارزیابی هیجان ها درخود و دیگران، بیان مناسب هیجان وتنظیم سازش یافته هیجان برای ﺇرتقای زندگی بود.

این تعریف منعکس کننده روی آوردی دو بخشی بود نخست پردازش کلی اطلاعات هیجانی وسپس تخصصی شدن مهارت‌های درگیر درآن پردازش، ازسال۱۹۹۹ این تعریف گسترش یافت:

هوش هیجانی به توانایی تشخیص معانی هیجان ها و روابطشان با یکدیگر، استدلال کردن و حل مسأله ‌بر مبنای‌ آن اشاره دارد و مشتمل بر قابلیت درک هیجان ها، درون سازی احساسات مرتبط با هیجان، درک اطلاعات هیجانی و مدیریت آن هاست (مایر،کارسووسالووی،۱۹۹۹). این مؤلفان از اصطلاح هوش هیجانی به گونه ای استفاده کردندکه مفهوم هوش به منزله پردازش ‌در کانون توجه قرار گیرد. آنان همچنین هوش هیجانی را مرکب از توانایی‌های ذهنی، مهارت ها یا قابلیت هایی دانستند که می توان آن را مفهوم سازی و به صورت مجزا از هوشهای تعریف شده پیشین اندازه گیری کرد. افزون براین، روی آورد آنان براین واقعیت مبتنی است که هوش هیجانی متناظر با قابلیت های پردازش اطلاعات حوزه های مختلف مغز است(مورلند^[۵۸]،۲۰۰۱).

۲-۱۴ وجوه اشتراک الگوهای مختلف هوش هیجانی

بار- اٌن(۱۹۹۶)، سالووی و مایر(۱۹۹۰) وچرنیس وگلمن(۲۰۰۰) به اتفاق( به طور مستقیم وغیر مستقیم) بیان کرده‌اند که هوش هیجانی مستلزم هوش های درون فردی و بین فردی به گونه توأمان است. اگرچه مؤلفان مختلف برجنبه های گوناگون هوش هیجانی تأکید ورزیده اند همچنان که یونگ (۱۹۹۶) خاطر نشان کرده می توان به چند مؤلفه که در تعاریف مختلف از این سازه (به میزان کمتر یا بیشتر) مورد تأکید قرار گرفته اند اشاره کرد.

• • خودآگاهی هیجانی یا آگاهی از هیجان های خود: این مقوله بیانگر توانایی مشاهده، ایجاد تمایز، درک هیجان های خود، واکنش نشان دادن به تناسب این هیجان ها و توانایی شناسایی علل هیجان های معین، اشعار داشتن بر احساس ها متناسب با زمان وقوع آن ها و درک این نکته است که چگونه احساسات یک فرد بر اطرافیان اثر می‌گذارد.

• • خود- نظم دهی^[۵۹] (مدیریت یا نظم بخشیدن به هیجان های خود): این مقوله مستلزم توانایی فرد برای مهار هیجان های خویشتن به گونه ایی مناسب، توانایی فهم و شناخت موقعیت ها و همچنین آگاه بودن از عواملی است که در زیر بنای بروز هیجان های خاص قرار دارند.

• • خود انگیزشی^[۶۰] یا خود- کارآمدی: که به طور بالقوه مؤثرترین جنبه هوش هیجانی است.

• • این مقوله شامل توانایی بسیج هیجان درجهت هدف تمرکز براشتیاق، اعتماد به نفس و تمرکز بر پیشرفت اهداف است. بدیهی است که به تعویق انداختن ارضای نیاز های زود گذر به نفع نیاز های بلند مدت و فرونشاندن برانگیختگی ها از جنبه‌های مهم خود انگیزشی است.

• • رابطه خوب (همدلی با دیگران یا پذیرش هیجان های دیگران): این جنبه شامل توانایی خوب ارتباط برقرار کردن با دیگران، حساس بودن به احساس ها، نگرانی ها ونیاز های دیگران و درک این نکته است که افراد گوناگون در موقعیت یکسان واکنش های متفاوتی را از خود بروز می‌دهند. این جنبه هم چنین بیانگر این است که فرد باید قادر باشد به اقتضای علائم ظریفی که دیگران ارسال می‌کنند واکنش نشان دهد و درک کند که دشواری در برقراری ارتباط یک اصل پذیرفته شده در زندگی است.

• • نظارت هیجانی^[۶۱] (مقابله، رسیدگی یا مدیریت روابط): اگرچه فرد قادر به مهار هیجان های دیگران نیست اما باید بتوند هیجان های منفی (مانند اضطراب پادرماندگی) آنان را درک کند و جهت کمک به چنین افرادی (مدیریت هیجانات آنان) تلاش نماید.