۲- تئوری سود- خطر^[۷۰]

این معیار مختص به کالاهایی است که اگر چه خطراتی نیز دارند اما فوایدی نیز در بر دارند و کسی که از فواید آن استفاده می‌کند بایست هزینه زیان های آن را بپردازد این امر به ویژه ‌در مورد خودرو حائز اهمیت است بزرگترین عیب اتومبیل را ‌می‌توان آلوده کردن هوا دانست که بر میزان آلایندگی­ها می ­افزاید و مطابق این معیار می توان کسی را که از فواید آن استفاده می‌کند مسئول جبران این زیان دانست. این نظریه در فقه امامیه به قاعده الغرم بالغنم مشهور است. «من له الغنم فعلیه الغرم»هرکس از چیزی سودی می‌برد در مضراتش نیز شریک است.

‌بنابرین‏ هرکس سودی عایدش می­گردد، چنانچه در اثر عمل مستقیم یا غیرمستقیم وی زیانی نیز حاصل شود مسئول جبران آن ‌می‌باشد. خاستگاه فلسفی این امر را ‌می‌توان عدالت اصلاحی دانست. هر جایی که توازن و تعادل را به طور نامشروعی برهم خورد نظام حقوقی در راستای برقراری عدالت اصلاحی وارد عمل می­ شود.

۳- معیار میانه^[۷۱]

این معیار در واقع تلفیقی از دو روش فوق است که مطابق آن دادرس ‌بر اساس اوضاع، شرایط و صلاحدید خویش می‌تواند از هر یک از معیار های فوق پیروی نماید. در واقع طبق این معیار علم قاضی به یاری وی شتافته تا بر اساس گزینش­گری از میان دو روش فوق بپردازد.

ب)مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولید خودرو

در این نوع مسئولیت برخلاف عیب طراحی که ناشی از ضعف دانش یا فناوری است در فرایند تولید کیفیت قطعات در سطح استاندارد و مطلوب نیست که می‌تواند آثار سوء و پیامد های منفی داشته باشد.در این زمینه ممکن است خودروساز علی رغم طراحی مطلوب و مناسب با به کار بردن مواد اولیه نامرغوب و ارزان جهت دستیابی به سود بیشتر اقدام ورزد.

«عیب در تولید ممکن است نوعی یا شخصی باشد:گاه خط تولید کالایی ناقص است و همانند فرضی که طرح ساخت کالا نادرست است،همه فرآورده های از ان نوع معیب می شود؛ولی در نوع عیب های از اینگونه در اثر خطای سازنده پاره ای از مصداق ها عیب پیدا می‌کند:مانند این که در بطری شیر نوشابه ای مگسی مسموم می افتد و خسارتی به بار می آورد یا پیچ های چرخ اتومبیلی محکم نمی­ شود و در حال حرکت واژگون می‌گردد:عیبی که به طرح و خط عمومی تولید ارتباط ندارد و کمتر از عیب در طرح رخ می­دهد. به همین جهت،عیب در تولید را عیب عملی نامیده اند، در برابر عیب در طرح که نظری است.تمیز عیب در تولید آسان است،زیرا کالای معیب با سایر مصداق های آن که همه در خط تولید باید یکسان باشد تفاوت دارد و این مقایسه عیب در تولید مبیع را مشخص می‌کند؛در حالی که مبنای قیاس در عیب طراحی مشخص نیست و به سختی معلوم می شود.»^[۷۲]

‌بنابرین‏ مسئولیت ناشی از عیب تولید به طریق اولی مسئولیت مبتنی بر تقصیر است و بار اثبات بر دوش مصرف کننده خودرو می‌باشد.بدین ترتیب که وی بایست کیفیت پایین و نا مطلوب قطعات خودرو و رابطه سببیت را میان عامل زیان و زیان وارده را اثبات نماید.بدین گونه است که مسئولیت مدنی خودروساز تحقق می‌یابد.به طور خلاصه آنکه،مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولید بر مبنای مسئولیت تقصیر است و نظریه خطر یا فرض تقصیر کارگر نمی باشد.

ج- مسئولیت ناشی از عیب انتفاع یا بهره برداری

طبق این نظریه تولیدکننده بایست نحوه انتفاع و بهره برداری مناسب را به مصرف کننده آموزش داده و هشدارهای لازم را در زمینه معایب آن گوشزد نماید.این موضوع معمولا در هنگام فروش خودرو به همراه دفترچه راهنما تحقق می‌یابد:و در این دفترچه راهنما خودروساز نحوه استفاده،امکانات و هشدارهای لازم را در آن متذکر می شود.این امر موجب می‌گردد تا مصرف کننده به طرز بهینه و مطلوب تری از خودرو استفاده نموده و کمتر دچار نقص و خرابی گردد.

«رویه قضایی فرانسه در آغاز میان تعهد به آگاه سازی و عیب فرقی نمی گذاشت و در واقع فروشنده را به آگاه سازی از دو چیز متعهد می‌دانست: آگاه سازی مشتری از وضعیت مبیع (عیب) و آگاه سازی وی از نحوه استعمال مبیع و دادن هشدار از خطاهای پنهان آن. در کامن لا نیز فقدان راهنمایی و هشدار، نوعی عیب کالا محسوب می شود. اما خود مبحث تعهد به آگاه سازی و تکلیف تولید ‌کنندگان و فروشندگان ‌در مورد راهنمایی و هشدار، به اندازه کافی وسیع مهم هست که بتوان آن را در ذیل مبحثی جدای از خیار عیب مورد بحث قرار داد.»^[۷۳]

البته لازم به ذکر است که هشدار و تذکر همواره نمی تواند رافع مسئولیت تولید کننده باشد و عیب در تولید و طراحی را پوشش داده و بی اثر نماید. بلکه تولید کننده بایست حداکثر تلاش خویش را در رفع عیب خودرو نموده و با تمام توان و تکنولوژی سعی در به حداقل رساندن نارسایی ها نماید و به نظر می‌رسد که تشخیص این موضوع پس از ارجاع به کارشناسان خبره بر عهده دادگاه می‌باشد. اما در مواردی که عیب تولید آشکار شده است و خودرو ساز از طریق اعلان عمومی یا اعلام مشتریان و مصرف کنندگان فراخوان عمومی جهت مراجعه و رفع عیب می‌دهد،در صورت عدم مراجعه مبری از مسئولیت در صورت وقوع حادثه زیانبار می شود.این موضوع ‌در مورد اتومبیل های سواری پژو ۴۰۵ ساخت سال های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ به دلیل آتش سوزی های متعدد مشهود بود.لازم به ذکر است ذر این زمینه به نظر می‌رسد اعلان عموممی کارگشا نمی باشد و خودروساز بایست علاوه بر آن حتی­الامکان به تمامی مصرف کنندگان اعلام خطر و ضروریت مراجعه به شرکت را متذکر شود.

۳-۱-۲- مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولید در قبال اشخاص متضرر (نظریه خطر)

مسئولیت مدنی سازندگان خودرو را در قبال اشخاص ثالث مسلماًً تحت مسئولیت قراردادی نمی­ توان گنجاند.چرا که اساساً اصل نسبی بودن قراردادها این امکان را مگر در مواقع استثنایی فراهم نمی سازد که قرارداد و آثار آن به ثالث تسری یابد.لذا موضوع ضمان قهری و یا نظریه خطر در این باب مفتوح است.بدین معنا که مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولید در برابر سایر اشخاص را در ذیل کدام نظریه مسئولیت مدنی (ضمان قهری یا نظریه خطر)بایست جست و جو کرد؟در ضمان قهری همان گونه که بیان داشتیم تقصیر همواره بر خلاف اصل است و بایست عنصر تقصیر توسط مدعی اثبات و محرز گردد.از این رو زیان‌دیده بایست میان غیب تولیدی خودرو و زیان وارده رابطه سببیت را برقرار و بدین ترتیب مسئولیت مدنی خودرو ساز را اثبات نماید.

اما در نظریه ایجاد خطر تقصیر کارفرما یا تولیدکننده به دلیل ایجاد محیطی خطرناک مفروض است،و وی عوض سودی که از این کالای خطرناک می‌برد بایست خسارت آن را نیز متحمل شود.لذا با توجه ‌به این امر که اتومبیل نیز به دلیل سرعت بالا خطراتی را برای اشخاص ثالث ایجاد می‌کند و آمار تصادفات به ویژه در ایران مؤید این مطلب می‌باشد که اتومبیل ممکن است در زمره کالاهای خطرناک به شمار آورد.^[۷۴] این در حالی است که تحقیقات مرکز پژوهش مجلس سه عامل نیروی انسانی،جاده وکیفیت وسایل نقلیه را از عامل تصادفات جاده ای نام برده است.^[۷۵]

در اینجا ایمان، صبر و شکیبایی و مهربانی اساس سعادت قرار ‌می‌گیرد. نکته مهم در این آیه این است که خداوند خود به صبر و مهربانی توصیه نمی­کند بلکه از خود مسلمانان می­خواهد که مروّج بردباری و تحمل و مودّت در جامعه باشند و البته استفاده از واژه «تَواصَوا» که تنها چهار بار در قرآن به کار رفته است، نشان از اهمیت صبر و دشواری پذیرش تحمل برای انسان دارد (مکارم شیرازی،۱۳۷۴).

۲-۱-۵-۸- نشانگان صبر

با توجه به آیات قرآن و احادیث ‌می‌توان نشانه­ های افراد صبور را استنباط کرد. برخی از این ویژگی­ها عبارتند از:

۱-فرد صبور از اشتباهات و ظلم دیگران می­گذرد و اهل گذشت است. خداوند در آیه ۴۳ سوره شوری می­فرماید:

« کسی که صبر کند و ببخشد، کار بزرگی انجام داده است »

۲-فرد صبور، هنگام مشکلات خداوند را به یاد ‌می‌آورد:

« آن ها که هرگاه مصیبتی به ایشان می­رسد می­گویند: ما از آن خداییم و به سوی او بازمی­گردیم »(بقره، ۱۵۵).

۳-در موقعیت­های جهل و خشونت با حلم و مدارا برخورد می­ کند :

« هرگز نیکی و بدی در جهان یکسان نیست، همیشه بدی خلق را به بهترین عمل پاداش ده که همان کس که گویی با تو سر دشمنی است، دوست و خویش تو گردد. ‌به این مقام بلند کسی نمی­رسد جز ‌آنان که مقام صبر و ثبات یافته­اند صاحب حظّ بزرگی شدند » (فصلت، ۳۴ و ۳۵).

۴-افراد صبور در کارها مقاومت بیشتری دارند و هر فرد صبور، کار چندین غیرصبور را انجام می­دهد:

«اى پیامبر! مؤمنان را به جنگ (با دشمن) تشویق کن، هر گاه بیست نفر شکیبا از شما باشند بر دویست نفر غلبه مى کنند؛ و اگر صد نفر باشند بر هزار نفر از کسانى که کافر شدند پیروز مى گردند؛ چرا که آن ها گروهى هستند که نمى فهمند » ( انفال،۶۵).

۵-فرد صبور اگر به درستی انجام کاری ایمان داشته باشد، به گفته­های بی­اساس دیگران توجه نمی­کند:

«اگر به شما خیر و نیکی برسد آن ها را بد حال می‌کند ، و اگر بدی و ناخوشی برسد آن ها بدان شاد می‌شوند و اگر صبر کنید و پروا پیشه کنید نیرنگ آن ها هیچ زیانی به شما نمی رساند ، مسلّما خداوند به آنچه انجام می‌دهند ( از نظر علم و توان ) احاطه دارد» (آل­عمران،۱۲۰).

۶-در برابر زخم­زبان، تهمت و ناسزای افراد جاهل با بردباری برخورد می­ کند :

« و در برابر آنچه دشمنان می­گویند شکیبا باش و به­طرزی شایسته از آنان دوری گزین » (مزمل،۱۰).

۷-موقع دزدیده شدن، مفقود شدن یا از بین رفتن اموالش، برخوردی منطقی دارد :

«ما به طور حتم و بدون استثناء همگی شما را یا با خوف و یا گرسنگی و یا نقص اموال و جانها و میوه ها می آزمائیم ، و تو ای پیامبر صابران را بشارت ده » (بقره،۱۵۵).

۸-موقع از دست دادن شغل خود خویشتن­داری می­ کند و به خدا توکل می­ نماید (همان آیه).

۹-هنگام عبادت خداوند ‌بی‌حال نیست و می ­تواند مدت طولانی به عبادت بپردازد:

«همان پروردگار آسمان‌ها و زمین با هر چه میان آن ها است ، او را عبادت کن و در کار عبادتش شکیبا باش ، آیا همتائى براى او مى شناسى ؟» (مریم،۶۵).

«کسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شکیبا باش ما از تو جویاى روزى نیستیم ما به تو روزى مى‏دهیم و فرجام [نیک] براى پرهیزگارى است » (طه،۱۳۲).

۱۰-هنگام از دست دادن عزیزان بیش از حد بیتابی نمی­کند (آیه ۱۵۵ سوره بقره).

۱۱-هنگام بیماری، خویشتن­داری خود را از دست نمی­دهد:

«تنها این که روی های خود را ( برای عبادت ) به سوی مشرق و مغرب بگردانید نیکی نیست ، و لکن نیکی حقیقی ( ایمان و رفتار ) کسی است که به خداوند و روز آخرت و فرشتگان و کتاب ( آسمانی ) و پیامبران ایمان آورد ( به مبدأ و معاد و اصول اعتقادی میان آن دو ایمان آورد ) و مال خود را با آنکه آن را دوست ( و بدان نیاز ) دارد روی محبت خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان و سائلان و در ( راه آزادی ) بردگان بدهد و نماز را برپا دارد و زکات بپردازد ، و ( وفای ) وفاداران به پیمان خویش آن گاه که پیمان بندند و به ویژه ( استقامت ) شکیبایان در سختی مالی و ضرر جسمی و هنگام جهاد است. آن ها هستند که راست گفته اند و آن ها هستند که پرهیزکارند» (بقره،۱۷۷).

۱۲-هنگام فقر و تنگدستی، خویشتن­داری خود را حفظ می­ کند و جزع و بیتابی نمی­کند (آیه ۱۷۷ سوره بقره).

۱۳-در برابر نیازهای فیزیولوژیک، خودکنترلی بیشتری از خود نشان می­دهد:

«و ( به یاد آرید ) زمانی که گفتید: ای موسی ، ما هرگز بر یک رقم خوراک صبر نمی کنیم ، پس پروردگار خود را در حق ما بخوان تا برای ما از آنچه زمین می رویاند از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیازش بیرون آورد. موسی گفت: آیا شما به جای چیز بهتر چیز پست تر را می طلبید؟ ( حال که چنین است ) به شهری ( از شهرها ) فرود آیید که آنچه خواستید برای شما فراهم است. و ( مهر خواری بر پیشانی ، و خیمه ) ذلّت و نیاز بر آن ها زده شد و مستحقّ خشم خدا شدند. این ( خواری ) برای آن بود که آن ها همواره به نشانه های خدا کفر می ورزیدند و پیامبران خدا را به ناحق می کشتند و این ( کفر و پیامبرکشی ) به خاطر آن بود که نافرمانی کردند و پیوسته ( از حد خود ) تجاوز می نمودند» (بقره،۶۱).

۱۴- در موقعیت­های ترس و خوف، خویشتن­داری از خود نشان می­دهد (آیه۱۵۵ سوره بقره).

۱۵-در میدان جنگ شجاعتر از دیگران است :

« و چون با جالوت و سپاهیانش روبرو شدند گفتند: پروردگارا صبری به ما ده و قدمهایمان را استوار ساز و بر گروه کافران پیروزمان کن » (بقره،۲۵۰).

۱۶-در موقعیت­های تنش­زا می ­تواند خشم خود را کنترل کند :

«همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق ‌می‌کنند و خشم خود را فرو می­برند و از خطای مردم درمی­گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد » (آل­عمران،۱۳۴).

۲-۱-۵-۹- پیامدهای صبر

برخی از پیامدهای مهم صبر عبارتند از:

۱-بهره­ مندی از همراهی خداوند: منظور از همراهی خدا، کمک کردن پروردگار به انسان‌های صابر است، به­گونه ­ای که برخی از موانع که بر سر راه آنان است برطرف شود:

« صبر پیشه کنید زیرا خداوند با صابران است »(انفال،۴۶).

۲-افزایش توانمندی و قدرت مقابله:

«اگر صد نفر از شما صبور باشد بر دویست نفر و اگر هزار نفر صبور باشند بر دوهزار نفر به اذن خدا غالب خواهند شد » (انفال،۶۶).

۳-ایمنی در برابر خشم خداوند: نقل است که داوود نبی از خدا پرسید: «پروردگارا! پاداش انسان‌های غمزده­ای که به­خاطر خشنودی تو در برابر مصیبتها و ناگواری­ها صبر و مقاومت می­ کند چیست؟ خداوند فرمود: بر اندام چنین بنده صابر و مقاومی جامه امان و ایمنی از خشم و غضب خود می­پوشانم و هرگز این لباس را از پیکر وی جدا نخواهم ساخت »(امین­الدوله،۱۳۸۷).

۴-طولانی شدن عمر: داشتن مذهب و پایبندی به اعتقادات دینی به اعتقاد برخی از روانشناسان یکی از شرایط سلامت جسم و روان انسان است. امام علی (ع) می­­فرماید: «کسی که دوست دارد عمر طولانی داشته باشد باید قلب صبوری در برابر مصائب آماده کند.»

۳-۶ روایی و پایایی آزمون

روایی و پایایی از خصایصی هستند که برای مفید و مؤثر واقع شدن روش های جمع‌ آوری داده ها شرط اساسی به شمار می‌روند. روایی^[۳۲] اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است ، اشاره می‌کند و آزمونی دارای روایی است که برای اندازه گیری آنچه مورد نظر است، مناسب باشد (سیف، ۱۳۷۹) پایایی^[۳۳] یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه گیری است این مفهوم با این امر سرو کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد (سر مد و همکاران، ۱۳۷۹).

۳-۶-۱ روایی آزمون

روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می‌کند. آزمونی دارای روایی است که برای اندازه گیری آنچه مورد نظر است کافی و مناسب باشد. برای مثال در درس علوم تجربی سوم راهنمایی یک آزمون پیشرفت تحصیلی در صورتی یک آزمون روا است که محتوا و ‌هدف‌های‌ آن درس را به خوبی اندازه گیری کند و بجز پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی چیز دیگری را شامل نباشد (سیف، ۱۳۸۳). پرسشنامه فرسودگی شغلی شامل ۲۲ ماده است که جنبه‌های سه گانه فرسودگی شغلی: خستگی عاطفی، عدم موفقیت فردی و شخصیت زدایی را می سنجد )مسلش و جکسون، ۱۹۸۱) مسلش و جکسون برای تعیین روایی پرسشنامه از سه روش استفاده کرده‌اند که عبارتند از: محاسبه هبستگی (نمره افراد در پرسشنامه حاضر با نمره ای که فردی کاملا آشنا به فرد می‌داد)، محاسبه همبستگی ابعاد تجربه شغلی با فرسودگی شغلی و محاسبه همبستگی نمره افراد در این پرسشنامه و پیامدهای مختلفی که فرض شده است با فرسودگی مرتبط است.

۳-۶-۲ پایایی آزمون

پایایی یک ابزار اندازه گیری عمدتاًً به دقت نتایج حاصل از آن اشاره می‌کند. کاپلان و ساکوزوا^[۳۴](۲۰۰۱) گفته­اند” پایایی به دقت، اعتماد پذیری، ثبات، یا تکرار پذیری نتایج آزمون اشاره می‌کند” (سیف، ۱۳۸۳، ص ۴۴۸). قابلیت اعتماد یا پایایی یک ابزار عبارت است از درجه ثبات آن در اندازه گیری هر آنچه اندازه ‌می‌گیرد یعنی اینکه ابزار اندازه ­گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می­دهد.

پرسشنامه فرسودگی شغلی شامل ۲۲ ماده است که جنبه‌های سه گانه فرسودگی شغلی: خستگی عاطفی، عدم موفقیت فردی و شخصیت زدایی را می سنجد )مسلش و جکسون، ۱۹۸۱) مسلش و جکسون ضریب پایایی برای خستگی عاطفی ۹۰/۰ ، برای شخصیت زدایی ۷۹/۰ و برای موفقیت فردی ۷۱/۰ گزارش کرده‌اند.

‌اعتبار و پایایی این پرسشنامه برای اولین بار در ایران توسط فیلیان (۱۳۷۱) مورد تأیید قرار گرفته است. و ضریب پایایی آن با روش آلفای کرونباخ ۷۹/۰ برآورد شده است .همچنین بهنیا) ۱۳۷۹) ضریب پایایی این آزمون را با روش آلفای کرونباخ بین ۵۵/۰ الی ۸۷/ و بدری گرگوری بین ۷۵/۰ الی ۸۴/۰ محاسبه کرده‌اند. ‌بنابرین‏ پرسش نامه ی فرسودگی شغلی یک آزمون استاندارد است که اعتبار لازم برای سنجش میزان فرسودگی شغلی را دارد.

۳-۷ شیوه اجرا:

در این تحقیق پس از نمونه گیری و اختصاص آنان در دو گروه آزمایشی و کنترل، ابتدا پرسشنامه فرسایش شغلی به عنوان پیش آزمون برای هر دو گروه اجرا است. سپس متغییر مستقل یعنی آموزش کارگاهی تعهد سازمانی برای گروه آزمایش اجرا شد. مدت اجرای متغییر مستقل تحقیق برای کارمندان ۷ جلسه ۲ ساعته کارگاهی بود که به صورت ذیل است (محتوای کامل در فصل دوم آمده است):

جلسه اول) کلیات: تعریف، تاریخچه و اهمیت و ضرورت تعهد سازمان

جلسه دوم) نگرش­های تعهد سازمانی: ۱ – رضایت شغلی، ۲ – وابستگی شغلی و ۳ – تعهد سازمانی و جایگاه تعهد کارکنان در سازمان

جلسه سوم) دیدگاه هایی ‌در مورد کانونهای تعهدسازمانی: دیدگاه ریچرز و دیدگاه بکر و بیلینگس

جلسه چهارم) مدل­های تعهد سازمانی۱: ۱) مدل اریلی و چتمن و ۲) مدل می یر و آلن

جلسه پنجم) مدل­های تعهد سازمانی۲: ۱) مدل آنجل و پری ، ۲) مدل مایر و شورمن و ۳) مدل پنلی و گولد

جلسه ششم) نقش و تاثیر تعهد سازمانی در موفقیت و رضایت شغلی کارکنان

جلسه هفتم) جمع بندی دوره آموزش کارگاهی تعهد سازمانی

پس از اجرای دوره آموزشی (تعهد سازمانی) برای گروه ازمایش، پس آزمون فرسایش شغلی از هر دو گروه به عمل آمد. ‌بر اساس اطلاعات به دست آمده از نتایج این آزمون، نمرات دو گروه با یکدیگر مقایسه شد تا تعیین شود که آیا آموزش کارگاهی تعهد سازمانی بر میزان فرسایش شغلی کارکنان تاثیر گذار است یا خیر. یافته های حاصل در فصل چهار مورد تحلیل قرار گرفته است.

۳-۸ روش تجزیه و تحلیل داده ها:

به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پژوهش از شاخصه های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. تحلیل کلیه محاسبات این پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS20 انجام شده است.

شاخصه های آمار توصیفی:

از شاخصه های میانگین، انحراف معیار نمرات و جداول فراوانی برای توصیف داده ها استفاده شده است (و برای طبقه بندی داده ­ها و رسم جداول و نمودارها استفاده می­گردد).

شاخصه های آمار استنباطی:

قبل از بررسی فرضیه های اصلی پژوهش محققان دیگری با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ به بررسی همسانی درونی پرسش نامه های پژوهش پرداخته‌اند. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش و مقایسه گروه آزمایش و کنترل از تحلیل کواریانس از طریق نرم افزار spss استفاده می­ شود.

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده های آماری

۴-۱مقدمه

در این فصل به تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده و ارائۀ نتایج پژوهش بر اساس هدفها، فرضیه‌ها و سطح معناداری آماری پرداخته شده است. از آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها و ارائۀ نتایج پژوهش استفاده شده است. با بهره گرفتن از روش های آمار توصیفی می توان ویژگی­­های یک دسته از اطلاعات را به صورتی دقیق تعیین و بیان کرد. در پژوهش حاضر به توصیف نمونه آماری و داده های حاصل از اجرای متغیرهای پژوهش پرداخته شده است، بدین صورت که با شاخص­ های توصیفی (جداول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار) داده ها و خصوصیات جمعیت شناختی آزمودنی ها، خلاصه، تفسیر و گزارش شده است.

در این فصل به آزمون فرضیه های تحقیق و یافته های حاصل از آن پرداخته شده است.

۴-۲شاخصه­های آماری

۴-۲-۱ آمار توصیفی

در جدول ۱ـ۴ پراکندگی آزمودنی­ها در دو گروه آزمایش و کنترل برای مراحل پیش آزمون و پس آزمون فرسودگی شغلی نمایش داده شده است.

جدول ۴ـ ۱: فراوانی گروه ­های نمونه آزمایشی و کنترل

شاخص های آمار توصیفی

مراحل آزمون

فراوانی

فراوانی کل

آزمایش

کنترل

پیش آزمون

۱۵

۱۵

۳۰

پس آزمون

۱۵

۱۵

۳۰

در جدول ۴-۲ توصیف آماری نمرات پیش­آمون فرسودگی شغلی به تفکیک گروه ها آمده است.

جدول۴ـ۲: توصیف آماری نمرات مرحله پیش آزمون فرسودگی شغلی به تفکیک گروه آزمایش و کنترل

متغیرهای پژوهش

گروه

میانگین

انحراف استاندارد

تعداد

بیشترین

کمترین

ماده شانزدهم

هرکس حق دارد به اینکه شخصیت حقوقی او همه جا شناخته شود

ماده هفدهم

۱ -هیچکس نباید در زندگی خصوصی و خانواده و اقامتگاه یا مکاتبات مورد مداخلات خودسرانه (بدون مجوز) یا خلاف قانون قرارگیرد و همچنین شرافت و حیثیت او نباید مورد تعرض غیر قانونی واقع شود.

۲ -هر کس حق دارد در مقابل اینگونه مداخلات یا تعرض از حمایت قانون برخوردار شود.

ماده هجدهم

۱ -هر کس حق آزادی فکر، وجدان و مذهب دارد. این حق شامل آزادی داشتن یا قبول یک مذهب یا معتقدات به انتخاب خود، همچنین آزادی ابراز مذهب یا معتقدات خود، خواه به طور فردی یا جمعی، خواه به طورعلنی یا در خفا در عبادات و اجرای آداب و اعمال و تعلیمات مذهبی می‌باشد.

۲ -هیچکس نباید مورد اکراهی واقع شود که به آزادی او در داشتن یا قبول یک مذهب یا معتقدات به انتخاب خودش لطمه وارد آورد.

۳ -آزادی ابراز مذهب یا معتقدات را نمی توان تابع محدودیت هایی نمود مگر آنچه منحصراً بموجب قانون پیش‌بینی شده و برای حمایت از امنیت، نظم، سلامت یا اخلاق عمومی یا حقوق و آزادیهای اساسی دیگران ضرورت داشته باشد.

1. 1. – Briggs, Herbert H. “International law commission”. New. York: cornell university Press, 1965. p336. ↑

1. 1. – تی یا، وانک. جهان سوم و حقوق بین ­الملل، ترجمه محسن محبی، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوق بین ­الملل، ج۱ شماره۸، ۱۳۶۶، ص ۲۱۸٫ ↑

1. 1. – Rodolf. Bindschdler. “Treaties Reservations”. Inencyclo pedia of public internation law. Vol.7.p469. ↑

1. 1. – موسی­زاده،رضا. حقوق معاهدات بین ­الملل ، نشر میزان، چاپ دوم،زمستان ۸۳، ، ص ۱۰۱٫ ↑

1. 1. – Uninmitry Rule. ↑

1. 1. – The imtegrity of treaty. ↑

1. 1. – حبیب زاده، توکل. «جمهوری اسلامی ایران و حق شرط در معاهدات بین ­المللی حقوق بشر»، ‌فصل‌نامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) ، شماره ۲۴، زمستان ۱۳۸۳ ،ص ۲۷ . ↑

1. 1. – Briggs, Herbert H.ibid,p341. ↑

1. 1. – طاهری شمیرانی، صفت الله .«حق شرط در معاهدات»، مجله سیاست خارجی، سال سیزدهم، شماره یک، بهار ۱۳۸۷، ص ۱۳۳٫ ↑

   

1. 1. – اسماعیل تبار، احمد «،حق شرط در معاهدات بین‌المللی»،نامه مفید،ش ۱۸، ۱۳۷۸، صص۶۰-۶۱٫ ↑

1. 1. – صف الله طاهری شمیرانی، پیشین، ص ۱۳۵٫ ↑

1. 1. – پیشین، صص ۱۳۳-۱۳۲٫ ↑

1. 1. – “Vienna convention on the law of the ties between statacs and international organization or between international organization”. Un. Doc. A/Conf. 129,15,20 march 1986. ↑

1. 1. – ضیائی بیگدلی،محمد رضا.حقوق معاهدات بین ­الملل، ، کتابخانه گنج دانش، چاپ سوم، ۱۳۸۵، ص ۹۱٫ ↑

1. 1. – موسی­زاده،رضا.حقوق بین ­الملل عمومی ۱و۲، دفتر مطالعات سیاسی و بین ­المللی، چاپ دوم، ۱۳۷۸، ص ۱۵۴٫ ↑

1. 1. – عمادزاده، محمد کاظم .« حق شرط در معاهدات بین ­المللی»، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوق بین ­الملل، شماره۸، سال ۱۳۶۹،ص۲۰۲ ↑

1. 1. – محمدرضا ضیائی بیگدلی،پیشین، ص ۹۵٫ ↑

1. 1. – Year book International Law Commission., 190, 1966. ↑

1. 1. – رضا موسی­زاده،پیشین، ص ۱۵۵٫ ↑

1. 1. – محمدرضا ضیائی بیگدلی ،پیشین، ص ۹۶٫ ↑

1. 1. – P.M. Dupuy: Droit International public, Dalloz, 4e ed, 1998, p. 247 ↑

1. 1. ^– محمدرضا ضیائی بیگدلی، پیشین. ↑

1. 1. -یان، براون لی،« نظری اجمالی بر حقوق معاهدات»، ترجمه احمد قطینه، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوق بین ­المللی، ج.ا.ا،شماره۵ ، ۱۳۶۷، ص ۷٫ ↑

1. 1. -همان،، ص ۷٫ ↑

1. 1. – رضا موسی زاده، پیشین، ص ۱۵۷٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۱۵۸٫ ↑

1. 1. – توکل، حبیب زاده، پیشین، ص۲٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۳٫ ↑

1. 1. – ، مصفا،نسرین. کنوانسیون حقوق کودک و بهره ­وری از آن در حقوق داخل ایران ، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ۱۳۸۳، ص ۸۰٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۸۱٫ ↑

1. 1. -همان، ص ۸۲٫ ↑

1. 1. – توکل حبیب زاده، پیشین، ص ۴٫ ↑

1. 1. – POMME DE MIRIMONDE, ALBERT: “Les traits impaefaits- Les reserves dans Les. Traits internationaux” These, paris 1920 p.17.به نقل از محمدکاظم عمادزاده، پیشین، ص ۲۰۶٫ ↑

1. 1. – محمدرضا ضیائی بیگدلی، پیشین، ص ۹۸٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۹۹٫ ↑

1. 1. -عنایت، سید حسین .« تنظیم معاهدات بین ­المللی در حقوق کنونی ایران»، دفتر خدمات حقوقی بین ­المللی ج.ا.ا، ۱۳۷۰، ص۱۲۷٫ ↑

1. 1. – محمدرضا ضیائی بیگدلی، پیشین، ص ۹۹٫ ↑

1. 1. – همان. ↑

1. 1. – آقایی، بهمن. فرهنگ حقوقی بهمن، کتابخانه گنج دانش، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۵، ص ۱۰۵۱٫ ↑

1. 1. – ضیائی بیگدلی، محمدرضا. حقوق بین ­الملل عمومی، کتابخانه گنج دانش، تهران، چاپ بیست و نهم، ۱۳۸۶، ص ۹۶٫ ↑

1. 1. – همان، ص ۹۷٫ ↑

1. 1. – عسکری، پوریا. حق شرط بر معاهدات حقوق بشری، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ اول، ۱۳۹۰، ص ۴۴٫ ↑

1. 1. – روسو،شارل.حقوق بین ­الملل عمومی، ، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۷، ص ۳۹٫به نقل از پوریا عسگری، همان منبع، ص ۴۵ ↑

1. 1. – موسی زاده، رضا.حقوق معاهدات بین ­المللی، ، نشر دادگستر، ۱۳۷۷، ص ۵۱٫ ↑

1. 1. – ربه­کا والاس .حقوق بین ­الملل عمومی ، ترجمه محمد شریف­، نشر نی، ۱۳۷۸، ص ۳۱۷٫به نقل از پوریا عسگری، همان، ص ۴۵٫ ↑

1. 1. – تقی­زاده انصاری ، مصطفی.ترمینولوژی حقوق بین ­الملل، انتشارات دادگر، ۱۳۸۳، ص ۱۴۷٫ ↑

1. 1. – Jake Donnely ,ibid,. P 25. ↑

1. 1. – آنتونیو کسسه.حقوق بین ­الملل در جهانی نامتحد، ترجمۀ مرتضی کلانتریان، نشر آگه، ۱۳۷۰، ص ۳۲۶٫به نقل از پوریا عسکری، پیشین، ص ۴۶٫ ↑

1. 1. – ساعد وکیل، امیر. عسکری ، پوریا.نسل سوم حقوق بشر، حقوق همبستگی، انتشارات مجد، ۱۳۸۳، ص ۳۸٫ ↑

1. 1. – “The Effect of Reservation on the Entry into force of the American Convention on Human Rights (Arts 74 and 75”. Advisory Opinion Doc. 2/82 of 24 September 1982, Inter American Conrt of Human Right, (1982) Series A, No. 2, Para 30;به نقل از پوریا عسکری، پیشین، ص ۴۸٫ ↑

1. 1. – General comment No 24 (52), Un Doc .ccPR/C/21/Rev,1/1996,para.17. ↑

1. 1. – General comment No 24 (52), Ibid ↑

1. 1. – Judge Weeramantry ↑

1. 1. – سید فاطمی،سید محمد قاری.« معاهدات حقوق بشری فضایی متفاوت»،.مجله حقوقی،دفتر خدمات حقوقی بین امللی ج.ا.ا، شماره ۲۸، ۱۳۸۲،ص ۱۲٫ ↑

1. 1. – “Succession of states in Respect of International Human Rights Treaties” ↑

1. 1. – IcJ Reports (1996). Vol.II,P.653. ↑

1. 1. – Genocide ↑

1. 1. – Ibid.,p.655. ↑

1. 1. – Mattew Craven ↑

عملکرد یکی از مهمترین فرایند های راهبردی است که ضمن ارتقای ‌پاسخ‌گویی‌ ، میزان تحقق اهداف و برنامه های هر سازمان را مشخص می‌سازد . به عبارت دیگر اگر نتوان چیزی را اندازه گیری کرد ، نمی توان آن را مدیریت کرد . آن چه اندازه گیری شود ، انجام شدنی نیز هست . مطمئناً تا زمانی که وضعیت موجود عملکرد را ندانیم ، نمی توانیم عملکرد را بهبود بخشیم ( ملکی ، ۱۳۸۸ ، ص۴۴) . هر چند رسالت اصلی هر الگوی ارزیابی عملکرد ، تعیین کارایی و اثر بخشی سازمان مورد ارزیابی است ، ولی تعیین نقاط قوت و ضعف سازمان را نیز داشته و راه کارهایی برای رفع نقاط ضعف احتمالی موجود ارائه دهد . به طور کلی ، ارزیابی عملکرد ، به فرایند سنجش و اندازه گیری عملکرد دستگاه‌ها در دوره های مشخص ، به گونه ای که انتظارات و شاخص های مورد قضاوت برای دستگاه ارزیابی شونده شفاف و از قبل به آن ابلاغ شده باشد اطلاق می‌گردد ( شیخ زاده ، ۱۳۸۸ ، ص ۶۴) . از جمله اقداماتی که موجب بهبود عملکرد اثر بخشی سازمانی می شود ، تدوین و اجرای برنامه ارزیابی عملکرد مالی و بازار است .

عملکرد به معنی رفتارها و نتایج می‌باشد . رفتارها نه تنها ابزارهایی جهت رسیدن به نتایج نیستند بلکه به نوبه خود پیامد هایی می‌باشند که از محصول فعالیت ذهنی و فیزیکی که در انجام وظایف به کار رفته ، گرفته شده و می توان آن ها را جدا از نتایج دانست ( آرمسترانگ ، ۱۹۹۸ ، ص ۲۴۱ ) .

عملکرد در لغت یعنی حالت یا کیفیت کار کرد .عملکرد نتایج قابل اندازه گیری ، تصمیمات و اقدامات سازمانی است که نشان دهنده میزان موفقیت و دستاوردهای کسب شده است . هزینه ها بخش محوری از عملکرد محسوب می‌شوند، در عین حال عملکرد تقریباً هر هدف رقابتی و تعالی غیر عادی نظیر قابلیت اطمینان ، انعطاف پذیری ،کیفیت و سرعت را نیز در بر می‌گیرد ( بیاضی ، ۱۳۸۸ ،ص۲ ) .

۲-۲-۱) سیر تاریخی مطالعه تفکر مبتنی بر عملکرد

سابقه مطالعه عملکرد در شکل ابتدایی و اولیه آن به گذشته های بسیار دور باز می‌گردد . در واقع از همان زمانی که انسان زندگی گروهی را آغاز و پدیده تقسیم کار را در شکل بسیار ابتدایی بین اعضاء مقدر داشته است ، به گونه ای که افراد موفق نسبت به دریافت پاداش و احتمالاً ترفیع مقام نائل می شدند . این شیوه بر اساس قضاوت های ذهنی و شخصی مسئولان صورت می گرفت ، که به صورت کلی و در غالب عباراتی همچون خوب و بد بیان می شد . همگام با گذر زمان و پیچیده تر شدن وظایف و مشخص شدن هر چه بیشتر انتظارات و خواسته ها ، عملکرد و ارزیابی آن در جهت تطابق و هماهنگی مسیر رشد و تکامل خود را پیمود . اما نظام عملکرد و ارزیابی آن به صورت گسترده چه در سطح فردی و چه در سطح سازمانی از سال ۱۸۰۰ میلادی در اسکاتلند توسط اون^[۷] در صنعت نساجی مطرح شد ( صمدی ، ۱۳۸۲، ص ۳۲ ) . استفاده از چوب در رنگ سفید نماد عملکرد عالی ، رنگ زرد نماد عملکرد خوب ، رنگ آبی نماد عملکرد متوسط و رنگ سیاه نماد عملکرد بسیار بد در خصوص کارایی و عملکرد فرد و نهایتاًً سازمان مورد استفاده قرار می گرفته است . فرایند عملکرد و ارزیابی آن در سال‌های اخیر نسبت به گذشته آن به مراتب راه تکامل و پیشرفت را پیموده است ، در واقع همگام و همسو با توسعه و تکامل اندیشه‌های مدیریت در قالب مکاتب مدیریت ، فرایند ، ماهیت و کارآمدی آن نیز توسعه پیدا ‌کرده‌است .مدیریت کلاسیک با انتشار کتاب مدیریت علمی تیلور ^[۸] در سال ۱۹۱۱ میلادی به وجود آمد . او اولین کسی بود که انسان را در هنگام کار مورد مطالعه قرار داد . هدف کلی تیلور ، افزایش کارایی و بازدهی کار از طریق ازدیاد سطح تولید با کاهش هزینه بود . به همین دلیل وی در صدد ایجاد نظامی بود که کار کارگران را اندازه گیری کند ( طبرسا ، ۱۳۸۷ ،ص ۲۰۴) .

۲-۲-۲ ) ابعاد عملکرد سازمانی

در این تحقیق عملکرد از دو بعد مالی و بازار مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است .

عملکرد مالی

عملکرد مالی واحد تجاری در بر گیرنده بازده حاصل از منابع تحت کنترل واحد تجاری است . اطلاعات درباره عملکرد مالی در صورت سود و زیان و ترازنامه ارائه می شود (بختیاری ، ۱۳۸۵ ،ص ۵۹) . در این تحقیق عملکرد مالی اندازه گیری می شود. دارایی عبارت است از حقوق نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راه های دستیابی مشروع به آن منافع که در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل واحد تجاری درآمده است . دارایی در علم حسابداری عبارت است از کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشد . دارایی های یک واحد ممکن است پدیده‌های عینی و مشهود باشند ، مثل زمین ،ساختمان ،موجودی نقدی و موجودی کالا ، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت مثل سرقفلی ‌و مطالبات از اشخاص . دارایی ها عرفاً از نظر ارائه در ترازنامه به ‌گروه‌های متمایزی تقسیم می‌شوند. دو گروه که مورد استفاده بیشتری دارند عبارتند از دارایی های جاری و دارایی های ثابت ، دارایی یکی از عناصر حسابداری است که نشان دهنده وضعیت مالی شرکت است (بختیاری ،۱۳۸۵،ص ۶۲) .

سود حسابداری عبارت از درآمدها منهای هزینه ها می‌باشد. در طول یک سال مالی شرکت با توجه به فعالیت هایی که انجام می‌دهد ، در آمد تحصیل می‌کند . از طرفی شرکت برای تولید محصولات و ارائه خدمات مبالغی هزینه متحمل می شود . در پایان سال مالی به منظور تعیین عملکرد شرکت ، درآمدها و هزینه های مربوط با هم مطابقت داده می‌شوند تا معلوم شود که شرکت در سال مالی مذکور چقدر سود به دست آورده است ‌بنابرین‏ سود می‌تواند روشی برای ارزیابی عملکرد شرکت باشد (جهانخانی ، ۱۳۸۴،ص۳۲) .