تغییرات نوروشیمیایی (احتمالا دوپامین) که در جریان هر عمل لذت‌بخش آزاد می‌شود ثابت می‌کند که آن عمل قابلیت آن را دارد که به صورت عادت درآید. ‌در مورد اینترنت هم وضع به همین صورت است. این حالت ‌در مورد کسانی که رفتارهای تکانه‌ای دارند بیشتر است. به نظر می‌رسد این فعالیت‌ها توان بالقوه ای برای ایجاد سوء مصرف نیز دارند.

دسترسی آسان به خرید و فروش، قماربازی و. .. به کاربران این فرصت را می‌دهد که زمان بسیار زیادی را بدون مهار و کنترل صرف اینترنت کنند. در نتیجه اگر انسان ‌در مورد این مسأله دخالتی نکند احتمال بروز رفتار تکانه ای به همراه سوء مصرف یا به تنهایی در این زمینه‌ها وجود دارد.

چنانچه در مطالعات مشاهده شده در افراد با این اختلال ۵ ویژگی تکانه ای بودن گزارش شده :

    1. صمیمیت افراطی (Intense Intimacy)

    1. مهار نکردن (Disinhibition)

    1. رعایت نکردن حد ومرزها (Loss of Boundaries)

    1. احساس بی زمانی (Timelessness)

  1. احساس خارج از کنترل بودن (Feeling out of Control)

در زمینه اختلال کنترل تکانه در رابطه با اینترنت دو نوع نگرش وجود دارد:

نگرش اول حاکی از آن است که اینترنت خود باعث ایجاد الگوی تکانه ای در کاربران می‌شود. و نگرش دوم بیان می‌کند، فرد مستعد رفتار تکانه ای است که این گرایش به وسیله اینترنت تشدید می‌شود. (۵)

دلیل دیگر مخالفت با اعتیاد آور بودن اینترنت این بود که به عقیده برخی همچون (Levy، ۱۹۹۶)، چون اینترنت تکنولوژی بسیار پیشرفته ای است و اغلب در جامعه فواید بسیاری دارد ‌بنابرین‏ نباید به عنوان ” عامل اعتیاد آور” از آن انتقاد کرد. اینترنت توانایی‌های بالقوه ای برای تحقیقات، ایجاد شغل و تجارت دارد و دسترسی به کتابخانه‌های بین‌المللی و برنامه ریزی برای جهانگردی را تسهیل می‌کند.

اگر چه کتابهایی ‌در مورد فواید کاربردی اینترنت از لحاظ روانشناسی در زندگی روزمره نوشته شده، در مقایسه به مسأله ” وابستگی به اینترنت “(Dependency) کمتر پرداخته شده است. (۷)

‌بنابرین‏ کسانی که اصطلاح اعتیاد را به نوعی وابستگی فیزیولوژیک بین یک شخص و یک محرک که معمولا نوعی مواد است، اطلاق می‌کند مانند ( Daivis، ۲۰۰۱ ) اصطلاح ” استفاده مرضی از اینترنت ” را مناسبتر از اصطلاحات دیگر یافته اند. (۱۱)

چنانچه در بین معیارهای DSM – IV – TR (2000) هم این اصطلاح در گروه استفاده مرضی یا سوء مصرف مواد طبقه بندی نشده است.

اما گروهی دیگر آن را نوعی ” اعتیاد رفتاری “(Behavioral addiction) می‌دانند مانند اعتیاد به قماربازی، پرخوری، تماشای اجباری تلویزیون و مانند آن. در اینجا فرد نه به ماده، بلکه به آنچه که در رایانه انجام می‌دهد یا به احساسی که در هنگام کار با آن به او دست می‌دهد معتاد می‌شود. (۳)

به طوری که طبق نتایج تحقیقات طرفداران این دیدگاه تعداد زیادی از معتادان به اینترنت معیارهای اصلی اعتیاد را دارند. این معیارها عبارتند از :

  1. برجستگی(Salience) :

وقتی مهمترین فعالیت شخصی، عمل خاصی باشد به طوری که بر تفکر، رفتار و اعمال فرد تاثیر بگذارد، این امر رخ می‌دهد. طبق تحقیقات Fabian و همکاران در سال ۲۰۰۱ ۹۲% معتادان به اینترنت در تحقیق او دنیا را بدون اینترنت خالی و پوچ می‌دانند و ۷۷% جالب ترین فعالیت روزانه خود را کار با اینترنت بیان کردند.

  1. تغییر خلق (Mood modification) :

احساس سرخوشی و هیجان ضمن اشتغال به فعالیتی معین به تغییر خود تعبیر می‌شود. در این حالت ترشح دوپامین از مرکز لذت در مغز افزایش پیدا می‌کند. طبق تحقیقات Fabian و همکاران در سال ۲۰۰۱، ۹۲% از کسانی که اختلال اعتیاد به اینترنت ‌داشته‌اند دارای این ویژگی بودند.

  1. تحمل (Tolerance) :

‌در مورد اعتیاد به اینترنت ” تحمل ” پروسه ای است که طی آن معتاد احساس می‌کند برای داشتن احساس بهتر نیاز به زمان بیشتری برای ماندن در اینترنت دارد. (Griffiths، ۲۰۰۰ ) مانند الکلی هایی که پس از مدتی نیاز به مقدار بیشتری الکل دارند تااحساس بهتری داشته باشند. طبق تحقیقات Youngدر سال ۱۹۹۶معتادان ۸ برابر بیشتر از کاربران عادی از اینترنت استفاده می‌کنند. طبق تحقیق Green field در سال ۱۹۹۹، تحمل در ۵۸% از معتادان به اینترنت وجود دارد.

  1. نشانه های کناره گیری (Withdrawal symptoms):

معتادان به اینترنت وقتی به اینترنت وصل نیستند نشانه های ترک را که شامل : عصبی بودن، پرخاشگری، بی قراری می‌شود، دارند. Seeman و همکاران در سال ۲۰۰۰، Bai و همکاران در سال ۲۰۰۱ ، ۸۲% از معتادان وقتی در حال استفاده از اینترنت هستند، با قطع ان، پرخاشگری می‌کنند و ۸۱% اگر سرعت اتصال آن ها به اینترنت کم باشد ” عصبی” می‌شوند. ( Fabian و همکاران، ۲۰۰۱ )

  1. تعارض (Conflict) :

به علت استفاده از اینترنت، معتادان به اینترنت سطح اضطراب بالایی در روابط خانوادگی، شغلی، زندگی اجتماعی دارند ( Griffiths، ۲۰۰۰ ) در مطالعات Fabian و همکاران گزارش شده ۴۳% معتادان بعد از خارج شدن از اینترنت احساس گناه و افسردگی می‌کنند و ۷۱% آن ها اگر در حین استفاده از اینترنت کسی مزاحم کارشان شود، تند خو و پرخاشگر می‌شوند.

  1. عود(Relaps) :

Hirschman در سال ۱۹۹۲، علت عود را پابرجابودن مشکل عاطفی زمینه ای که به معتاد شدن فرد کمک کرده می‌داند. Young در سال ۱۹۹۶ بیان می‌کند، ۴۶% معتادان تلاش ناموفق برای قطع استفاده از اینترنت ‌داشته‌اند. Greenfield بیان می‌کند ۶۸% از معتادان مطالعه او عود ‌داشته‌اند.

young در سال ۱۹۹۹ سه معیار دیگر ‌به این معیارها اضافه کرده که شامل :

  1. پیشرفت (Progression) :

چنانچه در وابستگی به مواد فرد ابتدا از موادی که کمتر اعتیادآور است مانند تنباکو شروع می‌کند و بعد به داروهای اعتیاد آور مانند کوکائین روی می آورد، معتادان به اینترنت هم ابتدا در قسمت‌هایی از اینترنت که طبق تحقیقات ریسک اعتیاد آن ها کمتر است مانند انواع سایت‌ها و پروتکل ها و پستهای الکترونیک شروع می‌کنند و کم کم در قسمت‌هایی که بیشتر با فعالیت‌های شخصی آن ها در ارتباط است مانند ‌گروه‌های جدید، Multi – user Domains (MUD) و اتاقهای گپ که اعتیاد آورترند به فعالیت بیشتری می پردازند.

  1. انکار(Denial):

معتادان به اینترنت اغلب به مشکل خود آگاهی ندارند و آن را به عنوان اختلال در نظر نمی‌گیرند بلکه اغلب با بیان عباراتی چون « کسی به ماشین معتاد نمی‌شود » یا « آن قسمتی از شغل من است » آن را توجیه می‌کنند.

  1. ادامه فعالیت علی‌رغم نتایج آن (‍Continued Use Despite Consequences) :

اعتیاد به اینترنت اغلب در روابط شخصی، تحصیلی و شغل افراد، اثر سوء می‌گذارد اما معتادان علی‌رغم این مشکلات به رفتار خود ادامه می‌دهند. (۱۱)

بطو کلی رایج ترین اصطلاح برای این اختلال، “اعتیاد به اینترنت” (Internet Addiction) است که نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت ایجاد می‌کند و با ویژگی‌های زیر تعیین می‌شود:

    1. هزینه روزافزون برای اینترنت و موضوعات مربوط به آن

    1. احساس هیجانی ناخوشایند (مثل اضطراب، افسردگی و مانند آن در زمانی که فرد در تماس با اینترنت نیست).

    1. قابلیت تحمل و عادت کردن به اثرات در اینترنت بودن

  1. انکار رفتارهای مشکل زا (۳)

علائم و نشانه ها

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...