دانلود متن کامل پایان نامه ارشد – گفتار دوم:کارکردهای منفی رسانه ها وتاثیر آن ها درتغییر ارزش ها وهنجارهای جامعه – پایان نامه های کارشناسی ارشد |
با نفوذ و گسترش شبه ارزشهای فرهنگ غربی ازطریق رسانه های غربی بعد از سال ۱۳۷۰ «بدحجابی» تنها یکی از مظاهر سطحی تغییر ارزشها از فرامادی به مادی است که در نتیجه توسعه ناموزون و نامتوازن نمایان گردیده است. مسأله مدرنیزاسیون و توسعه و تهاجم فرهنگی یا اشاعه و نفوذ فرهنگ غرب، مسألهای است که اساساً کشورهای جهان سوم از جمله ایران را با یک نوع پارادوکس و مواجه نموده است.[۱۳۴]و بدون پویایی و بالندگی فرهنگ بومی، استحاله ارزشی در همه عرصههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رخ خواهد داد که برای مثال در زمینه ارزشهای فرهنگی مرتبط با ارزش حجب و عفاف؛ ظاهرگرایی بهجای محتواگرایی، زیبایی چهره بهجای زیبایی اندیشه، تناسب اندام به جای تناسب شخصیت، مصرفگرایی و تجملگرایی به جای قناعت و ساده زیستی، سبکسری و جلفگری به جای متانت و وزانت، برهنگی و بیمبالاتی جسمی و جنسی به جای حجب و حیا و حرمت جسم و جنسیت و ارزش و هنجار میگردد بنابرین مسأله حجاب از جمله آسیبهای اجتماعی است که در سطح و لایههای ظاهری جامعه نمایان میشود و میتواند برای متفکرین اجتماعی، علامت و نمادی از آسیبهای اجتماعی در عمق و لایههای زیرین و پنهان جامعه باشد که توسعه سریع، برونزا و ناموزون و تغییرات ارزشی حاصل از آن یکی از عوامل عمده آن میباشد.[۱۳۵]
تعارض فرهنگی در سطح جامعه ما در زمینه پوشش و حفظ حجاب و عفاف محرز است و زمینه ها و برخی از شکل های عمده آن بیان شد . وجود تعارض فرهنگی یکی از منابع تهدید فرهنگی نسبت به نظام جمهوری اسلامی است ، زیرا عملکرد ضروری خرده نظام فرهنگی جامعه ـ که حفظ الگوهای فرهنگی و اجتماعی کردن نسل جدید است ـ تحقق نمی یابد . در نتیجه برآورده نشدن این کارکرد اساسی ، خرده نظامهای دیگر نیز ناتوان از ایفای کارکرد خود خواهند بود.
گفتار دوم:کارکردهای منفی رسانه ها وتاثیر آن ها در تغییر ارزش ها وهنجارهای جامعه
در این نوشتاربرخی از کارکردهای منفی رسانه ها بیان میگردد و در پایان در جهت تقویت کارکردهای مثبت رسانه های جمعی در پیشگیری از انحرافات اجتماعی مانند بد حجابی پیشنهاداتی ارائه خواهد شد.
وسایل ارتباط جمعی می توانند در ارائه و عرضه انحرافات اجتماعی، کارکردهای منفی و اثرات مخربی را برای جامعه داشته باشند که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود:
بنداول:.تحدید مفهوم جرم
رسانه ها تأثیر بسزایی بر تصویر کلی از جرم در جامعه دارند تا آنجا که تصـورات و پنـدارههای موجود درباره جرم عمدتاًً محصول رسانههاست. رسانه ها معمولاً جرم را در قالب نوعی جرم خیابانی معرفی می کنند، مفهومی که با ایجاد رعب و وحشت در میان افراد جامعه گره خورده است و خشونت رکن عمده آن می باشد. بدین ترتیب جرائم دیگری مانند عدم رعایت حجاب شرعی،قاچاق ،واردات ،توزیع البسه های ممنوعه و … کمتر مطرح می شود.
بنددوم:.ایجاد امواج جرم
رسانه ها اغلب جرم را در قالب موجهایی برجسته و متمایز و به تعبیر نویسندگان، امواج جرم به تصویر میکشند، بدین شکل که با ارائه گزارشهای مکرر از ارتکاب برخی اشکال خاص جرم شامل جرم خیابانی مانند ضرب و شتم، تجاوز به عنف و قتل، موجب می شوند که توجه افکار عمومی با شدت بیشتری، به این دسته از جرائم جلب شود. نکته جالب توجه آن است که برای تحقق مفهوم امواج جرم، ضرورتی وجود ندارد که موارد وقوع یک رفتار مجرمانه در عمل نیز افزایش داشته باشد، بلکه کافی است که در افکار عمومی این تلقی ایجاد شود که این موارد با شدتی توجه برانگیز رو به فزونی است[۱۳۶].
بندسوم:.عادی سازی هنجارشکنی
تا زمانی که ناهنجاری همچون بدحجابی وعدم رعایت حجاب شرعی در نظر کنشگران اجتماعی، امری زشت و غیر منطقی جلوه کند، میزان ارتکاب انحراف اجتماعی و خروج از هنجارهای اجتماعی کاهش خواهد یافت. انعکاس کجرویهای اجتماعی در رسانه ها در کاهش نفرت از انحرافات و عادی شدن نابهنجاری در جامعه تأثیر بسزایی دارد، زیرا فرد ضمن اطلاع از نقض هنجارها توسط رسانه ها، درمییابد که هنجارهای اجتماعی که به نظر وی غیرقابل تخطی بودند، قابل شکستن و تخلف هستند، لذا انگیزه ارتکاب جرم در فرد تقویت می شود و این یکی از کارکردهای منفی بیان کجرویها و انحرافات اجتماعی در رسانه ها است. به طور نمونه دختر شهرستانی که از پدیده بدحجابی اطلاع چندانی ندارد، با شنیدن یا دیدن خبرمربوط به بدحجابی متـوجه میشـود که این کـار میتـواند یکی از راه های رهایی او از برخی مشکلات وتضادهای اجتماعی باشد و هنگامی که در کانون اجتماع، احساس ناامیدی و سرخوردگی و خلأ عاطفی به او دست می دهد، ممکن است همان راهی را برگزیند که برخی دختران برای رهایی از آن ها انتخاب کرده بودند.
بندچهارم:.اشاعه فحشا و بی بندوباری
یکی از کارکردهای رسانه های جمعی، مفهوم سازی و به تبع آن، شکل دادن به هنجارهای مناسب با آن مفهوم می باشد. براین اساس ارائه تصاویر مستهجن و مبتذل و خلاف عفت عمومی از طریق رسانه های جمعی و نگارش متون خلاف اخلاق و پورنوگرافی میتواند منجر به گسترش جرائم به ویژه از نوع جرائم جنسی واخلاق جنسی همچون کم پوشی یابه تعبیری شل پوشی گردد.
قرآن کریم در مورد خطر اشاعه زشتیها در جامعه اسلامی هشدار داده و میفرماید: «ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فی الذین امنوا لهم عذاب الیم فی الدنیا و الاخره و الله یعلم و انتم لا تعلمون» «کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آن ها در دنیا و آخرت است و خداوند میداند و شما نمیدانید.»
گسترش فحشا در این آیه شریفه مورد مذمت قرار گرفته است، البته در قرآن کریم، واژه فحشا در خصوص انحرافات جنسی استفاده شده است، اما از نظر مفهوم لغوی، «فحشا» به معنی هر گونه رفتار و گفتاری است که زشتی آن بزرگ باشد.
پس از دیدگاه و منطق قرآن، بازگو کردن زشتیها و ترویج و ارائه آن ها، مورد نهی قرار گرفته است، زیرا موجب آشکار سازی زشتیها و برملاکردن آن ها می شود.
امام رضا(ع) میفرمایند: «المذیع بالسیئه مخذول و المستتر بالسیئه مغفور له» «آن کس که گناه را نشر دهد، مطرود است و آن کس که گناه را پنهان میدارد، مشمول آمرزش الهی است.
پیامبر اسلام (ص) میفرمایند:«من اذاغ فاحشه کان کمبتدئها» « کسی که کار زشتی را نشر دهد، همانند کسی است که آن را در آغاز انجام داده است[۱۳۷].رسانه ها به شدت نمایانگر وضعیت خاص کلان شهرهاست؛ به این معنا که با ارائه مدلهایى از آرایش، پوشش، رابطه و نوع سلوک که مخصوص مناطق و گروهى خاص از کلان شهرهاست، در عمل مهمترین عامل انتقال این فرهنگ به شهرهاى کوچک و روستاها تبدیل مىشود و هنجارهاى قشرى خاص را به مناطق دیگر توسعه مىدهد.[۱۳۸]
بندپنجم:. تضعیف اعتماد اجتماعی
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1401-09-25] [ 12:39:00 ق.ظ ]
|