فصل سوم:

روش تحقیق

۳-۱ مقدمه

این تحقیق سعی بر آن دارد تا تأثیر سودآوری و پراکندگی مالکیت بر میزان افشای اختیاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دهد. در این فصل بر مبنای استدلال های قیاسی حاصل ‌از تئوری‏ها و فرضیه های عنوان شده در فصل قبل، فرضیه‌ها و متغیرهای تحقیق و روش های آزمون فرضیه ها تشریح می‏ شود. همچنین در این فصل ‌در مورد روش تحقیق، انتخاب دوره زمانی تحقیق و ‌قلمرو ‌آن، جامعه و نمونه آماری تحقیق و معیارهای انتخاب شرکت‌های نمونه، روش‌های گرد آوری اطلاعات و سایر موضوعات مرتبط با روش شناسی تحقیق بحث خواهد شد.

۳-۲ روش تحقیق

در هر تحقیق ابتدا باید ماهیت، اهداف و دامنه آن مشخص شود تا بتوان با بهره گرفتن از قواعد و ابزار و از راه­های معتبر به واقعیت­ها دست یافت. فرایند تحقیق، فرآیندی است که طی آن محقق می­ کوشد با پردازش علمی و منظم داده ­ها، فرضیه ­های خود را به بوته آزمایش بگذارد. روش تحقیق حاضرتوصیفی و از نوع همبستگی است. توصیفی بودن تحقیق ‌به این دلیل است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده ­های مورد بررسی وبرای شناخت بیشتر شرایط موجود ‌می‌باشد ، همبستگی بودن تحقیق ‌به این دلیل است­که در این تحقیق رابطه بین متغیرها مدنظر است. تحقیق حاضر به بررسی روابط بین متغیرها پرداخته و در پی تأیید یا عدم تأیید این رابطه در شرایط کنونی بر اساس داده ­های تاریخی ‌می‌باشد. در این تحقیق از روش آرشیوی برای جمع‌ آوری اطلاعات استفاده شد. روش مورد نظر برای بررسی همبستگی بین متغیرها، رگرسیون ‌می‌باشد. در روش تحلیل رگرسیون رابطه میان متغیرها ‌بر اساس هدف تحقیق تحلیل می­گردد. این تحقیق دارای یک متغیر وابسته و چند متغیر مستقل می‌باشد که میزان اثر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق آزمون­های رگرسیون برازش می‏ شود

۳-۳ فرضیه های تحقیق و مبانی نظری آن

بر اساس تئوری اثباتی و تئوری نمایندگی عواملی مانند ساختار مالکیتی (تمرکز مالکیت، مالکیت مدیریتی و مالکیت خارجی)، اهرم مالی، سودآوری و اندازه شرکت می‌توانند تفاوت در میزان افشای اختیاری شرکت ها را تشریح نمایند. طبق اظهارت فاما و جنسن (۱۹۸۳)، جدایی مالکیت و کنترل از یکدیگر و ایجاد تضاد منافع میان مالکیت و مدیریت هزینه هایی را در پی دارد که تحت عنوان هزینه های نمایندگی نامیده می‌شوند. در این میان افشا می‌تواند به عنوان علامتی از سوی مدیران مبنی بر حرکت آن ها در راستای منافع مالکان باشد. با توجه به اینکه سطح تضاد منافع میان مالکیت و مدیریت و همچنین رفتارهای فرصت طلبانه مدیریت در شرکت هایی که تعداد سهام‌داران آن ها زیاد است، بالا می‌باشد، از این رو انتظار می رود این شرکت ها نسبت به شرکت هایی که از مالکیت متمرکزتر برخوردار هستند افشای بیشتری داشته باشند. ‌بنابرین‏ ما انتظار داریم میزان پراکندگی مالکیت اثر قابل ملاحظه ای بر میزان محتوای اطلاعاتی افشای اختیاری شرکت‌ها داشته باشد. از این رو، اولین فرضیه این تحقیق را می توان به صورت زیر تدوین کرد:

فرضیه اول: میان میزان پراکندگی مالکیت و میزان محتوای اطلاعاتی افشای اختیاری شرکت‌ها رابطه وجود دارد.

تئوری نمایندگی و تئوری علامت دهی رابطه معنی داری را میان رویه های افشا و سودآوری متصور می باشد (واتسون و همکاران[۶۹]، ۲۰۰۲؛ ایسمیل و کندلر[۷۰]، ۲۰۰۵). در شرکت هایی که از سودآوری بالایی برخوردار می‏ باشند مدیران در راستای تثبیت موقعیت شغلی خود و افزایش میزان پرداخت ها به ویژه تلاش می‌کنند تا اطلاعات را با جزئیات بیشتری ارائه نمایند. همچنین از آنجایی که شرکت‌های سودآور بیشتر در معرض فشار سیاسی و رسیدگی عمومی قرار دارند لذا از مکانیسم هایی همچون افشای اختیاری بیشتر بهره می گیرند. بر اساس مطالعات هولند (۲۰۰۵) شرکت ها در موقعیت های خوب افشای اختیاری بیشتری را نسبت به موقعیت های بد ارائه می نمایند. ‌بنابرین‏ ما انتظار داریم رابطه معنی داری میان سودآوری و میزان محتوای اطلاعاتی افشای اختیاری شرکت ها وجود داشته باشد. لذا دومین فرضیه این مطالعه به صورت زیر قابل بیان خواهد بود:

با توجه به مطالب فوق ما در این تحقیق جهت روشن شدن میزان تأثیر هر یک از این عوامل یاد شده بر میزان افشای اختیاری، رابطه میان میزان افشای اختیاری با تمرکز مالکیت و سودآوری را با مد نظر قرار دادن اثرات متغیرهای اندازه شرکت و نسبت بدهی بررسی خواهیم کرد. ‌بنابرین‏ اصلی ترین سوالات پژوهش به شرح زیر قابل بیان می‌باشد:

فرضیه دوم: میان سود آوری و میزان محتوای اطلاعاتی افشای اختیاری شرکت ها رابطه وجود دارد.

۳-۴ جامعه آماری تحقیق

جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی(جهانی یا منطقه ای) دارای یک یا چند صفت مشترک باشند (حافظ نیا و سرمد،۱۳۸۱). جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد، دلایل انتخاب این جامعه آماری این است که سازمان بورس اوراق بهادار تهران اطلاعات نسبتاً جامعی در خصوص وضعیت شرکت­ها و روند عملکردهای مالی و اقتصادی آن­ها دارد و ‌می‌توان گفت تنها منبع اطلاعاتی است که با بهره گرفتن از آن ‌می‌توان به منابع اطلاعاتی مالی شرکت­ها دسترسی یافته و مدل­های تحقیق را مورد آزمون قرار داد. در این تحقیق برای همگن سازی جامعه آماری از روش حذف سیستماتیک استفاده شده است. برای این منظور ۵ معیار در نظر گرفته شده و در صورتی که یک شرکت کلیه معیارها را احراز کرده باشد به عنوان یکی از شرکت‏های جامعه انتخاب خواهد شد. معیارهای مذکور به شرح زیر می‌باشد:

    1. شرکت باید قبل از سال ۱۳۸۵ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و تا پایان سال ۱۳۸۹ در بورس فعال باشد.

    1. شرکت طی سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ تغییر سال مالی نداده باشد و سال مالی آن به پایان اسفند ماه منتهی شود.

    1. شرکت در گروه شرکت های سرمایه گذاری یا واسطه گری های مالی نباشد.

  1. اطلاعات مورد نیاز شرکت در دسترس باشد.

بعد از مدنظر قرار دادن کلیه معیارهای بالا، تعداد ۲۰۳ شرکت به عنوان جامعه غربالگری شده باقیمانده است. روند انتخاب جامعه در نگاره ۳-۱ ارائه شده است

نگاره ۳-۱) روند غربالگری جامعه آماری

تعداد کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال ۱۳۸۹

۴۵۸

معیارها:

تعداد شرکت هایی که در قلمرو زمانی ۸۹-۸۵ در بورس فعال نبوده اند

(۱۱۶)

تعداد شرکت هایی که بعد از سال ۸۵ وارد بورس شده اند.

(۲۵)

تعداد شرکت هایی که در قلمرو زمانی ۸۹-۸۵ تغییر سال مالی داده و یا سال مالی آن منتهی به پایان اسفند نمی باشد

(۸۲)

تعداد شرکت هایی که در گروه شرکت های هلدینگ، سرمایه گذاری یا واسطه گری های مالی بوده اند

(۳۲)

تعداد شرکت هایی که در قلمرو زمانی ۸۹-۸۵ اطلاعات مورد آن ها در دسترس نمی باشد

–

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...