بر اساس این روش بهترین گزینه یا راه حل ، نزدیک ترین راه حل به راه حل با گزینه ایه آل و دورترین از راه حل غیر ایده ال است. راه حل ایده آل ، راه حلی است که بالا ترین سود و کمترین هزینه را داشته باشد، در حالی که راه حل غیر ایده آل ، راه حلی است که کمترین سود و بیشترین هزینه را داشته باشد. به طور خلاصه ، راه حل ایده آل از مجموع مقادیر حداکثر هر یک از معیار ها را به دست می‌آید در حالی که راه حل غیر ایده آل از مجموع پایین ترین مقادیر هر یک از معیار ها حاصل می‌گردد.

فرایند TOPSIS شامل مراحل زیر است:

گام ۱) ایجاد یک ماتریس تصمیم گیری برای رتبه بندی شامل m گزینه و n معیار که در آن A1,A2,…,An گزینه های ممکن ذر اختیار تصمیم گیرندگان و C1,C2,….,Cn معیار های اندازه گیری بوده و Xij رتبه هر گزینه بر اساس هر یک از معیار ها است.


C1
C2
.
.
Cn
A1

x11

X12

.

.

X1n

A2

X21

X22

.

.

X2n

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Am

Xm1

Xm2

.

.

Xmn

رابطه(۵-۲)

گام ۲) نرمال نمودن ماتریس تصمیم گیری است. برای نرمال نمودن هر یک از مقادیر nij به صورت زیر عمل می شود

رابطه(۶-۲)

گام ۳) اختصاص وزن به ماتریس تصمیم گیری نرمال شده. مقدار وزن Vij به صورت زیر محاصبه می شود.

رابطه (۷-۲) Vij = Wij x nij i=1,…,m , j=1,….,n

که در اینجا wj وزن معیار i است و مجموع وزن ها در یک ستون برابر ۱ می‌باشد

گام ۴) تعیین راه حل ایده آل مثبت و ایده آل منفی: راه حل ایده آل مثبت و ایده آل منفی به صورت زیر تعریف می‌شوند:

رابطه (۸-۲) ] بردار بهترین مقدار هر شاخص ماتریس [V = راه حل ایده آل مثبت (Vj+)

رابطه(۹-۲) ]بردار بدترین مقدار هر شاخص ماتریس [V = راه حل ایده آل منفی (Vj–)

بهترین مقدار برای شاخص های مثبت، بزرگترین مقادیر و برای شاخص های منفی ،کوچک‌ترین مقادیر است و بدترین برای شاخص های مثبت، کوچک‌ترین مقادیر و برای شاخص های منفی بزرگترین مقادیر است

گام چهارم: به دست آوردن میزان فاصله ی هر گزینه تا ایده آل های مثبت و منفی :

فاصله اقلیدسی هر گزینه از ایده آل مثبت(d+j) و فاصله هر گزینه تا ایده آل منفی (d–j)، بر اساس فرمول های زیر محاسبه می‌گردد:

D+j = ۲ رابطه (۱۰-۲)

D– j = ۲ رابطه (۱۱-۲)

گام پنجم: تعیین نزدیکی نسبی(CL*) یک گزینه به راه حل ایده آل:

رابطه (۱۲-۲)

گام ششم: رتبه بندی گزینه ها: هر گزینه ای که CL آن بزرگتر باشد بهتر است.

پیشینه تحقیق

تاکنون مقالات چندی در خصوص کارت امتیازی متوازن، ارزیابی عملکرد و روش­های مختلف تصمیم ­گیری چند معیاره نگاشته شده است. سازمان­ های غیر انتفاعی مانند دانشگاه ها( دانشگاه کالیفرنیا در سندیگو) و آژانس­های دولتی مانند وزارت بازرگانی امریکا این مدل را به عنوان عاملی جهت اثربخش نمودن فعالیت­های خود استفاده نموده ­اند( دانیل و برگن[۴۷]، ۲۰۰۴).

محققان زیادی از AHP درچارچوب BSC استفاده کرده‌اند. استوارت و محمد (۲۰۰۱) پیشنهاد دادند که چارچوبی برای ارزیابی عملکرد با بهره گرفتن از BSC وAHP طراحی شود تا با ساختار دادن به سلسله مراتب شاخص­هایBSC و محاسبه وزن های نسبی برای هر شاخص و گروه شاخص، به ارزیابی دقیق­تر و تصمیم ­گیری معتبر تری با درک اهمیت نسبی شاخص ­ها و گروه ها در پیشبرد اهداف کسب و کار برسیم .کلینتون و وبر وهاسل(۲۰۰۲) در اجرای BSC از AHP استفاده کردند. همچنین سیرکی(۲۰۰۴ ) پیشنهاد کرد که ترکیبAHP برای بررسی درجه همسویی بین رتبه ­بندی مدیران ‌در مورد ‌گروه‌های BSC و ابتکار استراتژیک شرکت انجام شود .چیانگ نیز در سال ۲۰۰۵ یک رویکرد پویا بر مبنای BSC و AHP جهت مسائل انتخاب فروشنده پیشنهاد کرد .حافظ، ژانگ و مالک (۲۰۰۲) نیز برای ارزیابی توانایی‌های کلیدی و شایستگی های ناب سازمان در چارچوب BSC از AHP استفاده کردند(مهرگان و نیری، ۲۰۰۹).

تسای و همکارنش[۴۸] در سال ۲۰۰۸ از ترکیب دو روش تحلیل شبکه ­ای فرایند[۴۹] و TOPSIS برای ارزیابی عملکرد شرکت­های بیمه در تایوان استفاده نمودند. آن ها در تحقیق خود از روش تحلیل شبکه ­ای فرایند برای دستیابی به اوزان معیارها و از روش TOPSIS برای رتبه ­بندی نتایج به دست آمده از مرحله قبل از شرکت­های بیمه استفاده نمودند. همچنین آن ها در تعیین معیارهای خود، فاکتورهای غیر مالی نظیر کیفیت خدمات بیمه و رضایت مشتری را نیز به کار بردند(تسای و همکاران، ۲۰۰۸).

رساله کارشناسی ارشد با موضوع “متناسب سازی و ارزیابی عملکرد کارت امتیازی متوازن (BSC) در شرکت همکاران سیستم” با نگارش جواد عبدالهی در این پژوهش هدف این بوده است تا با بهره گرفتن از مدل کارت امتیازی متوازن مدلی برای اندازه گیری عملکرد سازمان که در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کند ارائه و کارآمدی مدل تناسب سازی شده مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد تا بدین وسیله شناخت نقاط قوت و ضعف سازمانی میسر شود و بتوان برای آن راه کار مناسبی به دست آورد

همچنین رساله کارشناسی ارشد با موضوع ” رویکرد منسجم BSC-FMADM جهت ارزیابی عملکرد شعب بانک توسعه صادرات ایران” با نگارش آرزو وثوق با بهره گرفتن از ابزار های تصمیم گیری فازی در مدل BSC ، به اجرای ارزیابی عملکرد بر اساس مدل BSC در بنگاه های مالی و بانکی می پردازد.

مهرگان و نیری در سال ۲۰۰۹ در تحقیق خود با عنوان رویکرد منسجم BSC-TOPSIS جهت ارزیابی دانشکده­ های مدیریت برتر دانشگاه های استان تهران، با رویکردی راهبردی به ارزیابی عملکرد دانشکده­ های مدیریت برتر ایران نسبت به یکدیگر پرداخته­اند( مهرگان و نیری، ۲۰۰۹).

یوکسل و همکاران[۵۰] در سال ۲۰۱۰ در مقاله­شان تحت عنوان استفاده از فرایند تحلیل شبکه ­ای فازی برای کارت امتیازی متوازن مطالعه موردی برای یک شرکت تولیدی، سطح عملکرد یک کسب و کار را بر اساس مدل تلفیقی کارت امتیازی متوازن با فرایند تحلیل شبکه ­ای فازی و بر پایه چشم­اندازها و استراتژی­هایش تعیین نمودند. مدل پیشنهادی آن ها نشان داده است که واحدهای اندازه ­گیری مختلف که با شاخص­ های عملکرد تحت کارت امتیازی متوازن و یا دیگر شاخص­ های عملکرد در ارتباطند، می ­توانند با تکنیک ANP فازی تجمیع شوند. این مدل قارد است عملکرد کسب و کار را از دیدگاه یک استراتژی هم با بهره گرفتن از نتایج گذشته و هم شاخص­ های فعلی و در حال پیشرفت ارزیابی نماید(یوکسل و همکاران، ۲۰۱۰).

تفاوت این مطالعه با تحقیقات مشابه

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...