در فاصله ۵۰۰ متری از چشمه اصلی سراب، درخت توتی وجود دارد که بقول مردم روستا در فصل تابستان از روزی که ثمردهی آن شروع می شود تا اول روز پاییز هر چقدر از آن بخورند یکی از میوه های آن نه کم می شود نه زیاد، ارتفاع این درخت کمتر از ۵ متر است. چندین بار بچه ها از بالای این درخت افتاده اند، بدون اینکه کوچکترین نقصی بیننده این درخت به درخت نظر کرده معروف است. قدمت آن بیش از ۱۵۰۰ سال است .
در فاصله ۳۰۰متری از سراب تخته سنگی تراشیده شده مشاهده می شود که دو سردارد که از آن بعنوان سگ نگهبان نام می برند، چون دقیقا رو بروی آبادی قرار دارد متاسفانه در چند سال گذشته یک شب یکی از سرهای مجسمه سنگی را شکستند و آنرا از بین بردند . در قسمت جنوب شرقی روستا تعدادی لانه زنبور طبیعی وجود دارد بدون دخالت دست انسان عسل تولید می کنند . تخمین زده شده که قدمت محل زندگی این زنبورها به بیش از ۵۰۰ سال می رسد .
غارطبیعی بطول ۳۵ متر وعرض و ارتفاع ۸ متر از آن برای آشامیدن مشروب بود، از نوع خود بی نظیر هستند زاغه هایی از قدیم برجای مانده که امروزه نیز با برق کشی و تامین روشنایی همچنان برای نگهداری دام و انبار علوفه مورد استفاده قرار می گیرد .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در فصل های بهار و زمستان کلیه کبوتران منطقه سنقر واحتمالا سایر مناطق در این مکان جمع می شوند، و نیز هنگام صبح و غروب هزاران کبک برای خوردن آب به سراب کلویچ می آیند، منظره ی جالبی بوجود می آورد که دیدن آنها برای گردشگران جالب خواهد بود .
از دیگر جاذبه های گردشگری این روستا کوه نسار آئینه ،که در شمالغربی روستا است که محل مناسبی برای کوهنوردی و سایر ورزشهای زمستانی است .این روستا بعلت توپوگرافی خاص خود و با اشرافیت خاص خود بر دشتهای اطراف نظر هر بیننده ای را بطرف خود جلب می کند.
جمعیت روستا :
این روستا با ۴۸ خانوار و ۲۱۲ نفر جمعیت طبق سرشماری ۱۳۸۵ اکثر مردم این روستا مسلمان پیرو مذهب شیعه جعفری و به زبان کردی سخن می گویند اقتصاد آنها بر پایه دامداری و زراعت می باشد از مهمترین خصلت این مردم، مهمان نوازی و فرهنگ غنی ، امنیت اجتماعی حاکم بر آنهاست .
(نگارنده، بهار ۱۳۸۷)
۴ ـ ۴ ـ ۴ روستای آئینله :
موقعیت جغرافیایی : این روستا در جنوب غربی شهرستان سنقر جز دهستان سراب است که در فاصله ی ۵/۲۱ کیلومتری سنقر قرار دارد این روستا در دامنه کوه کمر علی قرار گرفته بعلت داشتن شیب بصورت پلکانی ساخته شده است، به نحوه ی که پشت بام هر خانه، حیاط خانه بالایی است .
جاذبه های طبیعی آئینله : مردم روستایی آئینله به کوه کمر علی اعتقاد خاصی دارند و آنرا بعنوان زیارتگاه قبول دارند به همین خاطر چند پرچم سبز رنگ با میله های بلند در بالای کوه گذاشته اند و می گویند قدمگاه حضرت علی است . در دل این کوه یک غار وجود دارد، با طول کم حدود ۷ الی ۱۰ متر که در گذشته های دور مردم غارنشین در آنجا سکونت داشتند اما امروزه در فصل زمستان محل تجمع حیوانات درنده و درفصل بهار و تابستان شب هنگام کلاغها و کبوترهای کوهی ودیگر پرندگان دراین محل جمع می شوند. که روبروی کمرعلی، کوه قرج قایر است که در بالای آن تعدادی درخت خود را به ارتفاع ۵/۱ متر روئیده اند . علاوه براین غاری بطول ۵ متر وجود دارد که استفاده خاصی از آن صورت نمی گیرد، قسمت بالای این کوه سوراخی شکل وجود دارد که روستائیان به آن دوربین می گویند، زیرا از طریق آن می توان روستاهای دیگر را زیر نظر گرفت و سرزمینهای کشاورزی این روستا بصورت پلکانی و سکو مانند برروی هم قرار گرفته اند در پایین دست روستای آئینله ، رودی بنام سردره آئینله وجود دارد که طبیعت بکروزیبایی از درختانی از قبیل گردو ، بادام ، سنجد خودرو رشد می کنند، و درخت بید ، چنار هلو و غیره در میان کشتزارهای جلوه ای طبیعی و بی نظیر را بوجود آوره اند .
اب و هوای روستای آئینله : آب و هوای کوهستانی و خشک است .آب و هوای این روستا درفصل زمستان سرد و درفصل بهار و تابستان معتدل و مطبوع می باشد . از جمله گیاهان این منطقه شامل گیاهان خودرو گندم ، جو ، یونجه ، شبدر ، آفتابگردان و غیره میباشد. تخمه این منطقه بعنوان تخمه سنقر معروف است، که تماشای مزارع یکدست آفتابگردان برای گردشگران از جذابیت خاصی برخوردار است. و در کنار جویبارهای آن گیاهان خوراکی از جمله پونه ، کیوز ، کنگر ، از همه مهمتر یک نوع پیاز در این منطقه وجود دارد که تنها می توان در بالای کوه از آن استفاده نمود به قسمتهای پایین که می رسد به حالت فرسوده در می آید . از دیگر مناظر طبیعی این روستا درختان بید بوده اند که دارکوب آنها را سوراخ کرد و محل مناسبی برای زندگی پیدا می کردند .
جمعیت روستای آئینله :
این روستا با ۵۴ خانوار و ۲۳۱ نفر جمعیت بر طبق سرشمار سال ۱۳۸۵ مردم این روستا مسلمان پیرو مذهب شیعه جعفر و به زبان کردی سخن می گویند اقتصاد این روستا بر فعالیتها زراعی دامداری استوار است .(نگارنده،بهار ۱۳۸۷)
۴ ـ ۴ ـ ۵ روستای کیونان :
موقعیت جغرافیای :
روستای کیونان دردهستان کیونانات در فاصله ۴۸ کیلومتری جنوب غربی سنقر قرار دارد این روستا در دامنه هموار تپه ای با ارتفاع نسبتا زیارد در نزدیکی روستای جنگلی چنگیز قرار دارد .
جاذبه های طبیعی کیونان : در پایین روستا رود کوچکی با آب نسبتا کمی در آن جریان دارد. در دو طرف دره درختان چنار صنوبر و دیگر انواع درختان میوه ای کاشته شده است. اطراف روستا در بین درختان و درختچه ها محصور شده است . پوشش گیاهی گون همه سطح تپه های موجود د رروستا را پوشانده است. آب چشمه ها و سرابهای اطراف موجب سرسبزی و طراوت زمینهای کشاورزی شده است و در فصل بهار و تابستان گردشگران زیادی را بطرف خود جلب می کند.
روستای کیونان بعلت دوری از مسیر چشمه و سرابها با کمبود آب آشامیدنی مواجه است. یکی از چشمه ها که بسیار جالب و مورد توجه برای هر فرد تازه وارد به روستای کیونان کانی باد است که با لوله کشی آب را از چشمه در تقریبا ۱۰۰۰ متر بالاتر قرار دارد به پایین منتقل کرده اند با درست کردن حوضچه ای در جلو آن و اطراف آن را بتون کرد که منظره ای جالب توجه ایجاد نموده است. آب این چشمه در فصل زمستان سرد و تابستان بسیار خنک و گوار و خوشمزه می باشد .
از دیگر مناظر زیبا در روستا چشمه ای در قسمت پایین روستا قرار دارد. با درست کردن تنه درخت کهن سالی بطول ۳ متر و خالی کردن داخل آن که دراطراف آن گیاهان متنوعی رشد نموده اند که از آن برای تامین آب آشامیدنی و شستن لباس و آب خوردن حیوانات استفاده می کنند . در این روستا هر خانوار ۵ الی ۱۰ کندو زنبور عسل دارند که جنبه خود مصرف دارد. از دیگر جاذبه های گردشگری این روستا قلعه قدیمی ( جهانشاه ) است که همچنان بنای آن پابرجاست. دیوار حیاط آن از سنگ و سیمان می باشد که جلوه ای خاص به روستا داده است و چشم اندازهای طبیعی وبکر این روستا سالانه تعداد زیادی گردشگر را بطرف خود جلب می کند .
این روستا با ۸۷ خانوار و ۳۸۷ نفر جمعیت طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ بامردمی مسلمان پیرو مذهب شیعه و به زبان کردی سخن می گویند. اقتصاد این روستا زراعت و دامداری می باشد .
(نگارنده، بهار ۱۳۸۷)
۴ ـ ۴ ـ ۶ روستای چنگیزه :
موقعیت جغرافیایی :
رستای چنگیزه در دهستان کیونانات در فاصله ۵۲ کیلومتری جنوب غربی سنقر قرار دارد.
جمعیت روستای چنگیزه تعداد ۶۰ خانوار و ۲۳۴ نفر جمیعت .
جاذبه های طبیعی چنگیزه :
این روستا که از روستاهای همیشه سرسبز منطقه کیونانات و حتی شهرستان سنقر کلیائی می باشد ، همچون نگینی بر تارک این دهستان می درخشد. یکی از زیبایی هایی روستا جاده پر پیچ و خمی است که همچون جاده شمال درطول مسیر را از طراوت و شادابی خاصی برخودار می باشد. روستای چنگیزه در دامنه ی تپه در دره ای قرار دارد که تپه های کوچک و بزرگ دیگری اطراف آنرا فرا گرفته اند با جاری شدن برف آبهاو آب چشمه ها ایجاد چشم اندازهای زیبا ایجاد نموده روستائیان در دو طرف رود درختان چنار صنوبر زود بازده کاشته اند که هر چهار سال آن را قطع می کنند و به فروش می رسانند. دردامنه های بالاتر از رودخانه بصورت تقریبا پلکانی انواع درختان میوه از جمله گیلاس ، آلو ، هلو ، توت ، انجیر ، گلابی ، گردو و بادام سیب . زد آلو ، گیلاس ، انگور و غیره کاشته اند که میوه اینها از چنان مرغوبتی برخوردار هستند که قبل از رسیدن کامل آنها بازرگانان تهران آنها را خریداری می نمایند و اکثر آنها را به کشورهای خارجی صادر می کنند . از مهمترین مشکلات این روستا آن است که با وجود داشتن بیشترین مقدار آب، کمترین استفاده از این آبها می شود و به هدر می رود .
مرتع روستای چنگیزه :
در مراتع این روستا بیش از ۵۰% آن تحت پوشش گونه گیاهی گون قرا دارد و ۵۰% مابقی از گیاهان طبیعی است که به خوراک دام های موجود در روستا و دامهای عشایر کوچنده می رسد . گونه های گیاهی گون چشم انداز خاصی به تپه های همجوار داده اند که در کنار دیگر درختچه های خودرو در این منطقه جذابیت خاصی برای گردشگران دارد. از دیگر مناظر طبیعی این روستا چشمه ها و سرابهای این روستا است که بالغ بر ۵۰۰ چشمه آبی دائم و تعدادی هم چشمه فصلی وجود دارد. در فصل بهار با خروشان شدن آب این چشمه ها بطرف دامنه تپه های اطراف روستا از چشم اندازهای بی نظیری برخوردار می شود. از چشمه و سرابهای مهم این روستا سراب چشمه باد ( چشمه شفا ) که بقول اهالی روستا آب این چشمه معدنی است که از آن برای بیماری واریس و شن کلیه شفا بخشی آن برای اهالی روستا کاملا ثابت شده می باشد . سراب کرک و چشمه کانی آخور از سرابهای مهم این روستا می باشند .
طبق گفته یکی از بزرگان این روستا در چند سال گذشته در روز ۲۷ تیر از برف روی قله های بلند این روستا برای سردکردن دوغ و نوشابه و نگهداری گوشت عروسی استفاده شده است . از دیگر جاذبه های گردشگری این روستا قلعه قدیمی و امامزاده ای درفاصله چند صد متری روستا قرار دارد.
(نگارنده، بهار ۱۳۸۷)
۴ ـ ۴ ـ ۷ روستای ملک آباد :
موقعیت جغرافیای روستای ملک آباد در دهستان فارسینج در فاصله ۲۳ Km جنوب شرقی سنقر است .
جاذبه های طبیعی روستا :
یکی از روستاهای دامنه کوه نخود چال است در فصل بهار روزانه بیش از هزار نفر گردشگر را پذیرا می باشد. این روستا علاوه بر دارابودن طبیعت زیبایی کوه نخود چال دارای فضایی سرسبزو خرم در فصل بهار وتابستان می باشد. بعلت برف گیر بودن کوه در فصل زمستان و در فصل بهار با آب شدن این برفها و چشمه های جوشان در اکثر نقاط کوهستانی طبیعی، زیبا و جالب توجه فرا روی گردشگران می گذارد. از چشمهای معروف این روستا چشمه باباخان که آبی گوارا و لذت بخش دارد و سراب بالا تخت چشمه سفید چشمه دره آسیاب و … می باشد .
دره ی آسیاب یکی از مناظر طبیعی خاص برای گردشگری درفصل بهار و تابستان و می باشد بعلت جاری شدن آب رودخانه گنگر شاه در بین این تنگه و با کاتست تعداد زیادی درخت بید و چنار و دیگر درختان خودرو در کنار آب رودخانه منظره بسیار زیبایی بوجود می آورد. علاوه بر آن دو طرف رودخانه دو کوه باارتفاع خاصی قرار دارد که هم ازجذابیت خاصی برخوردارند و هم صخره ی مناسبی برای صخره نوردی و کوهنوردی می باشند. کوه سمت راست بعلت آفتاب گیر بودن آن در فصل زمستان به ندرت برف بر روی آن. باقی می ماند و محل تفریح اکثر جوانان روستای اطراف آن می باشد. اما در سمت چپ برف همیشه تا اواسط اردیبهشت ماه بر روی زمین باقی می ماند .
از دیگر مناظر طبیعی این روستا، چشمه باباخان است که علاوه بر وجود چشمه معروف آن در دامنه کوه و قطعه سنگ بزرگی به نام کمر سیاه که بصورت منفرد در میان سنگ ریزه های اطراف خود باقی مانده است که جلوه ای قابل توجه دارد و وجود درختان چنار در این بیان و دیگر قابلیت‌های شاخص دراین منطقه روزانه تعدادی گردشگر را بطرف خود جلب می نماید .
بافت مسکونی روستا :
از دیگر نکات قابل توجه توجه برای گردشگران بافت قدیمی روستا است که بصورت متمرکز و پیوسته بهم است، به نحوی که درون این روستا هیچ کوچه ای وجود ندارد، تمام دروازه های آن رو به کوه و صحرا باز می شوند و تمام طویله های این روستا در مرکز قرار دارند علت اصلی آن کمبود امنیت ازدست دزدان می باشد به نحوی که بیشتر رفت و آمد درون روستا از بالا پشت بام صورت می گیرد و یکی از دروازه های چوبی قدیمی هنوز در این روستا وجود دارد که از اهمیت خاصی برای گردشگران برخوردار می باشد .
مهمترین مشکل این روستا، کمبود امکانات بهداشتی، درمانی و … برای مواقع اضطراری به ویژه هنگامی آسیب دیدن گردشگران می باشد.
جمعیت روستا :
این روستا ۱۰ خانوار و ۵۰ نفر جمعیت دارد (طبق سرشماری ۱۳۸۵)، مردم این روستا مسلمان و شیعه مذهب هستند و به زبان کردی سخن می گویند. اقتصاد این روستا بیشتر بر دامداری و زراعت تاکید دارد. (نگارنده،بهار ۱۳۸۷)
۴ ـ ۵ کوهها :
کوههای سنقر باتوجه به بارش نسبتا خوب ازپوشش گیاهی غنی برخوردارند و سرچشمه رودخانه های مهم و دائمی همچون گاوه رود ، جامیشان ، کنگر شاه می باشند و این کوهها تفرگاه های بسیار بکر و زیبای را در خود جای داده اند که از پتانسیل گردشگری بالایی برخورداند .
معروفترین این کوهها عبارتند از : دالاخانی ، امروله و نخود چال ، مادیان کوه ، کوه قره قی که از جذابیتهای خاصی برای گردشگری و توسعه این صنعت در شهرستان سنقر دارا می باشند .
یکی از فعالیتهای مهم مورد توجه بیشتر طبیعت گردان، استفاده از هوای لطیف و طبیعت زیبای کوهساران است که شامل فعالیتهای متفاوتی می شود . عده ای از این افراد علاقمند به صعود کوههای رفیع بلند و صخره نوردی هستند
۴ ـ ۵ ـ ۱ کوه دالاخانی :
در ۷کیلومتری جنوب شهر سنقر با ارتفاع ۳۳۵۰ متراز سطح دریا و جهت شمالشرقی - جنوب غربی و مختصات جغرافیایی بطول ۳۶ و ۴۷ و عرض ۴۳ ، ۳۴ می باشد مهمترین کوه در شهرستان سنقر می باشد .
بعلت نزدیکی به شهرهای بیستون ، صحنه و کنگاور سالیانه تعداد زیادی از کوهنوردان ، شکارچیان و گردشگران زیادی بطرف خود جلب می کند .

۲) از آنجا که این مدل در اکثر کشورهای اروپایی، به عنوان مدل مرجع انتخاب شده است، امکان الگو برداری از طیف وسیعی از سازمان‌ها در کشورهای مختلف اروپایی با شرایط و ویژگیهای متفاوت وجود دارد و امکان مراجعه و بازدید از سازمان‌های سرآمد (یا سازمانهایی که برای رسیدن به آن کوشیده‌اند) در برخی از این کشورها مثل ترکیه برای متخصصین کشور ما آسانتر است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳) روابط کشور ما با کشورهای اروپایی، عموماْ روابط خوبی بوده است که امکان انتقال دانش و استفاده مستقیم از خبرگان این مدل را برای سازمانهای ایرانی فراهم می‌کند.
۴) دیدگاه سیستماتیک قوی، توجه دقیق به مدیریت مبتنی بر فرآیندهای سازمانی و نتیجه‌گرایی مدل EFQM ، برای سازمانهای ایرانی که معمولاْ در این حوزه‌ها با مشکلات جدی روبرو هستند، بسیار آموزنده و اجرایی است.
۵) مدلی که مبنای ارزیابی و اهدای «جایزه ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی» در بخش صنعت و معدن ایران قرار گرفته است، منطبق بر مدل EFQM است (نجمی; منوچهر; حسینی; سیروس, ۱۳۸۸).
در ایران با تصویب مدل EFQM از سال ۱۳۸۲، این مدل در زیر مجموعه های وزارت نفت به اجرا درآمد. در سال ۸۵-۱۳۸۴ نیز شرکت بهرهبرداری نفت و گاز گچساران اقدام به پیادهسازی این مدل نمود. لذا به دلیل اهمیت موضوع یاد شده، ضروری است تا جوانب آن بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
شرکت بهرهبرداری نفت و گاز گچساران یکی از شرکتهای مهم فرعی تابع شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب است که با تولید متوسط ۷۴۰ هزار بشکه نفت در روز سهم عمدهای در تامین درآمدهای اقتصادی کشور دارد. اداره مرکزی این شرکت از حیث جغرافیائی در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده، لیکن تأسیسات شرکت در چهار استان خوزستان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و فارس قراردارد. همین ویژگی، موقعیت این شرکت را در بین سایر شرکتها از درجه اهمیت ویژهای برخوردار نموده است (http://gsogpc.nisoc.ir). ارزیابی میزان موفقیت این مدل در صنایع نفت و گاز گچساران به دلیل جایگاه مهم این شرکت در مجموعهی وزارت نفت، میتواند اهمیت ویژهای داشته باشد.
۱-۵) اهداف تحقیق
۱-۵-۱- هدف اصلی تحقیق
هدف اصلی پژوهش: بررسی میزان موفقیت مدل تعالی در بهبود عناصر تشکیل دهندهی این مدل در شرکت بهرهبرداری نفت و گاز گچساران میباشد.
۱-۵-۲- اهداف فرعی
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود نتایج کلیدی عملکرد در سازمان
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود نتایج کارکنان در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM برمنجر به بهبو نتایج مشتری در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بربهبود نتایج جامعه در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود فرایندها در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود استراتژی و خط مشی در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود کارکنان در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود شرکای تجاری و منابع در شرکت نفت وگاز گچساران
ارزیابی تاثیر پیاده سازی مدل EFQM بر بهبود رهبری در شرکت نفت وگاز گچساران
۱-۵-۳- هدف کاربردی
هدف کابردی پژوهش خودارزیابی در شرکت نفت وگاز گچساران میباشد.
۱-۶) چهارچوب نظری تحقیق
هر تحقیق به یک چارچوب نظری نیاز دارد. چارچوب نظری مبنایی است که تمام تحقیق بر روی آن قرار داده میشود. چارچوب نظری یک شبکه منطقی، توسعه یافته، توصیف شده و کامل بین متغیرهایی است که از طریق فرآیندهایی مانند مصاحبه، مشاهده و بررسی ادبیات و موضوع فراهم می شود (خاکی, ۱۳۸۲). در نتیجه، پس از شناسایی متغیرهای مناسب، باید شبکه ای از روابط میان متغیرها تدوین شود تا بتوان فرضیه های مرتبط با آن را پدید آورد و سپس آزمود. به این ترتیب چهارچوب نظری گام مهمی در فرایند پژوهش به شمار می آید (سکاران, ۱۳۸۵).
در این تحقیق از مدل EFQM که در سال ۱۳۷۴-۱۳۷۵ در شرکت بهره وری نفت و گاز گچساران اجرا شده، میزان موفقیت یا شکست آن سنجیده میشود تا معین شود که آیا ضعف رضایت از پیاده سازی سیستم مدیریت در جامعه آماری وجود دارد یا خیر.
شکل (۱-۱): مدل مفهومی تحقیقwww.efqm.org
بر اساس این مدل معیارهای ارزیابی عبارتند از:

1. 1. رهبری

1. 1. خط مشی و استراتژی

1. 1. ۳٫ کارکنان

1. 1. شرکتها و منابع

1. 1. فرایندها

1. 1. نتایج مشتری

1. 1. نتایج کارکنان

1. 1. نتیج جامعه

1. 1. نتایج کلیدی عملکرد (نجمی; منوچهر; حسینی; سیروس, ۱۳۸۸).

۱-۷) فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی تحقیق: پیاده سازی مدل EFQM باعث بهبود عملکرد شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
فرضیه های فرعی:
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود نتایج کلیدی عملکرد در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود نتایج کارکنان در شرکت نفت وگاز گچساران میشود .
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود نتایج مشتری در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود نتایج جامعه در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود فرایندها در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود استراتژی و خط مشی در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود کارکنان در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود شرکای تجاری و منابع در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.
- از نظر پاسخگویان، پیادهسازی مدل EFQM باعث بهبود رهبری در شرکت نفت وگاز گچساران میشود.

درجه آزادی

۶۲

نسبت آماره کا اسکوار به درجه ازادی

۷۲/۴

مقدار احتمال (P-Value)

۰۰۰/۰

تقریب ریشه میانگین مربع خطا (RMSEA)

۱۲۲/۰

ریشه میانگین مربع مانده ها (SRMR)

۰۶۲/۰

شاخص برازش نرمال (NFI)

۹۴/۰

شاخص نیکویی برازش (GFI)

۸۵/۰

شاخص نیکویی برازش تعدیل شده (AGFI)

۷۸/۰

در جدول ۱۸-۴ ملاحظه می شود مقدار آماره کا اسکوار برابر با ۱۰/۲۹۳ و درجه ازادی آن ۶۲ شده است، لذا برآورد نسبت کای دو به درجه آزادی برابر با ۷۲/۴ شده است. از آنجایی که در این شاخص، مقدار کمتر از ۳ نشان دهنده مدل مناسب می باشد، بنابراین در اینجا مدل، برازش متوسطی را نشان داده است و این مدل از یک مدل آرمانی در جامعه واقعی فاصله دارد. همچنین مقدار احتمال کمتر از ۰۵/۰ شده است. تقریب ریشه میانگین مربع خطای (RMSEA) محاسبه شده برابر با ۱۲۲/۰ بوده که بیشتر از ۱/۰ بوده است و بیانگر اینست که مدل قابل قبول نیست. ریشه میانگین مربع مانده ها (SRMR) برابر با ۰۶۲/۰ شده که این خطا کمتر از ۱/۰ است. همچنین شاخص برازش نرمال (NFI) برابر با ۹۴/۰ بدست آمده است. شاخص نیکویی برازش (GFI) برابر با ۸۵/۰ و شاخص نیکویی برازش تعدیل شده برابر با ۷۸/۰ شده است، در حالیکه مقدار این شاخص برای یک مدل مناسب، باید بالای ۹/۰ می باشد. در مجموع مدل ارائه شده در بررسی تحلیل مسیر مدل متوسطی می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۴: خلاصه فصل چهارم:
در این فصل با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS به تحلیل توصیفی و استنباطی اطلاعات حاصل از پرسشنامه پرداخته شد و با توجه به نتایج بدست آمده فرضیه های سه گانه تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. آنگاه مدل ساختاری متغیرها و برازش مدل مفهومی مطالعه شد و اعلام گردید مدل از سطح متوسطی برخوردار است.
فصل پنجم:
نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
۵- نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
۱-۵: مقدمه
با تغییر و تحولاتی که در محیط کار روی داده است، مدل های سنتی رهبری دیگر پاسخگوی نیازها و الزامات عصر و دوره حاضر نیستند و نیاز به مدل های جدید رهبری بیش از هر زمان دیگری به چشم می خورد. تاکنون مدل ها و تئوری های متفاوتی از رهبری ارائه شده است که در این میان تئوری رهبری خدمتگزار از جمله تئوری هایی به شمار می رود که می تواند برای مدیران و رهبران سازمان ها کمک بزرگی باشد و برای مشکلاتی که سازمان ها با آن روبرو هستند راه حل های مناسبی ارائه دهد.
در سازمان های دولتی مهم ترین و حساس ترین نقش ها را مدیران بر عهده دارند. اگر مدیران سازمان های دولتی بتوانند شرایطی فراهم آورند که نیروهای بالقوه کارکنان را به فعلیت در آورند، مسلماً این سازمان ها بهبود خواهند یافت؛ از این رو توانمندسازی کارکنان ضرورت می یابد. لذا تلاش در جهت بهبود عملکرد سازمان های دولتی از طریق توانمندسازی کارکنان ضروری به نظر می رسد.
یکی از مهم ترین نیازهای کارکنان در سازمان، برقراری اعتماد بین آنها و مدیران می باشد. وجود سطوح بالای اعتماد در سازمان سبب کاهش هزینه های ارزیابی و دیگر مکانیزم های کنترلی خواهد شد و کارکنان خود را کنترل کرده و دارای انگیزه های درونی خواهند بود.
سازمان های دولتی معمولاً به منظور اجرای وظایف قانونی در جهت نیل به اهداف دولت، اجرای برنامه های مصوب و ارائه خدمات به مردم تشکیل می شوند و به فعالیت می پردازند. با توجه به گسترش دامنه فعالیت های دولت، افزایش هزینه های عمومی و شرایط سیاسی و اقتصادی جهان، توجه به سازمان های دولتی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. به منظور این که مدیران سازمان های دولتی بتوانند به خوبی به وظایف و فعالیت های محوله خود بپردازند بایستی کارکنان این احساس را داشته باشند که مدیران قابل اعتمادند. بنابراین با توجه به توضیحات فوق، این فصل شامل موارد زیر می باشد:
۱- بررسی نتایج فرضیه های تحقیق،
۲- ارائه پیشنهادها،

کمترین دمای ثبت شده در طی دوره آماری مربوط به ژانویه (دی) و برابر ۱۰- درجه بوده است. همچنین بالاترین دمای ثبت شده مربوط به ژوئن(خرداد) و برابر ۴۵ درجه می باشد.
۳-۲-۷-۲- بارش
در شهر گرگان بیشترین بارش فصلی در پائیز با ۳۲% و زمستان با ۳۱ % و کمترین آن در تابستان با۱۵ % و بهار ۲۲% می باشد. به طور کلی می توان گفت اگرچه بارش فصل گرم با درصد کمی از کل بارش سالانه را در بر می گیرد اما رقم قابل توجهی را نشان می دهد. بیشترین بارش های ثبت شده که موید شدت بارش می باشد در اکتبر(مهر) با ۱۰۵ میلیمتر در شبانه روز اتفاق افتاده است. به طور کلی اگرچه در برخی ماه ها مثل اکتبر(مهر)، ژانویه(دی)، ژوئن(خرداد) و اوت(مرداد) شدت بارش بیشتر از بقیه ماه ها می باشد، اما در ماه های دیگر نیز قابل توجه می باشد بطوری که بیشترین بارش ثبت شده در فوریه(بهمن) ۴۱ میلیمتر می باشد.
میلیمتر
نمودار شماره(۳-۱)نمودار بارش ماهیانه ی شهر گرگان، ۱۳۸۹
ماخذ: طرح جامع گرگان
۳-۲-۷-۳- رطوبت
اگر چه رطوبت هوا به طور مستقیم بر دمای بدن انسان تأثیر نمی گذارد ولی ظرفیت تبخیر و در نتیجه میزان خنک شدن بدن از طریق تبخیر و تعرق را کنترل می کند. رطوبت نسبی همراه با درجه حرارت ظرفیت تبخیر هوا را مشخص می کند.
در شهر گرگان در ماه های ژوئن(خرداد) تا سپتامبر(شهریور) رطوبت نسبی هوا کم و در ژوئیه(تیر) به حداقل و ماه های نوامبر(آبان) و دسامبر(آذر) تا ژانویه(دی) و فوریه(بهمن) سال بعد زیاد ودر ماه ژانویه(دی) به حداکثر می رسد. اما چون رطوبت نسبی تنها بیان کننده نسبت رطوبت موجود در هوا به رطوبت مطلق آن است و رطوبت مطلق هوا به دمای آن بستگی دارد، نباید تصور کردکه ژوئیه(تیر) و ژانویه(دی) مرطوبترین ماه سال است. به عبارت دیگر برای بررسی میزان رطوبت موجود در هوا بر اساس رطوبت نسبی لازم است دمای هوا نیز مورد توجه قرار گیرد در ماه می(اردیبهشت) به مرز شرجی نزدیک و در ماه های ژوئن(خرداد)، ژوئیه(تیر) و اوت(مرداد) و سپتامبر(شهریور) در منطقه شرجی قرار می گیرد. بنابراین این ماه ها مرطوبترین ماه های سال در منطقه طرح محسوب می گردند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲-۷-۴- سایر شرایط(تابش آفتاب ،گرد و غبار)
موقعیت ظاهری و لحظه ای خورشید در هر منطقه در سطح زمین تابع عرض جغرافیای آن نقطه است. با توجه به عرض جغرافیایی شهر گرگان، خورشید در تابستان درارتفاع بالایی قرار دارد و اشعه بیشتری بر این محل می تاباند. در تابستان هوای گرم که بر اثر تابش شدید آفتاب ایجاد می شود، توام با هوای بسیار گرم ورودی به منطقه، شرایط نامساعدی را ایجاد می کند بر اساس معدل دوره ی آماری، تعداد روزهای با هوای صاف ۱۳۹٫۲ روز در سال می باشد، که مجموعا ۲۱۰۶٫۸ ساعت آفتابی می باشد و این پارامتر نقش مهمی در گرمای شهر دارد، در صورتی که تعداد روزهای ابری در کل سال ۱۱۶٫۲ روز(تقریباٌ معادل روزهای بارانی) می باشد نکته جالب توجه اینکه تعداد روز برفی ۴٫۸ روز در منطقه گزارش شده است.
یکی از عوامل مناسب اقلیمی در منطقه وجود هوای عاری از گرد و غبار در منطقه می باشد، فقط۲ روز در سال هوای منطقه دارای گرد و غبار می باشد.
۳-۳- خصوصیات اقتصادی
۳-۳ -۱- وضعیت اشتغال و فعالیت
وضع فعالیت و اشتغال از شاخصهای مهم برای شناخت وضعیت اقتصادی یک جامعه است. فعالیت اقتصادی از این جهت در مطالعات شهری اهمیت دارد که ارتباط مستقیمی با افزایش یا کاهش جمعیت و به بیان درست تر با رشد جمعیت دارد و این شاخص جمعیتی یکی از مهمترین عوامل مؤثر در کالبد شهر و به طور مشخص کاربری های شهر دارد. از کل جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر تعداد ۹۵۶۲۱ نفر شاغل و ۱۵۱۰۰ نفر بیکار هستند که و تعداد شاغلین مرد و زن نیز به تفکیک جدول زیر می باشد.
جدول شماره(۳-۱)وضعیت اشتغال جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر

ماخذ: مرکز آمار ایران،۱۳۹۰
جدول شماره(۳-۲) شاغلان بر حسب جنس و گره های عمده ی فعالیت

«تأمین» در لغت از جمله به معنای «ایمنی کردن، حفظ کردن، امن کردن …» آمده است.^[۱۶۹] مفهوم حقوقی آن بر معنای لغوی مزبور انطباق دارد. پس «تأمین خواسته» به معنای حفظ کردن و در امنیّت قرار دادن خواسته است؛ بدین معنی که خواهان می‌تواند، از همان ابتدا با بازداشت خواسته‌ی دعوا، آن را در امنیّت قرار دهد، به گونه‌ای که نه تنها خوانده نتواند آن را نقل و انتقال داده، جابه‌جا و یا مخفی کرده (در مورد وجوه نقد و اموال منقول) یا … بلکه از دسترس سایر بستانکاران خوانده نیز خارج شود.
قانونگذار در مادّه ۱۰۸ ق.آ.د.م. چهار مورد را شمارش نموده که در آن موارد دادگاه مکلّف به صدور قرار تأمین خواسته به درخواست خواهان است. این موارد عبارتند از:
۱- دعوا مستند به سند رسمی باشد. ۲- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد. ۳- در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تأمین باشد.
۴- خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد.
به موجب این ماده اصدار قرار تأمین خواسته به دو صورت امکان‌پذیر است: صورت نخست، بدون ایداع خسارت احتمالی و شکل دوم با دریافت خسارت احتمالی محقق می‌شود. منظور از خسارت احتمالی مبلغی است که خواهان در قبال خساراتی که ممکن است در اثر اصدار و اجرای قرار تأمین خواسته برطرف مقابل وارد آید، نقداً به صندوق دادگستری واریز می کند. (مستفاد از بند دو ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. هر چند به موجب تبصره ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م.، تعیین میزان خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تأمین را می‌پردازد، ولی عملاً این مبلغ در رویه قضایی در غالب موارد محدود به ده درصد از میزان خواسته و ندرتاً تا ۱۵ درصد میزان خواسته نیز افزایش می‌یابد.)
به موجب بندهای ۱ تا ۳ این ماده، برای اصدار قرار تأمین خواسته، نیازی به تودیع خسارت احتمالی نخواهد بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مادّه قانونی خاصی که دادگاه را مکلف به قبول درخواست تأمین، بدون تودیع خسارت احتمالی، در مورد اوراق تجاری می کند، مادّه ۲۹۲ ق.ت است که اشعار می‌دارد: «پس از اقامه‌ی دعوی، محکمه مکلّف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علّت عدم تأدیه اعتراض شده است، معادل وجه برات را از اموال مدعی‌علیه، به عنوان تأمین توقیف نماید.». به موجب ماده ۳۱۴ ق.ت. مقررات این قانون از حیث «اعتراض» شامل چک نیز بوده و بنابراین مفاد ماده ۲۹۲ مرقوم عیناً در مورد چک نیز لازم‌الاتباع است. به بیان ساده‌تر، در دعاوی مطالبه وجه چک محکمه مکلّف است به مجرد تقاضای دارنده‌ی چکی که به علّت عدم تأدیه اعتراض شده است، بدون دریافت هرگونه خسارت احتمالی مبادرت به صدور قرار تأمین خواسته نماید.
مفاد ماده ۲۹۲ ق.ت. مشتمل بر امتیازی زاید بر دیگر اسناد عادی برای اوراق تجاری است که اعمال آن مقید به رعایت جمیع شرایط و مقررات قانونی است.حال در مورد چک این سؤال به نظر می‌آید که اگر دارنده، ظرف مواعد قانونی، مبادرت به اعتراض عدم تأدیه ننماید، آیا خواهد توانست از مزایای ماده ۲۹۲ ق.ت. تحصیل قرار تأمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی- استفاده کند یا خیر؟
در پاسخ به این پرسش به طور کلی رویه‌ی محاکم به دو گونه‌ی کاملاً مغایر است: دسته‌ای از آنها مبادرت به اعتراض عدم تأدیه چک را مقید بر زمان خاصی ندانسته و بنابراین هدف،تقدیم گواهی عدم پرداخت صادره توسط بانک را به همراه دیگر اسناد و مدارک مورد نیاز برای تقاضای تأمین خواسته، صرف‌ نظر از اینکه ظرف ده، پانزده یا هر محدوده‌ی زمانی دیگری باشد، کافی برای اصدار قرار تأمین خواسته تلقی می‌نمایند.در مقابل دسته‌ی دوم معتقدند دارنده چک فقط زمانی می‌تواند از مزایای ماده ۲۹۲ ق.ت استفاده و بدون تودیع خسارت احتمالی مبادرت به تحصیل قرار تأمین خواسته بنماید که حسب مورد ظرف ده یا پانزده روز از تاریخ سررسید یا صدور چک مبادرت به اعتراض عدم تأدیه (تحصیل گواهینامه عدم پرداخت) نماید؛ و چنانچه به این تکلیف قانونی خود عمل نکند، مطابق قواعد عمومی آدم، برای تحصیل قرار تأمین، ناگزیر از تودیع خسارت احتمالی است.
مبانی اتخاذ رویه‌ی نظریه‌ی اول عبارتنداز:
بر اساس یک نظر، قانونگذار تجاری، به طور خاص، متعرض موضوع چک شده و طی ماده ۳۱۵ ق.ت. مقررات ویژه‌ای را برای مهلت مطالبه وجه چک مقرر داشته است و ضمانت اجرای عدم رعایت مهلت‌های مقرر در صدر ماده را ذکر نموده است، از جمله: «… اگر دارنده چک در ظرف مواعد مذکوره در این ماده پرداخت آن را مطالبه نکند دیگر دعوای او بر علیه ظهرنویس مسموع نخواهد بود… » و دیگر اینکه «… اگر وجه چک به سببی که مربوط به محال‌علیه است از بین برود، دعوای دارنده چک بر علیه صادرکننده نیز در محکمه مسموع نیست.» بنابراین اقدام به اخذ گواهینامه‌ی عدم پرداخت خارج از مهلت ۱۵ و ۴۵ روز مقرر در صدر ماده ۳۱۵ ضمانت اجرایی دیگری جز آنکه صراحتاً در ذیل همان ماده منصوص است، نداشته و در مورد تردید، اصل عدم هرگونه ضمانت اجرایی دیگر است.
معتقدین به این نظریه‌ برای تقویت نظر خود به مفاد رأی وحدت رویه شماره‌ی ۵۳۶-۱۰/۷/۱۳۶۹ دیوان عالی کشور نیز استناد می‌کنند که اشعار می‌دارد: «… قانون تجارت به شرح مواد ۳۱۰ تا ۳۱۵ شرایط خاصی را در مورد چک مقرر داشته که از آن جمله کیفیت صدور چک و تکالیف دارنده چک از لحاظ مواعد مراجعه به بانک و اقدام بانک محال‌علیه به پرداخت وجه چک یا صدور گواهی عدم تأدیه وجه آن و وظیفه قانونی بانک دایر بر اخطار مراتب به صارکننده چک می‌باشد… واخواست برات و سفته به ترتیبی که در ماده ۲۸۰ ق.ت. قید شده، ارتباط با چک پیدا نمی‌کند. بنابراین گواهی بانک محال‌علیه دایر بر عدم تأدیه وجه چک … به منزله‌ی واخواست می‌باشد…».
آنان در مقابل این اشکال که در رأی وحدت رویه مورد استناد، گواهینامه عدم پرداخت صرفاً در صورتی به منزله‌ی واخواست تلقی شده است که در مدت ۱۵ روز به بانک مراجعه شده باشد و این مسأله صراحتاً در ضمن رأی مذکور، مورد اشاره واقع شده است، اظهار می‌دارند: رأی وحدت رویه مذکور، صرفاً در مقام تثبیت این اصل است که گواهینامه‌ی عدم پرداخت چک، جایگزین واخواست و اعتراض عدم تأدیه در سفته و برات است و تصریح به مدت ۱۵ روز در رأی وحدت رویه‌ی مذکور به این معنا نیست که اگر خارج از ۱۵ روز اقدام به برگشت چک شود، دیگر گواهینامه‌ی عدم پرداخت به منزله‌ی واخواست تلقی نخواهد شد. بلکه در چنین حالتی، کماکان گواهی‌نامه‌ی عدم پرداخت به منزله‌ی واخواست است و نیازی به تنظیم اعتراض نامه‌ی موضوع مواد ۲۳۶ و ۲۹۳ و ۲۹۵ ق.ت، برای مراجعه به ضامنین یا تحصیل قرار تأمین خواسته نخواهد بود و فقط به تصریح ذیل ماده ۳۱۵ ق.ت. مراجعه به ظهرنویس (و در برخی شرایط خاص، صادرکننده) ممتنع خواهد بود.
استدلال دوم طرفداران نظریه‌ی اول استناد به نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه‌ی قضائیه به شرح ذیل است:
اداره حقوقی قوه‌ قضائیه طی نظریه‌ی مشورتی شماره ۱۲۱۳/۷- ۲۵/۳/۱۳۸۲ ابراز داشته است: «… با توجه به رأی وحدت رویه شماره ۵۳۶ مورخ ۱۰/۷/۱۳۶۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور دائر بر اینکه «گواهینامه‌ی بانک محال علیه دائر بر عدم پرداخت وجه چک به منزله‌ی واخواست می‌باشد» و با عنایت به اینکه طبق ماده ۲ ق.ص.چ. با اصلاحات بعدی مصوب ۱۳۵۵ مبنی بر اینکه «چکهای صادره عهده‌ی بانک‌هایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور دایر شده یا می‌شود و همچنین شعب آنها در خارج از کشور، در حکم اسناد لازم‌الاجراست» چنانچه دارنده چک بعد از انقضای مهلت پانزده روز نیز به بانک مراجعه کند و گواهی عدم پرداخت، دریافت نماید، چک مزبور مشمول بند الف مادّه ۱۰۸ ق.آ.د.م. بوده و برای صدور قرار تأمین خواسته، نیازی به سپردن خسارت احتمالی نیست».
همچنین اداره‌ی مذکور طی نظریه شماره ۳۶۴/۷- ۲۰/۱/۱۳۸۲ چنین ابراز داشته است: «… چکهای صادره بر عهده بانک‌های ایران یا شعب آنها در خارج از کشور در حکم اسناد لازم‌الاجرا است و از جهت صدور قرار تأمین خواسته، نسبت به سایر اسناد لازم‌الاجرا، نیازی به سپردن خسارت احتمالی ندارد و عدم مراجعه ظرف ۱۵ روز به بانک، آن را از لازم‌الاجرا بودن خارج نمی‌کند».
برخی محاکم برای اثبات معافیت خواهان از تودیع خسارت احتمالی برای تحصیل قرار تأمین خواسته در دعاوی مطالبه وجه چک، اطلاق بند ۳ ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. را مستند قرار داده و استدلال می‌کنند که در این بند عبارت «اوراق تجاری واخواست شده» به صورت مطلق بکار رفته است، بنابراین برای شمول این بند کافی است که اسناد تجاری واخواست بشوند و قیدی از نظر زمانی برای چنین واخواستی وجود ندارد.
در پاسخ به این استدلال باید گفت که حکم اصلی بند ۳ ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. «مواردی [است] … که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تأمین [بدون تودیع خسارت احتمالی] باشد». و در این راستا، قانونگذار با بکار بردن واژه «از قبیل»، «اوراق تجاری واخواست شده» را از باب مثال آورده است. بنابراین، قانونگذار در بند ۳ ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م.، در مقام ایجاد مقررات جدیدی در خصوص اوراق تجاری نیست، بلکه با آوردن مثالی از حکم کلی، در اصل، تعیین تکلیف در مورد شرایط و احکام مربوط به اوراق تجاری را به قوانین اختصاصی مربوط از جمله قانون تجارت و قانون صدور چک احاله داده است.
رویه دوم لزوم تودیع خسارت احتمالی است. بر اساس اعتقاد پیروان این نظریه اگر ظرف مواعد قانونی برای مطالبه و واخواست چک اقدامی صورت نپذیرد، وفق بند ۴ ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. عمل شده و درخواست کننده تأمین برای تحصیل آن ملزم به ایداع خسارت احتمالی خواهد بود. با این حال در خصوص مهلت‌های قانونی مطالبه وجه چک، معتقدین به این نظریه به دو گروه تقسیم می‌شوند، عده‌ای از آنان مهلت مزبور را حسب مورد ۱۵ یا ۴۵ روز از تاریخ صدور چک محاسبه می‌کنند، در حالیکه گروه دوم مهلت مقرر برای مطالبه‌ی وجه چک را ۱۰ روز از تاریخ سررسید تلقی می‌نمایند.
کسانی که مهلت مقرر برای مطالبه وجه چک را ۱۰ روز از تاریخ سررسید تلقی می‌کنند معتقدند: مهلت‌های مقرر در صدر ماده ۳۱۵ ق.ت. اصولاً ناظر به مسئولیت خاص ظهرنویسان چک (و در موارد خاص صادرکننده چک) می‌باشد و هیچ ارتباطی به دیگر مواد و مقررات مربوط به چک از جمله مقررات مرتبط با اعتراض و تأمین خواسته ندارد. از این جهت مستنداً به ماده ۳۱۴ ق.ت. احکام اعتراض در چک عیناً احکام برات و از جمله ماده ۲۸۰ ق.ت. می‌باشد و دارنده برای استفاده از مزایای مادّه ۲۹۲ ق.ت. در تحصیل قرار تأمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی، لاجرم، باید ظرف ده روز از تاریخ سررسید، اقدام به اعتراض نماید. در این زمینه تنها تفاوت متصور آن است که به موجب رأی وحدت رویه شماره ۵۳۶ گواهینامه عدم پرداخت چک، جایگزین اعتراض عدم تأدیه برات شده است.
ممکن است این ایراد وارد شود که رأی وحدت رویه مذکور صراحتاً ذکر کرده که وجه چک باید ظرف پانزده روز از تاریخ صدور مطالبه شود و با وجود تصریح مذکور، جایی برای تمسک به ماده ۲۸۰ ق.ت. باقی نمی‌ماند، خلاصه آن که در قسمتی از این رأی آمده: «… واخواست برات و سفته به ترتیبی که در ماده ۲۸۰ ق.ت. قید شده، ارتباطی با چک پیدا نمی‌کند…»
در پاسخ به این ایراد باید گفت: رأی وحدت رویه‌ی مذکور صرفاً در مورد مسئولیت ظهرنویسان چک صادر شده است و ارتباطی به دیگر موضوعات از جمله مسأله اعتراض و تأمین خواسته ندارد و واژگان و عبارت بکار رفته در آن نیز صرفاً باید در حدود مسئولیت خاص ظهرنویسان تفسیر و تأویل شود و اساساً هدف از این رأی آن بوده است که گواهینامه‌ی عدم پرداخت چک جایگزین اعتراض عدم تأدیه سفته و برات شود، و هدف دیگری از جمله ایجاد ترتیبات یا مهلت‌های جدید برای تحقق واخواست مدنظر نبوده است. و در این خصوص با بهره گرفتن از ماده ۳۱۴ ق.ت. در ارجاع به عمومات برات، باید کماکان از نظر مهلت و موعد مطالبه و واخوست به عمومات مذکور استناد شود.
گروهی که مهلت مطالبه و واخواست چک را ۱۵ یا ۴۵ روز از تاریخ صدور می‌دانند معتقدند: مطالبه و واخواست چک مقید به مهلت‌های زمانی خاصی بوده و استفاده از مزایای مذکور در ماده ۲۹۲ ق.ت. منوط
به رعایت این مهلت‌هاست. سپس ثابت می‌گردد که این مدت، حسب مورد ۱۵ یا ۴۵ روز از تاریخ صدور چک محاسبه می‌شود.
قانونگذار در ذیل ماده ۳۱۵ ق.ت. اصولاً در مقام بیان احکام تأمین خواسته در چک نبوده و مورد از موارد سکوت می‌باشد. بنابراین مستنداً به ماده ۳۱۴ ق.ت.، احکام اعتراض بر تأمین خواسته چک همان احکام اعتراض و تأمین خواسته برات می‌باشد جز اینکه مهلت‌های آن دو با هم متفاوت است. معتقدین به این نظریه در نهایت برای تقویت استدلال خود، مفاد رأی وحدت رویه‌ شماره ۵۳۶ را مستند قرار می‌دهند و می‌گویند بر اساس این رأی مشخص می‌شود که مهلت تحصیل گواهینامه‌ی عدم پرداخت، پانزده روز بوده و در خارج از آن مهلت، نمی‌توان از مزایای ماده ۲۹۲ ق.ت. استفاده کرد.
پس از ذکر ادله و مستندات دیدگاه‌های مختلف در خصوص لزوم یا عدم لزوم تودیع خسارت احتمالی باید گفت: صدر ماده ۳۱۵ ق.ت. از حیث مقرر ساختن موعد مطالبه وجه چک مطلق بوده و علاوه بر قابلیت استناد در مسئولیت ظهرنویس و صادرکننده (وفق ذیل همان ماده) در سایر موارد از جمله اعتراض و تأمین خواسته نیز قابلیت استناد دارد. اما در خصوص قسمت دوم ماده ۳۱۵ ق.ت. و به عباراتی در مورد ذیل آن ماده، با وجود ماده ۳۱۴ ق.ت. که از بسیاری جهات چک را در حکم برات و مشمول مقررات و ضمانت‌های اجرایی مترتب بر این سند تجاری دانسته است، نمی‌توان معتقد بود که قانونگذار در ذیل مادّه ۳۱۵ ق.ت. در مقام بیان جمیع ضمانت‌های اجرایی مترتب بر عدم رعایت مهلت‌های مقرر در صدر همان ماده بوده است، زیرا چنین اعتقادی باعث مهمل ماندن بسیاری از احکام مذکور در ماده ۳۱۴ ق.ت. خواهد شد، که به دور از فرض حکیم و قاصد بودن قانونگذار – از مقدمات حکمت- است.
حاصل آنکه با تمسک به اطلاق صدر ماده ۳۱۵ ق.ت. می‌توان معتقد بود که مهلت اعتراض در خصوص چک ۱۵ یا ۴۵ روز از تاریخ صدور چک است. (برخلاف ماده ۲۸۰ ق.ت.) از طرفی رأی وحدت رویه شماره ۵۳۶ گواهینامه‌ی عدم پرداخت را به منزله‌ی واخواست تلقی کرده است.
بنابراین مشخص می‌شود که دارنده چک برای استفاده از مزایای ماده ۲۹۲ ق.ت. در تحصیل قرار تأمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی، لاجرم باید ظرف مدت ۱۵ یا ۴۵ روز از تاریخ صدور چک مبادرت به مطالبه و واخواست بنماید و در غیر اینصورت، امتیاز مذکور سلب و مشارالیه برای تحصیل قرار تأمین وفق عمومات آ.د.م. ناگزیر از تودیع خسارت احتمالی خواهد بود.^[۱۷۰]
قانونگذار مدّت دادن تأمین را محدود نکرده است؛ امّا در عمل دادگاه‌ها ضمن تعیین میزان تأمین، مدّت آن را نیز (معمولاً ده روز) مشخّص می‌نمایند و در اخطاری که صادر و به خواهان ابلاغ می‌شود، دادن تأمین را در مدّت تعیین شده با ضمانت اجرای قرار ردّ دادخواست تأمین خواسته، درج می‌نمایند.
هیچ یک از طرفین نمی‌تواند نسبت به تصمیم دادگاه درباره‌ی گرفتن تأمین از خواهان ومیزان تأمین تعیین‌ شده، شکایت نماید.
صدور قرار تأمین خواسته مستلزم درخواست خواهان است. این شرط در صدور ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. به روشنی پیش‌بینی شده است و ملاک موادّ ۲ و ۴۸ همین قانون نیز بر آن دلالت دارد. همانگونه که در صدر ماده ۱۰۸ ق.آ.د.م. تصریح شده، درخواست تأمین خواسته ممکن است پیش از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا پیش از صدور حکم قطعی مطرح شود.
آیا در مورد چک بلامحلی که سررسید آن نرسیده می‌توان تقاضای تأمین خواسته کرد؟
چون چک یک سند عادی محسوب می‌گردد و سند رسمی نیست دادگاه نمی‌تواند قبل از سررسید، قرار تأمین خواسته صادر نماید و ماده ۱۱۴ ق.آ.د.م. صراحت دارد که در صورتی که اولاً حق مستند به سند رسمی بوده و ثانیاً در معرض تضییع و تفریط باشد، می‌توان قبل از موعد درخواست تأمین نمود.
نظر کمیسیون: اصولاً بر حسب مقررات اصلاح قانون چک مصوب ۱۳۷۲ صدور چک وعده‌دار خلاف قانون است و قانونگذار برای صادرکنندگان چک‌های وعده‌دار، مجازات تعیین کرده (با توجه به اصلاحات سال ۸۲ صدور چک وعده‌دار جرم نیست) بنابراین تاریخ سررسید چک موضوعیت ندارد و دارنده چک با هر تاریخی می‌تواند برای مطالبه‌ی وجه چک به بانک مراجعه نماید و در این مورد با اعلام اشتباه در تاریخ چک، آن را واخواست می کند. با این وصف اگر چنین چکهایی در دادگاه مورد مطالبه واقع شود دارنده چک می‌تواند تقاضای تأمین آنرا بنماید و دادگاه مکلف به پذیرش این تقاضا است.^[۱۷۱]
بند هفتم: تعهّدات یا جهات دیگر استحقاق خواهان
تعهّدات یا جهات دیگری که به موجب آن، خواهان خود را مستحقّ مطالبه می‌داند، به طوری که مقصود واضح و روشن باشد، باید در دادخواست نوشته شود. (بند ۴ مادّه ۵۱ ق.آ. د.م.) کافی است، برای مثال، خواهان اعلام نماید که مبلغی پول به خوانده به عنوان قرض پرداخت نموده (جهت موضوعی) و آن را اثبات و درخواست نماید. امّا استناد به مادّه یا موادّ قانون که به او حق می‌دهد که آن را بخواهد (جهت حکمی) الزامی نمی‌باشد.
ننوشتن این شرط در دادخواست موجب اخطار رفع نقص از طرف دفتر دادگاه می‌شود. چون ننوشتن سبب در دادخواست می‌تواند اثر ماهوی داشته باشد و جای ویژه‌ای برای آن جز در قسمت «شرح دادخواست» وجود ندارد، به نظر نمی‌رسد که مورد توجّه دفتر دادگاه که شرایط شکلی دادخواست را مدّ نظر قرار می‌دهد قرار گیرد و باید پذیرفت که دادگاه می‌تواند در مورد آن اگر لازم باشد از خواهان توضیح بخواهد.^[۱۷۲]
سئوالی در اینجا ممکن است مطرح شود و آن اینکه آیا با توجه به وصف تجریدی اسناد تجاری،نوشتن جهت یا سبب دین در دادخواست ضروری است؟در پاسخ باید بیان داشت با توجه به وصف تجریدی اسناد تجاری که یکی از اوصاف اصلی این اسناد محسوب می شود و بیانگر این موضوع است که امضای سند تجاری موجب تعهدی مستقل از منشأ صدور خود است،به نظر می رسد خواهان دعوای مطالبه وجه یعنی دارنده چک نیازی به نوشتن جهت یا سبب دین در دادخواست ندارد.
بند هشتم: آنچه را مدّعی از دادگاه درخواست دارد
مدّعی باید آنچه را از دادگاه درخواست دارد در دادخواست بنویسید. (بند ۵ مادّه ۵۱ ق.آ. د.م. )
منظور از این نص درخواست‌هایی است که خواسته شمرده نمی‌شود. بنابراین، چون صدور حکم، افزون بر خواسته، نسبت به متفرّعات قانونی آن از قبیل هزینه دادرسی، حقّ‌الوکاله‌ی وکیل و سایر خسارات دادرسی و همچنین خسارت تأخیر در انجام تعهّد و … مستلزم درخواست می‌باشد و در عین حال به اصل خواسته افزون نگردیده و با آن محاسبه نمی‌شود تا ملاک محاسبه و پرداخت هزینه دادرسی و قابلیّت تجدیدنظر از رأی قرار گیرد، خواهان می‌بایست، چنانچه قصد وصول آنها را نیز دارد، درخواست رسیدگی و صدور حکم نسبت به آنها را نیز بنماید. درخواست‌های دستور موقّت، تأمین خواسته را نیز می‌توان مشمول بند ۵ مادّه ۵۱ ق.آ. د.م. دانست. قانونگذار نبودن شرط مذکور در بند ۵ مادّه ۵۱ ق.آ. د.م. را نیز از موارد توقیف دادخواست دانسته است. (بند ۲ مادّه ۵۳ ق.آ. د.م.) لکن باید توجه داشت که هیچ جای خاصی در برگه‌ی دادخواست برای ذکر درخواست‌های مدعی پیش‌بینی نشده است و درعمل نیز این امر غیرممکن است که خواهان بتواند تمام درخواست‌های مورد مطالبه خویش را در دادخواست بیاورد. از این رو، به نظر نمی‌رسد که عدم رعایت این تشریفات، در عمل، بتواند باعث توقیف دادخواست گردد.^[۱۷۳]
بند نهم: ادّله و وسایل اثبات دعوا
به موجب بند ۶ مادّه ۵۱ ق.آ. د.م. مدّعی باید تمام ادّله و وسایلی را که برای اثبات ادّعای خود دارد، از اسناد و نوشتجات و اطّلاع مطلعین و غیره، در دادخواست بنویسد. در دعوای حقوقی مطالبه وجه چک فتوکپی گواهی عدم پرداخت و اصل چک که باید برابر اصل شود عموماً ادله‌ی مثبت دعاوی چک می‌باشد.
پذیرش ادّله از خواهان، پس از تقدیم دادخواست، منحصر به ادله‌ی است که در پاسخ به دفاع خوانده، استناد و به آنها ضروری است. (مادّه ۹۷ ق.آ. د.م.).
در مورد ارائه دلیل از سوی مدّعی (اعم از خواهان یا خوانده) باید بیان داشت: بر اساس قاعده مهم و بنیادین «البیّنه علی من ادّعی» دلیل به عهده‌ی شخصی است که اظهار او ادّعا شمرده می‌شود. اظهاری ادّعا شمرده می‌شود که خلاف اصل باشد. بنابراین چنانچه برای مثال، خواهان در دادخواست اظهار داشته که خوانده وجهی از وی دریافت نموده یا … چون اظهار او مخالف اصل عدم است، باید آنرا اثبات نماید و بنابراین بار دلیل بر دوش اوست. همچنین در صورتی که اظهار او خلاف اصل استصحاب باشد اظهارکننده باید آن را اثبات نماید و بار دلیل بر دوش اوست. اظهار ممکن است خلاف امری باشد که قانونگذار وجود آن را فرض نموده است، مانند اصاله الصّحه که به موجب آن صحّت عقود و ایقاعات مفروض است (مادّه ۲۲۳ ق.م.) بنابراین اگر خواهان مدّعی فساد معامله‌ای است باید علّت یا علل فساد آن را اثبات نماید.^[۱۷۴] در نهایت لازم به ذکر است که در دعوای حقوقی دارنده چک علیه مسئولین پرداخت به خواسته مطالبه مبلغ مندرج در چک با توجه به ارائه چک و اینکه وجود اصل چک در دست دارنده نشان از اشتغال ذمه‌ی مسئولین می‌باشد وی از ارائه‌ دلیل بی‌نیاز است و سایر مسئولین باید خلاف این امر را اثبات نمایند.
بند دهم: پیوست‌های دادخواست
به موجب مادّه ۵۹ ق.آ. د.م. «اگر دادخواست توسّط ولی، قیّم، وکیل و … خواهان تقدیم شود، رونوشت سندی که مثبت سمت دادخواست‌دهنده است، به پیوست دادخواست تسلیم دادگاه می‌گردد».
مدّعی مکلّف است رونوشت یا روگرفت (فتوکپی) گواهی شده سندی را که مایل است یا باید تقدیم نماید تهیّه و به پیوست دادخواست تسلیم نماید. بنابراین لازم نیست و نباید اصل سند پیوست دادخواست شود. «… مقصود از گواهی آن است که دفتر دادگاهی که دادخواست به آنجا داده می‌شود یا دفتر یکی از دادگاه‌های دیگر یا یکی از ادارات ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی و در جایی که هیچ یک از آنها نباشد بخشدار محل یا یکی از ادارات دولتی مطابقت آن را با اصل گواهی کرده باشد در صورتی که رونوشت یا تصویر سند در خارج از کشور تهیّه شده، باید مطابقت آن با اصل در دفتر یکی از سفارتخانه‌ها و یا کنسولگریهای ایران گواهی شده باشد… علاوه بر اشخاص و مقامات فوق، وکلای اصحاب دعوا نیز می‌توانند مطابقت رونوشت‌های تقدیمی خود را با اصل تصدیق کرده پس از الصاق تمبر مقرّر در قانون، به مرجع صالح تقدیم نمایند.» (مادّه ۵۷ ق.آ. د.م.).
اگر ضمائم مصدّق نشده باشد رویه این است که در این مورد اخطار رفع نقص صادر می‌شود.
دادخواست و پیوست‌های آن باید به تعداد خواندگان، افزون بر یک نسخه، تهیّه و تقدیم شود. (مادّه ۶۰ ق.آ.د.م.) ماده ۳۸۲ ق.آ.د.م. پیوست نمودن یک نسخه از مدرک گویای سمت را، به دادخواست فرجامی کافی می‌داند، امّا نمی‌توان از ملاک این مادّه در دادخواست نخستین استفاده نمود.
در صورتی که دادخواست به نمایندگی از شخص حقوقی داده شود باید مدرک مثبت سمت دادخواست دهنده ضمیمه شود.این مدرک باید توسط دارندگان حق امضاء به دادخواست دهنده اعطا شده باشد.بنابراین باید گواهی آخرین تغییرات که در آن دارندگان حق امضا مشخص شده نیز ضمیمه شود.همچنین است اساسنامه شخص حقوقی که طبق آن دارنده حق امضاء، مجاز به تعیین و معرفی نماینده از جانب شخص حقوقی می باشد و این اختیار به وی طبق اساسنامه داده شده است.