۲- RFID از فرکانس های رادیویی برای ارتباطات بهره می برد این در حالی است که NFCنوع گسترس یافته ی RFIDاست تکنولوژی RFID سالهاست که مورد بهره برداری قرارگرفته است اما NFCبه تازگی گسترش یافته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-RFID می تواند در هر فرکانس یا استانداردی استفاده شود اما NFCفقط در فرکانس ۱۳٫۵۶مگاهرتز کار می کند.
۴- RFID می تواند در حالت فعال در مسافت های طولانی مانند ۱۰۰ متر کارکند که این از لحاظ امنیتی امکان سرقت اطلاعات را فراهم می کند اما در NFCمحدودهی ارتباط در حدود چند سانتی متری است که به همین دلیل آن را تکنولوژی امن می نامند.
۳-۸-۲شبکه های حسگری بیسیم
۱-۳-۸-۲معرفی شبکه حسگر:
شبکه حسگر/کارانداز (حس/کار)^[۲۱] شبکه ای است متشکل از تعداد زیادی گره کوچک. در هر گره تعدادی حسگر ویا کارانداز وجود دارد. شبکه حس/کار بشدت با محیط فیزیکی تعامل دارد. از طریق حسگرها اطلاعات محیط را گرفته و از طریق کار انداز ها واکنش نشان می دهد. ارتباط بین گره ها بصورت بی سیم است. هرگره بطور مستقل و بدون دخالت انسان کار میکند و نوعا از لحاظ فیزیکی بسیار کوچک است ودارای محدودیت هایی در قدرت پردازش, ظرفیت حافظه, منبع تغذیه, … میباشد. این محدودیت ها مشکلاتی را بوجود می آورد که منشأ بسیاری از مباحث پژوهشی مطرح در این زمینه است. این شبکه از پشته پروتکلی شبکه های سنتی پیروی می کند ولی بخاطر محدودیت ها و تفاوتهای وابسته به کاربرد, پروتکل ها باید باز نویسی شوند. پیشرفتهای اخیر در فناوری ساخت مدارات مجتمع در اندازه های کوچک از یک سو و توسعه فناوری ارتباطات بی سیم از سوی دیگر زمینه ساز طراحی شبکه های حس/کار بی سیم شده است.تفاوت اساسی این شبکه ها ارتباط آن با محیط و پدیده های فیزیکی است شبکه های سنتی ارتباط بین انسانها و پایگاه های اطلاعاتی را فراهم میکند در حالی که شبکه ی حس/کار مستقیما با جهان فیزیکی در ارتباط است با بهره گرفتن از حسگرها محیط فیزیکی را مشاهده کرده, بر اساس مشاهدات خود تصمیم گیری نموده و عملیات مناسب را انجام می دهند. نام شبکه حس/کار بی سیم یک نام عمومی است برای انواع مختلف که به منظورهای خاص طراحی می شود. برخلاف شبکه های سنتی که همه منظوره اند شبکه های حس/کار نوعا تک منظوره هستند. در صورتی که گره ها توانایی حرکت داشته باشند شبکه می تواند گروهی از رباتهای کوچک در نظر گرفته شود که با هم بصورت تیمی کار می کنند و جهت مقصد خاصی مثلا بازی فوتبال یا مبارزه با دشمن طراحی شده است. از دیدگاه دیگر اگر در شبکه تلفن همراه ایستگاههای پایه را حذف نماییم و هر گوشی را یک گره فرض کنیم ارتباط بین گره ها باید بطور مستقیم یا از طریق یک یا چند گره میانی برقرار شود. این خود نوعی شبکه حس/کار بی سیم می باشد. اگرچه به نقلی تاریخچه شبکه های حس/کار به دوران جنگ سرد و ایده اولیه آن به طراحان نظامی صنایع دفاع آمریکا برمیگردد. ولی این ایده می توانسته در ذهن طراحان رباتهای متحرک مستقل یا حتی طراحان شبکه های بی سیم موبایل نیز شکل گرفته باشد. به هر حال از آنجا که این فن نقطه تلاقی دیدگاه های مختلف است تحقق آن می تواند بستر پیاده سازی بسیاری از کاربردهای آینده باشد. کاربرد فراوان این نوع شبکه و ارتباط آن با مباحث مختلف مطرح در کامپیوتر و الکترونیک از جمله امنیت شبکه, ارتباط بلادرنگ‌, پردازش صوت و تصویر, داده کاوی, رباتیک ,طراحی خودکار سیستم های جاسازی شده^[۲۲]دیجیتال و… میدان وسیعی برای پروهش محققان با علاقمندی های مختلف فراهم نموده است.
۲-۳-۸-۲ساختار کلی شبکه حس/کار بی سیم
حسگر : وسیله ای که وجود شئ رخداد یک وضعیت یا مقدار یک کمیت فیزیکی را تشخیص داده و به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند. حسگر انواع مختلف دارد مانند حسگرهای دما, فشار, رطوبت, نور, شتاب سنج, مغناطیس سنج و…
کارانداز : با تحریک الکتریکی یک عمل خاصی مانند باز و بسته کردن یک شیر یا قطع و وصل یک کلید را انجام می دهد
گره حسگر: به گره ای گفته می شود که فقط شامل یک یا چند حسگر باشد.
گره کارانداز: به گره ای گفته می شود که فقط شامل یک یا چند کارانداز باشد.
گره حسگر/کارانداز: به گره ای گفته می شود که مجهز به حسگر و کار انداز باشد.
شبکه حسگر : شبکه ای که فقط شامل گره های حسگر باشد. این شبکه نوع خاصی از شبکه حس/کاراست. در کاربردهایی که هدف جمع آوری اطلاعات و تحقیق در مورد یک پدیده می باشد کاربرد دارد. مثل مطالعه روی گردبادها.
میدان حسگر/کارانداز : ناحیه کاری که گره های شبکه حس/کار در آن توزیع میشوند.
چاهک^[۲۳]: گرهی که جمع آوری داده ها را به عهده دارد. و ارتباط بین گره های حس/کار و گره مدیر وظیفه^[۲۴] را برقرار می کند.
گره مدیر وظیفه: گرهی که یک شخصی بعنوان کاربریا مدیر شبکه از طریق آن با شبکه ارتباط برقرار میکند. فرامین کنترلی و پرس و جو ها از این گره به شبکه ارسال شده و داده های جمع آوری شده به آن بر میگردد
شبکه حس/کار: شبکه ای متشکل از گره های حسگر و کار انداز یا حسگر/کارانداز است که حالت کلی شبکه های مورد بحث می باشد. به عبارت دیگر شبکه حس/کارشبکه ای است با تعداد زیادی گره که هر گره می تواند در حالت کلی دارای تعدادی حسگر و تعدادی کارانداز باشد. در حالت خاص یک گره ممکن است فقط حسگر یا فقط کارانداز باشد. گره ها در ناحیه ای که میدان حس/کار نامیده می شود با چگالی زیاد پراکنده می شوند. یک چاهک پایش^[۲۵] کل شبکه را بر عهده دارد. اطلاعات بوسیله چاهک جمع آوری می شود و فرامین از طریق چاهک منتشر می شود. شکل۱۹-۲٫ مدیریت وظایف میتواند متمرکز یا توزیع شده باشد. بسته به اینکه تصمیم گیری برای انجام واکنش در چه سطحی انجام شود دو ساختار مختلف خودکار و نیمه خودکار وجود دارد. که ترکیب آن نیز قابل استفاده است.
چاهک
گره مدیریت وظیفه
میدان حسگر /کارانداز
کارانداز
حسگر
شکل۱۹-۲ساختار کلی شبکه حس/کار
ساختار خودکار : حسگرهایی که یک رخداد یا پدیده را تشخیص می دهند داده های دریافتی را به گره های کارانداز جهت پردازش و انجام واکنش مناسب ارسال می کنند. گره های کارانداز مجاور با هماهنگی با یکدیگر تصمیم گیری کرده و عمل می نمایند. در واقع هیچ کنترل متمرکزی وجود ندارد و تصمیم گیری ها بصورت محلی انجام میشود.شکل۲۰-۲٫
ساختار نیمه خودکار: در این ساختار داده ها توسط گره ها به سمت چاهک هدایت شده و فرمان از طریق چاهک به گره های کار انداز صادر شود شکل۲۱-۲ را مشاهده کنید
ناحیه رخداد
چاهک
شکل۲۰-۲ساختار خودکار
ناحیه رخداد
چاهک
شکل۲۱-۲ساختار نیمه خودکار
از طرف دیگر در کاربردهای خاصی ممکن است از ساختار بخش بندی شده یا سلولی استفاده شود که در هر بخش یک سردسته^[۲۶] وجود دارد که داده های گره های دسته خود را به چاهک ارسال می کند. در واقع هر سردسته مانند یک مدخل^[۲۷] عمل میکند.
ساختمان گره:شکل۲۲-۲ ساختمان داخلی گره حس/کار را نشان می دهد. هر گره شامل واحد حسگر/ کارانداز, واحد پردازش داده ها, فرستنده/گیرنده بی سیم و منبع تغذیه می باشد بخشهای اضافی واحد متحرک ساز, سیستم مکان یاب و تولید توان نیز ممکن است بسته به کاربرد در گره ها وجود داشته باشد.واحد پردازش داده شامل یک پردازنده کوچک و یک حافظه با ظرفیت محدود است داده ها را از حسگرها گرفته بسته به کاربرد پردازش محدودی روی آنها انجام داده و از طریق فرستنده ارسال می کند. واحد پردازش مدیریت هماهنگی و مشارکت با سایر گره ها در شبکه را انجام می دهد. واحد فرستنده گیرنده ارتباط گره با شبکه را برقرار می کند. واحد حسگر شامل یک سری حسگر و مبدل آنالوگ به دیجیتال است که اطلاعات آنالوگ را از حسگرگرفته و بصورت دیجیتال به پردازنده تحویل می دهد. واحد کارانداز شامل کارانداز و مبدل دیجیتال به آنالوگ است که فرامین دیجیتال را از پردازنده گرفته و به کارانداز تحویل می دهد. واحد تامین انرژی, توان مصرفی تمام بخشها را تامین می کند که اغلب یک باطری با انرژی محدود است. محدودیت منبع انرژی یکی از تنگناهای اساسی است که در طراحی شبکه های حس/کار همه چیز را تحت تاثیر قرار می دهد. در کنار این بخش ممکن است واحدی برای تولید انرژی مثل سلول های خورشیدی وجود داشته باشد در گره های متحرک واحدی برای متحرک سازی وجود دارد. مکان یاب موقعیت فیزیکی گره را تشخیص می دهد. تکنیکهای مسیردهی و وظایف حسگری به اطلاعات مکان با دقت بالا نیاز دارند. یکی از مهمترین مزایای شبکه های حس/کار توانایی مدیریت ارتباط بین گره های در حال حرکت می باشد.
مولد انرژی
فرستنده گیرنده بیسیم
حافظه
پردازنده
منبع تغذیه
مبدل دیجیتال به آنالوگ
مبدل آنالوگ به دیجیتال
کارانداز
حسگر
واحد حسگر/کارانداز
واحد متحرک ساز
سیستم مکان یاب
شکل۲۲-۲ساختمان داخلی گره حسگر/کارانداز
۳-۳-۸-۲ ویژگی های شبکه حسگر/ کارانداز
وجود برخی ویژگی ها در شبکه حسگر/ کارانداز, آن را از سایر شبکه های سنتی و بی سیم متمایز می کند. از آن جمله عبارتند از:

• • تنگناهای سخت افزاری شامل محدودیتهای اندازه فیزیکی, منبع انرژی, قدرت پردازش, ظرفیت حافظه

• • تعداد بسیار زیاد گره ها

• • چگالی بالا در توزیع گره ها در ناحیه عملیاتی

• وجود استعداد خرابی در گره ها

تحلیل داده‌ها
شکل‌گیری تئوری
تنظیم داده‌ها
کفایت نظری تئوری؟
پایان پژوهش
بلی
خیر
نمونه‌برداری نظری
جمع‌ آوری داده‌ها
شکل شماره ۳-۱: فرآیندهای به هم وابسته جمع­آوری، تنظیم و تحلیل داده ­ها در تدوین نظریه داده بنیاد
رکن اساسی در فرایند تجزیه و تحلیل در روش داده‌بنیاد «کدگذاری» است. کدگذاری در نظریه‌پردازی داده بنیاد شکلی از تحلیل محتواست که در پی یافتن و مفهوم‌سازی موضوعات قابل بحثی است که در میان انبوه داده‌ها وجود دارند. (دانایی فرد ۱۳۸۴، ص۶۰) فرایند تفکیک داده‌های حاصل از نمونه‌گیری، توصیف و بیان آنها با عباراتی کوتاه در یک جدول را کدگذاری گویند. بطور کلی، این استراتژی، داده ­های حاصل از منابع اطلاعاتی را به مجموعه ­ای از کدها، کدهای مشترک را به مفاهیم و آنگاه مفاهیم را به نوعی مقوله تبدیل می‌کند و در نهایت از مقوله­ها تئوری ایجاد می­ شود. (دانایی فرد، ۱۳۸۴، ص ۵۸). در این روش از سه نوع کدگذاری به شرح زیر استفاده می‌شود.
شکل شماره ۳-۲: سیر تطور کدها تا تئوری در نظریه داده‌ بنیاد
۳-۳-۱- کدگذاری باز
کدگذاری باز به عنوان‌گذاری یا نام‌گذاری رویدادها و پدیده‌ها براساس داده‌ها اشاره دارد؛ مفاهیم و مقوله‌ها نتیجه این نوع کدگذاری‌اند؛ از آنجا که در ابتدای کار پژوهشگر به حیطه عمل گسترده و موقعیتی باز نیازمند است، وی به کدگذاری هر رویداد قابل توجه پرداخته و نهایت انعطاف‌پذیری را در تولید مفاهیم از داده‌ها بکار می‌گیرد. داده‌های بدست آمده از نمونه بر اساس سؤالات ساده‌ای مانند چه، که، چگونه و… تجزیه و تفکیک می‌شوند؛ سپس با «مقایسه مستمر» داده‌ها، رویدادهای مشابه عنوان مفهومی مشابهی می‌گیرند. همچنانکه «مقایسه مستمر» رویدادها پژوهشگر را با شباهت‌ها و تفاوتهای آنها شناخته، معنایی پایدار را در ذهن وی برای مفهوم‌سازی ایجاد می کند، مقوله‌ها از مقایسه مستمر مفاهیم، توجه به شباهت‌ها و تفاوتهای میان آنها و شکل‌گیری مفهومی انتزاعی‌تر ایجاد می‌شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل شماره ۳-۳: کدگذاری باز: ورودی‌ها، فرایند و خروجی‌ها
مفهوم (Concept)
«مفهوم» معنای لفظی است که بر یک پدیده در عالم خارج دلالت می‌کند. مفهوم امری انتزاعی و تجریدی از یک پدیده است که به عنوان نمادی در زبان، فرایند تفکر و تعقل را در توصیف واقعیت‌ها ساده‌تر می‌سازد. به بیان دیگر، مفهوم توضیحات مختصر شده پدیده‌هاست. دانشمندان هر علم پدیده‌‌های مربوط را به منظور ارتباط و ایجاد زبانی مشترک مفهوم‌سازی کرده‌اند؛ از این‌رو، هر رشته علمی مجموعه‌ای یگانه از مفاهیم ویژه خویش است. مفهوم علاوه بر نقش ارتباطی یاد شده به مجموع ادراکات، نظم و انسجام بخشیده و راه را برای طبقه‌بندی و تعمیم‌ تجربه‌ها و مشاهده‌ها هموار می‌سازد. مفهوم عنصر کلیدی و تعیین کننده شکل و محتوای هر تئوری است.
مفاهیم بلوک‌هایی هستند که ساختمان دانش به وسیله آنها ساخته می‌شود. مفهوم واژه‌ای است که از میان موارد یا مصادیق جزئی متعدد انتزاع شده است و طبقه‌ای را که بر کلیه موارد جزئی دلالت می‌کند، تشکیل می‌دهد. (حیدری، ۱۳۸۶ ص ۱۰۲) در واقع مفهوم دربردارنده وجوه مشترک تمامی مصادیق خود است.
مقوله (Category)
آنچنان که آمد مفهوم، تجریدی از پدیده است؛ مفهوم پدیده‌ها در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نسبت به علوم طبیعی از سطح انتزاع بیشتری برخوردارند. برای مثال مفهوم «ادراک» در مقایسه با «وزن» انتزاعی‌تر است. برخی مفاهیم در عرصه علوم اجتماعی نسبت به مفاهیمی دیگر تجریدی‌تر‌ند به گونه‌ای که چند مفهوم را در خود جای داده‌اند‌؛ بدین گونه مفاهیم «مقوله» گویند که نتیجه فرایند تجرید و تعمیم، این بار در خصوص مفاهیم است که در سطح پایین‌تر برای ایجاد مفهوم درباره پدیده‌ها به کار گرفته شده بود. بدین معنی که از تفاوت‌ها صرف نظر کرده، مقوله یا طبقه‌ای ساخته می‌شود که بیان‌گر وجوه شباهت‌ چند مفهوم با یکدیگر است. مقایسه داده‌ها برای دریافت شباهت‌ها و تفاوت‌ها به منظور مفهوم‌سازی و نیز مقایسه مفهوم‌ جهت مقوله‌بندی فرآیندی مداوم است که از آن به عنوان «روش مقایسه مستمر»^[۱۳۴] یاد می‌شود. (رودی ۱۳۸۷، ص۱۰۴)
۳-۳-۲- کدگذاری محوری
در کدگذاری محوری با ایجاد پیوند میان مقوله‌ها و در پی‌ آن میان مفاهیم و داده‌ها، مقوله‌‌های اصلی و فرعی نمایان می‌شوند؛ بدین شکل که، یک مقوله در محور تحلیل قرار گرفته و کدگذاری مبتنی بر آن شکل می‌گیرد. این موضوع دایره پژوهش را تنگ‌تر نموده، نمونه‌برداری نظری را جهت می‌دهد تا تئوری موجزتر و دارای استحکام بیشتری گردد. در این فرایند علاوه بر شناسایی مقولات اصلی و فرعی،‌ تمامی مقولات حول یک مقوله تحت عنوان «مقوله محوری» سامان می‌یابند. مقوله محوری براساس میزان تکرار در داده‌ها، توانائی ایجاد پیوند با تمام مقوله‌های اصلی، سطح انتزاع به گونه‌ای که زمینه تحقق تئوری را فراهم سازد و قدرت توضیح پراکنش داده‌ها در عین تبیین نکته اصلی برآمده از آنها، انتخاب می‌شود.
به بیان دیگر کد­گذاری محوری، فرایند ربط­دهی مقوله­ها به زیر­مقوله­ های­شان، و پیوند دادن مقوله­ها در سطح ویژگیها و ابعاد است. در این مرحله، مقوله­ها، ویژگی‌ها و ابعاد حاصل از کد­گذاری باز، تدوین شده و سر جای خود قرار می­گیرد تا دانش فزاینده­ای در مور
د روابط ایجاد گردد.
شکل شماره ۳-۴: کدگذاری محوری: ورودی‌ها، فرایند و خروجی‌ها
به طور کلّی دو کارکرد اصلی مرحله «کدگذاری محوری» که تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش حاضر به تفکیک آن (در فصل چهارم) ارائه شده است عبارتند از:
ساخت مقولات اصلی با توجه به مقولات فرعی و ایجاد ارتباط میان آنها: با ایجاد پیوند میان مقوله‌ها و در پی‌ آن میان مفاهیم و داده‌ها، مقوله‌‌های اصلی و فرعی نمایان می‌شوند. در این کارکرد با توجه به مقولات فرعی ظهور یافته در جریان کدگذاری‌ باز، اقدام به برقراری ارتباط میان آنها و ساختن مقولات بزرگتر و انتزاعی‌تر یعنی همان «مقولات اصلی» می‌پردازیم.
ایجاد شبکه ارتباطی میان کلّ مقولات در قالب چند طبقه (دسته): در این مرحله کلیه مقولات شکل گرفته را در قالب دسته‌ه ای از پیش‌ تعیین شده و توصیه شده روش داده‌بنیاد طبقه‌بندی می‌نماییم. این دسته‌ ها عبارتند از: «شرایط علّی»، «زمینه یا بافت»، «راهبردها»، «شرایط مداخله‌گر»، «مقوله محوری» و «پیامدها» که تمامی دسته‌ه ای شش‌گانه مذکور حول «مقوله محوری» به عنوان مرکز شبکه ارتباطی مقولات سامان می‌یابند. در این باره ارائه یک توضیح ضروری است. بخش‌ها یا ابعاد مذکور به عنوان «توصیه‌»‌های روش داده‌بنیاد در دسته‌بندی مقولات بوده و بنا به تشخیص پژوهشگر قابل تغییر است.
۳-۳-۳- کدگذاری انتخابی
کدگذاری انتخابی فرایند یکپارچه‌سازی و بهبود مقوله‌هاست به گونه‌ای که نتایج پژوهش شکل تئوری به خود گیرد. استِراوس و کوربین، در این رابطه می‌گویند: (Strauss & Corbin, 1998, p.85)
«در کد­گذاری باز، تحلیل­گر به پدید آوردن مقوله­ها و ویژگیهای آنها می ­پردازد و سپس می­ کوشد تا مشخص کند که چگونه مقوله­ها در طول بُعد­های تعیین شده تغییر می­ کنند. در کد­گذاری محوری، مقوله­ها به طور نظام مند بهبود یافته و با زیر­مقوله­ها پیوند داده می­شوند. کد­گذاری انتخابی، فرایند یکپارچه­سازی و بهبود مقوله­ها است.»
ذکر این نکته لازم است که، اگرچه ترتیب نتایج این سه نوع کدگذاری در پی‌یکدیگر می‌آید، بدین گونه که ابتدا مفاهیم، سپس مقوله‌ها و در نهایت قضیه‌ها، تئوری را می‌‌سازند؛ اما پژوهشگر تا رسیدن به تئوری مسیر مشابهی را طی نمی‌کند. به دیگر سخن، در فرایند تحقیق لزوماً «کدگذاری باز، محوری و انتخابی به دنبال یکدیگر نمی‌آیند بلکه به گونه‌ای تحلیلی خروجی هر یک ورودی دیگر است».
قضیه (Proposition)
سومین عنصر نظریه داده‌بنیاد که خروجی اصلی مرحله کدگذاری انتخابی محسوب می‌شود، «گزاره‌های تئوریک» یا «قضیه»ها هستند که بیانگر روابط تعمیم‌یافته بین یک مقوله و مفاهیم آن و بین مقوله‌های معین است. گلیسر و استراوس ابتدا عنصر سوم را فرضیه^[۱۳۵]‌ها نامیدند؛ اما بعداً به نظر رسید که واژه «قضیه» مناسب‌تر است. زیرا قضایا متضمن روابط مفهومی هستند؛ در حالی که فرضیه‌ها مستلزم روابط سنجش‌پذیرند. «قضایای تئوریک» ناظر به روابط میان مقوله‌ها هستند. (دانایی فرد و دیگران، ۱۳۸۳ ص۱۳۶)
شکل شماره ۳-۵: کدگذاری انتخابی: ورودی‌ها، فرایند و خروجی‌ها
۳-۴- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق
در مورد قلمرو مکانی نیز توجه به یک نکته ضروری ست. از آنجا که ماهیت رشته خط مشی‌گذاری عمومی و به ویژه موضوع خط مشی‌گذاری زیست‌محیطی اقتضاء می‌کند، حوزه بازیگران و گروه‌های ذینفع مربوط در داخل کشور کاملاً متکثّر و متنوّع می‌باشد. لذا پژوهشگر در مقام طراحی الگوی مورد نظر، ناگزیر به در نظر گرفتن عموم بازیگران،‌ نهادها و سازمان‌های عمومی دخیل در فرایند تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی بوده است، اما در عین حال مراجعه به بازیگران تقنینی (نمایندگان مجلس شورای اسلامی) و نیز بازیگران اجرایی (کارگزاران سازمان حفاظت محیط زیست) نسبت به سایر بازیگران بیشتر بوده است.
بازه زمانی انجام تحقیق شرایط زیست‌محیطی جهانی از دهه ۱۹۸۰ تا کنون یعنی یک دوره طولی ۲۲ ساله را شامل می‌شود. هم‌چنین در مورد شرایط زیست‌محیطی داخلی، دوره زمانی ۲۴ ساله پس از پایان جنگ تحمیلی و آغاز برنامه اول توسعه (سال ۱۳۶۸) مدّ نظر بوده است.
۳-۵- جامعه و نمونه تحقیق
جامعه و نمونه آماری تحقیق حاضر با توجه به استراتژی انتخاب شده برای انجام پژوهش (روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد) ذیل رویکرد تحقیقِ کیفی تعریف خواهد شد. از آنجا که مطابق با مراحل استراتژی پژوهش مذکور، محقّق جهت گردآوری اطلاعات به خبرگان موضوع مراجعه کرده است (داده‌های دست اول) لذا جامعه آماری تحقیق عبارتست از خبرگان موضوع خط مشی‌گذاری (سیاستگذاری) زیست‌محیطی که دارای دانش و تجربه مرتبط در موضوع باشند. چنین افرادی طبعاً در سطوح عالی تصمیم‌گیری و خط مشی‌گذاری زیست‌محیطی (نظیر مدیران ارشد فعلی یا سابق سازمان حفاظت محیط زیست، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و …) و یا سطوح علمی و دانشگاهی فعالیت داشته‌اند.
امّا در مورد شیوه نمونه‌گیری روش داده‌بنیاد دارای تدبیر خاصّ خود می‌باشد. این روش در نمونه­برداری هدفمندِ افراد برای مصاحبه یا مشاهده که به آن «نمونه‌برداری نظری» می‌گوید از نگرشی منحصر­به­فرد حمایت می­ کند که آن را از دیگر رهیافت‌های کمّی و کیفی به جمع­آوری داده ­ها متمایز می‌سازد. از سویی بر خلاف نمونه­برداری صورت گرفته در بررسی­های کمّی که معمولاً تصادفی است، ن
مونه‌برداری نظری کاملاً ارادی و هدف‌مند است. ثانیاً این شیوه نمونه‌برداری نمی­تواند قبل از شروع پژوهش برنامه­ ریزی شود، بلکه تصمیمات خاص نمونه­برداری در خلال فرایند پژوهش شکل می­گیرند. علت اصلی بروز این تمایز در روش نمونه‌برداری نیز آن است که نظریه­پردازان­ داده­بنیاد از شیوه‌ای استفاده می­ کنند که مستلزم جمع­آوری و تحلیل هم­زمان و زنجیره­وار داده ­ها است.
هم­زمانی جمع‌ آوری و تحلیل انواع مختلف داده‌ها، به پژوهشگر فرصت می‌دهد بیاندیشد به منظور تدوین تئوری چه داده‌هائی را و از کجا جمع‌ آوری کند. نمونه‌برداری در مسیر تحلیل با ظهور مفاهیم پیش می‌رود و طرح پژوهش هیچ‌گونه محدودیتی در خصوص نوع داده و شیوه جمع‌‌آوری آن ایجاد نمی‌کند. نمونه‌برداری نظری حاکی از آن است که موردها به گونه‌ای انتخاب می‌‌شوند که مؤلفه‌ها و ویژگی‌های مفاهیم و مقوله‌ها را توسعه دهند؛ نمونه‌‌برداری نظری از سویی کیفیت مفاهیم و مقوله‌ها را افزایش داده و از سوئی دیگر نمونه بعدی و مسیر حرکت را مشخص می‌کند و نهایتاً با کفایت نظری پایان می‌یابد.
بنابراین می‌توان گفت نمونه تحقیق در روش داده‌بنیاد، تحت تأثیر هر یک از موارد (مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته تخصصی و یا متون مراجعه شده) جهت می‌یابد به این صورت که تجزیه و تحلیل هر مصاحبه، رهنمون مصاحبه بعدی خواهد بود. خبرگی مصاحبه شوندگان در تحقیق حاضر از یکی از دو معیار زیر تبعیت کرده است:
برخورداری از سابقه اجرایی در حوزه خط مشی‌گذاری عمومی به ویژه حوزه زیست‌محیطی.
برخورداری از دانش علمی و تخصصی محیط زیست و تعامل با دستگاه‌های اجرایی مرتبط.
مطابق با مراحل روش تحقیق داده‌ بنیاد فرایند نمونه‌برداری نظری تا مرز تحقق کفایت نظری ادامه می‌یابد. بدین منظور در مجموع ۱۶ مصاحبه نیمه‌ساختاریافته تخصصی با در نظر گرفتن معیارهای فوق صورت گرفته است. مصاحبه‌ها (بین ۶۰ تا ۱۲۰ دقیقه) ضبط می‌شد تا با مرور چندباره گفتگوها، تحلیل و بررسی دقیق‌تری نسبت به دیدگاه‌های طرح شده مشارکت کنندگان انجام شود.
علاوه بر ۱۶ مصاحبه مذکور، ۲ مطالعه به صورت مجزّا نیز وارد فرایند کدگذاری گردید. یک مطالعه با «صبغه تاریخی»، سیر تطوّر موضوع محیط زیست در برنامه‌های توسعه کشور را مدّ نظر داشت و مطالعه دیگر با «صبغه اسلامی»، ارزش‌های برآمده از رویکرد اسلام به محیط زیست را محور تحلیل خود قرار داد. در مورد دو مطالعه مذکور به تفصیل بیشتر در ادامه همین فصل (مکانیزم بومی‌سازی خروجی تحقیق) مطالبی ارائه خواهد شد. جدول زیر پراکنش مصاحبه شوندگان را با توجه به معیارهای مذکور نشان می‌دهد.
جدول ۳-۱: پراکنش کلّی مصاحبه شوندگان تحقیق با توجه به معیارهای خبرگی

ترکیب شوخ دهن، از نوادر کاربرد ترکیبی شوخ و واژه­ای دیگر است.
۴۱۴- بام ساختن قفس : به معنی در بلندی قفس ساختن است به گونه ای که پرنده بتواند با خاطری آسوده پرواز کند.
مرغ می گوید: « یک مشت پر ناچیز من همچون گلبرگ های گل از پرواز بی خبر است پس به صیّاد بگو برای پرواز من بیهوده قبه قفس را مانند سبد گل در بلندی قرار ندهد.»

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴۱۵-نقد: زر و سیم سره ٔرایج را نیز گفته اند. (برهان قاطع) (آنندراج ). || سیم و زر مسکوک . (غیاث اللغات ) || سره کردن درم و دینار. (غیاث اللغات ). سره کردن درم و جز آن . (ازمنتهی الارب ) (آنندراج)
معنی بیت: اگر صیّاد از دام بر پر طاووس من که همچون پول رایج ارزشمندی است سکه نزند ؛یعنی، با در دام در آوردنش، آن را تصاحب نکند ، نقد پرم ارزش و اعتباری نخواهد یافت و دیگر هیچ کس برای هنر من ارزش قائل نخواهد بود.
۴۱۶- معنی بیت: نقش نگین خواری در دور حلقه دام که به خاطر گرد بودنش به لب شباهت دارد، حک شده است. بنابراین بهتر است که صیّاد دیگر بیهوده در پی بدنام نمودن خویش نباشد چراکه خوار شدن دام موجب خواری و بدنامی صیّاد شده است.
۴۱۷- بط: صراحی و جام شراب.
خط جام : خط هایی که در جام جم است و در غیر این نیز می آید. (آنندراج(
تیره شد آب اختران ز آتش روز و می کشد بر درجات خط جام آب چو آتـــش اختری
(خاقانی)
معنی بیت: تا زمانی که صیّاد جام را لبالب از شراب نکند من رام نخواهم شد.
۴۱۸- خطّ لب بام: کناره های بام.
معنی بیت: مرغ ،عاشق سبزه و چمن و طبیعت است و در آنجا گشت و گذار می کند به صیّاد بگویید دیگر در کناره های پشت بام دام نسازد زیرا در آنجا صیدی برای شکار وجود ندارد.
۴۱۹- بیضه فولادین: هر چیز که بصورت بیضه باشد یا بصورت بیضه درآرند. که مانند بیضه و شکل آن باشد چون بیضه کافور و بیضه عنبر. - بیضه فولاد ؛ در ایران رسم است که فولاد را گرد ساخته می پزند و آن به شکل بیضه می باشد. (آنندراج ). ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۵۰۸)، (برهان، ۱۳۶۲: ۳۳۸)
منظور از بیضه فولاد در این بیت کلاه جنگی است که پهلوانان بر سر می گذارند و به دلیل برّاق بودن ، سفیدی و از فولاد بودن به آن بیضه فولاد می گفتند.
۴۲۰- جزو: مأخوذ از تازی جُزء. قطعه . پاره . حصه . بخش . ورشیم . قسمت . عضو. (ناظم الاطباء). بهر. لخت . برخ . کرسسه .(دهخدا، ۱۳۷۳: ۶۷۸۵) (جُ) [ ع . جزء ] (اِ.) ۱ - نک جزء جز. ۲ - سالک راه خدا. ( فرهنگ فارسی معین)
معنی بیت: شب که پروانه برای تعلیم با شمع نزد دل من آمد که ذهن خود را روشن نماید و از تعلیم من بهره ببرد، تنها حرف الف را که به شمع شباهت دارد و اوّلین حرف از حروف ابجد است، آموخت.
سواد : عبارت از ملکه ٔ خواندن و نقل کتاب و مانند آن . (آنندراج ). ملکه و ذهن . (غیاث (
۴۲۱- دراز کردن دامن نشانه گدایی است.
چاک زدن جیب غنچه گل: کنایه از شکفته شدن آن
دامن کردن جیب غنچه گل: کنایه از گل دادن و شکفتن گل.
غنچه گل گریبان خود (گلبرگ های تو در توی گل) را چاک زده تا در مقابل زیبایی تو اظهار دریوزگی و گدایی کند.
۴۲۲- محک: [ م ِ ح َک ک ] (ع اِ) سنگی که بر آن زر و سیم عیار کنند. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || آزمایش .(آنندراج ). آنچه بدان چیزی را بیازمایند. سبب آزمایش . وسیله آزمودن ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۲۲۶۵)، (برهان، ۱۳۶۲: ۱۹۹۴)
محک زدن بر سوسن به دلیل نیلگونی آن است که به سیاهی می زند.
۴۲۳- از مور می توان انباری را پر کرد مبالغه دارد به این که مورچه در آنجا بسیار است.
۴۲۴- زبان در دهن کسی کردن : کنایه از آموزاندن ، کلام را یاد دادن به کسی و حرف را آموختن.
۴۲۵- منظور از برگشتن، خجالت زده شدن است که در اینجا منظور بازگشتن شراب به جام است به دلیل حس خود کمتر بینی در مقابل مست کنندگی لب معشوق.
بیت دارای دو تشبیه مضمر تفضیلی است: ۱٫ چشم به بادام ۲٫ لب به می.
۴۲۶- ابره: توی زبرین قبا و کلاه و مانند آن . تای رویین از جامه . رویه . ظهاره . اَفره . رو. رووَه . آوره . خلاف آستر و بطانه ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۸۱)، (برهان، ۱۳۶۲: ۸۱)
آستر: لای و تاه زیرین جامه و جز آن . زیره . بطانه . مقابل اَبْره ، رویه ، ظهاره و روی . پارچه کم ارز که بطانه بدان کنند. آستری ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۴۱)، (برهان، ۱۳۶۲: ۳۶)
مصرع دوم یعنی خود را بپوشاند و پشت پرده برود.
ابره و آستر تناسب و تضاد دارند.
۴۳۱- معنی بیت: همانطور که از چرخیدن آسیا روزی به وجود می آید و آرد تولید می شود من هم با گردش و سفر روزی خود را تامین می کنم.
۴۳۲- یعنی آنقدر جواهر بر سر او ریخته اند که خانه پر شده از جواهرات اهدایی، به حدّی که به جای سوراخ دیوار، سوراخ جواهر دیده می شود.
سوراخ جواهر: سوراخی که بر اثر سفتن در آن ایجاد می کردند تا بتوانند آن را به رشته بکشند.
۴۳۴- همانطور که هنگام ناله کردن دهن باز می شود و لب ها به دو نیم تقسیم می شود دل نالان ما نیز شکسته و دو نیم شده ، عاشقان او از دل شکسته ناله و فغان سر می دهند.
۴۳۵- یعنی افتادگی من در راه او واسطه راهنمایی و موجب رسیدن من به مقصد شد.
۴۳۷- منظور از «یک سجده »در این بیت ، سر به پیش افکندنی است که از روی ندامت و پشیمانی از انجام گناه است.
۴۳۹- معنی بیت: نشستن مأمور به در میخانه مانع ورود میخواران به آنجا و ارتکاب به شراب خواری می شود. یا آنکه: محتسب خودش قصد دارد شراب بنوشد و مست شود و توبه اش را از شرابخواری همچون شیشه شراب که در نهایت مستی می شکند، بشکند.
۴۴۰- معنی تازه همچون غزالی تیز پا و زیبا است که هر لحظه قصد بیرون پریدن از درون ذهن و ضمیرم را دارد و می بایست با بستنش آن را رام کنم و در اختیار بگیرم.
مفهوم بیت: معنی تازه قابل بستن و به صورت کلام منظوم در آمدن است.
۴۴۱- یعنی شایسته شکستن است.
آیینه ماه: تشبیه بلیغ اضافی.
زنگ از دل بردن: کنایه از برطرف نمودن غم و اندوه.
۴۴۲- خاک نشینی: جلوس بر خاک . || بدبختی . فقر. بیکسی . || فروتنی .( دهخدا)
۴۴۳- منظور از زر نرگس همان ریزه ها و گرده های زرد رنگ است که میان کلاله گل نرگس است.

تقوی و تقیّد به حق، تا اظهار نظر با یقین و قطعیت بوده از قول به ظنّ و تردید بپرهیزد.
در آیات قرآن مجید احاطه کامل داشته و همه آیاتی که مربوط به موضوع مورد بحث است مورد توجه قرار داده شود.
در هنگام اشتغال به تفسیر و یا ترجمه در حالت طهارت بدن، وضو و توجه، حضور قلب و خشوع باشد تا با تحقق ارتباط روحی و معنوی بتواند از فیوضات و تجلیات کلمات حق تعالی به حقیقت استفاضه کند.
تفسیر روشن
مؤلف در مقدمه تفسیر روشن انگیزه خود را از نگارش این اثر چنین مى‏نویسد:
«چون از تألیف کتاب التحقیق فى کلمات القرآن در چهارده جزء فراغت حاصل شده و تصمیم داشتم به مبناى این کتاب به تفسیرى به لغت عربى اشتغال بورزم، متوجه شدم که تفسیر به زبان عربى بسیار نوشته شده و در دسترس همه طبقات از هر صنفى و در هر رشته‏اى موجود است. و متأسفانه تفسیرى به زبان فارسى که از جهات الفاظ و معانى و نظم و تحقیق و قاطع بودن ممتاز باشد، وجود ندارد. بخصوص طبقه عموم مردم (که در اصطلاحات و علوم رسمى، تخصصى ندارند و) قدرت استفاده از اقوال مختلف و تأویلات گوناگون و مطالب متفرقه و مباحث دور از أفهام را ندارند.»^[۲۵۳]
و بر این اساس استاد شروع به تألیف تفسیر روشن نمود. این مجموعه به زبان فارسى و شامل کل قرآن است. که شامل شانزده جلد مى‏شود. مفسر پس از تألیف التحقیق و بر اساس دیدگاههاى واژه‏شناسى خود و تأکید بر غیر مجازى بودن کلمات قرآن و همچنین اهتمام به بعد تربیتى و سیر و سلوکى، پایه‏هاى تفسیر روشن را بنا کرده است. مخاطبان این تفسیر افراد متوسط و عموم مؤمنین مى‏باشند.
ایشان در جلد نخست کتاب، مقدمه‏اى مختصر به نگارش در آورده و به خصوصیات تفسیر و اصول پذیرفته شده خود اشاره کرده است. توضیحات او در خصوصیات تفسیرش در قالب دوازده مقدمه به قرار ذیل بیان شده است:
۱- راجع به لغات قرآن و ترجمه آنها
۲- لغات و معانى حقیقى
۳- نفى تحریف در قرآن
۴- اختلاف قراءات
۵- اعجاز قرآن
۶- تفسیر به رأى
۷- ترجمه آیات
۸- نقل اقوال‏
۹- احادیث مربوط به آیات
۱۰- ناسخ و منسوخ
۱۱- محکم و متشابه
۱۲- شأن نزول آیات
از آنجا که در بخش تبیین مبانی استاد مصطفوی شرح اکثر این موارد گذشت. برای مطالعه میتوان به تفصیل این مبانی در فصل دوم رجوع کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تفسیر روشن، بر اساس روش نگارش دو بخش دارد. در واقع نحوه تفصیل مطالب در این اثر در تمام آن یکنواخت نمیباشد. بخش اول این اثر از ابتدای قرآن مجید تا آیه شصت و پنج سوره اسراء را شامل شده و بخش دوم از آیه شصت و شش سوره اسراء تا انتهای قرآن را در بردارد. سبب اصلی این اختلاف اکسالت استاد است. وی برای نا تمام ماندن تفسیر، در بخش دوم تفسیرش مطالب را به صورت خیلی مختصر ارائه کرده است و همین امر منجر شده تفسیر روشن که قبل از کسالت پیش بینی می شد سی جلد شود ولی نهایتا در شانزده جلد به اتمام رسد.
بخش اول تفسیر روشن
بخش اول تفسیر روشن، از ابتدای قرآن مجید تا آیه شصت و پنج سوره اسراء را در بر میگیرد. این بخش قسمت عمده این تفسیر را در بر میگیرد. از شانزده جلد این اثر، تفسیر این بخش از قرآن که از لحاظ حجمی نزدیک به نصف قرآن است نزدیک به سیزده جلد از شانزده جلد را به خود اختصاص داده است. مراحلی را که استاد در تفسیر آیات هر بخش آورده است عبارتند از:

1. 1. آیه

1. 1. شرح لغات

1. 1. ترجمه

1. 1. تفسیر

1. 1. روایت

1. 1. توضیح

1. 1. لطائف و ترکیب

در این روش مؤلف تفسیر روشن، نخست برای یک یا چند آیه مشخص شده، لغات را معنا کرده است. سعی استاد در روش معنا آنست که برای همه طبقات قابل فهم باشد. سپس به ترجمه و توضیح مختصر آیات پرداخته است. بعد از این در مرحله تفسیر به معنای دقیق کلمات مهم در معنای آیه به ویژه بر اساس معنای حقیقی آنها توجه کرده و با تقطیع آیات بر اساس سیاق، سپس به شرح آنها اقدام نموده است. همچنین نکات مهم به ویژه در زمینهای اخلاقی و هدایتی را پس از آن میدارد. در ادامه مؤلف اگر روایاتی در زمینه آیات وجود داشته (در زمینه شأن نزول، اخلاقی ، تفسیری و…) نقل و توضیح داده است. در بعضی موارد حتی لغات روایات را نیز در توضیح روایات، معنا و تبین نمودند. در آخرین گام در شرح آیات لطافتهای ادبی و ترکیب آیات ملاحظه شده است.
بخش دوم از تفسیر روشن
آنچه در شرح روش استاد در بخش اول مطرح شد روش اصلی مورد نظر استاد در بیان مطالب تفسیری بوده است. اما محدودیتهای جسمی و کسالتهای عارض شده مانعی از ادامه این روند شد. از آیه شصت و شش سوره اسراء تا آیه هفتاد و پنج سوره، کار به صورت قبلی انجام شد با این تفاوت که در بعضی موارد لطائف، ترکیب و در برخی موارد روایت را بیان نکرده است از آیه هفتاد و شش به بعد اول آیه، و واژه به معنای حقیقی آن، سپس اگر نکته و یا روایتی در آن زمینه بود در ذیل آیه بیان شده است. در حقیقت نسبت به قبل مختصرتر است.
اما از آیه هفتاد و هشت سوره طه آیات را مجموعهای میآورد سپس لغات مشکل را معنا و برخی نکات تفسیری را بیان میدارد. این روال تا انتها ادامه دارد اما در برخی جاها واژه اصلا نمیآورد یا توضیح و نتیجه گیری خاصی نکرده است.
مقایسه تفسیر روشن و ترجمه​های مشهور
همانطور که ذکر شد از آنجا که استاد در مقدمه تفسیر روشن بر این نکته تاکید کردهاند که معنای لغات بر اساس التحقیق میباشد در این بخش به مقایسه ترجمه ارائه شده در تفسیر روشن و ترجمه قرآن کریم از کتاب ترجمه تفسیر المیزان^[۲۵۴]، ترجمه آقای محمد مهدى‏ فولادوند^[۲۵۵] و ترجمه آیت الله مکارم شیرازی^[۲۵۶]، از جمله آثار مشهور و متداول در بحث ترجمان کلام الهی پرداخته شده است. بدین منظور دو سوره از کلام وحی یعنی سوره مبارکه حمد و سوره مبارکه طور انتخاب شدهاند، سوره حمد علاوه بر بلند نبودن سوره در بخش اول تفسیر روشن نیز قرار دارد و سوره دوم نیز از بخش دوم این اثر انتخاب شده است.
برای مقایسه ابتدا آیه مورد نظر، سپس متن تفسیر روشن و بعد از آن سایر ترجمهها و در نهایت نتیجه مقایسه آمده است.
سوره مبارکه حمد(فاتحه الکتاب)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏(۱)
تفسیر روشن:
به نام خداوند معبود مطلقی که همه موجودات پرستش او را کرده و همه در مقابل عظمت نامتناهى او در حیرت هستند، و او رحمت و مهربانى داشته و رحمت او به همه مخلوقات بسط گرفته، و مخصوصا رحمتهاى ظاهرى و معنوى او خواصّ را فراگیر است.
کتاب ترجمه تفسیر المیزان:
بنام خدایى که هم رحمتى عام دارد و هم رحمتى خاص به نیکان‏.
ترجمه آقای فولادوند:
به نام خداوند رحمتگر مهربان‏.

ابتدا حمایت به آذریها و درمرحله بعد بی طرفی

چچن

جدایی طلبان چچنی با دولت روسیه

استقلال و جدایی طلبی

از ناحیه کشورهای عربی واسلامی

عدم مداخله و اعلام نگرانی

گرجستان

اقوام اوستیا و آبخازیا با دولت گرجی یا دولتهای گرجستان و روسیه

استقلال طلبی همراه با مداخلات خارجی

آمریکا- روسیه

عدم مداخله و به شکل اعلام نگرانی و برقراری صلح و همراه با استراتژی صبر و انتظار

۷-۲- اشتراکات و مولفه سیاست خارجی در بحران :
سیاست خارجی هر یک از کشور در حول هر موضوع بین المللی، بایستی در راستای اهداف ملی و امنیتی آن کشور تبیین شود. آنچه که اهداف ج.ا. ایران را در آسیای مرکزی و قفقاز تبیین می کند ،امنیت مرزها،حاکمیت و استقلال ملی، حفظ تمامیت ارضی خود، توسعه و اقتصادی ایران می باشد،که همگی این اهداف در راستای ثبات منطقه ای قابل دسترس است. به طور کلی اصول کلی سیاست خارجی ج.ا.ایران در موارد زیر است :
۱-نفی سلطه گری و سلطه پذیری۲-استکبار زدایی و عدالت خواهی.۳-حمایت از مستضعفان و مسلمانان حهان۴-همزیستی مسالمت آمیز و صلح طلبی۵-احترام متقابل و عدم دخالت درامور داخلی کشورها.۶-تعهد در قراردادهای بین المللی.^[۲۳۷]
در همین راستا اهداف و مولفه های سیاست خارجی ایران در این دو منطقه در قبال بحران های منطقه ای نیز قابل ارزیابی است.ولی آنچه که این اهداف را در این منطقه در مقایسه با خاورمیانه متمایز می کند، تاکید بیشتر بر مولفه های ژئوپلتیک و اقتصادی است. در حالی که در خاورمیانه نگاه سیاست خارجی ایران ، مولفه های ایدئولوژیک و اعتقادی بسیار دخیل است. ولی در این دو منطقه به خصوص آسیای مرکزی کمتر ایدئولوژیک و بیشتر بر اهداف ژئوپلیتیک تاکید می شود.
در قبال بحران های منطقه ای نیز سیاست خارجی ایران در موارد زیر خلاصه می شود: ۱-حفظ و ثبات و امنیت مرزها و کشورهای مجاور خود.۲-تاکید بر حفظ تمامیت ارضی کشورهای منطقه و مخالفت با هرگونه اقدامات جدایی طلبانه.۳-مخالفت با هرگونه دخالت و نفوذ از جانب کشورهای خارج از منطقه(ایران نگران آن است که این همسایه های شمالی پایگاهی برای دشمنان خود مثل آمریکا، اسرائیل و ناتو گردد).۴ حمایت از کشورهای مقتدر و باثبات ومشروع است زیرا ایران کشورهایی که با بحران های مسروعیت و اقتدار برخوردارند را منشا بحران منطقه ای می داند .^[۲۳۸].۵- حل مناقشات منطقه ای قفقاز با بهره گرفتن از مدل امنیتی خود(۳+۳) است ،که درآن علاوه بر کشورهای سه گانه قفقاز، بازیگران همسایه ، روسیه ، ترکیه و ایران در حل مناقشات مشارکت داشته باشند.البته در مواردی سازمان همکاری و امنیت اروپا نیز در این طرح امکان مشارکت دارند۶-اولویت قرار گرفتن اهداف ملی در مواردی که حتی متعارض با امنیت منطقه ای یا سبب افزایش بحران گردد۷ -تاکید بر نقش خاص روسیه در مواردی که امکان حل یک بحران وجود ندارد و سو گیری خاص سیاست خارجی تهران به مسکو در یک بحران و استفاده از چنین فرصتی برای اهداف دیگر. ۸- تاکید بر اصل ۱۵۳ قانون اساسی ایران مبنی بر حمایت از جنبشهای آزادی خواهانه و اسلامی و همچنین سیاست «نه شرقی و نه غربی»

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵-مولفه های متعارض سیاست خارجی در بحران :
اگر بخواهیم موارد بالا را به عنوان اصول و مولفه های مهم سیاست خارجی ج.ا.ایران در برخورد با بحران های منطقه در نظر گیریم،به این نتیجه می رسیم که سیاست خارجی ایران همه بحران ها ،بر پایه این اصل که « تدبیرهر بحران در هر مرحله از فرایند آن نیازمند راهبردهای خاص آن شرایط است» به صورت یکسان عمل نکرده است.به طوری که در مواردی متباین و حتی متعارض عمل کرده.به عنوان مثال در بحران قره باغ در دو مقطع دو گرایش تقریبا متفاوت از جانب دستگاه سیاست خارجی ایران اجرا شد.در یک مقطع نگاه ایدئولوژیک به مسئله و گرایش به مخالفت با هرگونه همکاری با کشورهای ابر قدرت آن زمان( اتحاد شوروری سابق و آمریکا) که مبتنی بود بر شعار«نه شرقی و نه غربی»صورت گرفت. در حالی که با سقوط شوروی، این نگاه به مخالفت با غرب و آمریکا تبدیل شد.یعنی ساختار های بین المللی در تغییر سیاست خارجی ایران در قبال بحران ها نقش داشت.
مورد متعارض آمیز دیگر به سیاست خارجی ایران در قبال بحران گرجستان بر می گردد.در حالی که یکی از مولفه های سیاست ایران در منطقه، تاکید بر حفظ تمامیت ارضی کشورها بود.در این بحران با اینکه خاک گرجستان مورد اشغال از جانب روسیه همراه بود، ایران سیاست سیاست صبر و انتظار و رد هرگونه محکومیت اقدام روسیه را در پیش گرفت.
مورد دیگر مربوط به بحران چچن می باشد.یکی از اهداف ایران در قفقاز حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهاست و ایران باور دارد که حرکتهای جدایی طلبانه در سطح ملی از تهدیدات امنیتی در قفقاز است.^[۲۳۹]ولی کمکهای مالی و نظامی ایران به جدایی طلبان چچنی که درمنابع روسیه گزارش شده در تضاد با این اصل است. در توجیه این اقدامات می توان گفت که ، با اینکه ایران در این دو منطقه یک کشور امنیت جو است و به دنبال اهداف امنیتی و اقتصادی است ولی از آنجا که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب ایدئولوژیک است،طبعا ملاحظات عقیدتی نیز در سیاست خارجی تاثیر پذیرفته است.کمکهای ایران را نیز می توان در همین چارچوب در نظر گرفت
درکل اگر بخواهیم سیاست خارجی ج.ا.ایران را نسبت به بحران های اسیای مرکزی و قفقاز مورد بررسی قرار دهیم که در پاسخ به سوال اصلی این پژوهش هم باشد به نتیجه رسیم که اقدامات و سیاست خارجی ایران نسبت به بحران های این مناطق که ناشی از صلح و ثبات منطقه ای ، حفظ تمامیت ارضی و افزایش پرستیژ بین المللی بود، در بسیاری موارد احتیاط آمیز و منفعلانه بود و درعین حال سعی می شد که مواضع صورت گرفته مخالف دیدگاه های روسیه در منطقه نباشد.این دیدگاه تقریبا مطابق با فرضیه نیز هست. وجود یک الگوی مناسب برای مطالعه سیاست خارجی امری ضروری است ، زیرا با بهره گرفتن از یک الگوی مشخص سیاستگذاران قادر به نگرش ، درک و تفسیر رفتار دیگران خواهند بود. البته ممکن است الگوها به مرور بر اثر تغییرات داخلی و بین المللی دچار دگرگونی شود. با این حال دو مساله در این زمینه مهم است. نخست، بسیاری از نخبگان سیاسی به رغم این تحولات ، از الگوهای گذشته پیروی می کنند.دوم ،وجود این الگوها باعث می شود اختلافات نظام سیاسی از حالت بلاتکلیفی و انفعالی در تصمیم گیری های سیاست خارجی خارج شود.^[۲۴۰]
در نظام سیاسی ایران تصمیم گیرندگان فاقد یک تحلیل مشخص با معیارهای معین اند،تدبیر بحران در جامعه و به تبع آن در دولت نیز از یک قاعده علمی خاصی پیروی نمی کند و فاقد یک چارچوب کلی و عینی است. در نتیجه اگر بخواهیم این سیاست ها را تبیین کنیم که در آینده قابلیت پیش بینی پذیر داشته باشد به این نتیجه می رسیم که ایران به عنوان یک بازیگر عاقل به دنبال منافع ملی و منطقه ای خود است، بنابراین از الگو و مدل خاص و جامعی پیروی نمی کند، بلکه با توجه به مقتضیات و شرایط حاکم در منطقه و محیط بین الملل، سیاست های متفاوت و گاهی متعارضی نیز در پیش می گیرد. در چنین حالتی تبیین یک الگوی جامع و مانع که بتواند رفتارهای سیاستگزاران و مجریان سیاسی را تبیین کند مشکل است. در نتیجه با توجه به منابع محدود و در دسترس شکل شماره ۷-۱ در این پژوهش به رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی