همچنین اثر تنش کمبود آب در این مطالعه بیانگر معنی­دار شدن فتوسنتز و هدایت روزنه­ای و مزوفیلی، کارآیی مصرف آب و دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ای به محیطی و تعرق بود. از آنجا که میزان فتوسنتز تا حد زیادی در گرو رفتار روزنه­ها می­باشد، به‌ خصوص در تنش­های خشکی شدید که هدایت روزنه­ای به شدت کاهش می­یابد (وانگ و همکاران، ۱۹۷۹). کاهش محتوای نسبی آب برگ موجب بسته شدن روزنه­ها و در نتیجه کاهش هدایت روزنه­ای می‌شود (چارتزولاکسیا و همکاران، ۲۰۰۲؛ پینهیرو و همکاران، ۲۰۰۴). ). بررسی­های صورت گرفته در این تحقیق نیز حاکی از همبستگی مثبت و معنی­داری بین فتوسنتز ،هدایت روزنه­ای و تعرق در هر دو گونه بود. در شرایط تنش خشکی، میزان دی­اکسیدکربن قابل دسترس برای فتوسنتز به واسطه کاهش هدایت ­روزنه­ای و مزوفیلی کاهش می­یابد (مهر­جردی و همکاران، ۱۳۹۱). از طرف دیگر کاهش نسبت دی‌اکسیدکربن زیر روزنه‌ای به دی‌اکسیدکربن محیطی (Ci/Cref) در طی تنش خشکی در این آزمایش می‌تواند باعث حفظ آب شود (حاجی­بلند و امیرزاد، ۲۰۱۰). در این مطالعه تنها در گونه وی­ول فتوسنتز با کارآیی مصرف آب برگ و نسبت دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ای و نسبت دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ به محیطی ارتباط منفی و معنی­داری را نشان داد. این می ­تواند به دلیل انجام فتوسنتز بیشتر در وی­ول و کاهش کمتر آن نسبت به گونه بلوط ایرانی باشد که سبب تخریب آنزیم کربوکسیلاز و چرخه روبیسکو می­گردد و در نتیجه دی­اکسیدکربن زیر­روزنه­ای افزایش می­یابد (سی و سه مرده و همکاران، ۱۳۸۳). همچنین در این تحقیق همبستگی مثبت و معنی­دار بین فتوسنتز و هدایت مزوفیلی در هر دو گونه مشاهده شد. هدایت مزوفیلی پایین­تر نشان دهنده سرعت فتوسنتز کمتر است که خود بیانگر ورود co₂ کمتر به فضای زیر روزنه­ها می­باشد. در مطالعه­ ای که توسط سی و سه مرده و همکاران (۲۰۰۵) صورت گرفت بیان کردند که در صورتی که کاهش فتوسنتز با افزایش یا ثبات غلظت co₂ درون روزنه­ای همراه باشد، می­توان گفت که عوامل غیرروزنه­ای محدود کننده فتوسنتز هستند. بنابراین می­توان بیان نمود که محدودیت غیر روزنه­ای در دو گونه در تنش خشکی باعث کاهش فتوسنتز گردید. در واقع کاهش فتوسنتز می ­تواند به عوامل روزنه­ای و غیرروزنه­ای نسبت داده شود (دل­بلانکو، ۲۰۰۰). فیشر و همکاران (۱۹۹۸) و باروتجولا و همکاران (۲۰۰۰) نیز در ارتباط با محدودیت های غیر روزنه­ای، صفت هدایت­ مزوفیلی (میزان فتوسنتز به غلظت co₂ درون روزنه­ای) را مطرح کردند. اما کاهش هماهنگ فتوسنتز و هدایت روزنه­ای به واسطه محدودیت روزنه­ای در فتوسنتز است (آستین، ۱۹۸۹). کاهش هدایت روزنه­ای در شرایط تنش شدید در این مطالعه به علت بسته شدن در روزنه­ها می­باشد، همچنین وجود تشعشع تحت این شرایط موجبات صدمه هرچه بیشتر اکسیداسیون نوری به کلروپلاست، افزایش دمای برگ (هالدر و بوراگی، ۲۰۰۳) و کاهش جذب آب و مواد غذایی از ریشه­ها می­ شود که در نهایت سبب کاهش تعرق ­گردید (ورونا و کالکاجینو، ۱۹۹۱). درختان بلوط در مقابل خشکسالی از طریق هر دو مکانیسم اجتناب از خشکی و تحمل به خشکی استفاده می­ کنند (اپرون و دریر، ۱۹۹۳). ارقام حساس به خشکی عمدتا” از مکانیزم اجتناب از خشکی بهره­مند هستند، به طوری که در شرایط تنش با بستن روزنه­ها، فتوسنتز، نرخ تبخیر و تعرق کاهش می­یابد و این درحالی است که ارقام نیمه مقاوم ومقاوم به خشکی عمدتا"متکی بر مکانیزم تحمل به خشکی می­باشند (خزاعی و کافی، ۱۳۸۱). دانشمندان بیان کردند که تغییرات فیزیولوژیکی سریع مانند افزایش مقاومت روزنه­ای و کاهش فتوسنتز و نرخ تبخیر و تعرق جزء مکانیسم های اجتناب از تنش خشکی می­باشند (ماچادو و پالسین، ۲۰۰۱). بنابر­این گونه وی­ول با حفظ کارایی مصرف آب برگ بالاتر و همچنین وجود همبستگی منفی و معنی­داری که فتوسنتز با نسبت دی­اکسید کربن زیر روزنه­ای و نسبت دی­اکسید کربن زیر روزنه­ای به محیطی داشت یک گونه متحمل در برابر خشکی می­باشد. اما این در حالیست که گونه بلوط ایرانی در مقایسه با گونه وی­ول از نرخ تبخیر و تعرق، فتوسنتز و کارایی مصرف آب برگ کمتر برخوردار بود و کاهش درصد تغییرات پارامتر­های تبادلات گازی تحت تنش شدید نسبت به کنترل در گونه بلوط ایرانی بیشتر بود. بنابراین به نظر می­رسد که گونه بلوط ایرانی نسبت به گونه وی­ول بیشتر از مکانیسم اجتناب از خشکی استفاده می­ کند اما گونه وی­ول در شرایط تنش خشکی همچنان به فتوسنتز خود ادامه می­دهد. از نتایج این تحقیق می­توان استنباط نمود که اگرچه گونه وی­ول می ­تواند فتوسنتز خود را تحت تنش خشکی بهتر حفظ کند، اما در شرایط بلندمدت مانند شرایط زاگرس که دارای فصل خشک طولانی هستند، ممکن است باعث کاهش زنده­مانی آن گردد. مطالعه بر روی نهال­های سه گونه بلوط زاگرس در عرصه هم نشان داد که نهال­های گونه بلوط ایرانی نسبت به دو گونه دیگر از زنده­مانی بالاتری برخوردار هستند (کریمی، ۲۰۱۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اما در مورد مطالعات مولکولی عمل استخراجRNA با هر دو روش کیت و دستی صورت گرفت مرحله run کردن نمونه نیز انجام شد ولی در مرحله الکتروفورز به علت مشاهده نشدن نوار­های مربوط بهRNA مطالعات مولکولی موفقیت­آمیز نبود. تنها یک مرتبه از نمونه­های تازه برگ و ریشه با بهره گرفتن از روش دستی گریگوری و همکاران (۲۰۰۷) یک باند مربوط بهRNA مشاهده شد (شکل ۴-۶) که حالت شکسته داشت. پس از آن با تکرار مجدد آزمایش متاسفانه جواب مطلوب حاصل نشد.
شکل ۴-۶- تصویر ژل بارگذاری شده
۴-۷- نتیجه ­گیری کلی و پیشنهادات
۴-۷-۱- نتیجه ­گیری کلی
بنابراین با توجه به نتایج به­دست آمده از این مطالعه می­توان گفت که تنش خشکی تاثیرات منفی بر پارامتر­های رویشی، مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در دو گونه بلوط مورد نظر داشت، به طوری که اکثر پارامترهای رویشی و فیزیولوژیکی کاهش یافت اما نرخ نشت الکترولیت اندام­ها افزایش یافت. در این مطالعه وزن تر ساقه در تنش شدید کاهش یافت اما در مورد برگ از تنش متوسط کاهش معنی­دار مشاهده شد که این موضوع نشان دهنده حساسیت بیشتر برگ نسبت به تنش خشکی می­باشد (لارچر، ۲۰۰۳). همچنین تعداد برگ سبز به نسبت کل برگ­ها در تنش کمبود آب کاهش معنی­داری پیدا کرد. در واقع ریزش برگ و کاهش تعداد کل برگ یک مکانیسم ویژه و موثر برای کاهش آب و مقابله با استرس آبی می­باشد (لارچر، ۲۰۰۳). تنش کمبود آب روی وزن خشک ساقه و برگ نیز تاثیر معنی­داری داشت. زیرا با کاهش میزان موجودی آب سطح برگ در تنش کمبود آب عموما تولید ماده خشک در کلیه اندام‌های گیاه کاهش می‌­یابد، همچنین در اثر کمبود آب میزان تقسیم سلولی و در نتیجه توسعه اندام­های گیاه بدلیل کاهش آماس سلولی افت پیدا می­ کند و این امر بیوماس کل تر و خشک را کاهش داد (پولوس، ۲۰۰۷). در این مطالعه هم­چنین در اثر اعمال تنش، محتوای نسبی آب ریشه، برگ و ساقه از کنترل به تنش شدید کاهش پیدا کرد، که مشخص می­نماید گیاه آب خود را در حالت تنش از دست داده است یا به عبارتی تنش کمبود آب بر روی گیاه اعمال شده است. زمانی که محتوای نسبی آب در هر سه بافت ریشه، ساقه و برگ در تنش شدید کاهش یافت، مقدار نشت الکترولیت تنها در اندام برگ افزایش پیدا کرد که نشت الکترولیت‌ها نشان دهنده آن است که گیاهان تحت تنش در مقایسه با گیاهان شرایط معمول از هدایت الکتریکی بالاتری برخوردار هستند و این بالا بودن هدایت الکتریکی در اندام برگ نشان دهنده‌ی پایین بودن پایداری غشا­ی سیتوپلاسمی این اندام نسبت به ریشه و ساقه می­باشد (نادلر و همکاران، ۲۰۰۷). همچنین با توجه به نتایج به­دست آمده در این تحقیق، همزمان با کاهش محتوای نسبی آب در تنش شدید، عملکرد فتوسیستم II در روز و شب نیز در تنش شدید کاهش معنی­داری یافت. زیرا در طی تنش خشکی ابتدا میزان فتوسنتز به دلیل بسته شدن روزنه­ها به­ طور عمده کاهش می­یابد (اپرون و دریر، ۱۹۹۳) و وقتی نرخ جذب روزانه به صفر رسید، سپس عملکرد فتوسیستم II کاهش خواهد یافت (اپرون و دریر، ۲۰۱۳).
با افزایش تنش خشکی مقدار پتاسیم برگ تفاوت معنی داری را نشان نداد و این در حالیست که پتاسیم موجود در اندام ریشه و ساقه تفاوت معنی­داری را نشان دادند که مقدار پتاسیم در ریشه در تنش شدید افزایش پیدا کرد در حالیکه افزایش پتاسیم ساقه از تنش متوسط بود. افزایش پتایسم می ­تواند ناشی از کاهش جریان تعرق و حضور کارآمد جذب پتاسیم و برخورداری از انواع خاصی از کانال­های پتاسیمی باشد (هیگینبوتام و ماچینون، ۱۹۹۳). هم­چنین به علت وجود برخی از پرتئین­ها می­باشد که می ­تواند سبب تنظیم بسته شدن روزنه­ها و جذب پتاسیم در خشکسالی گردد (چانگ و همکاران، ۲۰۰۷).
نتایج این بررسی نشان داد که بلوط ایرانی علاوه بر داشتن تعداد برگ کمتر و همچنین میزان پتاسیم بیشتر در اندام برگ و میزان شاخص تحمل بیشتر در تمام پارامتر­ها به جز وزن تر و خشک برگ نسبت به وی­ول از مکانیسم اجتناب از خشکی بهره می­جوید. زیرا یکی از مکانیسم­های اجتناب از خشکی کنترل و یا کاهش میزان اتلاف تعرقی آب از گیاه از طریق بستن روزنه­ها و ریختن برگ­ها و همچنین ذخیره بیشتر پتاسیم در اندام­های هوایی می­باشد (ناردینی و پیت، ۱۹۹۹ و لوجیو و همکاران، ۲۰۰۳).
نتایج مربوط به پارامتر­های تبادلات نشان داد که هیچ اثر متقابلی بین سه عامل گونه، زمان و تیمار تنش کمبود آب وجود ندارد، یعنی عکس­العمل این دو گونه نسبت به تنش خشکی از نظر کلیه پارامتر­ها در هر دو زمان مورد اندازه ­گیری مشابه است. در این مطالعه گونه بلوط ایرانی از نظر عملکرد رویشی بهتر از گونه وی­ول عمل نمود اما از نظر تبادلات گازی گونه­ وی­ول عملکرد مناسب­تری از خود نشان داد. زیرا بلوط ایرانی در مقایسه با وی­ول از نرخ تبخیر و تعرق و نرخ خالص فتوسنتز و کارایی مصرف آب کمتری برخوردار بود. از طرف دیگر نتایج نشان داد که با کاهش نور در زمان اندازه ­گیری دوم، هدایت روزنه­ای کاهش اما کارایی مصرف آب افزایش یافت. زیرا تاثیرخشکی بر عملکرد گیاه بستگی به شدت میزان نور محیط دارد (کورو، ۲۰۰۶). تنش کمبود آب نیز در این مطالعه باعث کاهش فتوسنتز، هدایت روزنه­ای و مزوفیلی، کارایی مصرف آب، دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ای به محیطی و تعرق شد. در شرایط تنش خشکی، میزان دی­اکسیدکربن قابل دسترس برای فتوسنتز به واسطه کاهش هدایت ­روزنه­ای و مزوفیلی کاهش می­یابد (مهرجردی، ۱۳۹۱). بنابراین می­توان گفت که در این مطالعه هر دو عامل محدود کننده روزنه­ای و غیر روزنه­ای در کاهش فتوسنتز تاثیر داشتند. بررسی­های صورت گرفته در این تحقیق نیز حاکی از همبستگی مثبت و معنی­داری بین فتوسنتز، هدایت روزنه­ای و مزوفیلی و تعرق در هر دو گونه بود. در این مطالعه تنها در گونه وی­ول فتوسنتز با کارایی مصرف آب برگ و نسبت دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ای و نسبت دی­اکسیدکربن زیر روزنه­ به محیطی ارتباط منفی و معنی­داری را نشان داد. این می ­تواند به دلیل کاهش کمتر فتوسنتز در وی­ول نسبت به گونه بلوط ایرانی باشد که سبب تخریب آنزیم کربوکسیلاز و چرخه روبیسکو می­گردد و در نتیجه دی­اکسیدکربن زیر­روزنه­ای افزایش می­یابد (سی و سه مرده و همکاران، ۱۳۸۳). بنابر­این گونه وی­ول با حفظ کارایی مصرف آب برگ بالاتر و همچنین وجود همبستگی منفی و معنی­داری که فتوسنتز با نسبت دی­اکسید کربن زیر روزنه­ای و نسبت دی­اکسید کربن زیر روزنه­ای به محیطی داشت یک گونه متحمل در برابر خشکی می­باشد. زیرا گونه وی­ول در شرایط تنش خشکی همچنان به فتوسنتز خود ادامه می­دهد. از نتایج این تحقیق می­توان استنباط نمود که اگرچه گونه وی­ول می ­تواند فتوسنتز خود را تحت تنش خشکی بهتر حفظ کند، اما در شرایط بلندمدت مانند شرایط زاگرس که دارای فصل خشک طولانی هستند، ممکن است باعث کاهش زنده­مانی آن گردد. مطالعه بر روی نهال­های سه گونه بلوط زاگرس در عرصه هم نشان داد که نهال­های گونه بلوط ایرانی نسبت به دو گونه دیگر از زنده­مانی بالاتری برخوردار هستند (کریمی، ۱۳۹۲). اما این در حالیست که گونه بلوط ایرانی در مقایسه با گونه وی­ول از نرخ تبخیر و تعرق، فتوسنتز و کارایی مصرف آب برگ کمتر برخوردار بود و کاهش درصد تغییرات پارامتر­های تبادلات گازی تحت تنش شدید نسبت به کنترل در گونه بلوط ایرانی بیشتر بود و همچنین گونه بلوط ایرانی در تنش شدید از مکانیسم­های ریزش برگ­ها و کاهش میزان فتوسنتز و تعرق استفاده کرد. بنابراین به نظر می­رسد که گونه بلوط ایرانی نسبت به گونه وی­ول بیشتر از مکانیسم اجتناب از خشکی استفاده می­ کند.
۴-۷-۲- پیشنهادات
با توجه به اهمیت گونه­ های بلوط در جنگل­های زاگرس پیشنهاد می­ شود که، به منظور شناسایی گونه­ های مقاوم­تر یا مکانیسم­های موثرتر در مقاومت به خشکی، اندازه ­گیری پارامترها و عوامل رویشی و فیزیولوژیکی در دوره­ های طولانی­تر و در شرایط مزرعه­ای انجام شود.
با توجه به مطالب گفته شده و معنی­دار شدن زمان که تحت تاثیر میزان نور بود، از طرف دیگر از آنجا که نور در کنار دما و رطوبت به عنوان مهمترین عوامل محیطی تاثیرگذار در رشد گیاهان محسوب می­ شود، می­توان پیشنهاد داد که آزمایشاتی برای پی بردن به بهترین شدت نور یا میزان تاج پوشش برای احیاء گونه­ های مختلف بلوط در زاگرس انجام شود.
جهت استخراج RNA به دلیل تخریب سریع RNA پیشنهاد می­ شود از نمونه­های تازه برگ و ریشه استفاده شود. و از طرف دیگر جهت اعمال تنش خشکی در مطالعات مولکولی مخصوصا بیان ژن مدت زمان تنش خشکی کوتاه­تر باشد.
منابع و مآخذ
اسماعیلی، ا. (۱۳۸۰). “مکانیسم مقاومت به خشکی در گیاهان.” نشریه کشاورزی و صنعت مهر، (۲۷): ۵.
احمدی، ع. و د. آ. بیکر. (۱۳۷۹). عوامل روزنه­ای و غیرروزنه­ای محدودکننده فتوسنتز در گندم در شرایط تنش خشکی. مجله علوم کشاورزی ایران. ۳۱ (۴): ۸۲۵-۸۱۳.
ارجمند، ع. (۱۳۷۷). آنالیز تعدیل نیاز آبی سورگوم در حضور یون پتاسیم در شرایط آب و هوایی جنوب خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دزفول. ۱۱۹ ص.
افلاطون، م و م. دانشور. (۱۳۷۲). اثر کمبود آب بر عملکرد دانه و آب، معرفی چهار رقم سورگوم دانه ای در منطقه اصفهان، مجله علوم کشاورزی ایران.۲۴: ۴۵-۲۹.
باقری، ع. (۱۳۸۸). “اثر تنش خشکی بر جوانه زنی رشد، کارایی جذب و محتوی نسبی آب برگ.” پژوهش­های به زراعی (تنش­های محیطی در علوم گیاهی)، ۱(۱): ۳۹-۵۲.
بهنام­فر، ک. (۱۳۷۶). مطالع تاثیر کود پتاسیم بر ایجاد مقاومت به استرس خشکی و بازده مصرف آب در گیاه ذرت در شرایط آب و هوایی خوزستان . پایان نامه کارشتاسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز. ۱۵۶ ص.
پناهی، پ.، (۱۳۸۶). بررسی کمی و کیفی قطعه خزر باغ گیاه­شناسی ملی ایران در راستای مدیریت بهینه آن. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی جنگل­ها و مراتع کشور. ۷۸ ص.
پناهی، پ.، (۱۳۹۰). بررسی تنوع گونه­ های بلوط ایران با بهره گرفتن از ریز ریخت­شناسی برگ و دانه­ی گرده و تعیین موقعییت حفاظتی آن­ها. رساله دکتری رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران، ساری، ۱۸۶ص.
تره­گوبو، و. و ص. مبین. (۱۳۸۴). “راهنمای نقشه رویش ایران.” دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، شماره ۱۴.
پور­هاشمی، م. (۱۳۸۲). بررسی تجدید حیات طبیعی گونه­ های مختلف بلوط در جنگل­های مریوان. رساله­ دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ۱۶۶ ص.
ساکی­نژاد، ط. (۱۳۸۲). مطالعه اثر تنش آبی بر روند جذب عناصر ازت، فسفر، پتاسیم و سدیم در دوره­ های مختلف رشد، با توجه به خصوصیات مورفولوزیک و فیزیولوژیک گیاه ذرت در شرایط آب و هوایی اهواز. پایان نامه دوره­ دکترای تخصصی فیزیولوژی گیاهان زراعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز. ۲۸۸ص.
سپهری، ع.، مدرس­ثانوی، م.، قره­یاضی، ب. و یمینی، ی. (۱۳۸۱). تاثیر تنش آب و مقادیر مختلف نیتروژن بر مراحل رشد و نمو. عملکرد و اجزای عملکرد ذرت. مجله علوم زراعی ایران. ۴(۳): ۱۸۴-۲۰۱.
سرمدنیا، ع. (۱۳۷۶). بررسی مقاومت به خشکی توده های گندم دیم در مرحله جوانه­زنی مجموعه مقالات اولین کنفرانس تحقیقات مسائل دیم در ایران. دانشگاه فردوسی مشهد. ۸۰-۵۷ ص.
سرمدنیا، غ. (۱۳۷۲). اهمیت تنش های محیطی در زراعت. مجموعه مقالات کلیدی اولین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه تهران. ۵۴-۴۷.
سرمدنیا غ، و کوچکی ع. (۱۳۶۸). فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد، ۴۶۷ ص.
ثابتی، ح. (۱۳۷۳). جنگل­ها، درختان و درختچه­های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، چاپ دوم، ۸۷۶ ص.
شریعت، آ. و م. ح. عصاره (۱۳۸۷). ” اثر تنش خشکی بر رنگیزه­های گیاهی، پرولین، قندهای محلول و پارامترهای رشد چهار گونه اکالیپتوس.” مجله منابع طبیعی. ۱۵ (۶): ۱۴۰-۱۴۸.
طالبی، م.، خ. ثاقب طالبی و ح. جهانبازی گوجانی (۱۳۸۵). “بررسی نیاز رویشگاهی و برخی خصوصیات کمی و کیفی بلوط ایرانی.” فصلنامه‌ی علمی پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر، ۱۴: ۷۹-۶۷.
طاهری، ه. (۱۳۸۴). بررسی الگوی بیان MAP کیناز­ها تحت تنش خشکی در گندم نان. چهارمین همایش ملی بیوتکنولوژی، کرمان. ۳ ص.
طاهری آبکناری، ک.، پیله­ور، ب. (۱۳۸۷). جنگل­شناسی. چاپ اول. انتشارات حق­شناس. ۲۱۶ ص.
طباطبایی، م.، و ف، قصریانی. (۱۳۷۱). منابع طبیعی کردستان (جنگل­ها و مراتع). انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران، ۸۴۶ ص.
حسینی، ا.، م. ح. معیری و ح. حیدری(۱۳۸۷). اثر تغییرات ارتفاع از سطح دریا در زادآوری طبیعی و سایر خصوصیات کمی و کیفی بلوط غرب. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، (۱)۱۵: ۶۴- ۷۵.
حکمت شعار، ح. (۱۳۷۲) ، فیزیولوژی گیاهان درشرایط دشوار، (ترجمه) انتشارات نیکنام. ۲۵۱ ص.
دهداری، ا. (۱۳۸۹). تالیف دومینیینکو. نشانگر­های مولکولی در ژنتیک گیاهی و فناوری زیستی، انتشارات دانشگاه یاسوج. ۲۸۹ ص.
دیوان­فر، ر. (۱۳۶۱). بررسی ساختمان تانن و موارد مصرف آن در صنعت. سمینار کاربرد میوه بلوط در تغذیه دام و صنایع، یاسوج، ۱۰۰ - ۱۱۱ .
ذوالفقاری، ر. (۱۳۸۷). بررسی مقاومت به خشکی نهال­های بلوط ایرانی با بهره گرفتن از نشانگرهای مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی ومولکولی. پایان نامه دوره دکتری جنگلداری، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۷۱ ص.
راد، م. ه.، م. ع. مشکوه و م. سلطانی. (۱۳۸۸). ” تاثیر تنش خشکی بر برخی از خصوصیات مرفولوژیکی گیاه تاغ.” فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، ۱۶(۱): ۳۴-۴۳.
رفیعی، م. (۱۳۸۱). اثرات تنش کمبود آب، روی و فسفر بر شاخص­ های رشد و عملکرد کمی و کیفی ذرت دانه­ای. پایان نامه­ دکترای تخصصی فیزیولوژی گیاهی زراعی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اهواز. ۱۴۲ص.
رعنائیان، ن.، ع. عباسی و ح. زینالی خانقاه. (۱۳۹۲). تشدید بیان ژن توکوفرول سیکلاز(At.TC) در گیاه توتون .(Nicotiana tabacum L.) مجله علمی پژوهشی زیست فناوری گیاهان زراعی، ۳ (۴): ۱۵۶-۱۴۹٫
زهراوی، م. (۱۳۷۸). تجزیه ژنتیکی مقاومت به خشکی در گندم. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه رازی. ۱۵۸ ص.
چیذری، ا. (۱۳۸۴). مدیریت منابع آبی از طریق تخصیص بهینه آب بین اراضی زیر سدها(مطالعه موردی سد بارز و شیروان). پژوهش و سازندگی، (۴)۱۸: ۵۲-۴۰.

• تحلیل عاملی اکتشافی در دو سطح صنعت و کل بورس

• اجرای مدل های درخت تصمیم در دو سطح صنعت و کل بورس

• ترکیب نتایج مدل های الگوریتم درخت تصمیم با کمک تحلیل حساسیت

شکل ۳-۱: مراحل انجام پژوهش
۳-۲-۱- تهیه اطلاعات در دو سطح صنعت و کل بورس
در این مرحله ابتدا با بهره گرفتن از نرم افزار تدبیر پرداز کلیه داده های مورد نیاز، شامل داده های مربوط به جمع دارایی، جمع بدهی، جمع حقوق صاحبان سهام، هزینه مالی، سود تقسیمی، سود هرسهم، سود خالص، سود عملیاتی و مالیات و … استخراج می شود. در این نرم افزار اطلاعات کامل صورت های مالی از جمله صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت گردش وجوه نقد و همچنین اطلاعات کامل خرید و فروش سهام، سود تقسیمی هر سهم و سایر اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش وجود دارد. برای انجام سایر پردازش ها، از پایگاه داده SQl ویرایش ۲۰۰۸ استفاده می شود. این پردازش ها شامل:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• ایجاد پایگاه داده از اطلاعات

• ایجاد ارتباط بین اقلام سود و زیان با ترازنامه در سال های مختلف

• استخراج اطلاعات مورد نیاز

۳-۲-۲- انجام محاسبات نسبت های مالی و عملکرد شرکت در دو سطح صنعت و کل بورس
در این مرحله، با بهره گرفتن از اطلاعات بدست آمده در مرحله قبل، اقدام به محاسبه نسبت های مالی مطرح در این پژوهش می شود.
۳-۲-۳- تحلیل عاملی اکتشافی در دو سطح صنعت و کل بورس
در این مرحله تمام نسبت های مالی به عنوان متغیرهای ورودی نرم افزار spss 21 درنظر گرفته می شود و با اجرای تحلیل عاملی اکتشافی، نسبت های مالی موثر بر معیارهای ارزیابی عملکرد تبیین می شود.
۳-۲-۳-۱- مراحل اصلی در تحلیل عاملی
مراحل اصلی کاربرد تحلیل عاملی اکتشافی برای به کارگیری داده های حقیقی، شامل چهار مرحله اساسی به شرح زیر است:۱) جمع آوری داده ها و تشکیل ماتریس کوواریانس مربوطه؛ ۲) استخراج عوامل اولیه؛۳) دوران جهت دستیابی به یک راه حل نهایی و تعبیر آن؛ و۴) ایجاد نمرات عاملی و استفاده از آن ها برای تحلیل های بعدی.
۳-۲-۳-۱-۱- جمع آوری داده ها و تشکیل ماتریس کوواریانس
اولین مرحله در تحلیل عاملی، جمع آوری داده های مورد نیاز برای تحلیل است و همان طور که از مباحث پیش متوجه شدیم، تشکیل یک ماتریس کوواریانس نیز از گام های اولیه می باشد. این نکته قابل تأمل وجود دارد که در تحلیل عاملی می توان بین تحلیل ماتریس کوواریانس و یا ماتریس همبستگی یکی را انتخاب نمود. به خاطر آن که این موضوع مستلزم یک بحث نسبتاً طولانی است، در این جا از پرداختن به آن اجتناب می شود. فقط در این‌جا عنوان می کنیم که در تحلیل عاملی اکتشافی می توان به استفاده از ماتریس همبستگی اتکا نمود. دو مزیت عملی که این انتخاب را مناسب می کنند، عبارتند از:۱) بسیاری از برنامه های رایانه ای موجود، ماتریس کوواریانس را به عنوان داده ورودی اصلی نمی پذیرند و۲) تقریباً تمامی مثال های ارائه شده در متون مربوط به تحلیل عاملی، بر اساس ماتریس های همبستگی هستند. لذا درک و مقایسه این نتایج برای محقق آسان تر خواهد بود.
نکته دیگری که قبل از انجام تحلیل عاملی می بایست در نظر داشت، درباره اهمیت و معنادار بودن ماتریس همبستگی‌ها است. از آن جا که یکی از اهداف تحلیل عاملی به دست آوردن عامل هایی است که به تبیین همبستگی‌های ماتریس داده ها کمک نماید، بنابراین، متغیرهای مورد استفاده در تحقیق باید به اندازه کافی با یکدیگر مرتبط باشند، تا استفاده از مدل عاملی مناسب باشد. اگر همبستگی بین متغیرها کوچک باشد، احتمال آن که در عامل های مشترک سهیم باشند، اندک است. برای ارزش یابی ماتریس همبستگی می توان آزمون کُرویت بارتلت^[۸۴] (۱۹۵۰) را بر پایه فرمول زیر به کار برد:
که در آن n معرف تعداد آزمودنی ها، p تعداد متغیرها و R قدرمطلق دترمینان ماتریس همبستگی هاست. این آزمون که دارای توزیع مجذور خی دو با (p-1)p 0.5 درجه آزادی است، مقدار اطلاعات موجود در Rرا با بررسی رابطه بین تعداد مشاهده ها و تعداد متغیرها، ارزش یابی می کند و احتمال خطا را برای رد کردن فرضیه صفر مبنی بر «عدم وجود تفاوت از ماتریس همانی^[۸۵]» می آزماید. ماتریس همانی ماتریسی است که همه عناصر قطری آن یک و همه عناصر غیرقطری آن صفر باشند. به بیان دیگر، آزمون بارتلت این فرضیه را که ماتریس همبستگی‌های مشاهده شده، متعلق به جامعه ای با متغیرهای ناهمبسته است، می آزماید. برای آن که یک مدل عاملی مفید و دارای معنا باشد، لازم است متغیرهای مورد تحلیل با یکدیگر همبسته باشند، در غیر این صورت برای تبیین مدل عاملی دلیلی وجود ندارد. اگر این فرضیه که متغیرها با یکدیگر رابطه ندارند رد نشود، کاربرد مدل عاملی زیر سؤال خواهد بود و در نتیجه باید در انجام آن تجدیدنظر شود.
ضریب همبستگی جزئی، شاخص دیگری برای تعیین نیرومندی رابطه بین متغیرهاست. اگر متغیرها در عامل‌های‌مشترک سهیم باشند، وقتی اثرات خطی سایر متغیرها حذف شود، ضرایب همبستگی جزئی بین دو به دوی آن ها باید کوچک باشد. بنابراین، ضرایب همبستگی جزئی، برآورد همبستگی های بین عوامل یگانه است و در شرایط درست بودن مفروضات تحلیل عاملی، باید نزدیک به صفر باشد (فرض بر این است که عوامل یگانه با یکدیگر ناهمبسته اند). منفی ضریب همبستگی جزئی، همبستگی ضد تصویر^[۸۶] نامیده می شود. اگر تعداد ضرایب بزرگ در این ماتریس زیاد باشد، کاربرد تحلیل عاملی با تردید مواجه می شود.
شاخص KMO^[87] که شاخص کفایت نمونه برداری^[۸۸] نامیده می شود، شاخصی است که مقادیر همبستگی مشاهده شده را با مقادیر همبستگی جزئی مقایسه می کند.
در فرمول فوق، ضریب همبستگی ساده بین متغیرهای i و j و ضریب همبستگی جزئی بین آن هاست. اگر مجموع مجذورات ضرایب همبستگی جزئی بین همه زوج متغیرها در مقایسه با مجموع مجذورات ضرایب همبستگی ساده کوچک باشد، اندازه KMO نزدیک به یک خواهد بود. مقادیر کوچک KMO بیان گر آن است که همبستگی بین زوج متغیرها نمی تواند توسط متغیرهای دیگر تبیین شود و بنابراین، کاربرد تحلیل عاملی متغیرها ممکن است قابل توجیه نباشد. سرنی و کایزر^[۸۹] (۱۹۷۷) معتقدند که وقتی مقدار KMO بزرگ تر از ۶/. باشد، به را حتی می توان تحلیل عاملی را انجام داد و هر چه این مقدار بیش تر باشد، مناسبت و کفایت نمونه برداری بیش‌تر خواهد بود.
۳-۲-۳-۱-۲- استخراج عوامل اولیه
دومین گام مهم و بزرگ در تحلیل عاملی، استخراج تعداد عواملی است که به طور مناسب بتوانند همبستگی های مشاهده شده (یا کوواریانس های) میان متغیرهای مشاهده شده را توضیح دهند. اصطلاح تحلیل عاملی که در این‌جا به کار برده می شود، اصطلاحی است کلی، برای دو نوع تقریباً متمایز تحلیل، یعنی تحلیل مؤلفه های اصلی و تحلیل عامل مشترک. این دو نوع تحلیل، اساساً بر حسب مقدار و نوع واریانس هر متغیر که توسط عوامل موجود در مدل توجیه می شود، متفاوتند. در تحلیل مؤلفه ای، عامل ها تمامی واریانس هر متغیر، اعم از واریانس مشترک با سایر متغیرهای مجموعه و نیز واریانس اختصاصی یا خاص هر متغیر را توجیه می کنند. از این رو در تحلیل مؤلفه‌های اصلی، از لحاظ تئوری می بایست تعداد مؤلفه ها با تعداد متغیرها برابر باشد تا همه واریانس هر متغیر توسط عوامل پوشش داده شود؛ اما در تحلیل عامل مشترک، عوامل فقط واریانس مشترک هر متغیر با سایر متغیرهای مجموعه (البته نه لزوماً همه آن ها) را توجیه می نمایند. از این رو در این مدل (که شامل روش های متنوعی است) تعداد عوامل مشترک کم تر از تعداد متغیرها می باشد. در هر صورت، هر چند به نظر هارمن^[۹۰](۱۹۷۶) در ماتریس‌های بزرگ تفاوت های بین راه حل عوامل مشترک و مؤلفه های اصلی ناچیز است، کاتل^[۹۱] (۱۹۷۸) کار با راه حل عامل‌های مشترک را ترجیح می دهد. بدین منظور، چند روش عمده وجود دارد: ۱) روش حداکثر راستنمایی^[۹۲]؛ ۲) روش حداقل مربعات غیر وزنی^[۹۳] ؛ ۳) روش حداقل مربعات تعمیم یافته^[۹۴]؛ ۴) روش عامل گیری آلفا^[۹۵]؛ ۵) روش عامل گیری تصویر^[۹۶]؛ ۶) روش عامل گیری محور اصلی^[۹۷]؛ و ۷) روش تحلیل مؤلفه های اصلی^[۹۸]. در انتها فقط اشاره می کنیم، این که روش مؤلفه های اصلی که در غالب تحقیقات داخلی از آن استفاده شده است، تمامی واریانس ماتریس همبستگی ها را استخراج می کند، یک نقطه ضعف عمده برای این روش محسوب می‌شود. از این رو در این تحقیق، روش عامل گیری محور اصلی برای استخراج عوامل اولیه انتخاب خواهد شد.
روش عامل گیری محور با تحلیل مؤلفه های اصلی یکسان است به جز این که در خانه های قطری ماتریسِ همبستگی به جای عدد یک، میزان اشتراک هر متغیر برآورد می گردد (یعنی نسبتی از واریانس آن متغیر که با متغیرهای دیگر آن مجموعه مشترک است). باید عنوان کرد که بر سر این موضوع که در قطر ماتریس چه چیزی قرار گیرد، کشمکش های زیادی وجود دارد و اهمیت این مسأله آن جا آشکار می شود که می بینیم انتخاب اشتراکات به عنوان عناصر قطری، منجر به استخراج تعداد عوامل متفاوت و یا در صورت به دست آمدن تعداد عوامل یکسان، بارهای عاملی متفاوت بر روی متغیرهای تحقیق می گردد. در هر صورت یکی از روش هایی که با بهره گرفتن از آن اشتراکات اولیه مورد محاسبه قرار می گیرد، استفاده از مجذور همبستگی چندمتغیری^[۹۹] (SMC) بین هر متغیر ماتریس با سایر متغیرهای ماتریس می باشد و در این تحقیق این ملاک برای برآورد اشتراکات اولیه استفاده خواهد شد.
شایان ذکر است، در این مرحله از تحلیل، نبایستی به متعامد بودن یا مورب بودن عوامل اصلی توجهی نمود، زیرا عوامل استخراج شده توجه زیادی مبذول داشت. آن چه به طور عمده می بایست مورد توجه قرار گیرد، این است که آیا تعداد کم تری از عوامل می توانند برای توضیح کوواریانس میان تعداد بیش تری از متغیرها مورد استفاده قرار گیرند. ذکر این نکته نیز قابل توجه است که برای دست یابی به یک جواب اولیه، محقق بایستی در مورد انتخابِ یکی از گزینه های زیر تصمیم گیری نماید:۱) خود محقق دست به انتخاب تعداد عوامل مشترک بزند؛ یا ۲) معیاری را جهت انتخابِ تعداد عوامل مشترک، تعیین نماید. در این تحقیق از روش دوم برای تعیین تعداد عوامل استفاده خواهد شد؛ لذا به معیاری برای انتخاب تعداد عوامل مشترک نیاز داریم. معیارهای مختلفی برای این انتخاب وجود دارد که یکی از رایج ترین آن ها، معیار کایزر-گاتمن^[۱۰۰] است. بر اساس این معیار، عواملی که مقادیر ویژه آن یک و یا کم تر از یک باشد، نادیده انگاشته می شوند.
۳-۲-۳-۱-۳- دوران به سوی یک جواب نهایی
هر چند ماتریس عاملی که در مرحله استخراج عوامل به دست می آید، اشاره به روابط بین عوامل و متغیرها دارد، اما تشخیص عامل های بامعنا بر پایه این ماتریس و نیز درک و یا انطباق بارهای عاملی با انتظارات ما، معمولاً دشوار است. اغلب اوقات، رابطه متغیرها و عوامل به گونه ای نیست که بتوان آن را تفسیر کرد و گاه نیز بیش تر عوامل با متغیرهای زیادی همبسته می باشند. روش های تحلیل عاملی، اصولاً بر این پایه طرح شده اند که در هر مرحله عواملی استخراج شوند که دارای این ویژگی باشند که بیش ترین میزان از واریانس مشترک بین متغیرها را تبیین نمایند. اما نتیجه حاصل، معمولاً به صورتی نیست که از لحاظ تئوریکی کاملاً با معنا باشد. بیشینه ساختن مقدار واریانس در هر گام، عواملی را تولید می کند که ممکن است، بی ثبات باشد. به همین دلیل، عوامل حاصل از تحلیل اولیه معمولاً چرخش^[۱۰۱] داده می شود تا مطلوب ترین طرح که به آسان ترین شیوه قابل تفسیر باشد، به دست آید. چرخش محورها، ساختار عوامل را ساده می کند و عوامل چرخش یافته، الگوی معنادارتری از متغیرها را به دست می دهد. چرخش عوامل، ماتریس اولیه را به ماتریس دیگری انتقال می دهد و از طریق پراکنده کردن واریانس در همه عوامل به گونه ای یکنواخت تر، ساختار عاملی را روشن می سازد و به طور کلی به یک راه حل تفسیرپذیرتر که به احتمال زیاد به سایر نمونه های همان جامعه قابل تعمیم است، منجر می گردد. به طور کلی روش‌های دوران به دو دسته متعامد^[۱۰۲] و غیرمتعامد^[۱۰۳] تقسیم می شوند. در چرخش های متعامد، عوامل طوری چرخانده می شوند که نسبت به هم همیشه یک زاویه قائمه داشته باشند. این بدان معناست که عامل ها ناهمبسته‌اند(Cos90=0 ). از جمله این روش ها می توان به روش های واریماکس، کوآرتیماکس، اکواماکس اشاره کرد. در چرخش های متمایل، محورهای عاملی می توانند هر وضعیتی را در فضای عاملی داشته باشند و علت نام‌گذاری این چرخش ها نیز همین مسأله است. کسینوس زاویه بین محورهای عاملی نشان دهنده همبستگی بین آن‌هاست. در چرخش متمایل عوامل، در مقایسه با چرخش متعامد که محدودیت ناشی از متعامد بودن وجود دارد، آزادی بیش تری در انتخاب وضعیت عوامل در فضای عاملی وجود دارد. از جمله روش های چرخش متمایل می‌توان به سه روشِ کوآرتمین، آبلیمین و بی کوآرتمین اشاره نمود. به هر حال، نانالی^[۱۰۴] (۱۹۷۸) تعدادی از مشکلات مربوط به چرخش های متمایل را که به هنگام تفسیر نتایج باید در نظر گرفت، خاطر نشان می سازد. این مشکلات عبارتند از: ۱) مجموع مجذورات بارهای عاملی هر ردیف، به طور تصادفی مساوی خواهد بود. بنابراین، بارهای متمایل، به وضوح نسبتی از واریانس هر متغیر را که به وسیله عوامل تبیین می شود، نشان نمی دهد؛ ۲) به همین نحو، مجموع مجذورات بارهای عاملی ستون ها، صرفاً به طور تصادفی مساوی واریانس کل ماتریس خواهد بود؛ و۳) سرانجام، همبستگی های اولیه بین متغیرها را نمی توان از طریق حاصل ضرب بارهای عاملی باز پدید آورد. در ضمن، در چرخش های متعامد، الگوی عاملی^[۱۰۵] و ساختار عاملی^[۱۰۶] یکسانند، اما در چرخش های متمایل چنین نیست و از این رو تفسیر نتایج با به کارگیری این نوع چرخش ها مشکل‌تر خواهد بود. به هر صورت، جدای از مزایا و معایبی که برای چرخش های متمایل عنوان شد، آن چه مسلم است در این تحقیق از یکی از روش های چرخش متعامد استفاده خواهد شد. زیرا، جهت دست یابی به مقاصد این تحقیق، تمایل داریم، عوامل و متعاقباً نمرات عاملی^[۱۰۷] ایجاد شده از آن ها تا حد امکان با یکدیگر ناهمبسته باشند.
روشی که در این تحقیق برای دوران عوامل از آن استفاده خواهد شد و یکی از روش های دوران متعامد است و به اعتقاد همگان یکی از کارآمدترین شیوه های چرخش عوامل می باشد، روشی موسوم به واریماکس است که توسط کایزر در ۱۹۵۸ معرفی گردید. هدف این روش، به حداکثر رسانیدن مجموع واریانس بارهای مجذور شده بر روی ستون های ماتریس عاملی است و به همین دلیل واریماکس نامیده شده است. این هدف زمانی حاصل می‌شود که بارهای عاملی هر ستون، یا بالا و یا تقریباً صفر باشد و این شرط یکی از ویژگی های مهم یک ساختار ساده می‌باشد.
۳-۲-۳-۱-۴- تشکیل نمرات عاملی (مقیاس های عاملی) و استفاده از آن ها در تحلیل های بعدی
پس از بررسی نتایج تحلیل عاملی، محقق امکان دارد به دو دلیل متفاوت، مقیاس های عاملی را بسازد. اول این که، پژوهشگر با پیدا کردن ابعاد زیربنایی در داده ها می تواند بر حسب این ابعاد و نه بر اساس متغیرهای اولیه به بررسی تحلیل های بعدی بپردازد. دوم، امکان دارد پژوهشگر بخواهد یک یا چند تا از این عوامل را به عنوان متغیر یا متغیرهایی در مطالعه ای دیگر مورد استفاده قرار دهد. در حقیقت، به استثنای ادبیات روان سنجی، به نظر می رسد تحلیل عاملی اغلب وسیله ای برای ساخت مقیاس های عاملی برای مطالعات دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
۳-۲-۳-۱-۵- عدم قطعیت مقیاس های عاملی
همان طور که عنوان شد، هدف اصلی ساخت مقیاس عاملی تعیین مقدار برای هر مورد در عامل مشترک بر اساس متغیرهای مشاهده شده می باشد. فهمیدیم که شناسایی دقیق عامل مشترک از متغیرها ممکن نیست. چون هر متغیر دارای یک مؤلفه یگانه است که به طور غیرقابل تفکیکی با قسمت مشترک متغیر درآمیخته است. به طور کلی، اغلب می توان برآورهایی از مقادیر عوامل مشترک متغیرها را به دست آورد. به همین دلیل عنوان می شود، ساخت مقیاس های عاملی همیشه تا اندازه ای با عدم قطعیت همراه است.
۳-۲-۳-۱-۶- انواع روش های به دست آوردن مقیاس های عاملی
نمرات عاملی را به روش های مختلفی می توان به دست آورد. در این جا، سه روش را که اکثر نرم افزارهای آماری ارائه می کنند، به طور مختصر شرح داده و دلیل انتخاب خود مبنی بر انتخاب یکی از این سه روش را شرح می‌دهیم.
روش رگرسیون
اولین رویکرد برای یافتن یک مقیاس عاملی روشی است که در آن سعی می شود، همبستگی بین عامل مشترک اولیه و مقیاس عاملی حداکثر گردد. به عبارت دیگر، این روش سعی در کمینه ساختن جمع مجذور انحرافات بین عوامل مشترک اولیه و مقیاس های عاملی دارد. دست یابی به این هدف مستلزم به کارگیری تحلیل رگرسیون است. طبق این روش نمرات عاملی به صورت زیر مورد محاسبه قرار می گیرند:
در فرمول فوق، B ماتریس بارهای عاملی است و X ها مقادیر مربوط به متغیرهای مشاهده شده بوده و R ماتریس همبستگی متغیرهای مشاهده شده (X) می باشد.
روش اندرسون- روبین^[۱۰۸]
طبق این روش، برای ساخت مقیاس عاملی f جمع مجذورات به شکل زیر کمینه می شود:
بر اساس معادله فوق، مقیاس های عاملی در این روش به صورت ذیل مورد محاسبه قرار می گیرد:
تفاوت این معادله با معادله رگرسیون در روش اول این است که در این جا به جای همبستگی های مشاهده شده R
از همبستگی های ایجاد شده استفاده می شود.
روش بارتلت
سومین روش، متضمن بررسی تناسب در عین به دست آوردن تغییرپذیری نمونه گیری است. در این روش، به متغیرهای حاوی خطاهای تصادفی بیش تر در مقایسه با متغیرهای دارای خطاهای تصادفی کم تر، وزن کم تری داده می شود. بنابراین، طبق این رویکرد پس از وزن دادن هر عنصر با تقابل های واریانس خطا، کمینه کردن مجموع مجذورات ارائه شده در معادله ذیل مورد هدف قرار می گیرد:

یک ریخت از عمل‌های باشد. در گروه‌وار ، عمل روی را توسط و در گروه‌وار ، عمل روی را توسط داریم. حال نشان می‌دهیم یک ریخت از عمل‌ها است. تعریف می‌کنیم. بنابراین داریم:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین برای، داریم:
چون ، پس نیز یک تابعگون می‌باشد.
درنتیجه داریم:
پس .
همچنین
پس .■
تعریف ۳-۱۵٫ گروه‌وار به‌ طورکلی غیرمتعدی
اگر به ازای هر ، ، گروه‌وار را به طورکلی غیرمتعدی گوییم.
تعریف ۳-۱۶٫ فرض کنیدو گروه‌وارهایی با مجموعه اشیاء یکسان باشند و فرض کنید به طورکلی غیرمتعدی باشد. عمل روی توسط تابع جزئی
تعریف می‌شود به طوری‌که در شرایط زیر صدق کند:
۱- تعریف می‌شود اگر و فقط اگر ، و آن‌گاه .
۲-
۳-و .
برای همه‌ی ، و .
تعریف ۳-۱۷٫ مدول ضربی گروه‌وارها
یک مدول ضربی از گروه‌وارها شامل یک ریخت از گروه‌وارهای و است به طوری‌که روی مجموعه اشیاء، همانی وبه طورکلی غیرمتعدی است، به همراه یک عمل رویبه طوری‌که در شرایط زیر صدق کند:
۱- .
۲- .
برای هر و.
یک مدول ضربی را با نشان می‌دهیم.
نکته ۳-۱۸٫ در تعریف مدول ضربی گروه‌وارها اگر شرط ۲ یک شرط لازم نباشد به آن یک مدول پیش‌ضربی می‌گوییم.
تعریف ۳-۱۹٫ ریخت بین مدول های ضربی
فرض کنیدو مدول‌های ضربی باشند. یک ریخت از مدول‌های ضربی، یک سه‌تایی است به طوری‌که یک ریخت از گروه‌وارهای و یک خانواده از ریخت‌های می‌باشد به طوری‌که نمودارهای زیر جابه‌جایی باشند:
نمودار۵٫
نمودار۶٫
نکته ۳-۲۰٫ با توجه به تعاریف ۳-۱۷ و ۳-۲۰، می‌توانیم رسته‌ی از مدول‌های ضربی گروه‌وارها را تعریف کنیم.
تعریف ۳-۲۱٫ –فضای چپ
فرض کنیم یک گروه‌وار توپولوژیکی باشد. یک –فضای چپ، یک سه‌تایی است که یک فضای توپولوژیکی است، یک تابع پیوسته است و
یک عمل پیوسته روی می‌باشد که با نمودار برگردان زیر داده شده است.
نمودار۷٫
همچنین عمل باید در اصول زیر صدق کند:
۱- .
۲- .
۳- .
جایی‌که روابط بالا تعریف‌شده باشد.
بنابراین می‌گوییم یک –فضای چپ است توسط .
تعریف ۳-۲۲٫ ریخت بین –فضاهای چپ
یک ریخت از –فضاهای چپ، شامل یکتابع پیوسته‌ی است به طوری‌که و ، جایی‌که تعریف‌شده باشد.
نکته ۳-۲۳٫ براساس تعاریف ۳-۲۲ و ۳-۲۳، رسته ای به نام از –فضاها داریم.
قضیه ۳-۲۴٫ رسته‌ی و هم‌ارز می‌باشند.
برهان. تابعگون‌های و را تعریف می‌کنیم.
فرض کنیدیک ریخت پوششی توپولوژیکی است، پس طبق تعریف۲-۴۳، همئومورفیسم می‌باشد. بنابراین معکوس پیوسته‌ی است. همچنین
را جایی‌که ، در نظر می‌گیریم. پیوسته است و یک گروه‌وار توپولوژیکی است، پس پیوسته می‌باشد. بنابراین پیوسته است.
حال ثابت می‌کنیم یک –فضا است.
چون یک گروه‌وار توپولوژیکی است، پس و فضاهای توپولوژیکی می‌باشند. در نتیجه یک فضای توپولوژیکی است. چونیک ریخت پوششی توپولوژیکی است، یک نگاشت پیوسته می‌باشد.

۲-۲-۱۵- انواع فناوریهای مورد استفاده در مدیریت ارتباط با مشتری:
انواع CRM به شرح زیر می باشد:
۱- مدیریت ارتباط با مشتری عملیاتی (OCRM):
توسط مدیریت ارتباط با مشتری عملیاتی، تمام داده های مشتریان از طریق نقاط تماس با آنها مانند مراکز تماس، سیستم های مدیریت تماس، پست، فکس، نیروهای فروش و وب جمع آوری می شود. داده های ذخیره شده در یک بانک اطلاعاتی میانی، سازمان دهی می شود. این بانک اطلاعات برای تمامی کارمندان و کاربران مرتبط با مشتری قابل دسترسی می باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مزیت این نوع ازCRM ، خصوصی سازی ارتباط با مشتری و وسعت دادن پاسخ های سازمانی مورد نیاز مشتریان است.
۲- مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی (ACRM):
داده های ذخیره شده در بانک اطلاعاتی میانی توسط مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی، به وسیله ابزارهای آنالیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در نتیجه پروفایل های مشتری تولید می شود، الگوهای رفتاری شناسایی، سطح رضایتمندی تعریف، و همچنین از دسته بندی مشتریان پشتیبانی می گردد. این اطلاعات و دانش جمع آوری شده از ACRM، در بازاریابی و ارتقای استراتژیها تاثیر زیادی دارند (الهی و حیدری، ۱۳۸۴). تکنولوژی های پشتیبانی از ACRM شامل؛ درگاه، انبار داده، موتورهای آنالیز و پیش بینی، الگوهای زنجیره ای، خوشه بندی، دسته بندی و ارزیابی ارزش مشتری می باشد. این موراد، حاصل دسته بندی موثر مشتریان و پیشنهاد محصولات و سرویسهای بهتر می باشد.
۳- مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی (ٍECRM):
مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی باعث ایجاد قابلیتی می شود که اطلاعات مشتریان در تمام نقاط تماس در داخل شرکت و نیز بین شرکای خارجی در اینترنت و اینترانت قابل دسترسی باشد.
ECRM شامل؛ امکان پست الکترونیکی، دانش مورد نیاز در تولید پروفایل مشتریان، شخصی سازی سرویسها، تولید پاسخ های خودکار به برنامه های الکترونیکی و راهنمایی خودکار افراد می باشد. به طور کلی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی باعث بالا رفتن کیفیت بازاریابی می شود.
۴- مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی CCRM :
مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی ها سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری هستند که با سیستم های بزرگ سازمانی یکپارچه شده اند تا امکان پاسخ دهی بالاتری را به مشتری در طول زنجیره تامین فراهم نمایند. یک سیستم CCRM در زمینه فروش می تواند دانش و ابزارها را به هر کسی در سازمان پیشنهاد کند و به گردش فروش در طول کانالهای مرکز ارتباط تلفنی با مشتری به سمت وب کمک کند. یک سیستم مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی می تواند به کارمندان سازمان، تهیه کنندگان یا حتی شرکا نیز توسعه یابد.
۲-۲-۱۶- صنعت بانکداری و ارتباط آن با ACRM :
امروزه اقتصاد جهانی باعث بوجود آمدن رقابت شدیدی شده است. همچنین جذب و نگهداری مشتری هرگز این قدر با اهمیت نبوده است. برای تهیه کلیه اطلاعات مناسب، موسسات مالی و بانکها نیاز به تکنولوژی مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی دارند که بتوانند اطلاعات مشتریان را در حداقل زمان، دسته بندی کرده و آنها را در انبار داده هایی ذخیره کنند که نتیجه کلی، ارائه یک تصویر واضح از مشتری باشد.
با چنین اطلاعات مفیدی، بانکها می توانند خیلی کاراتر بازاریابی کرده و ارتباط سودمندتری با مشتریان برقرار سازند. دانش برخورد با رقبا، تکنولوژی های جدید و افزایش درخواستهای مشتریان باعث حرکت بانک ها به سمت تکنولوژی های جدید شده است(اصغری و امین،۱۳۸۴: ۴۸).
مهمترین اولویت ها در سیستم های بانکی ارتقای زیرساختهای اطلاعاتی، ساخت سیستم های مالی انعطاف پذیر و قابل توسعه، ارتقای سطح دسترسی به داده ها و توسعه کانالهای تحویل می باشد. هدف دیگر سازمانهای مالی، افزایش مشتریان و ارتباط دائم با آنها می باشد. مراکز ارتباط تلفنی با مشتری نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند. به منظور افزایش مشتریان در سرویسهای ارائه شده توسط بانک ها، استفاده از CRM راه حل مناسبی برای مدیریت فعالیتهای بازارمی باشد. زیرا باعث افزایش میزان تماس با مشتری در یک دوره زمانی کوتاه می گردد.
موسسات مالی و بانکها بسیار داینامیک بوده و به منظور حل مساله کسب و کار خود در طی این چند سال، خود را به سرعت با فناوری وفق داده اند. مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی دارای کاربردها و تکنیک های فراوانی می باشد اما تکنیک های عمده مورد استفاده در صنعت بانکداری شامل موارد ذیل است (راوی، ۲۰۰۸):
- بخش بندی مشتریان
- مدل سازی رفتاری مشتریان
- شناسایی مشتریان مهم
- امتیاز دهی به مشتریان
- آنالیز ریسک
- محاسبه سودآوری گذشته
شایان ذکر است مهمترین کاربرد مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی در بانکها، تقسیم بندی یا بخش بندی مشتریان بوده و از آن در کاربردهای دیگر نظیر شناسایی مشتریان مهم و امتیاز دهی به مشتریان نیز استفاده می گردد.
۲-۲-۱۷- عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی استراتژی CRM :
اجرای یک استراتژی موفق مدیریت ارتباط با مشتری در مدیریت استراتژیک بازار داخل سازمان به سه عامل کلیدی زیر بستگی دارد:
۱- آموزش کارکنان سازمان: کارکنان سازمان باید در زمینه تعامل و تماس با مشتریان، دوره های تخصصی و کاربردی را آموزش ببینند تا بتوانند بطور موثر با مشتریان ارتباط برقرار کرده و ضمناً توانایی استفاده از فناوری های جدید را دارا باشند.
۲- بازنگری فرآیندها و طراحی فرآیندهای جدید: شرکت باید نیازها و اهداف تجاری خود را تعریف نماید و فرآیندهای مرتبط با CRM را برای دستیابی به این نیازها بهبود و توسعه بخشد. مهندسی مجدد فرآیندهای کسب و کار و یا BAR یکی از ابزارهای کارآمد در این بخش می باشد.
۳- بکارگیری فناوریهای نوین: بکارگیری مدیریت ارتباط با مشتری نیازمند تغییراتی در زیرساختهای سازمان و بکارگیری فناوریهای جدید است، مانند مقررات کاری جدید، بانک های اطلاعاتی، فناوری اطلاعات و … که این تغییرات به تحولاتی مفید و موثر در سازمان منجر می شود (محمدی، ۱۳۸۲: ۶).
۲-۲-۱۸- چالشهای اجرایی CRM :
پیش از آنکه یک سازمان به اجرای CRM بپردازد، باید نسبت به مشکلات بالقوه و احتمالی، آگاهی داشته باشد تا بتواند در موقع لزوم با آنها مقابله نماید. می توان چالشهای اصلی را که ممکن است یک سازمان در پیاده سازی مدیریت ارتباط با مشتری با آنها مواجه شود را به سه مورد اصلی زیر تقسیم کرد:
۱- هزینه راه اندازی اولیه:
هزینه راه اندازی اولیه، یکی از چالشهای CRM محسوب می شود. ممکن است سازمانها بر روی ابزارهای کاربردی مدیریت مشتری، مقادیر زیادی سرمایه گذاری کرده باشند.
۲- ابزارهای کاربرد یکپارچه:
سازمانها به ابزارهای کاربردی یکپارچه ای نیاز دارند که بر اساس چرخه های حیات مشتری و تعاملات صورت گرفته با مشتری ایجاد شده باشد. سازمانهایی که به مدیریت تعاملات صورت گرفته با مشتری به زبانها و واحدهای پولی مختلفی نیاز دارند، نمی توانند CRM را از طریق فناوریهای سنتی به اجرا درآورند و این کار برایشان بسیار مشکل خواهد بود.
۳- همکاری بخشهای مختلف:
CRM یک رویکرد یکپارچه است و نیازمند همکاری بخشهای مختلف از کسب و کار می باشد که قبلاً بصورت خود مختار عمل می کردند.داده هایی که در یک بخش جمع آوری شده اند، باید در تمام بخشهای دیگر به اشتراک گذارده شوند. ممکن است بعضی از بخشها نسبت به اشتراک داده های خود با دیگران، اظهار بی میلی و نارضایتی نمایند(آدبانجو و کهو،۲۰۰۱)^[۲۹] .
۲-۲-۱۹- مراحل تکامل مدیریت ارتباط با مشتری:
مراحل تکامل CRM را بطور کلی می توان به سه دسته کسب مشتری، حفظ مشتری و توسعه مشتری تقسیم نمود:
کسب مشتری: تمرکز مدیریت ارتباط با مشتری بیشتر بر حفظ مشتریان فعلی است، ولی کسب مشتری جدید نیز برای موفقیت لازم است. برای استراتژیهای کسب مشتری جدید، باید تحقیقات کمی و کیفی برای شناسایی خصوصیات جمعیت شناختی و روانشناختی و رفتاری مشتریان بالقوه صورت گیرد(بارین و همکاران، ۲۰۰۸)
حفظ مشتری: جلوگیری از ریزش مشتری از طریق حفظ مشتری مساله اساسی مدیریت ارتباط با مشتری است. با کاهش ترک مشتری، سود شرکت افزایش می یابد. شرکتها با جمع آوری اطلاعات جمعیت شناختی درباره مشتریان فعلی و بررسی سابقه خرید آنها و خواسته ها و نیازهای مشتریان خود به بازاریابی مستقیم روی می آورند و با ایجاد برنامه های وفاداری مشتری از طریق افزایش رضایت مشتری با ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالاتر و مدیریت کردن شکایات و سفارشی سازی و شخصی سازی سفارشات، سعی در حفظ مشتریان خود کردند( انگای و همکاران، ۲۰۰۸).
جلوگیری از خروج مشتریان فعلی، نسبت به جذب همان میزان مشتری جدید، کم هزینه تر و موجب فروش بیشتری است .
توسعه مشتری: در این مرحله شرکتها فروش خود را به مشتریان فعلی افزایش می دهند. از جمله استراتژیهای رشد و توسعه مشتری، فروش مضاعف و فروش محصولات ممتاز و گران به مشتریان فعلی است. برای توسعه مشتری باید در جستجوی نیازهایی بود که برآورده نشده اند. مدیریت می تواند در قالب زیر در جستجوی فرصتهای رشد باشد: فروش بیشتر محصولات فعلی به مشتریان فعلی و فروش محصولات اضافی به مشتریان فعلی(کاتلر، ۲۰۰۳).
۲-۳- مزیت رقابتی:
۲-۳-۱- مفهوم مزیت رقابتی:
برای هر شرکتی در هر صنعتی که باشد کلید موفقیت تنها اتکا بر یک منبع برای کسب مزیت رقابتی نیست بلکه بهترین و موفق ترین شرکتها می دانندکه همواره باید از زوایای تازه ای به مزیت رقابتی بنگرند و از انواع منابع برای خلق مزیت رقابتی بهره گیرند (استالک و گورگی،۱۹۹۸). عملکرد برتر و سودآوری بیشتر برخی شرکتها به علت داشتن عوامل خاص و غیر قابل تقلید است که عملکرد بهتر نسبت به رقبا را باعث می شود. این مهارتها و دارایی های منحصر بفرد، منابع مزیت رقابتی اند (باواد واج،۱۹۹۳)^[۳۰]. مزیت رقابتی شامل مجموعه عوامل یا توانمندیهایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر می سازد ( بارنی۱۹۹۹، لیس برین ۲۰۰۱). بنابراین برای دستیابی به مزیت رقابتی، یک سازمان باید هم به موقعیت خارجی خود توجه و دقت داشته باشد و هم توانمندیهای داخلی را مورد توجه و اهمیت قرار دهد ( اپلنام، ۲۰۰۰). منابع یا مهارتها برای آنکه مزیت رقابتی پایدار باشند باید چهار ویژگی اساسی را داشته باشند: با ارزش باشند، باید دربین شرکتهای موجود و رقبای بالقوه کمیاب باشند، به راحتی قابل تقلید نباشند و نباید معادل استراتژیک جایگزینی برای آن وجود داشته باشد ( بارنی،۱۹۹۱)^[۳۱].
۲-۳-۲- تعریف مزیت رقابتی:
ارتباط مستقیم ارزشهای مورد نظر مشتری، ارزشهای عرضه شده شرکت و ارزشهای عرضه شده توسط رقبای شرکت، الزامات و ابعاد مزیت رقابتی را تعیین می کند. چنانچه از دیدگاه مشتری مقایسه ارزشهای عرضه شده شرکت با ارزشهای عرضه شده رقبا بیشتر به ارزشهای مورد نظر و انتظارات او سازگارتر و نزدیکتر باشد می توان گفت که آن شرکت در یک یا چند شاخص نسبت به رقبای خود دارای مزیت رقابتی است به نحوی که این مزیت رقابتی باعث می شود که شرکت در عرصه بازار نسبت به رقبای خود در نزدیکی به مشتری برتری داشته باشد.
صاحبنظران مختلف نسبت به مزیت رقابتی تعریف متعددی ارائه نموده اند که در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود:
مزیت رقابتی به معنی توانایی سازمان در جهت ماندگاری در کسب و کار و محافظت از سرمایه های سازمان، بدست آوردن بازگشت سرمایه ها و تضمین شغل ها در آینده می باشد (اسفیدانی، ۱۳۸۷).
مزیت رقابتی شامل مجموعه عوامل یا توانمندیهایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکرد بهتر از رقبا قادر می سازد (بورجیس،۱۹۹۵)^[۳۲].

د) واجب است بر هر کسی که مورد استضعاف قرار گرفته و حیات و کرامت او از ناحیه عوامل طبیعی یا از طرف قدرتمندان مورد تهدید واقع شده است که قیام کند به دفع استضعاف و دفع خطر از حیات و کرامت خویشتن به هر نحو مشروعی که توانایی آن را دارد.
هـ ) اسقاط جنین حرام است مگر به جهت ضرورتی که شرع آن را تجویز نماید. در این اعلامیه نه تنها برای حفظ حیات انسان ها، بلکه به حفظ حیات گیاهان و حیوانات نیز توصیه شده است. بنا براین، این اعلامیه مجازات اعدام را در مواردی که شرع جایز بداند پذیرفته است و تمایل به لغو مجازات اعدام ندارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۹ وضعیت مجازات اعدام در قوانین کشورهای جهان

راهنمای رنگ‌ها:

• • آبی: مجازات اعدام برای همه جرائم منسوخ شده است

• • سبز: مجازات اعدام منسوخ شده‌است به جز برای جرائمی که در شرایط خاصی همچون زمان جنگ صورت گرفته اند.

• • نارنجی: عدم اجرای حکم اعدام در عمل

• • قرمز: قانونی بودن اعدام

از قرن ۱۸ تا کنون با نهضتی که بکاریا علیه مجازات اعدام آغاز کرد و افراد دیگری به پیروی از او این راه را ادامه دادند، کاهش شدیدی در اعمال مجازات اعدام در کشورهای جهان ایجاد شد.
این کاهش به طرق مختلف صورت پذیرفته است: یا از طریق اصلاح قوانین کیفری با محدود کردن بیش از پیش اعمال مجازات اعدام در انواع جرایم یا با دادن اختیارات وسیع تر به قضات در جهت تبدیل مجازات
اعدام به حبس ابد یا حبس‌های دراز مدت یا با دادن اختیار به هیأت منصفه که در مورد افرادی که مرتکب جرایم مستوجب اعدام شده اند نظر دهند که آیا او مستحق اعدام است یا خیر و یا با عفو قانونی که معمولاً از اختیارات رئیس کشور است.
کشورهایی که استفاده از مجازات اعدام را ادامه می‌دهند با افزایش فشار از طرف مجامع بین المللی برای معلق یا محدود کردن این مجازات مواجهند وهم زمان کشورهایی که با مجازات اعدام مخالف هستند با این سؤال که «چقدر برای تغییر، فشار آورده شود؟» مواجه می‌باشند و همین‌ها کافیست تا تدریجاً انبوهی ازبیانیه هامنتشر شود که یا موافق با تعلیق هستند یا می‌گویند وقت آن است که همه کشورها تحت فشار قرار داده شوند تا لغو اعدام طبق پروتکل الحاقی دوم میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ((ICCPR را بپذیرند.^[۴۱]
علت کاهش اعمال مجازات اعدام در کشورهایی که آن را به طور کامل لغو نکرده اند تنها در نتیجه نفوذ عقاید مخالف مجازات اعدام نبوده است؛ بلکه همانطور که مسلم است مسائل جزائی یک کشور ارتباط تنگاتنگی با وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… دارد و چون اطلاعات دقیقی از تأثیر لغو یا کاهش مجازات اعدام در آمار جنایات یک کشور به دست نیامده است، لذا تأثیر این عوامل در میزان جنایت در یک کشور معلوم نیست. اما آنچه مسلم و بدیهی است اینست که از قرن هیجدهم تا به امروز تصمیم برخی از کشورها در لغو کامل این مجازات ثباتی نداشته و تحت تأثیر عوامل مذکور، ناگزیر به برقراری مجدد آن شده و یا بعد از مدتی کم و بیش طولانی به تصمیم قبلی بازگشت نموده اند.
آمار به دست آمده بر لغو و ابقای مجدد مجازات اعدام و عکس آن در طول نیم قرن بعد از جنگ دوم جهانی، در تعدادی از کشورهای جهان دلیل این بی ثباتی است. بررسی اجمالی وضعیت مجازات اعدام در تعداد قابل ملاحظه ای از کشور‌های جهان، حسب گزارش هایی که به کنفرانس بین المللی سیراکیز توسط نمایندگان آن کشور‌ها داده شده است چگونگی موقعیت فعلی این مجازات را نشان میدهد. تبیین وضعیت فعلی مجازات اعدام اعم از کشورهایی که آن را لغو یا حفظ کرده اند میسر نیست؛ زیرا منابع موجود، اغلب مربوط به کشورهایی است که یا توسط نمایندگان خود گزارش‌های تفصیلی به کنگره‌ها یا کنوانسیون‌های بین المللی ارائه نموده اند و یا اینکه در مورد وضعیت مجازات اعدام در آن کشورها نشریات و تألیفاتی انتشار یافته و موجود است. مع هذا از تجزیه و تحلیل و بررسی منابع موجود می‌توان نتیجه گرفت که عقاید مربوط به لغو مجازات اعدام تأثیر قابل توجهی در قوانین فعلی کشورها داشته و روز به روز تأثیر آن بیشتر میشود.
الف) کشورهایی که مجازات اعدام را لغو کرده اند