• • صرفاً در فرهنگ و فضای سنجش عملکرد و بهبود مستمر قابل پیاده کردن است، به طوری که تمام تصمیم‌گیری‌ها با مدنظر قراردادن کیفیت صورت می‌گیرد. اگرچه دولت انگلیس نیز تمایل به اعمال ریسک در تصمیم‌گیری دارد، جوهره کلی الگو دورنمای بلندمدت دولت را در ایجاد خدمات بهداشت ملی کیفیت‌گرا نشان می‌دهد.

  

• • • این الگو جزئیات و ساختار لازم برای ارزیابی و تضمین مهارت‌های صحیح رهبری برای اطمینان از کنترل‌ها شامل ارزش گذاشتن به کارکنان را ارائه می‌کند.

  

• • این الگو مستلزم اجرای سیاست‌ها و استراتژی‌ها به جای توافق درباره یک برنامه اجرایی است. برنامه اجرایی در راهنمای اطمینان از کنترل رایج است.

• • دستورالعمل دولت را درباره مدیریت کارکنان در بر می‌گیرد و سازمان‌های مربوط به خدمات بهداشت ملی را تشویق می‌کند به مقایسه عملکردشان با بهترین‌ها بپردازند تا با سازمان‌های همتراز.

• • یک ساختار قوی برای ایجاد و ارزیابی همکاری‌های مؤثر و مدیریت ریسک تمام منابع در دسترس ارائه می‌کند.

• سازمان‌ها را تشویق می‌کند تاثیر مدیریت فرایند را بر نتایج سازمانی نشان دهند. به علاوه، این الگو بهبود مستمر را به دستیابی به استانداردها ترجیح می‌دهد که بیشتر در رویکرد اطمینان از کنترل‌ها مطرح است.(مجله تدبیر،۱۳۸۳، شماره ۱۴۵؛ بالدریج^[۲۸] ۲۰۰۵).

نقاط ضعف:

• • فرهنگ نتیجه‌گرایی را ترویج می‌دهد.

• • توجهی به فرهنگ‌سازی ندارد (مجیبی میکلایی، ۱۳۸۵، ص۲۸).

• • جامعیت آن در مقایسه با مدل‌هایی که بعدا ظهور کردند، کمتر است.

• • اجرای مدل زمان‌بر است (رفیع زاده، ۱۳۸۴، ص۲۱)

• مدل جایزه کیفیت اروپا

مدل EFQM در سال ۱۹۹۱ به ‌عنوان مدل تعالی کسب و کار معرفی گردید که در آن چارچوبی برای قضاوت و خود ارزیابی سازمانی و نهایتاً دریافت پاداش کیفیت اروپایی ارائه شد، این اقدام در سال ۱۹۹۲ عملی گردید. این مدل نشان دهنده مزیت‌های پایداری است که یک سازمان متعالی باید به آن ها دست یابد. این مدل به سرعت مورد توجه شرکت‌های اروپایی قرار گرفت و مشخص شد که سازمان‌های بخش عمومی و صنایع کوچک هم علاقه دارند از آن استفاده کنند.

در سال ۱۹۹۵، بنیاد مدیریت کیفیت اروپا، گروه هدایت بخش عمومی را تأسيس کرد که شامل نمایندگانی از بهداشت و درمان، آموزش و دولت بود و وظیفه آن ارتقا و پشتیبانی از فرایند خود ارزیابی در بخش عمومی بود. گروه بهداشت و درمان بنیاد اروپایی در سال ۱۹۹۸ ایجاد شد تا رسالت خود را به انجام رساند که عبارت بود از: «عامل هدایت کننده برتری پایدار در سازمان‌های بهداشتی درمانی اروپا. تقریباً در تمام کشورهای اروپایی رویکرد بنیاد اروپایی در سازمان‌های بهداشتی درمانی برای انجام خودارزیابی به کار می‌رود. خدمات بستری و سرپایی، درمانگاه‌های توانبخشی و مراقبت حاد، خدمات تخصصی و مؤسسات مراقبت اولیــه رویکرد را مورد استفاده قرار داده‌اند. در سال ۱۹۹۶ مدلی مربوط به سازمان‌های کوچک توسعه داده شد .در سال ۱۹۹۹ مهمترین بازبینی مدل EFQM صورت گرفت . در سال ۲۰۰۱ مدل سرآمدی EFQM ویرایش سازمان‌های کوچک و متوسط و ‌در سال‌ ۲۰۰۳ ویرایش جدیدتری از مدل EFQM ارائه شد که در زیر معیارها و نکات راهنما تغییرات قابل ملاحظه‌ای نسبت به ویرایش سال ۱۹۹۹ داشت .

مدل EFQM در اصل به مدل مالکوم بالدریج بسیار شبیه است و تفاوت اصولی در مفاهیم و مبانی با مدل مالکوم بالدریج ندارد. هر دو این مدل‌ها در چارچوب مدیریت کیفیت جامع قرار می گیرند و ابزاری هستند برای استقرار سیستم در درون سازمان‌ها و نیز ابزاری هستند برای سنجش اینکه یک سازمان تا چه اندازه در جهت استقرار سیستم‌ها در چارچوب مدیریت کیفیت جامع موفق بوده است. تفاوت‌هایی که بین این دو مدل وجود دارد عمدتاًًَ در حد تعداد معیارها، امتیازدهی و رویه‌های اجرائی است و چار چوب کلی هر دو مدل در واقع یکی است. از میان سه مدل دمینگ و مالکوم بالدریج و EFQM که از معروف ترین مدل‌های تعالی سازمانی هستند مدل EFQM عمومیت و استقبال بیشتری در سطح جهان یافته است .

اعضای کمیته مرکزی EFQM از مدیران عامل شرکت‌های اروپایی هستند که برای چهار سال انتخاب و برای ۵ سال نیز به ‌عنوان عضو ذخیره که هر سال یکبار انتخاب می‌شوند می‌باشند. کمیته اجرائی نیز مرکب از ۲۰ عضو از همان سازمان‌ها بوده که نه تنها به ‌عنوان نماینده تام الاختیار در زمینه کیفیت جامع انجام وظیفه می‌نمایند بلکه گزارشات لازم را به کمیته مرکزی ارائه می‌نمایند. اعضای کمیته اجرائی EFQM در واقع نقش هدایت‌گر و پشتیبانی کننده استراتژی‌ها طرح‌های عملیاتی کسب و کار ، نظارت بر ‌پیشرفت طرح‌ها و نهایت تدوین جهت کلی مناسب برای تحقق اهداف این سازمان‌ها را به عهده دارند. در حال حاضر ۱۹ کشور اروپایی با EFQM مشارکت می‌نمایند.

دیدگاه و مأموریت‌ جایزه کیفیت اروپا

دیدگاه EFQM از ابتدا کمک‌رسانی برای پدیدآوردن سازمان‌های اروپایی قدرتمند، که به اصول TQM در مسیر تجارتشان عمل می‌کنند بود، و ‌در سال‌ ۲۰۰۰ عبارت ”درخشش سازمان‌های اروپایی در جهان“ به عنوان دیدگاه مطرح شد.

مهمترین ماموریتEFQM عبارت است از؛

• • برانگیختن سازمان‌ها و یاری رساندن به آن ها در تمام اروپا برای مشارکت در فعالیت‌های بهبود جهت هدایت سریع آن ها به سمت تعالی از جنبه‌های مختلف رضایتمندی مشتری، رضایتمندی کارکنان، اثرات روی اجتماع و نتایج کلیدی تجاری.

• • پشتیبانی مدیران سازمان‌های اروپایی در شتاب‌دهی به فرایندهای به‌ کارگیری TQM به عنوان یک عامل قطعی و کلیدی برای دستیابی به برتری رقابتی جهانی.

• در سال ۲۰۰۰ مأموریت EFQM با عبارت ”نیروی محرکه برای تعالی پایدار در سازمان‌های اروپایی“ مطرح شد.

هدف‌های جایزه کیفیت اروپا

هدف‌هایی که بنیاد کیفیت اروپا تعیین ‌کرده‌است،عبارتند از:

• • فراگیر کردن کیفیت

• • دستیابی به ضریب رقابتی بیشتر

• • افزایش مسئولیت اجتماعی برای سازمان‌ها

• افزایش رضایت مردم از عملکرد سازمان‌ها(توکلی،۱۳۸۰، ص۲۳).

ارزش‌ها و مفاهیم بنیادی در الگوی اروپا

برتری به معنی عملکرد برجسته در اداره سازمان و دستیابی به نتایج بر اساس مفاهیم بنیادی زیرین می‌باشد:

الف – نتیجه گرایی:

برتری مستلزم متعادل کردن و ارضا نیازهای همه ذینفعان مرتبط می‌باشد (شامل کلیه کارکنان، مشتریان، عرضه‌کنندگان، جامعه و افراد دارای منافع مالی در سازمان)

ب – تمرکز بر مشتری:

مشتری قضاوت کننده نهایی کیفیت محصولات و خدمات است و وفاداری و ابقای مشتری و کسب سهم بازار از طریق تمرکز بر نیازهای مشتریان فعلی و بالقوه، بهینه می‌شود.

پ – رهبری و ثبات اهداف:

رفتار رهبران سازمان منتج به ایجاد نظم و وحدت در اهداف سازمان و محیط می‌شود به گونه‌ای که سازمان و کارکنانش بتوانند احساس برتری و مزیت نمایند (اسکیلدن و همکاران^[۲۹] ۲۰۰۲).

ت – مدیریت بر اساس فرایندها و حقایق: