۲-۲-۵-۴-۱ بانکداری الکترونیکی و تأثیر آن بر جذب منابع مالی

بانکداری الکترونیکی عبارت است از ایجاد امکاناتى در جهت افزایش سرعت و کارایی بانک در ارائه خدمات بانکی در هر مکان مورد نظر مشتری و ارائه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری به مشتریان که با بهره گرفتن از آن­ها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکى در بانک، در هر ساعت از شبانه روز به صورت ۲۴ ساعته از طریق کانال­هاى ارتباطى ایمن و متنوع عملیات بانکى دلخواه خود را انجام دهند.

بانکداری الکترونیکی ابزاری برای توسعه خدمات بانکی است و در نتیجه بر حسب امکانات و نیازهای بازار در مدل‌ها، روش­ها و انواع مختلفی ارائه می شود:

1. 1. اینترنت ^[۴۴]

1. 1. تلفن همراه^[۴۵]

1. 1. نمابر ^[۴۶]

1. 1. خودپرداز^[۴۷]

1. 1. کیوسک^[۴۸]

1. 1. پایانه های فروش ^[۴۹]

1. تلفن بانک ^[۵۰]

در واقع بانک­داری الکترونیک، یکپارچه­سازی بهینه فعالیت­های بانکی توسط به­ کارگیری فن­آوری­های نوین اطلاعات و ارتباطات، مبتنی بر فرآیندهای بانکی و منطبق بر ساختارهای سازمانی بانک­ها است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان بدون قید مکانی و زمانی را فراهم می­سازد. در واقع در خودکارسازی بانکی صرفاً از رایانه جهت آسان­تر نمودن محاسبات مربوط به حساب­ها استفاده می­ شود. بدین­صورت که مثلاً دستورهای پرداخت و یا انتقال اعتبار با توجه به اسناد کاغذی صادره انجام گرفته سپس اسناد مذکور وارد رایانه شده و محاسبات انجام ‌می‌گیرد، اما در بانک­داری الکترونیکی زیرساخت­های بانکی تغییر نموده و برای انتقال منابع نیازی به صدور اسناد کاغذی نمی ­باشد بلکه از طریق دستورهای کامپیوتری مشتری، این عمل انجام ‌می‌گیرد. در زیر توضیحات کوتاه ‌در مورد بانک­داری سنتی و دوگانه آورده شده است.

۲-۲-۵-۴-۱-۱ بانک­داری سنتی

اینوستپدیا^[۵۱] بانک­داری سنتی را به معنای بانک­داری به صورت کسب و کار در خیابان تعریف نموده است که با مشتریان خود در شعبه و یا هر محل فیزیکی مانند گیشه در ارتباط هستند این نوع بانکداری مشتریان را جهت انجام تمام فعالیت­های بانکی بالاجبار به شعب فیزیکی می­کشاند.

در بانک­داری سنتی محل تعامل و ارئه خدمات بانکی، شعب فیزیکی بانک­ها می­باشند. مشتریان می­بایست فقط در ساعات کاری محدود شده در طی روز و در محل جغرافیایی معین شعب حضور پیدا کرده و کار بانکی خود را انجام می­ دهند( دهکردی، ۱۳۹۰)

با تغییر در روش زندگی جوامع، تحرک فیزیکی مشتریان بانک و متنوع شدن درخواست های خدمات بانکی، اینگونه بانکداری ناتوانی خود را به اثبات می­رساند محدودیت های زمانی، مکانی و مرزها، صف های طولانی و اتلاف وقت مشتریان از معایب بانکداری سنتی است(جیاناکودی^[۵۲]، ۱۹۹۹).

در بانکداری سنتی دستور انتقال وجوه با بهره گرفتن از اسناد کاغذی صورت می‌گیرد .به­علاوه جهت پردازش اطلاعات از نظر عملیاتی به نیروهای زیادی نیاز است. یکی از معایب بانکداری سنتی تأخیر موجود در پردازش چک­ها ‌می‌باشد، در این زمینه بانک­ها می­بایستی با به کارگیری امکانات مناسب این تأخیر را به حداقل ممکن برسانند( شیخانی، ۱۳۷۹). در واقع سیستم­های مالی تجارت بر جریان پیچیده اسناد کاغذی متکی هستند، این حالت بسیار کند، پرهزینه و پر خطا است . اسناد کاغذی برای بانک ها، مشتر یان و محیط یک موضوع پرهزینه و نوعی اسراف ‌می‌باشد(ویر^[۵۳]، ۲۰۰۷).

۲-۲-۵-۴-۱-۲ بانک­داری دو گانه^[۵۴]

بانک­های دوگانه با توجه به ساختاری که انتخاب کرده ­اند، به خوبی می ­توانند با انعطاف­پذیری بالا و سرعت مناسب خدمات بانکی را در دو فضای سنتی و الکترونیکی پاسخ دهند. بانک­داری دو گانه به مشتریان این امکان را می­دهد که سطح گسترده ­ای از نقل و انتقالات وجوه و اطلاعات را به شیوه سنتی و الکترونیکی انجام دهند. در آغاز بخش غیر فیزیکی^[۵۵] بان­های دو گانه، به شکل گسترده ­ای تنها به عنوان واسطه اطلاعات در بانک­هایی به کار برده می­شد که محصولات و خدمات بانکی را به صورت غیر مستقیم( خارج از فضای شعبه) ارائه می­دادند. با پیشرفت فن­آوری و رواج استفاده از اینترنت در صنعت بانک­داری، بانک­ها دامنه فعالیت­های اینترنتی خود را افزایش دادند که به معنای پررنگ شدن بیشتر سهم بخش غیرفیزیکی نسبت به بخش فیزیکی^[۵۶] بود. بانک­داری بخش فیزیکی بیشتر با یک دید محافظه ­کارانه سعی می­ نماید به شیوه ­های مختلفی هزینه­ های بانک را کاهش دهد. در صورتی که بانک­داری مبتنی بر بخش غیرفیزیکی ضمن ارائه جامع خدمات بانکی در فکر توسعه و تحول بر مبنای جلب رضایت مشتری و افزایش درآمد بر مبنای ارائه خدماتی است که در قبالش کارمزد دریافت می­دارد. ‌بنابرین‏ در بانک­داری مبتنی بر بخش غیرفیزیکی هرچند که کاهش هزینه­ های بانکی مورد توجه قرار ‌می‌گیرد بر رشد درآمد بانک از طریق ارائه خدمات متنوع و کارمزدها تآکید می­گردد. در برخی کشورها حضور این دو بخش در بانک­داری تنش­هایی را برای مشتریان ایجاد نموده است( ریس و دیگران^[۵۷]، ۲۰۱۱).

۲-۲-۵-۴-۲ زیرساخت­های فرهنگی

یکی از زیر ساخت­های مورد نیاز جاری شدن فن­آوری زیرساخت­های فرهنگی و اجتماعی آن است. جامعه باید به کارگیری تکنولوژی و شیوه فرهنگ استفاده از آن را داشته باشد.

فرهنگ در ارتباط با ایجاد و توسعه تکنولوژی در دو سطح مطرح است: ۱- فرهنگ عمومی ۲- فرهنگ تکنولوژی. فرهنگ عمومی به طور کلی بستری است که در آن تجربه­ها، الگوها، قالب­های رفتاری، ذهنیت­ها، ارزش­ها، هنجارها، کدها و نمادها شکل می­ گیرند که به نوعی بر فعالیت­های عملی و تکنولوژی تأثیر می­گذارند. این مجموعه می ­تواند توسعه تکنولوژی را تسهیل و حمایت کند یا آن را کند یا آن را کند و متوقف نماید.

فرهنگ تکنولوژی از مجموعه عناصری ترکیب یافته است که راه را برای علم و تکنولوژی هموار می­سازد و ظرفیت­های به کارگیری و جذب تکنولوژی و خلق و توسعه تکنولوژی نوین را در سازمان ارتقاء می­بخشد. به طور کلی، فرهنگ تکنولوژی، فرهنگی است نو و بسیار پویا که محصول آمیزش و برخورد فرهنگ­هاست. فرهنگ تکنولوژی به طور خاص دارای عناصری است که بیشتر به صورت مجموعه ­ای از ارزش­ها و باورها با یکدیگر رابطه­ای تنگاتنگ داشته و یکدیگر را تقویت ‌می‌کنند. برخی از عناصر این فرهنگ عبارتند از: