در این روش ابتدا مؤلفه‌های مذکور در قالب یک پرسشنامه از منابع مختلف استخراج گردیدند و سپس پس از بررسی و مشورت با چند تن از اعضای هیئت‌علمی به پنج دسته که در بالا ذکر گردید تقسیم گردید سپس متن، فعالیت و تصاویر کتاب‌های مطالعات اجتماعی در قالب یک فهرست کنترل و وارسی توسط سه داور مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت و روش تحلیل ‌به این صورت بود که ابتدا یک متن، فعالیت یا تصویر از نمونه انتخابی مورد مشاهده و تفسیر قرار می‌گرفت و سپس داورها با توجه به فهرست کنترل و وارسی به هر مؤلفه از صفر تا یک نمره می‌دادند و در پایان داده های استخراج شده تجزیه‌و تحلیل گردید.

۳– ۴- ۲ روش ویلیام رومی

از روش‌های عینی –کمی تجزیه‌و تحلیل کتب درسی به روش ویلیام رومی یا شیوه دعوت به پژوهش کتاب درسی و یا بررسی میزان به تفکر واداشتن کتاب درسی است. مفروضه اصلی این روش مبتنی بر این اصل است که برای ارائه محتوا می‌توان به شیوه (ارائه سنتی) و یا شیوه (فعال) عمل نمود.

این روش تجزیه‌و تحلیل کمی کتاب‌های درسی بر اساس تعداد واحدهای مربوط به‌ روش ارائه فعال و تعداد واحدهای مؤید روش ارائه سنتی عمل می‌کند و نسبت گروه‌ اول به دوم را (ضریب درگیری) می‌نامد. مقادیر این ضریب‌ می‌تواند از صفر تا اعداد درشت‌تر را شامل شود. ضرایب در فاصله بین (۴/۰ تا ۵/۱) به عنوان ملاک مورد قبول و مناسب بودن ضریب درگیری محسوب می‌شود و نشان‌دهنده میزان متعادل و مطلوب بودن کتاب درسی است. مثلاً اگر در یک متن ۱۰۰ واحدی یا جمله‌ای موردبررسی قرار گیرد، نسبت واحدهای معرف روش فعال به‌ واحدهای معرف شیوه سنتی یا غیرفعال باید حداقل ۳۰ به ۷۰ یا () و حداکثر ۶۰ به ۴۰ یا () باشد. از طرف دیگر ضرایب کمتر از ۴/۰ به خاطر تأکید بیشتر به بیان حقایق، تعاریف و حفظی و آمرانه بودن محتوا، ضعیف و نامطلوب‌ تلقی می‌شود. همچنین ضرایب بیش از ۰۵/۱ حاکی از متنی است که گرچه یادگیرنده را به‌ فعالیت واداشته و او را به تفکر کشانده، اما خوراک لازم برای فعالیت و خمیرمایه موردنیاز را در اختیار او نگذاشته است.(رومی،۱۹۶۸، به نقل از هرندی و همکاران،۱۳۸۷)

۳-۴-۲-۱ متن: روش انجام بررسی در این پژوهش تفکیک متون فعال از متون غیرفعال است که برای پژوهش این مسئله کتاب‌های مطالعات اجتماعی بررسی شده است. واحد بررسی و تحلیل در این روش جمله و یا متن است که در هر درس مورد بررسی قرار می گیریند بر اساس روش ویلیام رومی هر یک از واحدهای تحلیل شده جملات متن، در طبقه‌های ذیل قرار می‌گیرد.

مقوله a- بیان حقایق – بیان ساده اطلاعات یا مشاهداتی است که به وسیله فردی غیر از دانش‌آموز عرضه می‌شود.

مقوله b- بیان نتایج یا تعمیم‌ها (اصول کلی) عبارت است از اظهار نظر مؤلف درباره معنی یا ارتباط موضوع‌ها در مجموعه‌ای از حقایق.

مقوله c- تعاریف.

مقوله d- سؤالاتی که جواب آن‌ ها بلافاصله به وسیله مؤلف داده شده است.

مقوله e- سؤال‌های که لازم است دانش آموزان پس از تجزیه‌و تحلیل اطلاعات داده شده پاسخ بدهند.

مقوله f-از دانش‌آموز می‌خواهد نتایجی را که خود دست یافته بیان کند.

مقوله g- از دانش‌آموز می‌خواهد آزمایش یا فعالیتی را انجام دهد و سپس نتایج آن را تجزیه‌و تحلیل کند یا مسائل مطرح شده را حل کند.

مقوله‌ی h- سؤال‌هایی که به منظور جلب توجه دانش آموزان مطرح می شود اما بلافاصله به وسیله متن پاسخ داده نمی‌شود.

مقوله i- جمله‌ای که خواننده را راهنمایی می‌کند تا یک شکل یا مراحل آموزش یک آزمایش را ملاحظه کند یا جمله ای که در هیچ یک از طبقه‌بندی‌های فوق قرار نمی‌گیرد.

مقوله j سؤالات مربوط به معانی بیان.

از مقوله‌های ده‌گانه فوق، مقوله‌های a و b و c و d جزء مقوله‌های غیرفعال به حساب می‌آیند و مقوله‌های e و f و g و h جزء مقوله‌های فعال قلمداد می‌گردند. دو مقوله آخر یعنی i و j از مقوله‌های خنثی هستند و می‌توان از آن‌ ها در امر ارزشیابی و تحلیل، صرف‌نظر کرد. به منظور محاسبه ضریب درگیری دانش‌آموز با متن و از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

“ضریب درگیری دانش‌آموز با متن= مجموع مقوله‌های فعال تقسیم بر مجموع مقوله‌های غیرفعال “

۳-۴-۲-۲ ارزشیابی سؤالات

در این روش ابتدا فصول کتاب را مشخص و انتخاب نمایید و سپس هر یک از سؤالات انتخابی را در یکی از مقوله‌های زیر جای دهید.

مقوله‌ی a- جواب این سؤال را می‌توان مستقیم از کتاب به دست آورد.

مقوله b- پاسخ آن مربوط به نقل تعاریف است.

مقوله c- پرسشی که برای پاسخ به آن باید از آموخته‌های فصل کتاب در موقعیت‌های جدید استفاده شود.

مقوله‌ی d- سؤالی که برای پاسخ به آن لازم است دانش‌آموز مسئله‌ای را حل کند.

مقوله‌ی e – درخواستی که در هیچ یک از طبقه‌بندی‌های فوق جای نمی‌گیرد.

1. 1. gartner. ↑

1. 1. seeling. ↑

1. 1. inglehart. ↑

1. 1. vadi. ↑

1. 1. reynold. ↑

1. 1. Burleson. ↑

1. 1. ۲٫ Kripendorf. ↑

1. 1. .werner. ↑

1. 1. .gautshi. ↑

1. 1. .indicator. ↑

1. 1. Lindsay. ↑

1. 1. Robinson. ↑

1. 1. Mtra,matlay.. ↑

1. 1. Entrepreneurship. ↑

1. 1. .see. ↑

1. 1. ۳ . Stevenson. ↑

1. 1. Torpman. ↑

1. 1. Morningstar ↑

1. 1. Schumpeter. ↑

1. 1. Szilagy. ↑

1. 1. . PETER Druker ↑

1. 1. .Robert histrich. ↑

1. 1. .Mcguire. ↑

1. 1. . David Clarence McClelland. ↑

1. 1. Bygrave. ↑

1. 1. Dream. ↑

1. 1. Decisiveness. ↑

1. 1. Doers. ↑

1. 1. Determination. ↑

1. 1. Dedication. ↑

1. 1. Devotion. ↑

1. 1. Details. ↑

1. 1. .Destiny. ↑

1. 1. Dollars. ↑

1. 1. Distribute. ↑

1. 1. . Holsti ↑

1. 1. . Kripendorf ↑

1. 1. Kerlinger. ↑

1. 1. Rajrdy. ↑

1. 1. . Frankfvrd. ↑

1. 1. . Nchmas. ↑

1. 1. . Mannheim. ↑

1. 1. . Rich. ↑

1. 1. . Berelson. ↑

1. 1. . Nicholls & Nicholls. ↑

1. 1. Kerlinge. ↑

1. 1. . Juan. ↑

1. 1. Kondracki, Wellman & Amundson. ↑

1. 1. Strijbos, Martens, Prins & Jochems. ↑

1. 1. -shanon. ↑

1. 1. .tom. ↑

1. 1. .shariff. ↑

1. 1. .harris. ↑

1. 1. .harris. ↑

1. 1. .nybak and Hansen. ↑

1. 1. Lindsay. ↑

1. 1. .hassan and radataz. ↑

1. 1. Erdoghan et. al. ↑

1. 1. .chan. ↑

1. 1. .chan. ↑

1. 1. .lumbantobing. ↑

1. 1. . Razzino. ↑