۳٫۵ آنالیز: بررسی نتایج اعمال سیاستهای مختلف
۴٫۵ آنالیز تحلیل حساسیت: بررسی نتایج مدل در صورت وقوع سناریوهای مختلف
۵٫۵ بررسی تعامل بین سیاستها: آیا سیاستهای مختلف با یکدیگر در تعامل و اثر متقابل می­باشند؟
۳-۴-۱ مدلسازی به عنوان یک فرایند تکراری
مدلسازی یک فرایند بازخوردی است و نه یک توالی خطی از مجموعه ­ای از فعالیت­ها. طبق (شکل
۳-۱)در قدم اول مدلسازی، محدوده، مرز مدل و صورت مسئله تعیین شده است. سپس در قدم دوم رفتار دینامیک مدل و یا رفتار مرجع متغیرهای مورد نظر بررسی شده و در قدم سوم سیستم فوق
شبیه­سازی شده و پس از تست مدل و اطمینان از صحت عملکرد مدل، سیاستهای مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار می­گیرند. نکته قابل توجه این است که با بررسی سیاستهای مختلف روی مدل ممکن است مجدداً در مرز مدل و تعریف صورت مسئله تغییری رخ داده و چرخه فوق دوباره تکرار شود. در تکرارهای بعدی لزوماً ترتیب گام­ها رعایت نخواهد شد و ممکن از از مرحله اول به مرحله n ام مراجعه نمود [۴۸].[۲۶]
شکل ۱-۳ مدلسازی به عنوان یک فرایند تکراری [۴۸] [۲۶]
در ادامه برخی از گام­های مهم این روند مدلسازی تشریح می­شوند.
۳-۴-۲ رفتار مرجع
پس از آنکه متغیرهای اصلی مسئله انتخاب شد، نوبت به آن می­رسد که رفتارهای آنها در طول زمان رسم شوند. این رفتارها، مبنای فرضیه پردازی قرار خواهند گرفت. لزومی ندارد روند شکلی شناخته
شده­ای داشته باشد و حتما نباید برای متغیر­ها آمار رسمی وجود داشته باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۴-۳ افق زمانی
افق زمانی باید به اندازه­ای باشد که با نگاه به گذشته در طول افق زمانی بتوان علل و نحوه رخداد پدیده مورد مطالعه را دریافت. همچنین افق زمانی باید به اندازه­ای باشد که با نگاه به آینده در طول افق زمانی بتوان اثرات تأخیرات سیستم و تأثیرات غیرمستقیم تصمیمات بر سیستم را مشاهده نمود. درنظر گرفتن یک افق زمانی طولانی نیز یک راه حل مشروط برای فارغ شدن از نگرش واقعه گرا است. چرا که افق زمانی بیش از حد بلندمدت نیز مشکلات و تبعات خاص خود را دارد. تعیین مدت افق زمانی، نوع سیاست­های مورد ارزیابی در مدل را تحت تأثیر قرار می­دهد. یکی از روش های مفید برای تعیین افق زمانی این است که آن را معدل چندین برابر طولانی­ترین تأخیر موجود در مدل در نظر گرفته شود.
۳-۴-۴ فرضیه پویا
پس از رسم رفتارهای مرجع باید فرضیه­ای ارائه کرد که بتواند شرح دهد این رفتارها چرا و چگونه بوجود آمده­اند. در شرح این فرضیه توجه به این نکته ضروری است که نباید همه چیز را به عوامل خارجی نسبت دهیم. با شکل دادن حلقه­ها می­توان اثر متغیر­ها بر خودشان را سنجید. هدف باید ساختن مدلی باشد که رفتارهای مرجع را تولید کند و بتواند سیاست­هایی پیشنهاد کند که این رفتارها در جهت مطلوب تغییر دهد.
در رابطه با فرضیه­ دینامیکی، نکات زیر حائز اهمیت است:

1. 1. فرضیه­ دینامیکی باید بر اساس سیستمهای دور بسته باشد. به این معنی که به کمک ارتباط علت معلولی رفتارهای مرجع با یکدیگر، شرح دهد که این رفتارها چگونه تولید می­شوند نه اینکه همه چیز را به عوامل خارجی نسبت دهد.

1. 1. در صورتی که ضمن فرضیه پردازی نیاز به متغیرهای جدیدی برای شرح رفتار متغیرهای موجود بود آنها را هم باید به متغیرها اضافه کرد و رفتارهای مرجع را برای آنها نیز رسم کرد.

1. 1. فرضیه­هایی که در آنها حلقه وجود ندارد دارای اشکال هستند. اگر علیرغم آنکه حلقه­ای وجود ندارد فرضیه درست است، آنگاه ابزار حل مسئله­ مدلسازی سیستم های پویا نیست.

1. 1. در پرداختن فرضیه دینامیکی، استفاده از ادبیات و نظرات خبرگان اهمیت زیادی دارد. ممکن است در ادبیات یا نظرات خبرگان کل فرضیه را پیدا کرد یا ممکن است تکه های مختلف فرضیه در ادبیات باشد و ارتباط بین این تکه­ها تا رسیدن به فرضیه دینامیکی بر عهده مدلساز باشد [۲۲].

۳-۴-۵ نمودارهای علی و معلولی [۲۹]
نمودارهای مرز مدل و زیرسیستم­ها، مرز مدل و معماری اصلی مدل را نشان می­ دهند ولی ارتباطات بین متغیرها را نشان نمی­دهند. نمودارهای علی و معلولی نحوه تأثیر علت بر معلول را نمایش می­ دهند و ابزاری مناسب جهت ترسیم ساختار بازخوردی سیستمها می­باشند.
۳-۴-۶ نمودارهای حالت-جریان
نمودارهای علی و معلولی بر ساختار بازخوردی یک سیستم توجه دارد و نمودارهای حالت-جریان به ساختارهای فیزیکی بوجود آورنده آن ساختار بازخوردی تمرکز می­نماید. در نمودار حالت-جریان متغیرهای حالت نشان دهنده وضعیت سیستم از قبیل تعداد جمعیت، موجودی مواد، بدهی­ها و ارزش دفتری سرمایه می­باشد، درصورتی که متغیرهای نرخ نشان دهنده نرخ تغییرات سیستم همانند مرگ و میر، نرخ تولید، نرخ دریافت وام و بازپرداخت آن و نرخ سرمایه گذاری و استهلاک سرمایه می­باشد. در سیستم­ها بر اساس متغیرهای حالت تصمیم­ها اتخاذ شده و با تغییر متغیرهای جریان آن تصمیمات اعمال می­ شود.
۳-۴-۷ شبیه سازی دینامیک
بیشتر یادگیریهای مدیران در خصوص مسائل سازمانی، به صورت سعی و خطا بوده و معمولاً پس از تصمیم گیری نادرست، حاصل می­ شود. اما بسیاری از این اشتباهات، به تدریج توان سیستم را کاهش داده و تاثیرات ناموزونی بر بدنه سیستم وارد می­ کنند. ساخت مدل، بهترین راه برای آزمایش تأثیر ایده­های جدید، بر سیستم­ها است. با بهره گرفتن از این مدل­ها مدیران قادر خواهند بود در خصوص آزمایش سیاستهای جدید، کشف راه های جدید تفکر، شناخت حساسیت­های پنهان اهرمها و نقاط فشار بر شرکتها اقدام نمایند.
با بهره گرفتن از این مدل های نمادین می‌توان برای نمایش یک سیستم حقیقی از رایانه استفاده کرد. مدل باید همیشه برای آن چیزی که می‌خواهد شبیه سازی شود ساخته شود. گرچه ممکن است مدل ارائه شده تخمینی خام و ساده شده از واقعیت به شمار برود اما، از اعتبار کافی برخوردار است و بینشی در مورد مشکلاتی که در کار آینده انتظار می­رود، فراهم می­ کند. با این همه، با بهره گرفتن از رویکرد مدل سازی پویا و استفاده از شبیه سازی، امکان هدایت و آزمون سناریوهای ممکن، به وجود می ­آید [۱۸]. برای شبیه سازی سیستمهای پویا نرم افزارهای متعددی وجود دارد. در پژوهش حاضر از نرم افزار Vensim استفاده شده است. نرم افزارVensim یک ابزار قدرتمند برای مدل­سازی، شبیه سازی، آزمون مدل و تحلیل حساسیت سیستم های پیچیده­ پویا است. نسخه­ PLE این نرم افزار یک نسخه­ شخخصی آموزشی است. این نسخه جهت مقاصد آموزشی ارائه شده و تنها قابلیت ­های پایه­ نرم افزار Vensim را دارد. با اینکه نسخه­ PLE حاوی بسیاری از امکانات نسخه­های دیگر نیست، اما قابلیت ­های آن در اغلب موارد، خصوصا مقاصد آموزشی کافی است [۲۳].[۳۰]
۳-۴-۸ تست مدل
با نوشتن اولین معادله، تست مدل نیز شروع خواهد شد. یکی از انواع تست مقایسه رفتار مدل با رفتار واقعی آن می­باشد. همچنین در مدل ساخته شده باید تمام معادلات از نظر دیمانسیون درست باشند. همچنین تحلیل حساسیت مدل و بررسی سیاستهای مختلف نباید طبق شرایط خاصی صورت بگیرد، چه از نظر پارامتری و چه از نظر ساختاری. یکی دیگر از تستها، بررسی مدل در شرایط مرزی است. شرایط مرزی حدود پارامترهای مدل می­باشند که ممکن است در واقعیت اصلاً رخ ندهد ولی مدل طبق این شرایط باید درست عمل کند.
۳-۴-۹ طراحی و ارزیابی سیاست
پس از اینکه مدل ساخته شد و از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شد، می­توان سیاستهای مختلف را با بهره گرفتن از مدل آزمود. طراحی سیاست فراتر از تغییر یک پارامتر مانند نرخ مالیات در مدل می­باشد. طراحی سیاست به منزله طراحی یک ساختار و یا یک استراتژی جدید و یا تغییر قواعد تصمیم ­گیری است. با توجه به اینکه رفتار سیستم متأثر از حلقه­های بازخوردی سیستم می­باشد لذا بهترین روش طراحی سیاست، تغییر حلقه­های بازخوردی غالب در مدل، با تغییر ساختار متغیرهای حالت–جریان
می­باشد. همچنین بدلیل تأثیر تأخیرات سیستم بر رفتار آن با رفع تأخیرهای فوق نیز می­توان سیاستهای مختلفی طراحی نمود.
۳-۵ پیش بینی سریهای زمانی
پیش ­بینی، فرآیندی است که مجموعه ای از خروجی ها را با بهره گرفتن از مجموعه ای از متغیرهای داده شده تولید می­ کند. در بازاری همانند بازار مرغ، متغیرها معمولاً داده های گذشته هستند. پیش بینی فرض می­ کند که اتفاقات آینده بر اساس حوادث قابل مشاهده حال یا گذشته صورت می­گیرند و بعضی از الگوهای گذشته تا آینده ادامه پیدا می­ کنند. ارتباطات گذشته می­توانند از طریق مطالعه و مشاهده کشف شوند. هدف اصلی پیش ­بینی، پیدا کردن یک تقریب از نگاشت بین داده های ورودی و خروجی به منظور دریافت قوانین ضمنی است که از مشاهدات بدست می­آیند.
سریهای زمانی بسته به ماهیت می تواند خطی و یا غیرخطی باشد امکان پیش بینی سریهای زمانی خطی وجود دارد ولی سریهای زمانی غیرخطی را نمی­ توان به راحتی پیش ­بینی نمود زیرا دارای مکانیزم های پیچیده ای بوده و در بیشتر مواقع مکانیزم فرایندهای تشکیل دهنده آنها غیرقابل تشخیص می باشد. اکثر مسائل پیش بینی در دنیایی واقعی دارای سریهای زمانی غیر خطی بوده و معمولاً آشوب گونه است و یا به طور کلی تصادفی است. سریهای زمانی آشوب گونه خود به دو دسته قطعی و غیرقطعی تقسیم می گردد [۴۹].[۳۱]
امکان پیش بینی سریهای زمانی آشوب گونه قطعی وجود دارد ولی سریهای زمانی آشوب گونه غیرقطعی را نمی­ توان پیش ­بینی نمود [۲۴]. امکان پیش بینی سریهای زمانی تصادفی، که از فرضیه گامهای تصادفی پیروی می­ کند، وجود ندارد. [۳۲]
در این پژوهش از ابزار سری زمانی برای پیش ­بینی میزان نوسان تقاضای ماهانه مرغ و جوجه یکروزه استفاده می­ شود. با توجه به اینکه اندازه دقیقی از اندازه تقاضای ماهانه در دسترس نمی ­باشد، تنها می­توان آن را از میزان مصرف و نوسانات گذشته قیمت، پیش ­بینی کرد. برای این تحلیل از نرم افزار Minitab استفاده شده است. بیان این نکته ضروری است که از سری های زمانی صرفا برای استخراج ضرایب ماهانه قیمت بهره برده شده است نه برای پیش بینی روند این شاخص ­ها.
۳-۶ مدیریت زنجیره ارزش
در یک زنجیره تأمین سه نوع جریان شامل مواد­، اطلاعات و امور مالی وجود دارد. در هر مورد جریان یک فرایند دو طرفه است، هدف از مدیریت زنجیره تأمین بهبود عملکرد کلی شبکه با ایجاد یک سری از فعالیت های هماهنگ و کنترل و مدیریت کارآمد از این سه جریان در حال وقوع در سراسر شبکه زنجیره تأمین است [۲۵]. به عبارتی زنجیره تامین از تمام عناصری که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم درگیر برآورده کردن درخواست مشتری هستند تشکیل می­ شود [۵۰]. در نگاهی جامع­تر می­توان زنجیره تامین را به تمام مراحل ارزش­آفرین در زنجیره بسط داد و آن را به عنوان زنجیره ارزش در نظر گرفت. مفهوم زنجیره ارزش نخستین بار توسط مایکل پورتر در سال ۱۹۸۵ در کتابش با عنوان «برتری رقابتی: ایجاد و پایدری عملکرد ویژه» بیان و توضیح داده شد، که در آن عنصر کلیدی مدل زنجیره ارزش بود. بر اساس مدل، ارزش به هر فعالیتی در یک زنجیره از فعالیت­های به هم پیوسته افزوده شده، به طوری که هر فرآورده یا خدمتی از فعایت­های پیوسته مختلف می­گذرد [۵۱].[۳۳] [۳۴] [۳۵]
زنجیره ارزش پورتر ۵ فعالیت اصلی و ۴ فعالیت پشتیبانی را در بر می­گیرد. فعالیت­های اصلی شامل لجستیک ورودی، عملیات، لجستیک خروجی، بازاریابی­و­فروش و خدمات می­ شود، فعالیت­های پشتیبانی نیز زیرساخت، مدیریت منابع انسانی، پژوهش­و­گسترش و تدارکات می­باشد [۵۲].[۳۶]
به تعبیر پورتر زنجیره ارزش به سمت درک محتوای فرایند­های داخلی سازمان، که برای استفاده کنندگان آن ایجاد ارزش می­ کند، حرکت می­ کند. زنجیره ارزش یک رویکرد جامع ایجاد کرده و مدیریت تمام اجزای سازمان را در بر گرفته است. این رویکرد منجر به بهبود مستمر در سیستم ارائه ارزش گردید. این نگرش، از تمرکز داخل سازمان به فعالیت­ها، به سمت نگرش به مصرف کننده خارج از ارزش­هایی که محصولات شرکت ارائه کردند، می­رود. بر این اساس، سیستم ارائه ارزش، به سازمان از نگاه مشتری نظاره می­ کند. زنجیره ارزش به عنوان یک فرایند خطی و زنجیری بیان می­ شود که با مواد اولیه شروع و به مصرف کننده نهایی ختم می­گردد [۲، ۵۳].[۳۷]
۳-۷ تحلیل زنجیره تامین با بهره گرفتن از پویایی سیستم ها
ایده اولیه­ شکل گیری این زمینه از دانش پروژه­ای بود که فارستر برای شرکت جنرال الکتریک^[۱۱] انجام داد. او یک زنجیره تامین چهار سطحی ساده را مدلسازی کرد. همچنین استفاده از سیستم داینامیک در مدیریت زنجیره تامین به کتاب پویایی های صنعتی فارستر (۱۹۶۱) باز می گردد، که در آن فارستر ضمن ارائه یک مدل برای سیستم تولید وتوزیع، ۶ جریان اصلی ذیل را مد نظر قرار می­دهد: اطلاعات، مواد، سفارشات، پول، نیروی انسانی و تجهیزات سرمایه­ای [۲۱، ۵۴]. از دیدگاه استرمن یک زنجیره تامین از نقطه نظر سیستمی شامل دو جز است: (۱) ساختارهای انباشت و جریان برای استفاده از ورودی­ ها و پردازش آنها (۲) سیاست­های مدیریتی که جریان­های گوناگون را کنترل می­ کند [۴۸]. [۲۶] [۳۸]
توانایی درک کل سیستم و همچنین تجزیه و تحلیل وابستگی­های بین اجزای مختلف یک سیستم یکپارچه و در نهایت تأمین بازخورد بدون شکستن آن به اجزای سازنده، سیستم های پویا را به یک روش ایده­آل برای مدل سازی زنجیره های تأمین مبدل می­سازد. در این پژوهش­ها ساختاری جهت تبدیل سیستم از یک مدل ذهنی به یک مدل کامپیوتری مبتنی بر متغیرهای حالت و جریان ارائه می­گردد. آزمایش­های بیشتر که شامل تعدادی از سناریوهای طراحی شده می­باشد، بر روی مدل انجام و نتایج نهایی رفتار سیستم گزارش می­ شود. برتری سیستم های پویا نسبت به مدلهای ریاضی در بررسی سیستم­های پیچیده و با تعداد متغیرهای زیاد و همچنین به علت پویایی محیط و روابط متقابل بین متغیرها می­باشد، لذا سیستم های پویا برای بررسی عملکرد زنجیره تأمین روش مطلوبی است [۲۵]. [۳۳]
وجود تاخیرات زمانی در زنجیره های تامین و نیز کنش­ها و واکنش­های بین حلقه­های زنجیره باعث شده که تکنیک پویایی­های سیستمی به خوبی بتواند زنجیره تامین را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. مدل­های پویایی سیستم­ها، امکان وارد کردن متغیر های کیفی و کمی را به طور همزمان، در سیستم فراهم می­ کند و این امتیاز مهمی است که در مدل های ریاضی پیاده سازی آن بسیار مشکل است [۲۶]. [۳۹]
۳-۸ متغیر­های کلیدی زنجیره ارزش صنعت مرغ
ابتدا متغیرهایی که عملکرد صنعت با آنها سنجش می­ شود معرفی و محدودیت­هایی که منجر به عدم مطلوبیت در این شاخص ­ها می­ شود، تشریح و مورد بررسی قرار می­گیرد. شاخص­ های مهم صنعت مرغ ایران میزان تولید، قیمت مرغ می­باشد.