1. بازی­های کامپیوتری

نیز با ابداع آن مکان مجاری مناسبی برای هرزه­ نگاری افراد مجرم شناخته شد که امروزه توسعه این بازی­ها در فضاء مجازی به صورت انلاین افراد چند ملت همزمان و هماهنگ اقدام می­نمایند.

1. هرزه­ نگاری گرافیکی (مجازی)

که در واقع با دستکاری تصاویر افراد یک وجود غیر واقعی را از آن ها به تصویر می­کشند.

1. دستکاری تصاویز توسط رایانه ­ها

که معمولاً تغییرات اندکی در تصاویر اشخاص با بهره گرفتن از نرم افراهای موجود ایجاد ‌می‌کنند و یک مخلوق غیر واقعی همانند هرزه­ نگاری گرافیکی ایجاد ‌می‌کنند.

1. گوشی تلفن همراه

با توسعه صنعت مخابرات و ارتباطات و ایجاد گوشی­های تلفن همراه با کارآیهای همانند کامپیوتر آن ها به عنوان مهم­ترین و متداول‌ترین وسیله هرزه­ نگاری و دسترسی به موارد هرزه­ نگاری ایجاد شده و انتقال مطالب و موارد هرزه­ نگاری شده از یک وسیله به وسایلی که دارای امکانات ارتباط همانند بلوتوث^[۶۶]۱، اینفراد ^[۶۷]۲ و … با کمترین زمان موجود و ‌آسان‌ترین راه شناخته شده و هرزه­ نگاران این وسایل را مهم­ترین وسیله برای اشتراک گذاری شناخته­اند هر چند که در این وسایل کمترین کنترل اشتراک از دست فرد هرزه­ نگار که سودی از این عمل برای او ایجاد می­ شود خارج شده ولی به نظر می­رسد قصد این افراد تأثیر گذاری محصولات هرزه خود بوده که اثرات آن ادامه می­یابد.

لذا همان طوری که مشاهده می­گردد هرزه­ نگاری از نقاشی شروع شده و با پیشرفت علم پیشرفت کرد، به طوری که تبدیل به عکس و سپس فیلم و بازی­های کامپیوتر یوگرافیکی و سپس از طریق گوشی­های همراه ایجاد و درآمد چشمگیری توسط هرزه­ نگاران و ارائه دهندهگان آن ها کسب گردید.

ب) انواع هرزه­ نگاری

هرزه­ نگاری به اعتبار افراد و محتوا و روش تولید به چندین نوع تقسیم می­شوند:

الف – هرزه­ نگاری بزرگسال و هرزه­ نگاری کودک

این نوع تقسیم هرزه­ نگاری توسط کشورهای که هرزه­ نگاری را به رسمیت شناخته­اند ایجاد گردید.

ب – هرزه­ نگاری مستقیم و هرزه­ نگاری نگاری غیر مستقیم

ج – هرزه­ نگاری ساده یا سنتی هرزه­ نگاری رایانه­ای یا مجازی

چون در تحقیق ارائه شده موضوعات در فضای مجازی مورد بررسی قرار ‌می‌گیرد در خصوص هرزه­ نگاری مجازی توضیحاتی به شرح ذیل ارائه می­گردد:

پیدایش رایانه موجب تحول عظیم در تمام زمینه­ ها گردید که هرزه­ نگاری هم از این امر مستثنا نبود، بازی­های رایانه­ای دگرگونی یا غیر واقعی نمودن عکس­ها با وسایل رایانه­ای از مهم­ترین وسایل بودند که در هرزه­ نگاری دخالت داشتند ولی با ایجاد اینترنت که معمولاً کاربران در فضای مجازی در آن حضور دارند ساده­ترین وسیله برای اشتراک یا ایجاد هرزه­ نگاری ‌می‌توان نام برد همانند اتاق­های چت روم، ایمیل­ها و پست­هایی الکترونیکی، وایبر، اسکایپ، وی چت و .. که هر روز نرم­افزارهای جدیدتری به آن ها اضافه می­ شود.

ج) هرزه­ نگاری

در حقوق کیفری ایران نیز رفتارهای مرتبط با هرزه­ نگاری، در صورت جمع سایر شرایط مذبور به مرتکب، بزه دیده، دریافت کننده آثار، موقوع جرم، وسیله ارتکاب و نیز در فرض وجود عنصر روانی لازم جرم انگاری شده است. عمده مجازات­هایی که برای این جرایم در نظر گرفته شده است شلاق، جزای نقدی، حبس و محرومیت از حقوق اجتماعی و در برخی مواد مفسد فی الارض هم ‌می‌توان بر این عناوین اضافه نمود.

گفتار دوم) هرزه­ نگاری کودک

امروزه حمایت از کودکان در برابر خطرات دنیای جدید که قسمت عمده­ای از آن در فضای سایبر تجلی یافته برای کلیه کشورها امری بدیهی است. هرزه­ نگاری در فرهنگ­های حقوق انگلیسی به معنی « هر نوع نوشته، تصویر، فیلم و سایر مطالب و موارد مروبوط به امور جنسی است که فاقد هر گونه ارزش ادبی، هنر، سیاسی و علمی باشد»^[۶۸]۱

در این میان بیشترین توجه نسبت به اطفال صورت گرفته است. زیرا اطفال در برابر تصاویر محرک و مستهجن بسیار آسیب پذیر هستند. توجیه اصلی قانونگذاری در راستای جرم تلقی کردن هرزه­ نگاری، دفاع از عفت و اخلاق جامعه است. تولیدات و انتشارات انبوهی از تصاویر یا اصوات مستهجن که اکنون در فضای سایبر شایع است به شدت سلامت اخلاقی اشخاص و به ویژه اطفال را تهدید می­ کند. تصاویری که بر خلاف موازین عقلی و شرعی بوده و مذاق جنسی را تحریک کرده و آثار زیان باری در روابط اجتماعی افراد می­ گذارد به طوری که ‌می‌توان گفت فضای آلوده سایبر محدود به لحظه­ای که کاربر از اینترنت استفاده می­ کند نیست بلکه این فضا باعث تزلزل اخلاقی در جامعه و فضای واقعی می­گردد و به همین دلیل فضای سایبر باید از گزند محتویات منافی عفت و اخلاق عمومی در امان باشد.

از طریق اطفال در برابر تصاویر محرک و مستهجن بسیار آسیب پذیر هستند و سه خطر عمده آن ها را تهدید می­ کند. نخست احتمال بزهکار جنسی شدن است که عمدتاًً به صورت غیر طبیعی و خطرناک است. دوم احتمال بزه دیده شدن که این احتمال نسبت به اطفال بسیار زیاد است. اطفال و نوجوانانی که شاهد تصاویر مستهجن هستند به نوعی به ارتکاب این اعمال تحریک می­شوند و البته این مورد علاوه بر پست­های الکتریکی یا دعوت­های متضمن انجام اعمال جنسی است که با صداقت اطفال را مورد خطاب قرار می­ دهند. سوم احتمال منحرف شدن اطفال است که در این جا هر چند بزهکار یا بزه دید نیست اما یک منحرف جنسی محسوب می­ شود که به اعمالی همچون خود ارضایی، مازوخیسم جنسی و … دست می­یازد. به همین جهت سازمان­ های بین ­المللی و کشروها سعی در جرم نگاری هرزه­ نگاری کودکان کردند.

کشورها و سازمان­ های بین ­المللی در جرم انگاری هرزه­ نگاری کودک اخلاف نظری ندارند، اما اخلاف آن ها در خصوص تعریف هرزه­ نگاری کودک موجب وضع قوانین مقررات مختلفی در سراسر جهان شده است. و این اختلاف ناشی از موارد زیر است:

1. 1. اختلاف در مصادیق هرزه­ نگاری کودک

1. 1. اختلاف در انواع جرایم مرتبط با هرزه­ نگاری کودک

1. اختلاف در سن کودک

در خصوص سن کودک در کشورهای مختلف رویه ­های متفاوتی در این زمینه تعیین شده است، به گونه ­ای که بعضی کشورها سن کودک را ۱۸ سال و بعضی دیگر ۱۹ یا ۱۲ سال تعیین ‌می‌کنند. ‌بنابرین‏ اگر یک فرد ۱۴ ساله مورد هرزه­ نگاری قرار گیرد ممکن است در یک کشور این عمل جرم باشد و در کشور دیگر جرم نباشد. تا اینکه ماده ۹۹ کنوانسیون جرایم محیط سایبر مصورب سال ۲۰۰۱ تحت عنوان جرایم مرتبط با هرزه­ نگاری کودکان، ضابطه­ای خاص بیان نموده ­اند. ‌در مورد سن افرادی که ‌می‌توان آن ها را کودک و هرزه­ نگاری آن ها را هرزه­ نگاری کودک دانست در بند ۳ ماده ۹ آمدهاست، واژه صغیر شامل تمام افراد زیر ۱۸ سال است البته عضور مورد نظر (کشور مورد نظر) می ­تواند محدودیت سنی کمتر را مقرر دارد که البته نباید کمتر از ۱۶ سال باشد.

بند اول:قوه مجریه

قوه مجریه عراق از رئیس جمهور نخست وزیر و شورای وزیران تشکیل شده است رئیس جمهور ، رئیس کشور و نماد وحدت ملی و حاکمیت ‌کشور است^[۱۲۰] که به وسیله مجلس نمایندگان از میان نامزدهای ریاست جمهوری با اکثریت دو سوم آرا ،انتخاب می شود.^[۱۲۱]رئیس جمهور نامزد ائتلافی را که در مجلس دارای اکثریت است به عنوان نخست وزیر انتخاب و مامور به تشکیل شورای وزیران ظرف پانزده روز پس از تشکیل اولین جلسه مجلس می کند^[۱۲۲] نخست وزیر مسئول اجرایی مستقیم سیاست‌های کلی دولت و فرمانده کل نیروهای مسلح است و اداره شورای وزیران و ریاست نشستها را بر عهده دارد و حق دارد با موافقت نمایندگان مجلس ، وزرا را بر کنار کند^[۱۲۳] شورای وزیران حائز اختیارات ذیل است

ـ برنامه ریزی و اجرای سیاست‌ها و برنامه های کلی دولت و نظارت بر عملکرد وزارتخانه ها و دستگاه های غیر مرتبط با وزارت
ـ ارائه لوایح قانونی
ـ صدور دستورات و تصمیم گیری با هدف اجرای قوانین
ـ آماده کردن پیش نویس بودجه عمومی ، تراز نهایی و برنامه های توسعه
ـ توصیه به مجلس نمایندگان به منظور موافقت با تعیین کفیل وزارتخانه ها، سفرا ، صاحبان درجه های ویژه ، رئیس ستاد ارتش و معاونان او ، مناصب فرماندهی لشکر و مافوق آن ، رئیس دستگاه اطلاعات ملی و روسای دستگاه های امنیتی
ـ گفتگو درباره معاهدات و توافقنامه های بین‌المللی و امضای آن ها یا رسیدگی به امور محوله^[۱۲۴]

بند دوم پارلمان:

قوه مقننه در حکومت فدرال از دو نهاد مجلس نمایندگان و شورای مناطق و استانها تشکیل یافته است مجلس نمایندگان با شماری از نمایندگان ملت عراق تشکیل می شود و برای هر یکصد هزار نفر یک نماینده در نظر گرفته شده است که انتخاب آنان از طریق برگزاری انتخابات عمومی و مستقیم صورت می‌گیرد .از مهمترین وظایف مجلس نمایندگان می توان به مواردذیل اشااره کرد:^[۱۲۵]

اول : وضع قوانین فدرالیسم
دوم : نظارت بر عملکرد قوه مجریه
سوم : تصویب معاهده ها و توافقنامه های بین‌المللی با اکثریت دو سوم اعضا
چهارم : انتخاب رئیس جمهور
پنجم : استیضاح رئیس جمهور ‌بر اساس درخواست اکثریت مطلق اعضای مجلس نمایندگان

انحلال ارتش و سازمان هاى نظامى و امنیتى رژیم بعث از یک سو و شورش ناراضیان سلفى سنى از سوى دیگر باعث شکل گیرى چرخه دامنه دار نا امنى در عراق شده است، به گونه اى که امنیت به عنوان اصلى ترین دغدغه مردم عراق مطرح شده و این امر باعث گرایش به ساختارهاى جدید فرقه اى و قومى براى تأمین امنیت شده است. ناتوانى دولت در امنیت سازى درسطح جامعه در سال هاى اخیر و گسترش خصومت هاى فرقه اى باعث شده است که مردم عراق براى امنیت، توجه خود را به سوى ساختارهاى گروهى قومى یا مذهبى معطوف نمایند. علاوه بر آن استمرار حضور نیروهاى اشغالگر در عراق – ضمن اینکه به بهانه استمرار خشونت هاى غامض و پیچیده ادامه دارد – اما خود یکى از عوامل اصلى ادامه خشونت هاى کنونى عراق ارزیابى مى شود.

فصل دوم :بررسی نقاط ضعف و قوت الگوی توزیع قدرت درعراق

گفتار اول: تعارضات و اختلافات گروه هاى اجتماعى

آنچه که در روند دولت – ملت سازى محور قرار مى گیرد، افزایش انسجام بین گروه هاى اجتماعى مختلف و تقویت فرهنگ و گرایشات ملى به جاى هویت هاى محلى است، اما روند تحولات عراق در سال هاى اخیر نه تنها به تقویت همگرایى و انسجام بیشتر منجر نشده است، بلکه تعارضات، اختلافات و خشونت هاى بیشترى در میان گروه هاى عراقى ظاهر شده است. نظام سیاسى اقتدارگرا و سرکوبگر عراق در دوره هاى گذشته مانع از مطرح و آشکار شدن درخواست ها و گرایشات گروه هاى اجتماعى شد و اکنون رهبران شیعیان و کردها فرصت یافته اند تا منافع، هویت و تقاضاهاى جوامع خود را نمایندگى نمایند و این امر باعث آشکار شدن ناهمخوانى و تناقض هاى بسیارى در اهداف، آرمانها و منافع آن ها شده است. لذا به همین دلیل است که مشاهده می‌کنیم عمده ترین مطالبه کردها در عراق؛ تحکیم ساختار فدرالى در این کشور، الحاق کرکوک به منطقه کردستان و مشارکت مؤثر در قدرت دولت مرکزى می‌باشد.و شیعیان نیز با توجه به اینکه از اکثریت جمعیت برخوردارند سهم بالا و موثرى از قدرت سیاسى را می خواهند. در این میان گروه هاى سنى تلاش بسیاری برای جلوگیرى از تسلط شیعیان داشته و با بهره گرفتن از روش های مختلفی چون؛ بعثى زدایى و فدرالیسم به ویژه در جنوب تلاش دارند تا موانع عدم مشروعیت قدرت گرفتن خویش را از میان بردارند.را از اهداف و برنامه هاى اصلى خود قرار داده‌اند، از این رو به نظر می‌رسد بیش از آنکه سقوط صدام ، فرصتى باشد برای بسط دموکراسى در این کشور زمینه اى است براى بازسازى توزیع قدرت در میان گروه هاى اجتماعى عمده در عراق .^[۱۲۶]

در میان علاوه بر منافع ‌گروه‌های عراقی منافع و ملاحضات بازیگران خارجی نیز قابل توجه می‌باشد.لذا در مجموع از مهمترین عوامل تعارضات و اختلافات در جامعه عراق می توان به تفاوت دراهداف و منافع گروه هاى اجتماعى و عدم امکان زمینه هایى برای دست یابی به مصالحه یا همگرایى بین گروه ها، سابقه دیکتاتوری و عدم وجود فرهنگ دموکراسی ،زیاده خواهی اقلیت اهل سنت با توسل به کشورهای عربی و نیز مداخله قدرت‌های خارجی دانست ^[۱۲۷]. آمریکا ،ترکیه ،ایران و کشورهای عربی هر یک دارای منافع خاصی در عراق می‌باشند و به همین دلیل هم هر کدام سعی دارند تا جریان‌های سیاسی وابسته به خود را تقویت نمایند.آمریکا خواستار ایجاد توازن قوا بین گروه هاى عراقى و ممانعت از تسلط یک گروه و هدایت روند سیاسى توسط آن، حمایت از گروه هاى سکولار- لیبرال در مقابل گروه هاى اسلام گرا بویژه اسلام گرایان شیعى متمایل به ایران و ایجاد دولتى میانه رو و سازگار با منافع آمریکا واسراییل در منطقه است. در این راستا، آمریکایى ها بعد از عدم موفقیت در به قدرت رساندن گروه لیبرال «ایاد علاوى» و پیروزى اسلام گرایان شیعى (ائتلاف عراق یکپارچه) متمایل به ایران، تقویت گروه هاى سنى را مد نظر قرار داده‌اند.^[۱۲۸]

مخاطرات ترکیه و ایران به دلیل افزایش قدرت کردها در عراق و احتمال تلاش برای استقلال و ایجاد یک کشور واحد کردستان توسط ایشان در آینده می‌باشد. همچنین منافع ایران در شکل گیرى نظامى یکپارچه با حضورقدرتمند شیعیان در عراق با توجه به مشکلات منطقه ای ایران و نیاز اختلاف با آمریکا پر واضح است.در مقابل کشورهای عرب منطقه شکل گیرى یک نظام حکومتی شیعى در عراق را که متمایل به حکومت ایران باشد را در جهت تضعیف تلقى مى کنند. ‌بنابرین‏ ملاحظه می شود که منافع کشورهای خارجى در عراق و نیز فاصله هاى قومى -مذهبى در این کشور موجب گردیده تا همگرایی میان ‌گروه‌های داخلی و کشورهای خارجی شکل بگیرد.و این امر خود باعث گسترش بد بینى ها و تعارضات میان منافع گروه هاى عراقى شده است.

۲)قتل به صورت اتفاقی به انگیزه عدالت خواهی فرد یا افراد نا آشنا:

در این قبیل قتل ها اغلب تعارض در طول زمان پدید نمی آید وقاتل ومقتول رابطه ی آشنایی یا خانوادگی یا فامیلی چندانی با همدیگر ندارند بلکه بیشتر غریبه های هستند که به طور خواسته یا نا خواسته وعمدتاً به صورت تصادفی در مجاورت یکدیگر واقع شده وبروز یک تعارض کوچک میان آنان سبب درگیری لفظی یا جسمی ونهایتاً قتل یکی توسط دیگری می‌گردد(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۷۲).

۳)قتل هیجانی ناشی از روابط جنسی ویا انحراف اخلاقی توسط فرد یا افراد آشنا:

هنگامی که افراد پایبندی به قیودها وارزش های اخلاقی خود را از دست می‌دهند وتابع منیات ومطامع نفسانیات واقع می‌گردند عملاً به حیوانات افسار گسیخته مبدل واز مدنیت وانسانیت خارج وبرای رهانیدن خود از نفس بیدادگر، دست به هر جنایتی خواهند زد این افراد با سوژه قرار دادن فردی آشنا وبا بهره گیری از عنصر اغفال،شرایط نا خواسته واضطرار انگیزی را برای طمعه ایجاد وبرای تأمین خواسته نا مشروع خود،با تلاش ‌و اقدام قهری وجسورانه،سوژه را مورد تجاوز قرار می‌دهند وسپس برای رهایی از قانون وبیم شناسایی ودستگیری،چاره ای جز به قتل رسانیدن طعمه خود را ندارند وکودکان از جمله افرادی هستند که به جهت اعتماد مقهور آشنایی قاتل می‌گردند(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۷۳).

۴)قتل هیجانی وجبری متأثر از مطامع جنسی قاتل یا قاتلین نا آشنا:

این شیوه از قتل ها عمدتاًً مشمول سریال کشان است وآنان با نقشه قبلی زنان ودختران ویا کودکان را بر حسب اتفاق وبدون گزینش قبلی، لیکن با انگیزه ارتکاب جنایت، در اختیار وپس از انتقال به مکان خلوت وامن مورد تجاوز قرار داده، آنان را به فجیع ترین وضع مقتول می نمایند در این زمره می توان به قاتل سریالی کش، غلامرضا ‌خوش‌رو که به خفاش اشتهار داشت اشاره نمود که در سال ۷۵-۷۴ دختران وزنان را به عنوان مسافر، سوار خودرو می نمود وعمده آنان را نیز پاکدامنانی تشکیل می‌دادند که صرفاً با تقصیر در غفلت خود گرفتار چنگال خونین خفاش صفتی چون او شدند و…و یا به جنایات سریالی وموحش کودکان در پاکدشت وقیامدشت در سال های ۸۳-۸۱ توسط محمد بیجه اشاره نمود.(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۷۸).

۵)قتل به صورت انتخابی به انگیزه انتقام از یک«موقعیت خاص عاطفی»توسط فرد یا افراد نا آشنا:

«قتل جنبه انتقام از سوژه به انگیزه هتک عرض بوده است»موقعیت خاصی که افراد را مستعد در حذف یک انسان از حیات وبقاء می‌کند عمدتاًً نشأت گرفته از حالت تعارض آمیزی است که شخص را آماده انتقام می کند ‌و تجاوز به عرض ‌و حیثیت افراد می‌تواند بر انگیختگی عاطفی منفی ایجاد ‌و استعداد روانی اصحاب بزه دیده را آنچنان برانگیزد تا سنگین ترین عقوبت را برای متجاوز تعقیب واجرأ نمایند،شاید قتل های تعارض آمیز خانوادگی را بتوان موجد از هم پاشیدن یا سست شدن نهاد خانواده ها دانست وبر همین مبنأ از بین رفتن ارزش های اخلاقی خانواده همواره مورد توجه ‌و تاکید روان شناسان وجرم شناسان قرار گرفته ونسبت به آن هشدارهایی داده شده است(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۷۹).

۶)قتل به انگیزه انتقام از یک« موقعیت خاص که موجد برانگیختگی منفی عاطفی شده توسط افراد خانواده یا بواسطه آنان واقع شده است»

عمدتاًً مشمول قتل های خانوادگی می‌گردد وموارد ذیل قابل طرح است:

• • قتل متأثر از خیانت زناشویی بوده است.«قتل های تعارض آمیز خانوادگی»

• • قتل متأثر از خیانت محارم بوده است.

• • قتل متأثر از تنفر در زندگی زناشویی بوده است.

• قتل های تعارض آمیز خانوادگی به دو دسته الف – قتل های زناشویی ب – قتل های فامیلی تقسیم بندی شده اند:

۷)قتل به انگیزه ترحم:

نوع دیگری از قتل ها که جزء هیچکدام از تقسیم بندی های قبلی نمی باشند ونه با انگیزه ی تعارضی ونه به قصد تجاوز بلکه درست بر عکس،بخاطر رحم وشفقت ‌و مهربانی و دلسوزی برای مقتول واقع می شود،قتل های شیرین یا ترحم آمیز است که در این موارد قاتل با مشاهده رنج وعذابی که مقتول از بیماری یا ناتوانی تحمل می کند اقدام به قتل وی وپایان دادن به درد ورنج او می‌کند. در چنین قتلی ممکن است حتی خود مقتول وبستگانش نیز از اقدام مطلع بوده واز کار او رضایت خاطر داشته باشند.

شاید ماجرای «جک کورکی ین^[۱۴]»پزشکی که بعد از مساعدت به خودکشی ۱۲۰ نفر به اتهام قتل «توماس یوک^[۱۵]»محاکمه ومحکوم گردید نمونه جالبی از این نوع قتل باشد«یوک»که از یک نوع بیماری صعب العلاج رنج می‌برد در اثر تزریق داروی مرگ آور توسط کورکی ین فوت نمود. کلیه مراحل عمل فیلم برداری شده وبه مدت ۶۰ دقیقه از شبکه تلویزیونی CBS برای سراسر آمریکا پخش شد . او قصد داشت با این اقدام قتل از روی ترحم را در جامعه مطرح ‌و موجبات جرم زدایی از آن را فراهم آورد اما دادگاه اورا به اتهام قتل به ۱۰ تا ۱۵ سال وبه اتهام تزریق ماده مرگ آور ممنوعه ۷ سال زندان محکوم نمود . متخصصان زیادی در سرتاسر دنیا وجود دارند که چنین خدمات دارویی پزشکی را به بیماران صعب العلاج خود انجام می‌دهند.(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۸۲-۸۳).

۸)قتل به جهت حذف یک رقیب از صحنه فعالیت های اجتماعی،اقتصادی ویا احساسی و…:

از نگاه جامعه شناسی یکی از متغیرهای از خود بیگانگی، بی معیاری است وآن به حالتی گفته می شود که فرد احساس می‌کند برای رسیدن به هدف هایی که برایشارزنده است، نیاز به وسایل نامشروع دارد، یا می‌تواند با کنش هایی به حوزه های هدف نزدیک ‌گردد که مورد تأیید جامعه نیست، مثلاً فرد برای رسیدن به هدف ها وتأمین نیازهایی که جامعه در او ایجاد میل نموده است دست به تلاش می زند وراه هایی را برای رسیدن به هدف هایش انتخاب می‌کند، اما جامعه آن راه ها را تأیید نمی کند در مواردی ممکن است فرد با تقلب هدفش را پیش ببرداما کسی حاضر نیست دست به تقلب بزند واز سویی دیگر فرد به نیازها وهدف هایش از طریق مشروع نمی تواند برسد.

خارج کردن یک رقیب از صحنه فعالیت اجتماعی ویا اقتصادی به شیوه های متقلبانه از شاخصه های ‌کارتل‌ها^[۱۶]وتراست ها^[۱۷]ویا شبکه های مافیایی ویا سرویس های اطلاعاتی در کشورهای غرب وکشورهای امریکای لاتین، بالاخص کشور آرژانتین که بیشترین بزه آدم ربایی در آن واقع می شود وبه کشور آدم ربایان اشتهاردارد که گاهاً به قتل هم منتهی می شود در طرد یا حذف یک رقیب از صحنه های اجتماعی واقتصادی وسیاسی، تلاش می نمایند، لیکن حذف ویا طرد یک رقیب عشقی که زائیده افکار احساسی است به شیوه های متقلبانه ویا همچنین آدم ربایی همراه با قتل ویا صرفاً قتل ویا ایجاد شرایط قهر آمیز ‌و ارعاب در کشورمان، مسبوق به سوابق متعدد است.

آنچه که در وقوع این نوع آدم ربایی حائز اهمیت وضر ورت به ذکر آن می‌باشد این است که تبهکاران قبل از اینکه انگیزه های خود را نسبت به سوژه به مرحله اجرا در آورند به طور محسوس ویا پنهان ویا بواسطه، رقیب را به خروج از صحنه مورد نظر دعوت می نمایند و در صورت عدم تحصیل نتیجه، مبادرت به تهدید وایجاد موانع کوچک برای رقیب به عنوان یک هشدار جدی کرده وچنانچه موفق به خروج سوژه از موقعیت نگردند برای از بین بردن مقاومت وی، به ربایش وبا هدف معدوم نمودن وی روی می آورند.(خلعتبری،۱۳۸۸،ص۸۳-۸۴).

۹)قتل به انگیزه های همبستگی های قومی ‌و قبیله ای:

گفتار دوم: نهادهای مؤثّر در تعلیم و تربیت

هانری مندراس، نهاد اجتماعی را مجموعه ای از هنجارها می‌داند که در یک دستگاه اجتماعی به کار بسته می شود و قانونی بودن یا نبودن هر چیز را در آن دستگاه تعریف می‌کند. در این معنا ازدواج، خانواده، مدرسه و… از نهادهای اجتماعی هستند.^[۶۶]

انسان در طول حیات خویش مراحل متعددی از رشد را طی می‌کند که در هر یک از این مراحل در موقعیت ها و ‌گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرد. تربیت نیز بر همین اساس مراحلی دارد که هر مرحله، متولّی خاص خود را می طلبد. افراد و ‌گروه‌های مختلفی بر روی تربیت و به تعبیر دیگر جامعه پذیری فرد اثر می‌گذارند.^[۶۷] در این جا به شناسایی اهم این موارد خواهیم پرداخت.

لازم به توضیح است که علاوه بر نهاد­ های زیر نهاد هایی چون پلیس نیز دارای برنامه های تربیتی تاثیر گزار می‌باشند ولی در عین حال یک آکادمی آموزشی (اعم از رسمی یا غیر رسمی) مستقل محسوب نمی شود ‌به این معنا که فرد مکرّرا با حضور در بطن این نهاد آموزش نمی بیند بلکه نیروی انتظامی هم برنامه های آموزشی خود را اغلب از طریق رسانه ها یا حضور در مدارس به مخاطبان منتقل می‌کند.

بند اوّل: خانواده

خانواده اجتماع ثابت، قانونی و شرعی پدر و مادر و فرزندان است که مبتنی بر حقوق و تکالیف متقابل می‌باشد. خانواده مدل های مختلفی دارد(محدود و گسترده، والدینی و والدی و…) که خود این ساختارها بر نوع تربیت فرد تأثیر می‌گذارد بدین معنا که ساختار معیوب خانواده بر شخصیت فرد و جامعه پذیری وی لطمه وارد خواهد کرد.

خانواده کارکردهای متعددی دارد که یکی از مهم ترین آن ها جامعه پذیری و تربیت فرزندان است. والدین باید بتوانند هنجارها را به درستی به فرزندان آموزش بدهند. در اهمیت نهاد خانواده همین بس که سنگ بنای جامعه است. هر گونه اقدام و رشد اجتماعی ‌در سایه ی خانواده حاصل می شود و عامل ثبات و سازش اجتماعی است، لذا سعادت جامعه تا حد زیادی در گروه آن است.^[۶۸]

بند دوم: گروه همسالان

همسالان و دوستان تأثیر مهمی در تربیت فرد دارند و می توان گفت یکی از مهم ترین عوامل اجتماعی شدن کودکان و نوجوانان به حساب می‌آیند. آن ها از طرق مختلف بر یکدیگر تأثیر می­گذارند و از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند. ارتباط افراد در این سطح، ارتباطی افقی است. یعنی ارتباطی که در بین افراد نسبتا هم سطح از لحاظ سنی، طبقه اجتماعی، تحصیلی و….برقرار است.^[۶۹] اگر گروه همسالان نابهنجار و منحرف باشد، این امر بر روی فرد نیز اثر گذار خواهد بود. لذا سالم بودن گروه همسالان به عنوان یک عامل تربیتی، نقش مهمی در فرایند جامعه پذیری صحیح فرد خواهد داشت.

بند سوم: رسانه

امروزه رسانه به عنوان یکی از نهادهای بسیار مؤثر در تربیت معنوی و اجتماعی انسان محسوب می شود. پیام هایی که توسط رسانه رد و بدل می شود در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و… است. مخاطبان این پیام ها افراد و گروه هایی در سطوح مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اند که در ابعاد مختلف زندگی در سراسر جهان پراکنده اند.

تمام سعی و تلاش رسانه های جمعی، رسیدن به اهداف و مقاصدی است که در عین حال هر کدام به نحوی دارای جنبه­ تربیتی هستند. آن چه اهمیت دارد توجّه متولیّان این حوزه به تأثیر رسانه ها است که در کنار خاصیّت آموزش دهی و تربیت و تعلیم فراگیر علوم مختلف، ممکن است تأثیرات بعضا نامطلوبی نیز بر روند صحیح جامعه پذیری فرد داشته باشد.^[۷۰]

بند چهارم: آموزش و پرورش

آن چه تاکنون تحت عنوان نهادهای مؤثر در تعلیم وتربیت از آن ها بحث کردیم، نهادهای غیر­رسمی در امر آموزش و پرورش بوده اند. حال به بحث نهاد آموزش و پرورش می پردازیم که به عنوان نهاد رسمی متولی آموزش و پرورش، مطرح می شود.^[۷۱]

نهاد آموزش به عنوان یکی از مهم ترین نهادها در عرصه ی تعلیم و تربیت و همچنین پیشگیری از بزهکاری و بزه دیدگی کودکان و نوجوانان محسوب می شود. نظام آموزش وپرورش رسمی در معنای عام تنها محدود به مدارس نیست بلکه دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی و حوزه های علمیه را هم در بر می‌گیرد، ولی آن چه در این تحقیق موضوع بحث ما می‌باشد، به طور خاص مدارس است. مدرسه جزئی از نهاد آموزشی است که زیر مجموعه ی نهاد بزرگ آموزش و پرورش در هر کشوری محسوب می شود و اجرای فرایند آموزش رسمی را از دوران کودکی بر عهده دارد^[۷۲]. وجود فرصت مناسب در اعمال واجرای برنامه های تربیتی، امکان ارتباط مؤثر و وسیع این نهاد با دیگر نهادها از جمله خانواده، نهاد آموزش و پرورش و به طور خاص مدرسه را به نهادی پیشرو در طرّاحی و اعمال برنامه های تربیتی و در همین راستا برنامه های پیشگیرانه از جرم و انحراف، مبدل ساخته است. تأکید مقررات داخلی و عهدنامه های بین‌المللی که درآینده از آن ها بحث خواهیم کرد، بر گسترش آموزش و پرورش مناسب و بدون تبعیض و توسعه نقش محوری نهاد آموزش در مبحث پیشگیری از جرم، خود گویای ارزش و اهمیت این نهاد در مقوله ی تربیت و پیشگیری از جرم است.

نهاد آموزش و پرورش با برخورداری از توانایی آموزش و القای هنجارهای اجتماعی و مهارت زندگی، به عنوان بخشی از نظام کنترل رسمی در محیط مدرسه، درفرآیند جامعه پذیری کودکان و نوجوانان نقش مهمی را دارا است. سازمان آموزش و پرورش از طرق مختلف و با ابزارهای گوناگون در فرایند جامعه پذیری کودک و نوجوان تأثیر می‌گذارد از جمله: برنامه های آموزشی (کتب درسی، برنامه های آموزشی فوق برنامه و…)، معلمان، محیط مدرسه و… . واضح است که وجود اخلال در کارکرد هر یک از این ابزارها باعث اخلال در فرایند رشد از یکسو و ضعف در امر تربیت و آموزش و پرورش و برنامه های آموزشی از سوی دیگر می شود.

۲٫۱٫۳٫۱٫۱٫۱ شروط تکمیل کننده

شروط تکمیل کننده^[۳۴] قرارداد، به ترتیبات قراردادی اطلاق می­ شود که به موجب آن خلأهای موجود در قرارداد در آینده تکمیل می­ شود^[۳۵].

۲٫۱٫۳٫۱٫۱٫۲ قرارداد ناقص و قرارداد باز

قرارداد با شرط باز را نباید با قرارداد ناقص^[۳۶] اشتباه گرفت. «هر قرارداد کوتاه از ایده­آل یک قرارداد مشروط کامل بیانگر یک قرارداد ناقص است که پیش‌نویسی از تمامی احتمالات در ذهن و اجرای مطلوب هر یک از این احتمالات را فراهم می­ کند»^[۳۷]. برای مثال قیمت ثابت و مقدار ثابت مواردی از ‌قرارداد ناقص هستند؛ در صورتی‌که طرفین نسبت به حوادثی که ممکن است مقدار مطلوب تولید را تغییر دهد تدارک لازم را ندیده باشند. این قرارداد، باز نخواهد بود چرا که فروشنده متعهد به فروش و خریدار متعهد به خرید مقدار معین یا پرداخت خسارت هستند و قرارداد به آن­ها امکان صلاحدید در اجرا را نمی­دهد. توضیح بیش­تر آن­ که در قرارداد باز با توجه به وجود شروطی که امکان تکمیل آن­ها در آینده وجود دارد دو طرف می ­توانند با توجه به مصالح خود قرارداد را پی ریزی کنند در حالی که در قرارداد ناقص بخشی از امور مسکوت مانده و مکانیسمی نیز برای تکمیل آن در نظر گرفته نشده است. در نتیجه مستلزم تراضی مجدد در آینده خواهد بود که متأثر از منافع دو طرف قرارداد، ممکن است هیچ­گاه حاصل نشود.

۲٫۱٫۳٫۱٫۱٫۳ قرارداد رابطه­ای و قرارداد باز

مفهوم قراردادهای رابطه­ای^[۳۸] در برابر قراردادهای ناپیوسته مطرح می­ شود. در قراردادهای ناپیوسته که ریشه در نظریه سنتی قراردادها دارند، طرفین از یک دیگر شناختی ندارند و مورد معامله تبادل تعهدات است. در این قراردادها اعتماد، شهرت و اموری این چنینی وجود ندارد. از این رو دو مؤلفه ناپیوستگی^[۳۹] و حال بودن^[۴۰] ‌در مورد آن برشمرده می­ شود.

در نتیجه ‌می‌توان گفت قرارداد رابطه­ای عبارت است از قراردادی که در آن، طرف­ها از نظر اقتصادی به هم وابسته­اند؛ به گونه‌ای که هر چه این روابط در مدت زمان بیش­تری تداوم داشته باشد، منافع بیش­تری نصیب آنان می­ شود. قرارداد رابطه­ای موجودی است که تشکیل آن به تکامل روابط افراد می­انجامد. از این رو تمامی آن چه قبل از انعقاد قرارداد مدنظر آنان بوده است در مرحله مذاکرات مقدماتی نیز لحاظ می­ شود.

این عقود در حقوق فرانسه در نظریات کاربونیه مورد اشاره قرار ‌گرفته‌اند. او با تفکیک عقود آنی و مستمر، قواعد ویژه­ای برای عقود مستمر بر می­شمارد که بیش­تر ناظر به خصایص این عقود است. در عقود رابطه­ای به محض انعقاد منافع حاصل نمی­ شود بلکه در تداوم و توسعه رابطه افراد به تدریج شکل ‌می‌گیرد.

برخی از حقوق­دانان امریکا در تعریف قرارداد رابطه­ای گفته­اند: «قراردادی که دربردارنده­ی مجموعه ­ای از الزامات قانونی و غیر قانونی است که مشوق دو طرف برای کارکردن با یک دیگر درقالب روابط سودمند دو طرفه است»^[۴۱]. معمولاً این قراردادها روابطی بلندمدت هستند که به تداوم همکاری دو طرف بستگی دارند.

‌بنابرین‏ تداوم این قراردادها وابسته به تداوم روابط حقوقی میان طرفین است و تا زمانی که این روابط اهداف آن­ها را برقرار می­سازد ادامه خواهد یافت بی­آن که نیازمند انطباق با شرایط آینده باشند.

عقود رابطه­ای از جهت تداوم و تأثیری که در وضعیت­های احتمالی آتی بر روابط طرف­های قرارداد دارند شبیه قراردادهای باز هستند. باوجوداین در این عقود همکاری باید در مدت طولانی تداوم داشته باشد در حالی که در بسیاری از قراردادهای باز چنین روابط مداومی وجود ندارد.

۲٫۱٫۳٫۱٫۲ مصادیق قرارداد باز

۲٫۱٫۳٫۱٫۲٫۱ سفارش خرید به صورت باز

در سفارش خرید به صورت باز^[۴۲]، مشتری برای خرید سهام یا کالا به میزان کم­تر یا بیش­تری از قیمت مشخص شده کالا که با عنوان قیمت پایه است سفارش می­دهد. این سفارش معتبر است مگر آن­که توسط مشتری لغو شود^[۴۳].

این قرارداد برای پیشنهاد و سفارش کالا مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد و با بیع به معنای دقیق آن منطبق نیست. این قرارداد شباهت زیادی با قراردادهایی دارد که شرکت­های خودرو برای فروش خودرو منعقد ‌می‌کنند. چنان­که در قرارداد فروش اتومبیل پراید نسیم که یک شرکت خودرو سازی با مشتریان خود منعقد می­ کند، شرایطی برای تحویل پیش‌بینی شده است که با این شیوه مشابهت زیادی دارد:

۱- شرط پرداخت مبلغ به عنوان ودیعه وسپس تعیین قیمت فروش بر اساس قیمت روز بازار.

۲- استرداد اصل وجه به همراه سود متعلق به آن حداکثر ظرف مدت بیست روز در صورت انصراف بعد از محاسبه چهارده درصد سود سالیانه به شرط گذشت یک ماه از تاریخ ثبت نام.

مشابهت شرط اول با شیوه سفارش باز از این جهت که در این شیوه نیز مبلغی به عنوان قیمت پایه تعیین و در ادامه میزانی به آن اضافه یا از آن کاسته می­ شود. مشابهت شرط دوم نیز از آن جهت است که اعتبار حقوقی تا زمانی است که سفارش دهنده از سفارش خود صرف نظر نکند.

۲٫۱٫۳٫۱٫۲٫۲ قرارداد با پوشش بیمه باز

در برخی از قراردادها به موجب تعهدنامه با پوشش باز مقدار نامعینی از کالاها که باید در زمان معین حمل شوند، بیمه می­شوند. به گونه‌ای که در آن صرفا شرایط کلی بیمه مورد توجه قرار می­ گیرند و سپس فروشنده اطلاعیه­ای ارسال می­ کند که مشخصات کلی محموله را در آن مشخص ‌کرده‌است. در این موارد که فروشنده وظیفه بیمه کالا را به عهده دارد، بیمه­نامه­ای برای ارائه به خریدار در یافت نمی­کند و صرفا گواهی پوشش بیمه­ای دلال^[۴۴] به او داده می­ شود.

این قراردادها در کشورهای مختلف از ارزش یکسانی برخوردار نیستند. در حقوق انگلیس تفاوت قابل ملاحظه­ای میان آرای قدیم و رویه جدید وجود دارد. در پرونده شرکت ویلستون علیه شرکت بلجیان^[۴۵] سندی که به موجب آن مقدار نامعلومی از کالاها بیمه شده بود دارای ارزش یکسانی با بیمه­نامه تلقی شد. درحالی که در رویه جدید، گواهی بیمه که به موجب آن بیمه­گذار تقاضای صدور بیمه­نامه می­ کند معادل بیمه­نامه رسمی محسوب می­ شود. مگر آن­که فروشنده به موجب قرارداد موظف به ارائه بیمه­نامه رسمی باشد^[۴۶].

در حقوق امریکا به موجب قسمت ۳ بند۲ ماده ۲-۲۳۰ قانون متحدالشکل تجاری گواهی بیمه­ای را که بدین طریق صادر شده است ‌می‌توان به جای بیمه­نامه ارائه کرد.

۲٫۱٫۳٫۱٫۳ اقسام شروط باز

استفاده از شروط باز در قرارداد از روش­هایی است که از بروز اختلاف در روابط حقوقی به‌ویژه روابط تجاری بین‌المللی جلوگیری می­ کند و با ایجاد انعطاف در قرارداد امکان تطبیق آن را با تغییر اوضاع و احوال فراهم می­سازد. بی آن که نیازی به مذاکره مجدد باشد.