– شغل یا سمت شغلی متقاضی وام

– تعداد سال هایی که در این سمت شغلی بوده است

– تعداد سال هایی سپری شده در آدرس جاری

– حساب های بانکی، بیمه نامه های عمر و پس انداز

– جنسیت

– میزان اقساط ماهیانه ای که می پردازد

مدل دوراند اولین شکل دانش وام دهی حاصل از تجربه می‌باشد که مؤسسات اعتباری می‌توانند از آن به عنوان مدل تصمیم گیری بدون دخالت کارشناسان اعطای اعتبار (وام) استفاده نمایند. در این دوره شرکت های متعددی از دانش تجربی کارشناسان اعتباری برای امتیاز دهی مشتریان اعتباری استفاده نمودند که مجموعه قواعد تصمیم گیری ارائه شده توسط آن ها به عنوان اولین سیستم های کارشناسی مورد توجه قرار گرفت.

میزان محبوبیت عمومی ‌و استقبال از کارت های اعتباری به دلیل حجم زیاد تقاضا برای کارت باعث می شود که زمان لازم برای تصمیم گیری طولانی شود. این امر موجب تمایل مؤسسات انتشار دهنده کارت ها برای استفاده از مدل امتیاز دهی ، امتیاز یعنی به کارگیری کار آمد دانش وام دهنده گردد. در اواخر دهه پنجاه تعداد بیشتری از شرکت‌ها تمایل به بهبود و ارتقاء سیستم های امتیاز دهی اعتباری نشان داده و بنا براین نیاز به اطلاعات روز داشتند. فعالیت پیشرو در این زمینه ، توسط بزرگترین و مشهورترین شرکت در آن زمان یعنی شرکت Fair-Isaac در سال ۱۹۵۶ بنیان نهاده شد. بوکس در مقاله سال ۱۹۶۷ اولین فردی است که استفاده از کامپیوتر به منظور بررسی مجموعه های بزرگ داده از زوایای مختلف را مطرح نموده و سعی در استفاده از ابزارهای پیچیده چند متغیره آماری نمود که به بهبود بیش از پیش مدل های دقیق امتیاز دهی اعتباری منجر گردید.

پایگاه های اطلاعاتی چند گانه ای شامل تعداد زیادی تعاریف ( با تأیید کارشناسان سازمان) ایجاد می‌شوند که ابعاد پایگاه های داده موجود برای استفاده کنندگان را تشریح می نمایند. و این اطلاعات نه تنها شامل تعاریف کلیشه ای برای مجموعه معین داده هاست ، بلکه نحوه ایجاد اطلاعات را نیز تشریح می کند.

۲-۱۱) ویژگی‌های یک سیستم رتبه بندی مناسب :

هر سیستمی که در فرایند تصمیم گیری به مدیران کمک می‌کند دارای مزایا و معایبی است ، برای اینکه سیستم مدیریت ریسک اعتباری با نهایت دقت وبا در نظر گرفتن همه جوانب مربوط به کاهش ریسک اعتباری بانک را درجهت میل به اهداف جاری و آتی خویش کمک کند نیاز به رعایت شروطی دارد که در ادامه به مهمترین آن ها می پردازیم :

– جامعیت :سیستم رتبه بندی بانکی بایستی قادر باشد تا همه مشتریان گذشته و جاری و آتی را رتبه بندی کند.

– تکامل :بانک بایستی همه مشتریان جاری را رتبه بندی کرده و رتبه مشتریان گذشته راحفظ کند.

– تعریف احتمال قصور (POD):احتمال قصور بایستی به خوبی تعریف شود.

– یکنواختی :یعنی اگر برای مثال احتمال قصور مشتری x با احتمال قصور مشتری y برابر باشد آنگاه رتبه آن ها نیز باید تقریباً مساوی باشد . چنانچه احتمال قصور x از y کمتر باشد آنگاه بایستی رتبه x از رتبه y بزرگتر باشد.

– ظرافت :سیستم رتبه بندی باید POD را به خوبی تعریف نماید. برای POD های یکسان مساوی عمل کند و به POD را به تعداد محدودی از ‌طبقه‌ها تقسیم بندی کند.

– قابلیت اعتباری :سیستم رتبه بندی باید بدون توجه به شخص و زمان رتبه بندی بتواند نتایج قابل اعتماد ارائه دهد.

– پس آزمون :احتمال قصور نباید به طور معنی داری از قصور متفاوت باشد.

– کارایی اطلاعاتی :همه اطلاعات در دسترس بایستی بدرستی در رتبه بندی مدل شده باشند و ‌بر اساس سابقه رتبه بندی امکان پیش‌بینی تغییر رتبه ها امکانپذیرنباشد.

– توسعه سیستم :یک سیستم رتبه بندی بایستی درطول زمان بهبود یابد و در این زمینه باید به نتایج پس آزمون توجه شود.

– مدیریت داده :داده های رتبه بندی گذشته و فعلی بایستی به آسانی در دسترس باشند.(عطاران،۱۳۹۰، ۶۷)

۲-۱۲) مدل های اعتبار سنجی:

یکمدل اعتبار سنجی، نمونه هایی از مشتریان یک مؤسسه‌ مالی به طور تصادفی و در صورتی که نمونه های انتخابی مناسب نباشند، نمونه هایی از مشتریان مشابه را انتخاب و برای تعیین ویژگی هایی که مربوط به اعتبار هستند مورد تجزیه وتحلیل قرار می‌دهد. سپس برای هر یک از این عوامل وزنی را ‌بر اساس تاثیر آن در پیش‌بینی ریسک تعیین می‌کند. هر وام دهنده ممکن است مدل اعتبار سنجی خاص خود، یا مدل های اعتبار سنجی مختلفی را برای انواع متفاوت اعتبار یا یک مدل عمومی که توسط یک شرکت اعتبار سنجی ابداع شده است را مورد استفاده قرار دهد .

مدل های کامپیوتری مختلفی برای محاسبه نحوه اعتبار سنجی وجود دارند که اکثر آن ها بر اساس نمره دهی و با بهره گرفتن از معادلات ریاضی که بر روی انواع اطلاعات موجود در گزارش اعتباری درخواست کننده وام اعمال می‌شوند. کار می‌کنند، برای مثال پرداخت بموقع اقساط وام نمره مثبت استفاده از تمامی اعتبار یک کارت اعتباری نمره منفی دارد. مدل های کامپیوتری از جمع جبری نمرات یک فرد، نمره نهایی اعتباری او را به دست می آورند. مدل های اعتبار سنجی مورد استفاده در کشورها متنوع اند ، اما در میان این مدل ها برخی دارای سابقه طولانی تری هستند. برای مثال در آمریکا مدل اعتبار سنجی شرکت FICO معروف و از گستره استفاده بیشتری برخوردار است. نکات کلیدی مشترک در میان مدل ها عبارتند از:

– سیستم های اعتبار سنجی عواملی را که ‌در تشخیص باز پرداخت وام موثرترند، مورد توجه قرار می‌دهند.

– مدل های اعتبار سنجی به اطلاعات گزارشات اعتباری نگاه می‌کنند. با وجود این، وام دهنده برای تصمیم گیری در اعطای وام، موارد زیادی مانند در آمد و نوع اعتبار درخواستی را نیز مورد نظر قرار می‌دهد.

– نمره اعتبار سنجی یک وام گیرنده ‌در تشخیص احتمال باز پرداخت های به موقع وام مؤثر است.

– نمره اعتبار سنجی ‌بر اساس ترکیبی از عوامل متعدد به دست می‌آید، و یک قطعه اطلاعات به تنهایی تعیین کننده نمره اعتبار سنجی نیست.

۲-۱۲-۱) روش اعتبار سنجی فیکو^[۲۰]:

۳-۸- قلمرو تحقیق

۳-۸-۱- قلمرو موضوعی تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق حاضر به بررسی تاثیر ریسک اعتباری بر ریسک اجزای سود (نقدی و تعهدی) می پردازد.

۳-۸-۲- قلمرو زمانی انجام تحقیق

قلمرو زمانی انجام تحقیق از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۲ در نظر گرفته شده است.

۳-۸-۳- قلمرو مکانی تحقیق

اطلاعات مورد نیاز این نوشتار مربوط به بانک‌های ایرانی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است و به دلیل جامعیت و سهولت دسترسی به بورس اوراق بهادار قلمرو مکانی این تحقیق تهران می‌باشد.

۳-۹- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها

پس از جمع‌ آوری داده هایی که برای انجام تحقیق مورد نیاز است، انتخاب ابزاری مناسب به منظور محاسبه و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به متغیر ها، اهمیت خاصی دارد. به منظور انجام محاسبات و آماده نمودن داده ها و اطلاعات مورد نیاز تحقیق و همچنین تجزیه و تحلیل آن ها، از نرم افزارهای Excel (2013) و Eviews (نسخه ۷) استفاده شده است.

۳-۱۰- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آن ها

در این تحقیق به بررسی تاثیر تاثیر ریسک اعتباری و ریسک اجزای سود (نقدی و تعهدی) پرداخته شده همچنین چهار متغیر کنترلی به شرح زیر در نظر گرفته شده که در مدل های آماری تحقیق قابل رویت می‌باشد.

متغیرهای کنترلی

ریسک سود نقدی

متغیرهای وابسته

متغیر مستقل

ریسک اعتباری

ریسک سود تعهدی

AER _it = β _۰+ β_۱CR _it +β_۲SIZE _it + β_۳LEV_it + β_۴GROWTH_it + β_۶ROA_it+ Ɛ_it

CFER _it = β _۰+ β_۱CR _it +β_۲SIZE _it + β_۳LEV_it + β_۴GROWTH_it + β_۶ROA_it+ Ɛ_it

– AER _i,t : شاخص ریسک سود تعهدی در سال t و در بانک i

– : CFER _i,t شاخص ریسک سود نقدی در سال t و در بانک i

– : CR _i, شاخص ریسک اعتباری در سالt و در بانک i

– : SIZE _itعبارت است از شاخص اندازه بانک

– LEV _it : شاخص اهرم مالی در سالt و در بانک i

– : ROA _itعبارت است از شاخص نرخ بازده دارایی ها

– : GROWTH _itعبارت است از شاخص رشد دارایی ها

– ε: عبارت است از خطای مدل

۳-۱۰-۱- متغیر وابسته

متغیرهای وابسته در این تحقیق ریسک اجزای سود (نقدی و تعهدی) می‌باشد که نحوه اندازه گیری آن به شرح زیر است:

– ریسک سود نقدی:

یکی از متغیرهای وابسته در این تحقیق ریسک سود نقدی می‌باشد که در این تحقیق منظور از جریان های نقدی (cfo) جریان وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی است که از طبقه اول صورت جریان وجه نقد به دست می‌آید. برای کمی کردن ریسک جریان های نقدی عملیاتی، طبق پژوهش نکراسوف^[۳۹](۲۰۰۸) از انحراف استاندارد جریان وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی طی ۳ دوره قبل از سال مورد نظر را محاسبه می‌کنیم، که به شرح زیر می‌باشد.

– ریسک سود تعهدی:

یکی دیگر از متغیرهای وابسته دیگر در این تحقیق ریسک سود تعهدی می‌باشد که در این تحقیق منظور از سود تعهدی (E) همان سودی می‌باشد که از صورت سود و زیان به دست می‌آید. برای کمی کردن ریسک سود تعهدی، از انحراف استاندارد سود تعهدی ۳ دوره قبل از سال مورد نظر را محاسبه می‌کنیم، که به شرح زیر می‌باشد (کرباسی یزدی،۱۳۸۹).

۳-۱۰-۲- متغیر مستقل

متغیر مستقل در این تحقیق ریسک اعتباری می‌باشد که نحوه اندازه گیری آن به شرح زیر است: این متغیر از پیوست صورت های مالی بانک ها به دست می‌آید که شاخص ریسک اعتباری می‌باشد، هر چه نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بیشتر باشد نشان دهنده ریسک اعتباری بانک می‌باشد زیرا زیرا این نرخ از حاصل ضرب نرخ ذ م م (طبق بخشنامه بانک مرکزی) و مبلغ طبقه مورد نطر (جاری، معوق، سررسید گذشته و مشکوک الوصول) به دست می‌آید(شعری و نادری،۱۳۹۰). در این پژوهش برای محاسبه ریسک اعتباری از رابطه زیر استفاده می شود:

۳-۱۰-۳- متغیرهای کنترلی

همچنین در این تحقیق بر اساس تحقیقات انجام شده در ایران متغیرهای کنترلی به شرح زیر نیز در نظر گرفته شده که به شرح زیر می‌باشد.

– اندازه بانک: که از لگاریتم طبیعی جمع دارایی های پایان دوره به دست می‌آید.

– اهرم مالی: این متغیر از تقسیم کل بدهی به کل دارایی های پایان دوره به دست می‌آید.

– نسبت رشد دارایی ها: این متغیر از تغییر دارایی ها نسبت به دارایی اول دوره به دست می‌آید.

– نرخ بازده دارایی ها: این متغیر از تقسیم سود خالص به کل دارایی های پایان دوره به دست می‌آید.

جدول زیر به طور خلاصه علامت اختصاری متغیرها و نام متغیرها را نشان می‌دهد.

جدول ۳-۱ علامت اختصاری و نام متغیرهای انتخابی درتحقیق

نـــــام متغیـر
علامت اختصاری

ریسک سود تعهدی

AER

ریسک سود نقدی

CFER

ریسک اعتباری

CR

اندازه بانک

SIZE

اهرم مالی

LEV

نرخ بازده دارایی ها

ROA

شاخص رشد دارایی ها

GROWTH

۳-۱۱- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها و آزمون فرضیه ­ها

پس از آنکه پژوهشگر داده ها را گردآوری و طبقه بندی کرد باید مرحله بعدی فرایند پژوهش، که به مرحله تجزیه و تحلیل داده ها معروف است، را آغاز کند. این مرحله در پژوهش اهمیت زیادی دارد زیرا نشان‌دهندۀ تلاش‌ها و زحمات فراوان گذشته است. در این مرحله، پژوهشگر اطلاعات و داده ها را در جهت آزمون فرضیه و ارزیابی آن مورد بررسی قرار می‌دهد. در مرحله تجزیه و تحلیل، آنچه مهم است این است که پژوهشگر باید اطلاعات و داده ها را در مسیر هدف پژوهش، پاسخ‌گویی به سوالات پژوهش و نیز ارزیابی فرضیه‌های پژوهش خود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظ نیا، ۱۳۸۵).

در انجام این تحقیق، روش های آماری و الگوهای اقتصاد سنجی متعددی استفاده شده که در ادامه به تفصیل تشریح می‎شود. پس از جمع‌ آوری اطلاعات، نخستین گام محاسبه آماره‌های توصیفی از متغیرهای مورد استفاده می‌باشد. این آماره‌ها شامل میانگین، میانه، انحراف استاندارد و سایر اطلاعات مورد استفاده است. پس از بررسی آماره‌های توصیفی توابع (الگوهای) مورد نظر به کمک الگوهای اقتصادسنجی برآورد خواهند شد که در ادامه ‌به این الگوها اشاره می‌گردد.

۳-۱۱-۱- رگرسیون چند متغیره

بخش اول: افـسردگی^[۴۳]

افسردگی یکی از شایع ترین بیماری های عصر ماست که آن را به سرماخوردگی روانی هم تشبیه کرده‌اند.اختلالات روانی و رفتاری اختلالات شایعی هستند که ۲۵درصد افراد در طول زندگی به آن ها دچار می‌شوند.علائمی هم چون بی علاقگی به همه چیز و گاه همه کس،اقدام به خودکشی،دیگر کشی،دیوانگی،شیدایی و رفتار اجتماعی نامناسب.اختلالات روانی ناشی از عوامل‌ اجتماعی،عوامل روانی،مصرف الکل،نیکوتین،مواد مخدر ونوع تغذیه فرد است.افراد افسرده الکل،نیکوتین و داروهای تغییر دهنده خلق را به عنوان راهی برای کاهش افسردگی استفاده می‌کنند امادر واقع استفاده از این مواد می‌تواند با افسردگی و اختلال اضطرابی بیشتری همراه باشد.‌شواهد نشان می‌دهند که اختلال در ترکیبات شیمیایی مغز یک عامل مهم در اختلالات افسردگی به شمار می رود.یکی از مهم ترین عواملی که باعث به هم خوردن این ترکیبات شیمیایی در مغز می شود نوع تغدیه فرد است.به عنوان مثال افرادی که دچار بیماری افسردگی هستند،معمولاً در ترکیبات شیمیایی مغز آن ها، بی نظمی پیدا می شود.از متداول ترین درمان ها جهت بیماری افسردگی،دو روش دارو درمانی و روان درمانی هستند،که بیشترین نتیجه را نیز به همراه دارند.هم چنین خودداری از مصرف الکل ویک رژیم غذایی متعادل و مناسب نیز تاثیر به سزایی دارد.‌ (www.blogsky.com)

ارتکاب جرم می‌تواند ناشی از افسردگی فرد مجرم باشد.یعنی افسردگی عامل برانگیزاننده جرم باشد.یکی از بیشترین ارتباطات میان افسردگی و جرم زمانی است که باور عمیق فرد نسبت به بی اصل بودن زندگی چنان اورا ناامید کند که قبل از انتحار(خویشتن را کشتن )فرزندان و دیگر اعضای خانواده خود را به قتل برساند.وجود وهله های آشفتگی و افسردگی پس از روان گسیختگی را می توان،از متداول ترین اختلال ها در مجرمان دانست.

گرایش به رفتارهای بزهکارانه در بین افسردگان بیش از افراد بهنجار است واختلال افسردگی در افراد بزهکار بیش از افراد عادی است،در نتیجه این فرضیه که میان افسردگی و جرم رابطه ای مثبت است تأیید می شود. (مجله دانش پژوهان،۱۳۸۴،شماره۷)

اختلال‌های خلقی باافسردگی یا شعف که در بعضی موارد با ویژگی‌های روان گسستگی همراه است توصیف شده‌است.افسردگی قدرت قضاوت را تضعیف و باعث رفتارهای نامعقول می‌شود. (ویکی‌پدیا)

آیا رابطه ای بین رژیم غذایی و افسردگی وجود دارد؟آیا رژیم غذایی فقیر با مواد مغذی ضعیف،می‌تواند باعث افسردگی شود؟آیارژیم غذایی ‌در جلوگیری ازافسردگی نقش دارد؟بسیاری ازمواد غذایی روی حالت و وضعیت شخص اثر می‌گذارند.تغذیه سالم جلوی افسردگی را می‌گیرد.بسیار مهم است که اشخاص افسرده، میزان قندخونشان ‌را ثابت نگاه دارند.خوردن غذاهای پر کربوهیدرات باعث کاهش افسردگی می شود.این غذاها باعث می شود که تولیدسروتونین درمغز زیاد شود و حالت نشاط ایجاد کند و جلوی افسردگی را بگیرد.خوردن مقدار زیاد پروتئین نیز کمک کننده می‌باشد،زیرا مقدار اسید آمینه لازم برای بدن را بالا می‌برد.ویتامین های گروه ب واسیدهای چرب نیزباعث کاهش افسردگی خواهند شد.رژیم غذایی افرادی که دارای اختلالات خلقی هستند باید از نظر کمبود مواد مغذی مورد ارزیابی قرار گیرد. (تبیان)

غذا در افسردگی و حالت های تهاجمی شما دخالت دارد.مواد غذایی عمده از قبیل کربوهیدرات ها،پروتئین و چربی و هم چنین کافئین به نحو محسوسی می‌تواند بر روی خلقیات و انرژی مغزی شما تاثیر بگذارد. (کارپر،۱۳۷۹،۳۸۱)

رژیم غذایی افرادی که دارای اختلالات خلقی هستند باید از نظر کمبود مواد مغذی مورد ارزیابی قرار گیرد. مواد مغذی مختلفی روی خلق اثر دارند که به اختصار به برخی اشاره می شود.کربوهیدرات:طبق نظریه ی موجود،مصرف کربوهیدرات باعث تولید سروتونین در مغز می شود که عملکرد آ‌ن تقویت خلق و رهایی از افسردگی است.تریپتوفان ا‌سیدآ‌مینه ای است که پیش ساز سنتز سروتونین است.با افزایش دریافت کربوهیدرات مقدار بیشتری تریپتوفان در مغز به سروتونین تبدیل می شود.مطالعات نشان می‌دهند که افراد،۱۴الی۳۰دقیقه پس از دریافت کربوهیدرات احساس انرژی پیدا می‌کنند،در حالی که دو ساعت بعد به دلیل رهایی انسولین و کاهش سطح گلوکز خون احساس خستگی می‌کنند.همچنین در مطالعه ای که به مدت۹روز انجام شد مشخص شد دریافت اندک کربوهیدرات منجر به افزایش پرخاشگری و افسردگی می شود.برخی محققین علت بروز رفتار های جنون آ‌میز را به هیپوگلیسمی نسبت داده و ذکر کرده‌اند که گلوکز خون در این افراد کاهش بارزی داشته است.علائمی چون اضطراب،رفتار غیر طبیعی و اختلا ل درک از علائم هیپوگلیسمی است.ویتامین ها و مواد معدنی نیز بر خلق و احساسات تاثیر دارند.از نشانه های روانی این دو کمبود می توان موارد زیر را ذکر کرد:اختلالات خلقی،واکنش های روان پریشانه نظیر توهم و نادرست انگاری،رفتار خشونت آ‌میز،گفتارهای نامربوط وتغییرات سریع بین فقدان علاقه و هیجان.اسیدهای چرب امگا ۳نیز با کاهش عصبانیت،افسردگی و اضطراب همراه بوده است.هم چنین از مصرف الکل،کافئین،قهوه،نسکافه و غذاهای کنسروشده بپرهیزید. (تبیان)

علل درونی افسردگی ناشی از تغییراتی در ترکیبات شیمیایی مواد درون مغز است مثلا زمانی که سروتونین مقدارش در سطح مغز کاهش می‌یابد.در بعضی از افراد که در ساختمان روحی و روانی نقصی دارند این حالت زیاد دیده می شود.علاوه بر شرایط خارجی،شرایط خاص بدن و غذاهایی که ما می خوریم نیز در ایجاد افسردگی نقش زیادی دارد. (فروزین،۱۳۷۸،۲۷)

• • سیف و مرزوقی(۱۳۸۷) به بررسی رابطه ابعاد معرفت شناختی و خودکارآمدی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی در درس علوم تجربی پرداختند. این تحقیق که در میان ۳۷۵ دانش آموز سال سوم راهنمایی شهرستان شیراز انجام شد. نتایج نشان داد که هر چه دانش آموزان ساختار دانش تجربی را منسجم تر و فرایند یادگیری را تدریجی و تجمعی تر بدانند، خودکارآمدی بیش تری را در حل مسائل، آزمون و کاربرد این درس تجربه می نمایند. افزون بر این، تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی، قوی ترین عامل پیش‌بینی کننده عملکرد تحصیلی است و ابعاد باورهای معرفت شناختی به طور عمده از طریق خودکارآمدی، عملکرد تحصیلی دانش آموزان را در درس علوم تجربی پیش‌بینی می‌کنند.

  

• • شاوران، سلیمی و همایی(۱۳۸۷)، به بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان ‌بر اساس فرهنگ های چندگانه آنان انجام شد. در یک پژوهش پیمایشی و با ۲۹۶ آزمودنی انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که، F مشاهده شده در سطح P<0/05 تفاوت معناداری را بین عملکرد تحصیلی دانشجویان ‌بر اساس قومیت آن ها نشان نداد و تنها در بعد معدل بین آن ها تفاوت معنی داری وجود داشت. عملکرد تحصیلی دانشجویان با فرهنگ های مختلف نشان داد همچنین ‌بر اساس عواملی مانند محل سکونت، منطقه آب و هوایی محل زندگی و تعداد خانوار تفاوت معناداری در زمینه عملکرد تحصیلی مشاهده نشد.

• • شکری، دانشورپور و عسکری(۱۳۸۶)، به بررسی تفاوت های جنسیتی در عملکرد تحصیلی: نقش صفات شخصیت پرداختند. در نمونه ای به تعداد ۴۱۹ دانشجو انجام شد و نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری اثر اصلی معنادار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که اثر مستقیم و اثر کل متغیر برونزای پژوهش( جنسیت) تنها از طریق عامل های وظیفه شناسی و روان رنجوری بر عملکرد تحصیلی معنادار است.

• • • ملکی(۱۳۸۵) در پژوهش خود گزارش کردند که پرداختن به اهداف تربیت در برنامه های غیر رسمی نسبت به سایر فعالیت های مساعدتر می‌باشد. ‌بنابرین‏ سرپرستان و مربیان در طراحی برنامه های فوق برنامه شایسته است تحقق این اهداف را که شامل هدف های جسمانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، دینی، عاطفی و سیاسی است دنبال نمایند.

  

• • ترابی(۱۳۸۵) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود ‌به این نتیجه می‌رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.

• • فضلی خانی و همکاران(۱۳۸۴) در بررسی خود درباره شرکت در برنامه های فوق برنامه گزارش کردند که این گونه فعالیت ها را جزیی از برنامه منظم مدرسه می دانند که در توسعه تجربیات تربیتی دانش آموزان نقش و اهمیت خاصی را ایفا می کند.

• • اعرابیان، خداپناهی، حیدری و صدق پور(۱۳۸۳) به بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی بر موفقیت تحصیلی ۳۷۶ دانشجوی دختر و پسر دانشگاه شهید بهشتی پرداختند، و تحلیل نتایج با بهره گرفتن از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون نشان دادند که باورهای خودکارآمدی با موفقیت تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری ندارد، همچنین باورهای خودکارآمدی با توجه به جنسیت و ‌گروه‌های تحصیلی معنادار نیست.

• • اثنی عشرکهنوجی(۱۳۸۳) به بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر و پسر شهرستان رفسنجان پرداخت، و در نتایج خود بیان داشت که بین خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، رابطه معنی داری وجود دارد و بین خودکارآمدی و جنسیت رابطه معناداری وجود ندارد.

• • امیرتاش(۱۳۸۳) در بررسی فوق برنامه و اوقات فراغت، با تأکید برفعالیت های ورزشی در دانشگاه تربیت معلم تهران از دیدگاه مدیرن، اعضای هیئت علمی و کارکنان آن پرداخته بود و نتایج آن حاکی از این است که بیش از ۹۰ درصد آزمودنی ها، این گونه فعالیت ها را برای سلامتی جسم و روان، همچنین ارتقای روحیه همکاری در محیط کار خیلی ضروری یا ضروری می دانند.

• استوار( ۱۳۸۰) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود ‌به این نتیجه می‌رسد که شرکت در فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر ندارد.

۲-۳-۲٫ تحقیقات خارجی:

• • یازیسی، سییاز و آلتون^[۲۹](۲۰۱۱) در پژوهش خود به پیش‌بینی خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی پرداخته بودند. آن ها در نتایج خود بیان داشتد که جنس و خودکارآمدی می‌تواند پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی کند. همچنین پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از پسران است.

• • چانگ و سالومون^[۳۰](۲۰۱۰) در پژوهش به بررسی رابطه بین خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی پرداختند و تحلیل نتایج نشان داد که، خودکارآمدی رابطه مثبت و معنی داری با پیشرفت تحصیلی دارد.

• • لی لیان^[۳۱](۲۰۱۰) در پژوهش نقش انگیزش، خودکارآمدی، و پیشرفت تحصیلی دانشجویان را نسبت به درس آمار و روش تحقیق مورد بررسی قرار داد، و نتایج پژوهش نشان داد که نگرش و خودکارآمدی به طور قابل توجهی می‌توانند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را پیش‌بینی کنند.

• • کارول^[۳۲] و همکاران(۲۰۰۹) در پژوهش خود خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی را در دانش آموزان دبیرستانی استرالیا مورد بررسی قرار دادند، و نتایج آن ها حاکی از این بود که، خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی اثرمثبت و معناداری دارد. همچنین در مدل نهایی ارتباط بین آرمان های عامی و پیشرفت تحصیلی معنی داری نبوده است.

• • دانیل ریز^[۳۳] (۲۰۰۸)، به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی پرداختند همچنین ‌به این نکته اشاره نمودند که شرکت در فوق برنامه های ورزشی و دیگر فوق برنامه ها از قبیل عضویت در ‌گروه‌های دانش آموزان موجب افزایش توانایی ها و بهبود نوجوانان در نتیجه کاهش بزه کاری می شود.

• • سینپ^[۳۴](۲۰۰۸) در بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه عنوان می‌کند، که شرکت در فعالیت های فوق برنامه موجب کاهش فساد و پرشدن اوقات فرلغت آن ها می شود، و جوانانی کهدر فعالیت های فوق برنامه مشارکت دارند کمتر سراغ بزهکاری، نوشیدن مشروبات الکلی، مصرف موادمخدر می‌روند. فعالیت های فوق برنامه علاوه بر تاثیر بر پیشرفت تحصیلی، افزایش اعتماد به نفس، مهارت های اجتماعی و رفتاری بر سلامت دانش آموزان نیز مؤثر هستند.

• • کلیپ^[۳۵]( ۲۰۰۷) در زمینه تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مطالعه ای انجام داد. محصلین را باید به شرکت در فوق برنامه ها تشویق کرد. فعالیت هایی مثل فعالیت های خارج از کلاس که موقعیت به تجربه در آوردن دانش کسب شده در کلاس را برای آن ها فراهم می‌کند؛ تاثیر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارد.

• • کوهن^[۳۶](۲۰۰۷) در پژوهش خود ‌به این نتیجه رسیده است که، شرکت در فوق برنامه ورزشی موجب کاهش رفتارهای مخاطره آمیز می شود. مدارس فوق برنامه های ورزشی بیشتری دارند دانش آموزان شان کمتر رفتارهای مخاطره آمیز جنسی از خود نشان می‌دهند.

ویلارجو و سانچز ^[۶۴](۲۰۰۵) در پژوهشی تحت عنوان”تاثیر ارتباطات بازاریابی و ترفیع قیمت بر ارزش ویژه برند”در اسپانیا به بررسی ارتباط بین برخی عناصر آمیخته بازاریابی بر ارزش نام و نشان تجاری ‌در مورد طبقه ای از محصولات با دوام انجام دادند که بر مبنای نظریه ارزش نام و نشان تجاری آکر (۱۹۹۱) بود. فرضیه های این تحقیق بر این باور بود که فعالیت های بازاریابی (تبلیغات و میزان قیمت) بر روی ارزش نام و نشان تجاری اثر دارد.در این مقاله به صورت نظری و تجربی نشان می‌دهد که ارتباطات بازاریابی و ارتقاء قیمت در حقوق صاحبان سهام با نام تجاری تاثیر دارد. بررسی نظری از روش تجزیه و تحلیل مبتنی بر مدل های معادلات ساختاری برای تأکید تجربی روابط میان تلاش های ارتباطات بازاریابی و ابعاد ارزش ویژه برند، کیفیت درک شده، وفاداری برند، آگاهی از برند و تصویر برند حمایت می‌کند. این مدل اندازه گیری بر روی یک نمونه از خانواده هایی که کالاهای با دوام خریداری کردند که در این مورد ماشین لباسشویی است، تأیید شده است. یافته ها نشان داد که میان میزان تبلیغات صورت گرفته و سه بعد ارزش نام و نشان تجاری یعنی کیفیت درک شده، آگاهی از نام و نشان تجاری و تصور از نام و نشان تجاری رابطه مثبتی وجود دارد.توزیع قیمت بر نام و نشان تجاری اثر منفی داشت به علاوه رابطه مثبتی بین آگاهی از نام و نشان تجاری و تصور نسبت به نام و نشان تجاری یافت شد.

مو و همکاران ^[۶۵](۲۰۰۷) در پژوهشی تحت عنوان” عوامل کلیدی توسعه محصول ‌جدید در مدیریت آینده نگر شرکت های چینی “به بررسی عوامل کلیدی در توسعه محصول جدید از نظر مدیران صنایع در ۷۴ شرکت صنعتی در چین پرداختند .یافته ها نشان داده‌اند که چهار عامل تکنولوژیکی، بازاریابی، مدیریتی و تجارتی کردن برای تصمیم در تولید محصول جدید در کلیه صنایع در فرایند تصمیم گیری موفق برای تولید محصول جدید با اهمیت و کلیدی هستند.

۲-۸-جمع بندی پیشینه های تجربی

جدول ۲-۱- جمع بندی پیشینه های تجربی

ردیف

محققان

سال

عنوان

نتایج تحقیق

۱

گلابی و همکاران

۱۳۸۹

مفهوم پردازی فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر اراک

گلابی و همکاران(۱۳۸۹) در مقاله ای تحت عنوان”مفهوم پردازی فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر اراک ” ‌به این نتیجه رسیدند که فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان طی ۷ مرحله متوالی صورت می‌گیرد. مرحله اول:شناسایی و درک نیازهای مشتریان مرحله دوم:توسعه محصولات ،خدمات و فرآیندها جهت برآوردن نیازهای مشتریان ، مرحله سوم:قیمت گذاری نفوذی محصولات و خدمات به شیوه ای مؤثر ، مرحله چهارم: شناسایی رقبا،مرحله پنجم:مکان یابی و ایجاد زمینه ای جهت دسترسی آسان و مؤثر مشتریان به محصولات و خدمات، مرحله ششم:حصول اطمینان از رضایت مشتریان و مرحله هفتم:برقراری ارتباطات بلند مدت با مشتریان است.

۲

طبرسا و همکاران

۱۳۹۰

طراحی و تبیین مدل مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی در سازمان های دانش بنیان

هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی بر اساس مؤلفه‌ های سازمان دانش بنیان می‌باشد.تحلیل یافته های بخش ساختاری مدل ،نشان می‌دهد که ۶۶ درصد از مزیت رقابتی در سازمان های دانش بنیان از طریق سازه‌های هوشمندی انسانی و ۶۱ درصد آن از طریق هوشمندی ساختاری تبیین می شود. همچنین استراتژی های دانش با ضریب تشخیص ۴۰ درصدی و ۴۸ درصدی مهم ترین شاخص اثر گذار بر هوشمندی ساختاری و هوشمندی انسانی محسوب می شود.

طراحی و تبیین مدل مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی در سازمان های دانش بنیان

هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی بر اساس مؤلفه‌ های سازمان دانش بنیان می‌باشد.تحلیل یافته های بخش ساختاری مدل ،نشان می‌دهد که ۶۶ درصد از مزیت رقابتی در سازمان های دانش بنیان از طریق سازه‌های هوشمندی انسانی و ۶۱ درصد آن از طریق هوشمندی ساختاری تبیین می شود. همچنین استراتژی های دانش با ضریب تشخیص ۴۰ درصدی و ۴۸ درصدی مهم ترین شاخص اثر گذار بر هوشمندی ساختاری و هوشمندی انسانی محسوب می شود.

چارچوبی برای تجاری سازی نوآوری های دیجیتال در شرکت کارآفرین(مطالعه چند موردی)

در این پژوهش با هدف ارائه چارچوبی برای تجاری سازی نوآوری های دیجیتال در شرکت های ‌کارآفرین رسانه ای ایران، با رویکرد پژوهش کیفی و استفاده از مطالعه چند موردی و انجام تحلیل تِم اجرا شد. در این پژوهش عوامل مربوط به تجاری سازی نوآوری های دیجیتال را در قالب پنج دسته :عوامل مرتبط با منابع(مزیت رقابتی،مدیریت منابع انسانی، مدیریت منابع خارج از سازمان،مدیریت ریسک)،عوامل مرتبط با شرکت (دانش مدیریت کسب و کار ، پرورش رفتارهای کارآفرینی)،عوامل مرتبط با محصول(ایده محصول،طراحی محصول،زمان بندی ارائه محصول)،عوامل مرتبط با بازار(چشم انداز و برنامه ریزی آینده،نیازهای بازار و مشتریان، استراتژی رقابتی،مدل درآمدی)،به عنوان عوامل تحت کنترل کارآفرین و عوامل مرتبط با زیر ساخت(زیر ساخت الکترونیکی پایه،زیرساخت پرداخت الکترونیکی ، زیرساخت توزیع، زیرساخت قوانین دولتی،نظام اطلاعاتی بازار)به عنوان عامل غیر قابل کنترل تقسیم بندی نمودند.آن ها همچنین در تحلیل داده ها نشان دادند که برای تجاری سازی موفق نوآوری های دیجیتال ،کارآفرینان ناگزیر از برقراری یک توازن در توجه خود به عوامل گوناگون هستند.

در این پژوهش با هدف ارائه چارچوبی برای تجاری سازی نوآوری های دیجیتال در شرکت های ‌کارآفرین رسانه ای ایران، با رویکرد پژوهش کیفی و استفاده از مطالعه چند موردی و انجام تحلیل تِم اجرا شد. در این پژوهش عوامل مربوط به تجاری سازی نوآوری های دیجیتال را در قالب پنج دسته :عوامل مرتبط با منابع(مزیت رقابتی،مدیریت منابع انسانی، مدیریت منابع خارج از سازمان،مدیریت ریسک)،عوامل مرتبط با شرکت (دانش مدیریت کسب و کار ، پرورش رفتارهای کارآفرینی)،عوامل مرتبط با محصول(ایده محصول،طراحی محصول،زمان بندی ارائه محصول)،عوامل مرتبط با بازار(چشم انداز و برنامه ریزی آینده،نیازهای بازار و مشتریان، استراتژی رقابتی،مدل درآمدی)،به عنوان عوامل تحت کنترل کارآفرین و عوامل مرتبط با زیر ساخت(زیر ساخت الکترونیکی پایه،زیرساخت پرداخت الکترونیکی ، زیرساخت توزیع، زیرساخت قوانین دولتی،نظام اطلاعاتی بازار)به عنوان عامل غیر قابل کنترل تقسیم بندی نمودند.آن ها همچنین در تحلیل داده ها نشان دادند که برای تجاری سازی موفق نوآوری های دیجیتال ،کارآفرینان ناگزیر از برقراری یک توازن در توجه خود به عوامل گوناگون هستند.