بنگاه­های بزرگ­تر تمایل به بازارهای بزرگتر دارند. همچنین بنگاه­هایی که خدمات و محصولات در آن به صورت حضوری و چهره به چهره ارائه می­شوند یا به فروش می­رسد تمایل به رقابت در بازار محلی و در مقابل بنگاه­های تجاری که اغلب از برنامه ­های کاربردی( مثلا از طریق وب سایت) خدمات یا محصولاتی را ارائه می­ دهند، گرایش به بازارهایی با بعد جغرافیایی بزرگ­تر دارند. ما در این تحقیق صنایعی را که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و در سال­های 1392-1382در بورس حضور داشته اند و داده ­های آن­ها موجود است را در نظر گرفته­ایم.
پ) مشخص کردن وضعیت­ها
وقتی شاخص تحرک را با بهره گرفتن از رتبه ­های نسبی در زنجیره مارکوف محاسبه می­کنیم، باید در مورد تقسیم ­بندی آنها در هر طبقه تصمیم بگیریم. در مورد تعداد وضعیت­ها و باید گفت که یک ارتباط پایاپای بین دقت شاخص آماری و اعتبار آماری شاخص محاسبه شده وجود دارد. با توجه به داده ­ها ما برای مشخص کردن وضعیت­ بنگاه­ها چهار حالت در نظر می­گیریم و توزیع بنگاه­ها در این چهار وضعیت در هر سال و صنعت را مشخص می­کنیم و سپس تغییر آنها را در سال­های متوالی بررسی می­نماییم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

3-7- تاثیر تمرکز بر تحرک
بر اساس رویکرد ساختار- رفتار- عملکرد، که در قسمت 3-2، توضیح داده شد، تمرکز فروشندگان بر الگوی رفتاری آن­ها تاثیر می­گذرد و در نهایت، عملکرد، نتیجه­ مقدار این تمرکز خواهد بود. دلیل و مدرک قوی برای اثبات وجود رابطه­ای مداوم بین تمرکز و تحرک وجود ندارد(فولکرینگا و ون استل،2009: 16).
بالدوین(1995)، یک رابطه­­ی منفی بین تمرکز و تحرک پیدا کرد، که البته فقط برای تحرک بنگاه­های رهبر^[111] صادق بود. ایس و ادریچ^[112]، یک رابطه و اثر معنادار مثبت را در صنایع کارخانه­ای ایالات متحده گزارش کردند. در این پژوهش، در پاسخ به اینکه آیا می­توان بین شاخص­ تمرکز و شاخص­ های تحرک ارتباط به خصوصی یافت، مفهوم ضریب همبستگی بیان شده است. ضریب همبستگی ابزاری آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه­­­ی یک  متغیر کمی با متغیر کمی دیگر است. ضریب همبستگی، یکی از معیارهای مورد استفاده در تعیین همبستگی دو متغیر است. ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه (مستقیم یا معکوس) را نشان می‌دهد. این ضریب بین ۱ تا ۱- است و در عدم وجود رابطه بین دو متغیر، برابر صفر است.
که در آن E عملگر امید ریاضی، cov به معنای کوواریانس، corr نماد معمول برای همبستگی پیرسون، و سیگما نماد انحراف معیار است( دانش­نامه بین ­المللی علم آمار،2011: 315).
فصل چهارم
محاسبات و تحلیل نتایج
4-1- مقدمه
در فصل سوم به ارائه مدل مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شد. در این فصل به برآورد، محاسبات و بررسی نتایج به دست آمده خواهیم پرداخت. به منظور بررسی پویایی کسب وکار در صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با بهره گرفتن از مدل زنجیره مارکوف و ماتریس­های انتقال یا گذار، شاخص تحرک برای 17 صنعت از کل صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به دست آورده و آنها را در دو حالت کوتاه مدت و بلند مدت رتبه ­بندی می­کنیم و به مقایسه این صنایع به یکدیگر می­پردازیم. در تکمیل و تحلیل نتایج شاخص هرفیندال در هر صنعت و هر سال را در حالت ایستا محاسبه می­کنیم و به صورت کلی، به مقایسه حالت ایستا و پویا می­پردازیم. این محاسبات را برای سال­های 1382 تا 1392 و بنگاه­هایی که در کل این بازه زمانی در صنایع باقی مانده­اند انجام خواهد گرفت.
4-2- داده­­ها
برای محاسبه شاخص­ های تحرک و بررسی پویایی صنعت در ایران، فروش بنگاه­ها در هر سال را به عنوان معیار اندازه بنگاه در نظر گرفته­­ایم. اطلاعات مربوط به بنگاه­ها از طریق بررسی صورت­های مالی آن­ها جمع­آوری شده است و صنایع بر اساس دسته­بندی آن­ها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران نوشته شده ­اند. در این بین، 17 صنعت از 32 صنعت معرفی شده در این مرکز انتخاب شده ­اند، دلیل انتخاب این صنایع، لزوم مشخص شدن سهم بنگاه در هر صنعت و هر سال و همچنین یکسان بودن سال مالی تمام بنگاه­ها است. صنایعی که در طول یازده سال مورد بررسی،1392-1382، در بورس اوراق بهادار تهران، بیش از دو بنگاه با سال مالی یکسان داشته اند، نوشته شده است و ماتریس انتقال یا گذار آن­ها تخمین زده­ایم. تعداد کل بنگاه­های حاضر در صنایع، در بازه زمانی مورد مطالعه، با سال مالی یکسان به 250، بنگاه رسید. از شاخص M_u ، شاخص اثر برای محاسبه میزان تحرک هر صنعت استفاده و مقدار آن­ها برای همه صنایع منتخب مشخص شده است. برای محاسبه تمرکز حالت ایستا از شاخص هرفیندال- هیرشمن، جهت مقایسه­ ای با حالت پویا، بهره گرفته­ایم.
جهت برآورد مدل و محاسبات، نرم­افزارهای Excel 2007، Mathematical 8، Stata 11 مورد استفاده قرار گرفته­اند.
4-3- معرفی مدل
4-3-1- روش محاسبه ماتریس احتمال انتقال
به منظور رسیدن به هدف تحقیق یعنی مشخص کردن میزان تحرک صنایع و رتبه ­بندی آن­ها از مدل زنجیره مارکوف و ماتریس­های انتقال استفاده می­ شود. همان­طور که در فصل قبل گفته شد، زنجیره مارکوف، عبارت است از فرایند مارکوف به نحوی که مجموعه نتایج قابل شمارش باشند؛ فرایند مارکوف، نیز یک فرایند تصادفی با سه ویژگی زیر است:

• • تعداد وضعیت­های ممکن محدود است، که در این تحقیق چهار وضعیت (در ادامه شرح داده خواهد شد) معین شده­ است.^[113]

• • وضعیت در هر مرحله فقط به وضعیت یک دوره قبل بستگی دارد.

• • احتمالات مربوط به تغییر وضعیت­ها طی زمان ثابت هستند.

در حقیقت این فرایند حرکت در یک سیستم، از حالتی به حالت دیگر به همراه احتمالات مرتبط با هر انتقال است که به عنوان زنجیره شناخته شده است. همان­طور که توضیح داده شد، مارکوف متغیر تصادفی X_n را وابسته به وضیت آن در یک دوره قبل یعنی وابسته به X_n-1 و مستقل از X_n-2, X_n-3, …,X₁ معرفی کرد. برای بیان ساده­ترآن را به صورت زیر نوشتیم:
این احتمالات تغییر وضعیت­ها، در ماتریسی که آن را ماتریس گذار یا ماتریس انتقال می­نامند، نظم داده می­شوند:
T =
همان­طور که می­دانیم، در ابتدا باید وضعیت­هایی را تعریف کرد، برای تعیین این وضعیت­ها ابتدا لازم به تعریف یک معیار است که بتوان اندازه نسبی بنگاه­ها در هر صنعت را بر اساس این معیار مشخص، تعیین نمود؛ معیار انتخاب شده در این تحقیق، سهم فروش بنگاه در صنعت است و این سهم برای سال­های1382 تا 1392 محاسبه شده است؛ سهم فروش هر بنگاه در بازار(صنعت) برابر است با فروش آن بنگاه در یک سال معین تقسیم بر کل فروش در بازار(صنعت)در آن سال که برای یازده سال متوالی این سهم­ها محاسبه شده است. پس از مشخص کردن اندازه نسبی بنگاه­ها در صنایع و سال­های مورد نظر باید در مورد تعیین وضعیت­ها تصمیم گرفت؛ در این پژوهش، وضعیت­ها به صورتی تعریف شده ­اند که، داده ­های به دست آمده برای سهم فروش بنگاه­ها را به چهار گروه تقسیم می­ کند، به طوری که داده ­های به دست آمده برای سهم فروش بنگاه­ها توزیع نسبتا یکنواختی داشته باشد. به منظور تعیین نحوه توزیع سهم بنگاه در صنایع مورد بررسی، نمودار سهم بنگاه را رسم نمودیم. همان­گونه که در نمودار 4-1 مشاهده می­ شود، بدون در نظر گرفتن صنعت و سال، تقریبا 75% از بنگاه­ها، دارای سهم کم­تر از ده درصد از بازار هستند. بنابراین، به صورت برون­زا، وضعیت­ها را این­گونه تعریف می­کنیم که، بنگاه­هایی که سهم فروش آن­ها کمتر از دو درصد است در گروه یا وضعیت یک(25% اول مشاهدات)، بنگاه­ها با سهم دو تا چهار درصد در بازار در گروه دو(25% دوم مشاهدات)، بنگاه­ها که سهم آن­ها چهار تا ده درصد است گروه سه قرار گرفته­اند(25% سوم مشاهدات) و در گروه یا وضعیت چهار آن دسته از بنگاه­هایی قرار دارند که سهم فروششان بیشتر از ده درصد است(25% آخر). احتمالات انتقال از هر وضعیتی به وضعیت دیگر درآیه­های ماتریس انتقال را می­سازند. این احتمالات، میزان تغییر بین این گروه­ ها را در هر صنعت نشان می­دهد. عناصر روی قطر ماتریس احتمال ماندن در وضعیت ثابت را نشان می­ دهند، هر چقدر مقدار این درآیه­ها بزرگ­تر باشد، به معنای حرکت کمتر بنگاه­های صنعت است، به این معنا که اندازه نسبی بنگاه­های حاضر در صنعت مورد نظر تغییرات کمتری داشته اند یا به عبارتی تغییرات ساختاری کم است و ساختار این صنعت، نزدیک به ساختار انحصاری است.
نمودار4-1. نمودار توزیع سهم فروش بنگاه­ها مستقل از صنعتی که در آن قرار گرفته­اند
مأخذ: یافته­های پژوهش
برای مثال درآیه احتمال اینکه در یک دوره، بنگاهی به اندازه کافی برای رفتن به گروه سه رشد کرده است و سهم فروش خود را از زیر دو درصد به مقداری بین چهار تا ده درصد رسانده است را نشان می­دهد. برای محاسبه این احتمالات از روش زیر استفاده شده است:
که در آن صورت کسر یعنی تعداد انتقالات بنگاه­ها از حالت i به حالت j و مخرج تمام انتقالات از حالت یا گروه i به هر گروه دیگر حتی گروه i را در بر می­گیرد و می­دانیم که این عناصر عددی بین صفر و یک هستند و جمع احتمالات در هر سطر برابر با یک است:
4-3-2- روش محاسبه ماتریس ثابت
پس از محاسبه این احتمالات و تشکیل ماتریس انتقال برای هر کدام از صنایع، قبل از انجام مرحله بعد و محاسبه شاخص­ های تحرک به بردار احتمالات ثابت هر صنعت نیاز است. بردار حالت پایدار یا ثابت برداری است که پس از رسیدن به این حالات در دوره­ های زمانی طولانی احتمال تغییر وضعیت­ها، تغییر نخواهد کرد، یعنی ماتریس انتقال دارای سطرهای مساوی و ثابتی خواهد شد، برای مثال احتمال تغییر وضعیت از گروه یک به گروه یک برابر است با احتمال تغییر وضعیت از گروه دو به گروه یک و احتمال تغییر از گروه سه به گروه یک و همین­طور برابر با احتمال رفتن از گروه چهار به گروه یک.
)
بنابراین، در این پایان نامه با در نظر گرفتن چهار گروه یا وضعیت، این بردار احتمال ثابت چهار عنصر خواهد داشت. که برای به دست آوردن این بردار، از روش اولین بردار ویژه سمت چپ ماتریس مطابق با مطالب گفته شده در فصل سوم استفاده شده است.
از آنجا که برای بردارهای ویژه چپ معادله زیر صادق است،
می­توان حاصل­ضرب بردار حالت اولیه در ماتریس انتقال را به صورت زیر بازنویسی کرد:
وضعیت اولیه قرار گرفتن بنگاه­ها در وضعیت­ها (حالت­ها) می­باشد، که بر اساس بردارهای ویژه آن را بسط داده­ایم:
بزرگ­ترین ویژه مقدار یک ماتریس منظم برابر با یک و بقیه ویژه مقادیر از آن کوچک­تر می­باشد، بنابراین
که به صورتی انتخاب می­ شود که جمع عناصر این بردار حاصله برابر با یک شود، نرمال کردن این بردار به صورت زیر است:
که e اولین ویژه بردار راست ماتریس و تمام عناصر آن برابر با یک است. این بردار برای تمامی صنایع محاسبه گردیده و در پیوست آورده شده است.
4-3-3- روش محاسبه شاخص­ های تحرک
پس از محاسبه بردار حالت پایدار، برای تمامی صنایع به منظور مقایسه و رتبه ­بندی صنایع از شاخص­ های زیر استفاده گردیده است:
و علاوه بر این شاخص، به علت منظم نبودن ماتریس­ها و دست نیافتن به حالت پایدار برای بلند مدت شاخص قطر اصلی یا اثر به کار برده شده است:
همان­طور که در فصل قبل گفته شد، شاخص تحرک، یک تابع از احتمالات انتقال است که ماتریس انتقال را به یک عدد ترسیم می­ کند. این تابع که مقداری بین صفر و یک به خود می­گیرد، برای مجموعه ­ای از ماتریس­های انتقال امکان رتبه بندی از لحاظ تحرک را فراهم می ­آورد، به طوری که در آن ماتریس تحرک بیشتر از ماتریس را نشان می­دهد، اگر شاخص تحرک مرتبط با ماتریس بزرگتر از شاخص به دست آمده از ماتریس باشد(کانتر،2004: 176)؛ به بیان ریاضی:
در مرحله آخر بر این اساس، صنایع رتبه ­بندی خواهند شد.
، احتمال خروج قطعی از وضعیت جاری، با مقیاس را بیان می­ کند و ، معکوس میانگین هارمونیک احتمالات باقی ماندن در هر وضعیت، تعریف می­ شود، با مقیاس . تفاوت این دو شاخص این است که شاخص به وسیله احتمالات پایدار وزن داده شده است، در حالی که اینگونه نیست.
به منظور مقایسه حالت پویا با حالت ایستا، در دوره زمانی مورد مطالعه شاخص هرفیندال- هریشمن صنایع برای هر سال را محاسبه می­نماییم، این شاخص در هر سال، برابر است با مجموع مجذور سهم فروش بنگاه­ها در آن سال:
K را تعداد بنگاه­های هی صنعت و S_f، سهم هر بنگاه تعریف می­کنیم.

از نظر پیاژه فقط می توان دو شکل از هوش را مشخص ساخت: یکی هوش عملی یا تجربی و دیگری هوش متفکرانه یا سیستماتیک. در هوش نوع اول، مسئله به صورت یک نیاز ساده مطرح می شود و نظریه به صورت یک آزمایش و خطای حسی-حرکتی و ضبط یا کنترل نیز به شکل یک سری از شکست ها یا پیروزی ها متجلی می گردد. در هوش نوع دوم است که نیاز به صورت مسئله مورد تفکر و حرکات آزمایشی به صورت پژوهش ها و بررسی هایی به منظور یافتن فرضیه ها در می آید و بالاخره ضبط و کنترل وجود قطعی و تثبیت شده تجربه را از طریق شناسایی و درک ارتباطات که برای جدا ساختن و طرد فرضیه های غلط و حفظ فرضیه های درست به کار می رود قبلاً جلو انداخته و پیش بینی می نماید (پیاژه، ۱۳۵۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ریموند کتل^[۲۶] اعلام کرد که دو نوع هوش وجود دارد: هوش سیال و هوش متبلور. هوش سیال یعنی استعداد کسب شناخت های تازه و حل مسائل تازه و هوش متبلور یعنی تراکم شناخت ها در طول زندگی (گنجی، ۱۳۸۶).
گروهی از دانشمندان مانند گاردنر^[۲۷]هوش را به شکل Multiple Intelligence تعریف می کنند؛ او شیوه ای را فراهم می کند که می توان به وسیله ی آن، توانایی های بشر را با قرار دادن آن ها در هشت مقوله ی متفاوت، باز نمایی کرد (آرمسترانگ، ۱۳۸۳).
گیج و برلاینر^[۲۸](۱۹۹۲) عناصر تشکیل دهنده هوش را در سه دسته قرار داده اند:
توانایی پرداختن به امور انتزاعی: منظور این است که افراد با هوش بیشتر با امور انتزاعی سروکار دارند تا امور عینی
توانایی حل کردن مسائل: یعنی توانایی پرداختن به موقعیت های جدید، نه فقط دادن پاسخ های از قبل آموخته شده به موقعیت های آشنا
توانایی یادگیری: به ویژه توانایی یادگیری انتزاعیات، از جمله انتزاعیات موجود در کلمات و سایر نمادها و نیز توانایی استفاده از آن ها (سیف، ۱۳۹۰)
۲-۱-۳ خصوصیات افراد باهوش
استرنبرگ خصوصیات یک شخص باهوش را اینچنین عنوان می کند:
به طور منطقی و درست استدلال کند.
به طور گسترده مطالعه کند.
ذهن بازی داشته باشد.
با درک و فهم بالایی مطالعه کند (سولسو^[۲۹]، ۱۳۷۱).
پرکینز^[۳۰] (۱۹۸۵) فهرستی از توانایی هایی را که به اعتقاد آنان مبین هوش انسانی است ارائه کرده اند:
توانایی طبقه بندی الگوها
تغییر سازشی رفتار
توانایی استدلال قیاسی
توانایی استدلال استقرایی- تعمیم
توانایی تدوین و استفاده از مدل های مفهومی
توانایی درک و فهم
۲-۱-۴ نظریه های هوش
۲-۱-۴-۱ آلفرد بینه
مطالعه علمی هوش با کارهای آلفرد بینه^[۳۱](۱۹۰۴)، روانشناس فرانسوی، آغاز شد که وزارت آموزش فرانسه از او خواست تا وسیله ای درست کند که به کمک آن دانش آموزان نیازمند کمک های ویژه در مدارس شناسایی شوند. بدین منظور، بینه به کمک دستیار خود تئودور سیمون^[۳۲] نخستین آزمون عینی هوش را درست کرد. به کمک این آزمون برای هر کودک یک سن عقلی تعیین می شد.
۲-۱-۴-۲ دیوید وکسلر
دیوید وکسلر^[۳۳] (۱۹۵۸) از طرفداران هوش یگانه است. وی هوش را یک توانایی کلی می داند که فرد را قادر می سازد به طور منطقی بیندیشد، فعالیت هدفمند داشته باشد و با محیط خود به طور مؤثر به کنش متقابل بپردازد.
۲-۱-۴-۳ چارلز اسپیرمن
چارلز اسپیرمن^[۳۴] (۱۹۲۷) نیز طرفدار هوش یگانه بوده و معتقد به یک هوش کلی است و آن را با حرف g نشان می دهد. دلیل طرفداران هوش یگانه یا هوش کلی استناد به وجود همبستگی چشمگیر میان توانایی های مختلف انسان (مانند توانایی کلامی و استدلال انتزاعی) است. این روانشناسان استدلال می کنند افرادی که در یادگیری یک موضوع موفق اند موفقیت آنان در یادگیری موضوع های دیگر نیز قابل پیش بینی است.
۲-۱-۴-۴ لوئیس ترستون
در مقابل اندیشه هوش یگانه، هوش چندگانه^[۳۵] قرار دارد. قدیمی ترین طرفدار این هوش لوئیس ترستون^[۳۶] (۱۹۳۸) است. در نظریه ترستون هوش از هفت توانایی عمده زیر تشکیل شده است:
درک کلامی (توانایی درک قیاس های کلامی و خواندن و فهمیدن متن)
سیالی واژه (توانایی کار کردن با کلمات، واژگان)
سهولت عددی (سرعت و درستی محاسبات)
تجسم فضایی (توانایی انجام کارهایی نظیر چرخاندن اشیا در ذهن)
حافظه تداعی (توانایی یادآوری کلمات یا اشیاء ارائه شده به صورت جفت)
سرعت ادراکی (مانند توانایی یافتن دفعاتی که یک کلمه در یک متن تکرار شده است)
استدلال (توانایی حل مسائل استدلالی ریاضی یا منطقی)
۲-۱-۴-۵ ساخت هوشی گیلفورد
نظریه جی. پی. گیلفورد^[۳۷] (۱۹۶۷) که به الگوی ساخت هوشی (ساخت عقلی) شهرت دارد از سه بخش با نام های عملیات، محتوا و فرآورده و تعدادی خرده طبقه یا فعالیت فرعی تشکیل یافته است.
عملیات به فرآیندهای مهم هوش گفته می شود و شامل فعالیت های: شناخت، حافظه و یادگیری، تفکر واگرا، ارزشیابی می باشد.
محتوا: عملیات ذهنی بر روی اطلاعات یا محتوای ذهنی انجام می گیرد. این اطلاعات می تواند به گونه های: شکلی یا دیداری، نمادی، معنایی، رفتاری باشد.
فرآورده: انجام عملیات بر روی محتوا فرآورده یا محصول را به بار می آورد و شامل موارد: واحدها، طبقات، روابط، نظام ها، تغییرات، تلویحات است.
۲-۱-۴-۶ هوش سه بخشی استرنبرگ
یکی دیگر از نظریه های هوش چندگانه نظریه رابرت استرنبرگ^[۳۸] (۱۹۸۵، ۱۹۹۷، ۲۰۰۰) است. از نظر استرنبرگ هوش از مجموعه ای از مهارت های تفکر و یادگیری تشکیل یافته است که در حل مسائل تحصیلی و زندگی روزانه مورد استفاده قرار می گیرند. طبق این نظریه، هوش دارای سه چهره است: تحلیل، آفریننده (خلاق)، عملی.
۲-۱-۴-۷ هوش های چندگانه گاردنر
هوارد گاردنر^[۳۹] (۱۹۸۳، ۱۹۹۸، ۲۰۰۳) یکی دیگر از نظریه پردازان هوش های چندگانه، نظریه ای وضع کرده شامل هشت نوع هوش متفاوت به نام های:
هوش منطقی - ریاضی^[۴۰]: توانایی استفاده ی درست از اعداد و ارقام، تجزیه و تحلیل و استدلال منطقی و حل مسائل مختلف و پیچیده
هوش ادبی^[۴۱]: توانایی بکاربردن زبان و کلمه ها
هوش فضایی^[۴۲]: توانایی درک درست فضا و محیط اطراف به صورت مکانی- بصری
هوش موسیقایی^[۴۳]: توانایی درک، تشخیص، تبدیل و اجرای اشکال موسیقی و ساختن ترکیب های جدید

روش های ارزیابی هوش فرهنگی که توسط لین و هیجن^[۸۴] (۲۰۰۴) ارائه شد به شرح زیر می باشد:
روش های ایفای نقش^[۸۵]
مراکز ارزیابی رفتاری
مقیاس های خود نظارتی^[۸۶]
تست های سنجش شوک فرهنگی^[۸۷]
تست های ارتباطات بین فرهنگی^[۸۸]
ارلی و موساکفسکی معیار خود امتیازی افتراقی را به این منظور ارائه کردند که شامل سه بخش شناختی، فیزیکی و احساسی می باشد.
کولین کلی (۲۰۰۴) تست دیگری را در این راستا تهیه کردند که سوالات آن حول چهار محور می باشد که عبارتند از: عکس العمل عاطفی، زیرکی ادراکی، انعطاف پذیری و استقلال شخصی.
۲-۱-۲۴ ارتباطات بین فرهنگی
ارتباط- مبادله پیام بین افراد- مبنای اصلی تجربه اجتماعی است. زمانی که ما مشغول خرید، فروش، مذاکره، راهنمایی یا کار کردن با دیگران هستیم در واقع در حال برقراری ارتباط هستیم. ایده تبادل پیام در نگاه اول بسیار ساده و بدیهی به نظر می رسد. ولی وقتی در پی تحلیل و تعلیل اشتباهات رخ داده می پردازیم پی می بریم که «شکست در برقراری ارتباط» مهمترین دلیل بروز مشکلات بوده است. به طور کلی ارتباطات از طریق یکسری رمزها- سیستمی از نشانه ها که هر یک به معنی و مفهوم خاصی دلالت دارد- شکل می گیرد. بعلاوه ارتباطات از مجموعه ای از قراردادها بهره می گیرد که قواعد توافق شده ای هستند در مورد این که هر رمزی کی، چگونه و در چه زمینه ای می تواند مورد استفاده قرار گیرد. اگر دو نفر از رمزها و قراردادهای مشابهی استفاده نکنند در برقراری ارتباط با یکدیگر دچار مشکل می شوند. البته تا حد زیادی مرزها و قراردادها توسط فرهنگ مردم تعیین می شود. آشکارترین مثال رمزهای غیر مشترک، زبان های متفاوت است. زبان مشهورترین رمزی است که فرستنده بدان وسیله پیام ها را رمزگذاری و گیرنده آن را رمزگشایی می کند. زبان موجود زنده ای است که رشد می کند و تحول می یابد تا با عنوان گروه هایی که از آن استفاده می کنند سازگار شود و مطابق با تغییرات اجتماعی جامه ای نو بر تن نماید. اگر دو نفر بدون داشتن هیچگونه رمز زبانی مشترک بخواهند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند با مانع بزرگی مواجه می شوند.
ارتباطات غیرکلامی نیز به میزان زیادی مکمل ارتباطات کلامی هستند. زبان بدن، موضوعی شناخته شده است که در حین برقراری ارتباط با دیگران غالباً به طور ناخودآگاه از روش هایی چون نزدیکی فیزیکی، حرکت بدن، ایما و اشاره، حالات صورت، لحن صدا، ارتباط چشمی و رو کردن به شخص دیگر استفاده می کنیم. غالباً ارتباطات غیرکلامی کمک زیادی به درک حقیقت کلامی می کند. هرچند بین فرهنگ های مختلف تفاوت های ظریفی نیز وجود دارد.
برخی از اصول کلی ارتباطات میان فرهنگی عبارتند از:
دستیابی به دانش لازم برای پیش بینی تفاوت ها

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دقت عمل را تمرین کنید و به بافت، محتوا و قراردادهای ارتباطی توجه کنید.
رشد مهارت های سازگاری
ارتباطات مبنای تمامی روابط و کنش های متقابل اجتماعی است ولی در ارتباطات میان فرهنگی موارد فراوانی می تواند مانع درک مشترک باشد. چرا که افرادی که فرهنگ متفاوت دارند فاقد زمینه مشترک یا رمز ها و قراردادهای مشابه هستند. دانستن زمان، چگونگی و تا حد استفاده از مهارت های زبانی یا علائم غیرکلامی و شیوه های ارتباطی و رفتارهای انطباق یافته و سازش کارانه، مستلزم هوش فرهنگی بسیار بالایی است (توماس، اینکسن، ۱۳۸۷).
۲ – ۲ مبانی نظری تعهد سازمانی
مطالعات بسیاری در خصوص تعریف تعهد، انواع تعهد، تعهد سازمانی، مؤلفه های آن و… صورت گرفته است که به اختصار به شرح هر یک می پردازیم.
۲-۲-۱ مفهوم تعهد
تعهد در لغتنامه دهخدا به معنای عهد نو کردن، تازه کردن پیمان، دیدار تازه کردن و… آمده است.
تعهد رابطه حقوقی است که به موجب آن شخص در برابر دیگری مکلف به انتقال، تسلیم مال و یا انجام دادن کاری می‌شود خواه سبب ایجاد آن رابطه عقل باشد یا ایقاع یا الزام قهری (کاتوزیان، ۱۳۷۶: ۱۰۸).
و نیز عبارت است از:
عمل متعهد شدن به یک مسئولیت یا یک باور
عمل ارجا یا اشاره به یک موضوع
تقبل یا عهده دار شدن انجام کاری در آینده
حالت یا وضعیت اجبار یا الزام عاطفی به انجام کاری (webester dictionary، ۱۳۷۰)
اختلاف نظر در زمینه تعهد که از ویژگی های بارز تحقیقات اولیه بود امروزه مطرح نیست (سامرز^[۸۹]، ۱۳۷۴).
تئوری تقابل^[۹۰]زیر بنای تئوری تعهد است، یعنی وقتی که شخصی با شخص دیگری به طور مطلوبی رفتار کند متقابلاً رفتار مطلوبی به طور همزمان دریافت می کند (Biggs, et.al, 2006:131) و می تواند تفکر به عنوان تعلق یک شخص به چیزی باشد (مانند: من متعهد به عملم هستم). تعهد احساس شناختی و اجزای رفتاری دارد (Karsh, 2010:458).
۲-۲-۲ اوصاف تعهد
در تحلیل حقوقی تعهد حقوق‌دانان اوصافی را برای آن بیان نمودند:
الف. رابطه حقوقی بودن تعهد
ب. الزام‌آور بودن: به این بیان که تا موقعی که عقد پابرجاست الزام تعهد نیز هست.
ج. اختصاص به حقوق مالی و دین داشتن تعهد: به امور غیر مالی، حقوق عینی و تکالیف قانونی تعهد گفته نمی‌شود تعهدات از حقوق دینی و در مقابل حقوق عینی قرار دارد (کاتوزیان ۱۳۷۶ : ۲۱۳).
۲-۲-۳ انواع تعهد
تعهد را می توان از منظری در دو بعد خرد و کلان مطرح کرد. تعهد در بعد خرد عبارتست از تعهد به گروه های خاص سازمانی شامل گروه های کاری، رؤسای گروه ها و مدیریت سازمان و تعهد در بعد کلان عبارتست از تعهد به سازمان بعنوان یک تشکیلات و یک سیستم هدفمند (رنجبر، ۱۳۹۱).
هرسی و بلانچارد (۱۹۸۹) اظهار می دارند که مدیران اثربخش در مجموعه ای مرکب از تعهدات زیر اتفاق نظر دارند.
تعهد نسبت به ارباب رجوع ( client): یک مدیر یا کارمند موفق می تواند تعهد در کار خود را از طریق خدمت کردن به ارباب رجوع و اهمیت قائل شدن برای او نشان دهد. در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما نیز عبادت، به جز خدمت به خلق نیست.
تعهد نسبت به سازمان: مدیران یا کارمندان مؤثر به سازمانشان افتخار کرده و این افتخار را در رفتار خودشان متجلی می سازند. این مدیران یا کارکنان تعهد خود را به گونه های متفاوتی انجام می دهند و می کوشند تا با ایجاد فضای مناسب سازمانی، حمایت مدیران عالی و رعایت ارزش های اساسی سازمان به این مهم دست یابند.
تعهد نسبت به خود: همواره مدیران یا کارکنان تصویر قوی و مثبتی به دیگران ارائه می دهند و در تمامی موقعیت ها به عنوان یک نیروی مثبت عمل می کنند، ولی این امر نباید با خودخواهی یا خودمحوری اشتباه شود. مدیران یا کارکنان باید به مثابه افرادی که قدرت را با حس تواضع جمع کرده اند، تعهد خود را با نشان دادن استقلال در فکر و عمل، کسب مهارت های لازم برای اعمال مدیریت و پذیرش انتقاد های سازنده مشخص کنند.
تعهد نسبت به افراد و گروه کاری: مدیران یا کارکنان موفق به افراد گروه کاری نیز معتقدند و نسبت به آن ها تعلق خاطر خاصی نشان می دهند. این امر مدیر یا کارمند را وا می دارد تا برای کمک به افراد جهت موفقیت در کارهایشان از شیوه ی مناسب رهبری استفاده کند. به عبارت دیگر مدیر یا کارمند سعی می کند با نشان دادن علاقه به کارکنان و شناختن آنان، دادن بازخورد ارشادی و ترغیب آنان به ارائه فکرهای خلاق تعهد خود را نسبت به افراد گروه کاری نمایان سازد.
تعهد نسبت به کار : مدیران یا کارکنان مؤثر تلاش می کنند، با حفظ تمرکز صحیح بر کار، اهل عمل بودن و روشن کردن اهمیت کار به کارهایی که خود و دیگران انجام می دهند، معنی و مفهوم ببخشند و با متمرکز نمودن توجه کارکنان دیگر به کار و ارائه هدایت های لازم به آنان از انجام موفقیت آمیز امور اطمینان حاصل کنند.
رضائیان (۱۳۷۴) می گوید: هر یک از تعهدات فوق به تنهایی در اثربخشی مدیریت، اهمیت بسیار دارند ولی کمال واقعی مدیریت، اهدای خالصانه و مؤثر خدمت در تمامی جنبه های پنجگانه فوق است. نکته اساسی اینست که تعهدات فوق برای یک مدیر مسلمان در راستای تعهد به حق تعالی معنی و مفهوم دارد (صادقی فر، ۱۳۸۶).
سویت سلیپ^[۹۱] (۲۰۰۲) در پی مطالعات خود انواع تعهد سازمانی را این گونه بیان می کند: تعهد نسبت به مدرسه، تعهد به کارهای آموزشی، تعهد به شغل و تعهد گروهی. مطالعات وی نشان داد که تعهد سازمان با عواملی چون تلاش برای رسیدن به اهداف سازمان، احساس غرور از تعلق داشتن به سازمان، بروز خلاقیت به منظور فراهم کردن موفقیت های بهتر برای سازمان، علاقه مند بودن به آینده ی سازمان و درک و تصور از سازمان به عنوان بهترین سازمان، شناخته می شود (طراویان، ۱۳۸۵).
سامرز و برینباوم^[۹۲] (۱۹۹۸) نیز پنج نوع تعهد را بر شمرده اند: تعهد به شغل- تعهد به سازمان- تعهد به گروه کاری- تعهد نسبت به حرفه- تعهد نسبت به ارزش های کاری (سامرز، برینباوم، ۱۹۹۸:۶۲۲).
رضائیان (۱۳۷۲) نیز انواع تعهد سازمانی را به صورت زیر طبقه بندی کرده است: تعهد نسبت به سازمان، تعهد نسبت به خود، تعهد نسبت به افراد و گروه کاری، تعهد نسبت به کار.
همچنین تعهد به انواع مختلف نظیر تعهد مکتبی، تعهد ملی، تعهد خویشتن مدارانه، تعهد گروهی و تعهد سازمانی تقسیم می شود:
تعهد مکتبی از تعلق به یک جهان بینی بوجود می آید. میزان تقید فرد به الزامات نگرشی و گرایش مکتبی منجر به تعهد اصول گرایانه یا سازش کارانه و یا معتدل می شود.
تعهد ملی، همان حس ناشی از وطن دوستی است که فرد طی آن مصالح ملی و میهنی خویش را ملاک رفتار خود قرار می دهد.
تعهد خویشتن مدارانه، از علاقه مندی بیش از اندازه فرد به منافع خود ناشی می شود و معمولاً افرادی که گرفتار شخصیت خویش و خود برتر بینی و یا بی توجه به منافع دیگران و سازمان هستند از آن برخوردارند، لذا به تناسب محور بودن منافع فردی و ناسازگاری آن با منافع سازمان، ناهنجاری های رفتاری بروز می کند.

- اصل دوم از اصول بنیادین سازمان ملل در خصوص استقلال قضایی ↑
- Views of human rights committee under article 5, para 4, 5 November 1992, para. 7.2. ↑
- Findlay v. U.K, para. 73. ↑
- کمیسیون حقوق بشر به همین جهت اقدام دیوان ویژه پرو را مغایر با ماده ۱۴ میثاق اعلام نمود. ر.ک.:
Views of human rights committee under article 5, para 4, 9 January 1998, para. 8.8 ↑
- Velaquez Rodriguez v. Honduras, para. 180. ↑
- خصوصیت ملازمه داشتن دو موضوع عدم امکان اثبات یکی بدون ثبوت دیگری است در حالی که تقارن (قرینه بودن) مقتضی آن است که مقرون علیه را می توان به نحو دیگر با وجود قرین رد یا اثبات نمود. ↑
- ناظر بر معیار تشخیص عدم تمایل ↑
- ناظر بر تشخیص رسیدگی فرمایشی ↑
-مواد ۱۵ و ۱۸ پیش نویس مندرج در سند UN.Doc. A/CONF:183/C.1/L.59. را نگاه کنید. ↑
- برای ملاحظه تدابیر در اجرای اهداف دیوان در سرزمین های فاقد حاکمیت ر.ک:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

رنجبریان، امیرحسین، مقابله با بی کیفری در سرزمین های تحت اداره سازمان ملل متحد، مجموعه مقالات همایش مقابله با بی کیفری سازمان ملل متحد، نشرانجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، چاپ اول، ۱۳۸۷ ↑
- برای ملاحظه زمان شروع دعوی و تمهیدات آن ر.ک: گاستون استفانی، ژرژ لواسور، برنار بولوک، آیین دادرسی کیفری، جلد اول، ترجمه دکتر حسن دادبان، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۷۷ ص ۱۴۸ ↑
- triggering mechanisms ↑
- a proprio motu ↑
- ex officio ↑
- ۱٫ The Prosecutor may initiate investigations proprio motu on the basis of information on
crimes within the jurisdiction of the Court.

2. 2. The Prosecutor shall analyse the seriousness of the information received. For this purpose, he or she may seek additional information from States, organs of the United Nations, intergovernmental or non-governmental organizations, or other reliable sources that he or she deems appropriate, and may receive written or oral testimony at the seat of the Court.

2. 2. If the Prosecutor concludes that there is a reasonable basis to proceed with an investigation, he or she shall submit to the Pre-Trial Chamber a request for authorization of an investigation, together with any supporting material collected. Victims may make representations to the Pre-Trial Chamber, in accordance with the Rules of Procedure and Evidence.

2. 2. If the Pre-Trial Chamber, upon examination of the request and the supporting material, considers that there is a reasonable basis to proceed with an investigation, and that the case appears to fall within the jurisdiction of the Court, it shall authorize the commencement of the investigation, without prejudice to subsequent determinations by the Court with regard to the jurisdiction and admissibility of a case.

• هوش بازار متمرکز بر اطلاعات مربوط به مشتریان، تامین کنندگان، خریداران و توزیع کنندگان می باشد. از طریق پرسشهای ۱ تا ۵ مورد سنجش واقع شده اند.

• هوش رقبا: شامل سیاستهای قیمت گذاری، محصولات جانشین و سیاستهای توسعه رقبا می باشد. از طریق سوالات ۶ تا ۱۰ مورد سنجش واقع شده اند.

• هوش تکنولوژیکی مربوط به تحقیقات پایه و کاربردی، فرآیندها و هنجارها و حق اختراع و نمایشگاههای تجاری می باشد. از طریق سوالات ۱۱ تا ۱۵ مورد سنجش واقع شده اند.

مدیریت دانش: گولد و همکارانش (۲۰۰۱) به بررسی مسائل مدیریت دانش از دیدگاه قابلیت های سازمانی پرداخته اند. در این دیدگاه، تکنولوژی، ساختار و فرهنگ به عنوان زیرساختارهای مدیریت دانش معرفی شده اند. همچنین آنها مدیریت دانش را فرایند کسب دانش، تسهیم دانش، به کاربردن و حفاظت از دانش تعریف کرده اند.
برای سنجش مدیریت دانش در این پژوهش نیز از ۳ سنجه کسب دانش، تفسیر دانش و به کاربردن دانش استفاده شده است (گولد و همکاران، ۲۰۰۱ ). برای سنجش کسب دانش سوالات ۱۶ تا ۲۰، تفسیر دانش سوالات ۲۱ تا ۲۴، به کارگیری دانش سوالات ۲۵ تا ۲۹ به کار گرفته شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یادگیری سازمانی: تعاریف گوناگونی از سوی صاحبنظران برای یادگیری سازمانی در منابع مختلف مطرح شده است که در این پژوهش یادگیری سازمانی چنین تعریف می شود: یادگیری سازمانی فرآیندی است که سازمان دانش و بینش جدیدی از تجربیات عمومی افراد در سازمان را توسعه می دهد که بر روی رفتار تاثیر بالقوه ای دارد و قابلیت های شرکت را بهبود می بخشد(اسلاتر و نارور^[۲۱]، ۱۹۹۵(.
برای سنجش یادگیری سازمانی از ۴ تا بعد تعهد مدیریتی، دیدگاه سیستمی، فضای باز و آزمایشگری و انتقال و یکپارچه سازی دانش معرفی شده است(گومز و همکاران، ۲۰۰۵). بعد تعهد مدیریتی از طریق سوالات ۳۰ تا ۳۴، دیدگاه سیستمی سوالات ۳۵ تا ۳۷، فضای باز و آزمایشگری سوالات ۳۸ تا ۴۲ و انتقال و یکپارچه سازی دانش سوالات ۴۳ تا ۴۵ مورد سنجش واقع شده اند.
نوآوری سازمانی: نوآوری شرط بقای سازمانها در قرن ۲۱ می باشد. دانش به عنوان اساس رقابت مطرح شده است و درکنار دانش، نوآوری نیز به عنوان مهمترین عامل جهت بقای شرکتها، شناخته شده است. در ادبیات مرتبط با نوآوری، دانش به عنوان یکی از مهمترین اجزای فرایند خلق نوآوری مطرح گردیده است(واکارو و همکاران^[۲۲] ۲۰۱۰، جیانگ^[۲۳] و لی^[۲۴] ۲۰۰۹). همچنین تلاطمات شدید محیطی، تغییرات فناوری و عدم اطمینان های محیطی سازمانها را مجبور به پذیرش نوآوری به عنوان بخشی اصلی از استراتژی آنها کرده است(خیمنز و همکاران، ۲۰۰۸). دامانپور^[۲۵]، ۱۹۹۱ نوآوری را به عنوان یک محصول یا خدمت جدید، تکنولوژی تولید جدید، ساختار جدید، سیستم مدیریتی جدید یا طرح جدید و یا برنامه های مرتبط با اعضای سازمان تعریف می کند. در این پژوهش برای نوآوری سازمانی ۲ مولفه نوآوری در فرایند، نوآوری در محصول یا خدمت معرفی شده است. جهت سنجش نوآوری محصول سوالات ۴۶ تا ۴۸ و برای نوآوری فرایند سوالات ۴۹ تا ۵۱ طراحی شده اند.
عملکرد سازمانی: ارزیابی عملکرد کسب و کار یکی از مهمترین دستور کارهای مدیریت است. زیرا کلید دستیابی به بهبود مستمر در توانایی ارزیابی و سنجش مداوم عملکرد سازمانها است. بسیاری از سازمانها نیز اهمیت ارزیابی مستمر عملکرد را درک کرده اند و سیستمهای ارزیابی عملکرد متنوعی در سازمان به کار می برند(فرناندز و همکاران^[۲۶]،۲۰۰۶). سنجش عملکرد سازمانی را به دو دسته می توان تقسیم کرد:۱٫ عملکرد مالی ۲٫ عملکرد غیر مالی. در این پژوهش برآنیم تا برای سنجش عملکرد سازمانی از کارت امتیازی متوازن^[۲۷] استفاده کنیم. کارت امتیازی متوازن در مقایسه با سیستم ارزیابی سنتی که فقط شامل معیارهای مالی بود، به گونه ای طراحی شده است که ابعاد دیگری همچون بعد مشتری، بعد یادگیری و رشد و بعد فرآیندهای داخلی را نیز در نظر می گیرد(کاپلان و نورتون، ۱۹۹۲). جهت سنجش عملکرد سازمانی سوالات ۵۲ تا ۵۶ برای بعد مالی، سوالات ۵۷ تا ۶۱ برای بعد مشتری، سوالات ۶۲ تا ۶۴ برای بعد فرایند داخلی و برای بعد یادگیری و رشد سوالات ۶۵ تا ۶۸ طراحی شده اند.

محدودیت‌های پژوهش

هر پژوهشی با یکسری محدودیتهایی مواجه می شود. در این پژوهش عمده ترین محدودیت سنجش متغیرهای پژوهش بر اساس نگرشهای فردی می باشد. سنجش متغیر عملکرد سازمانی از طریق پرسشنامه نیز یکی دیگر از محدودیتهای پژوهش می باشد. یکی دیگر از محدودیتها غیر فعال بودن برخی از شرکتها در شهرک صنعتی سرمایه گذاری خارجی تبریز بود.

ساختار پژوهش

شکل ۱-۳: ساختار پژوهش
منبع: کلیات پژوهش

• در فصل اول به مرور کلیات پژوهش اعم از موضوع پژوهش، بیان مساله، ضرورت و اهمیت پژوهش،اهداف، فرضیات و سوالات پژوهش، دامنه پژوهش و خلاصه روش پژوهش پرداخته شده است.

• فصل دوم به بررسی ادبیات پژوهش( پیشینه نظری و تجربی) موضوع پرداخته است.

• در فصل سوم روش شناسی پژوهش اعم از روش پژوهش، نحوه گردآوری داده ها، جامعه و نمونه آماری، نحوه تجزیه و تحلیل داده ها و … پرداخته شده است.

• فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده ها و تدوین مدل معادلات ساختاری اختصاص یافته است.

• نهایتا در فصل پنجم به بررسی یافته های پژوهش و مقایسه نتایج با یافته های پژوهش های دیگر، محدودیتهای پژوهش، پیشنهادهای کاربردی به مدیران و سایر محققان پرداخته شده است.

فصل دوم: پیشینه‌ پژوهش

فصل دوم
پیشینه‌ پژوهش

مقدمه

مطالب این فصل به ۷ بخش اصلی تقسیم شده است. در بخش اول به موضوع هوش رقابتی پرداخته شده که شامل تعاریف هوش رقابتی، فرایند هوش رقابتی، انواع هوش رقابتی، اهداف و مزایای هوش رقابتی، تفاوت هوش رقابتی با سایر هوش ها و…. می باشد. بخش دوم شامل مطالبی پیرامون موضوع مدیریت دانش اعم از تعاریف دانش و مدیریت دانش، مدلهای مدیریت دانش، فرایند مدیریت دانش، مزایای مدیریت دانش، عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش و ….. می باشد. در بخش سوم به موضوعات یادگیری سازمانی شامل تعاریف یادگیری و یادگیری سازمانی، انواع یادگیری، سطوح یادگیری و انواع قابلیت‌های یادگیری سازمانی پرداخته شده است. بخش چهارم مربوط به مسائل نوآوری سازمانی میشود که دراین بخش تعاریف نوآوری، انواع نوآوری، رویکردهای نوآوری و فرایند نوآوری مورد بحث واقع شده است. در بخش پنجم به عملکرد سازمانی، کارت امتیازی متوازن و وجوه آن پرداخته شده است.در بخش ششم به تعاریف شرکتهای کوچک و متوسط و اهمیت آنها و در بخش هفتم به پیشینه تجربی و تدوین فرضیات پژوهش پرداخته شده است.

هوش رقابتی

توسعه تکنولوژی و رشد تجارت جهانی، امروزه به این معنی است که محیط تجاری به سرعت و دائم در حال تغییر است. مدیران بیش از این نمی توانند برای تصمیم گیری های راهبردی به اشراق شهود تکیه کنند. در بیشتر کارها نتیجه یک تصمیم نادرست غیر قابل چشم پوشی است. شرکتها برای ارائه ارزشی بالاتر و تامین رضایت مشتریان در هر زمینه ای، به اطلاعات نیازمند. آنها باید اطلاعات بسیار زیادی از شرکتهای رقیب و سایر نیروها و عواملی که در بازار فعال هستند، داشته باشند. بنابر این ردیابی، درک و واکنش به رقبا به عنوان یک جنبه ویژه از فعالیتهای بازاریابی مطرح بوده و لازم است که شرکتها یک برنامه اثربخشی به نام هوشمندی رقابتی را به اجرا درآورند(بیک زاد و اسکندری، ۱۳۸۸).
هوش رقابتی به عنوان یک ابزار استراتژیک کسب و کار به منظور افزایش قدرت رقابت پذیری شرکتها شناخته شده است (مونتگومری و اوربان^[۲۸]، ۱۹۷۰؛ پیرس^[۲۹]، ۱۹۷۱؛ پورتر^[۳۰]، ۱۹۸۰). شرکتها باید بطور فزاینده آگاهی خود را از محیط رقابتی خود افزایش دهند. هوش رقابتی فراهم کننده اطلاعاتی درباره رقبا، استراتژی بازاریابی، اهداف، فعالیتهای پژوهشی، نقاط ضعف و قوت و اطلاعات دیگری درباره آنها میباشد. تجزیه و تحلیل چنین اطلاعاتی به سازمان در درک موقعیتش نسبت به رقبای عمده در محیط رقابتی جهانی کمک میکند. در واقع هوش رقابتی بعنوان یک روند حمایتی از تصمیمات استراتژیک و تاکتیکی در نظر گرفته می شود. برای حمایت از هوش رقابتی، سازمانها به سیستمها و فرآیندهای جمع آوری و تجزیه وتحلیل اطلاعات به موقع و مورد اعتماد و مرتبط با رقبا و بازار نیاز دارند(کوب^[۳۱]،۲۰۰۳).

تعاریف هوش رقابتی

تعاریف متعددی از هوش رقابتی توسط محققان و صاحبنظران ارائه شده است. اما تعریفی که پذیرش جهانی داشته باشد، وجود ندارد. در زیر به برخی از تعاریف اشاره می شود:

• ویس^[۳۲]، (۲۰۰۲) هوش رقابتی را چنین تعریف می کند: هوش رقابتی شامل جمع آوری قانونی اطلاعات درباره رقبا و محیط کلی کسب و کار می باشد.

• هوش رقابتی، فرایند جمع آوری اطلاعات موثر از محیط رقابتی می باشد( هیس^[۳۳]، ۱۹۹۶).

• تاراف^[۳۴] و مولز^[۳۵]، (۲۰۰۶) هوش رقابتی را هر نوع فعالیت هدفدار در نظارت رقبا( بالقوه یا جاری) و جمع آوری هر نوع اطلاعات در زمینه منابع انسانی، فروش، بازاریابی، تحقیق و توسعه و استراتژی های عمومی را معرفی می کنند.

• کالوف^[۳۶] و رایت^[۳۷]، (۲۰۰۸) هوشمندی رقابتی را جمع آوری اطلاعات درباره رقبا، مشتریان، تامین کنندگان، تکنولوژی و محیط کسب و کار تعریف می کنند.

ولی تعاریف فوق دارای شکل خاصی است و فقط به یک مرحله از فرایند هوشمندی رقابتی( جمع آوری) تمرکز دارند و مراحل دیگر هوشمندی رقابتی مانند تجزیه و تحلیل و انتشار را نادیده می گیرند.

• هندریک^[۳۸]، هوش رقابتی را بعنوان ابزاری اخلاقی برای جمع آوری، تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات دقیق، مرتبط، علمی، به موقع و هوشمندی قابل استفاده از محیط و رقبا معرفی می کند.

• پرسکات^[۳۹] هوش رقابتی را هم یک محصول و هم یک فرایند توصیف می کند. هوش رقابتی نه تنها یک محصول است، بلکه یک فرایند طراحی شده سازمانی جهت ایفای نقشهای کلیدی مانند آگاهی از فرصتها و تهدیدات، حمایت از تصمیم گیری، نظارت و ارزیابی رقبا و حمایت برنامه ریزی استراتژیک می باشد.

• طبق نظریه دانشکده مدیریت فرانسه، هوش رقابتی هنر و علم جمع آوری، پردازش و ذخیره سازی اطلاعات جهت دسترسی کارکنان تمام سطوح سازمان تا ضمن شکل دهی به آینده سازمان، از وضعیت موجود در برابر تهدیدات رقابتی حفاظت کند(رواچ و سانتی، ۲۰۰۱).

• هوش رقابتی تبدیل اطلاعات خام درباره محیط رقابت خارجی به هوشمندی به منظور حمایت از تصمیمات کسب و کار معرفی می شود( هاگس^[۴۰]، ۲۰۰۵).

• لیو و اپنهایم^[۴۱]، هوش رقابتی را فرایند نظارت بر محیط رقابتی به منظور کمک به تصمیم گیری آگاهانه در حوزه بازاریابی، تحقیق و توسعه و استراتژی های بلندمدت معرفی می کند.

با توجه به تعاریف فوق می توان چنین استنباط کرد که هوش رقابتی فعالیت قانونی و اخلاقی است و با جاسوسی صنعتی تفاوت دارد. ریچاردسون نیز بر این عقیده است که جاسوسی غیر قانونی و غیر اخلاقی است و با هوشمندی رقابتی که قانونی و اخلاقی است، متفاوت است. در این پژوهش هوش رقابتی چنین تعریف می شود: هوش رقابتی هنر و علم جمع آوری، پردازش و ذخیره سازی اطلاعات جهت دسترسی کارکنان تمام سطوح سازمان تا ضمن شکل دهی به آینده سازمان، از وضعیت موجود در برابر تهدیدات رقابتی حفاظت کند(رواچ و سانتی، ۲۰۰۱).

فرایند هوش رقابتی