اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﻧﯿﺎﻫﺎی ﻣﺠﺎزی ﺑﺮای ﻣﺮدم آﯾﯿﻨﻪای را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﺮد ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺧﻮد را در آن ﻣﺄﻧﻮسﺗﺮ ﺑـﺎ ﺧﻮد واﻗﻌﯽ ﯾﺎ اﯾﺪه آﻟﺶ ﺑﯿﺎﺑﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ آن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﺪ.

۲-۱۶ انواع منکرات

هر کاری را که عقل ودین بد می دانند منکراست. منکرات را نمی توان محدود کرد. در قران نمونه هایی از منکرات بیان شده است ولی شماره کردن وشناسایی همه منکرات کار ساده ای نیست. گاهی انسان گرفتارمنکری می شود ولی خودش نمی داند که منکر انجام می‌دهد. اسراف در شستشو ووضو وغسل ومصرف بی رویه نان میوه وکاغذ وحتی پارک نا بجای اتومبیل وریختن آشغال در خیابان وبوق زدن وگاز دادن نابجا که سبب وحشت مردم شود .سیگار کشیدن که نوعی تجاوز به حریم هوایی هم نشینان ‌و آلوده کردن هوای مطلوب نیز از منکرات است که بسیاری از مردم آن را از منکر نمی دانند. رها کردن بیت المال در دست افراد غیر امین بازرسی نکردن وتاخیر استاد در کلاس وگفتن سخنان غیر مفید روی منبر وطول دادن نماز جماعت که سبب خلوت شدن مساجد می شود ودیگران را به نام بد صدا زدن ‌و تبعیض میان فرزندان و صدها نمونه دیگر که شبانه روز خواسته یا نا خواسته مر تکب آن ها می‌شویم ولی متاسفانه آن ها را منکر وگناه نمی دانیم ولذا در صددعذ رخواهی وتسویه وجبران هم بر نمی آئیم. همه منکرات در یک سطح نیستند. بعضی جنبه زیر بنایی ‌و کلیدی دارند .مثل منکرات عقیدتی که نسبت به منکرات اخلاقی وحقوقی اجتماعی سیاسی واقتصادی جنبهء زیر بنایی دارد. قران به کم فروشان می‌گوید: چرا کم فروشی می کنید؟ مگر به قیامت عقیده ندارید؟ویا برای امر به نماز می فرماید: نماز به پا دار که قیامت در پیش است! بیشتر کار انبیامبارزه با انحرافات عقیدتی مردم بوده است( امر به معروف ونهی از منکر شهید آیت الله دستغیب).

منکرات اعتقادی :شرک به خدا بیش از صد مرتبه قران از توجه به غیر خدا با بیان “دون الله و دونه” انتقاد ‌کرده‌است. و در واژه های تکبیر وتسبیح بیش از هر چیز به کلمهء”سبحان الله”تکیه شده است.نمونه دیگر منکرات اعتقادی خرافات رفتاری است .برای مثال عدهای قسمتی از گوشت گوسفند را حلال و قسمت دیگرش را حرام می دانند ویا قسمتی را مخصوص آقایان وبخشی را مخصوص خانم‌ها می‌دانستند . که قران بارها فرموده است: آیا خدا به شما اجازه این حرفها را داده است یا بر خدا افترا می بندید؟ البته در زمان ما شبهات جدیدی مطرح است که باید علمای دین ‌و مسئولان فرهنگی برای پاسخ آن ها قیام کنند که بحمدالله قیام کرده‌اند. منکرات فرهنگی منکرات فرهنگی که به یک معنا همان منکرات اعتقادی است.با ابزار قلم بیان ‌و فیلم وشایعه وایجاد مجالس گناه که رونق مراکز مذهبی را کم کند صورت می‌گیرد. که خوشبختانه مقام معظم رهبری مسئله تهاجم فرهنگی را قبل از هر کسی درک ‌و مسئولان را متوجه کرد واکنون حرکت‌های انجام شده است. منکرات اجتماعی که خود به چند گروه تقسیم می شود .۱)ترک هجرت که نظر اسلام آن است که مسلمانان فرزندان زیادی داشته باشند تا اگر هر کدام به منطقه ای هجرت نمایند بسرعت اسلام گسترده شود. ۲)غفلت از دشمن حضرت علی می فرماید: تعجب می کنم که شما نسبت به دشمن خواب وغافل هستید ولی دشمن نسبت به شما بیدار است. تقلید کور کورانه تقلید نشانهء خودباختگی برهنگی فرهنگی نداشتن ایمان به مکتب وغیرت ملی ودینی وضعف نفس است. شرکت در جلسات گناه نشستن در جلسات گناه ‌و سکوت وتماشا از منکرات اجتماعی ماست.قران می فرماید: هر گاه شنیدید که آیات خدا مورد انکار ومسخره قرار گرفته است مجلس را ترک کنید.تهمت وآبروریزی با نام بد صدا زدن وتوهین ‌و تحقیر فحش وناسزا غیبت وتهمت وآبروریزی است. پیروی از اکثریت برخلاف گمان بعضی که کارایی ‌و شجاعت راتنها در میدان جنگ می‌دانند شجاع واقعی کسی است که وقتی حق را با استدلال ومنطق شناخت از تنهایی نهراسد. سوءظن وتجسس ‌و غیبت سوء ظن زمینه تجسس وتجسس زمینه غیبت ‌و غیبت مهم ترین عامل برای گسستن محبت ها واعتمادها ست (امر به معروف ونهی از منکر آِقای محسن قرائتی).

۲-۱۷ منکرات از دیدگاه مقام معظم رهبری

امر به معروف و نهی از منکر یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن برپا داشتن همه فرایض اسلامی است و باید در جامعه ما احیاء شود و هر فردی از آحاد مردم، خود را در گسترش نیکی و صلاح و برچیده شدن زشتی و گمراهی و فساد، مسئول احساس کند.
مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه تهران بیان کردند: منکراتی که در سطح جامعه وجود دارد و می‌شود از آن‌ ها نهی کرد و باید نهی کرد، از جمله این‌هاست: اتلاف منابع عموم، اتلاف منابع حیاتی، اتلاف برق، اتلاف وسایل سوخت، اتلاف مواد غذایی، اسراف در آب و اسراف در نان. ما این همه ضایعات نان داریم؛ اصلا این یک منکر است؛ یک منکر دینی است؛ یک منکر اقتصادی و اجتماعی است؛ نهی از این منکر هم لازم است. . همچنین می فرماید بالاترین تخلف ها، آن تخلف ها و جرایمی است که پایه های نظام را سست می‌کند: نومید کردن مردم، نومید کردن دل های امیدوار، سوء‌استفاده کردن از اوضاع و احوال گوناگون در جامعه اسلامی،کج‌ نشان دادن راه راست، گمراه کردن انسان های مؤمن و بااخلاص،کمک کردن به دشمن و تلاش برای به فساد کشاندن نسل مؤمن. مخالفت کردن با احکام اسلامی، ظلم کردن، تعرض کردن، تجاوز به دیگران،اموال عمومی را حیف و میل کردن، دست درازی به نوامیس مردم، غیبت کردن، دروغ گفتن، توهین کردن، علیه نظام اسلامی کار کردن، با دشمن اسلام همکاری کردن.

امروز دست‌هایی تلاش می‌کنند تا فساد را به صورت نامحسوس نه آن طوری که شما در خیابان آن را ببینید و بفهمید و مشاهده کنید به شکل‌های گروهکی، ترویج کنند و جوانان را به فساد بکشانند؛ پسرها را به فساد بکشاننند؛ مردم را به بی‌اعتنایی بکشانند. منکرات این‌هاست؛ منکرات اخلاقی، منکرات سیاسی، منکرات اقتصادی(باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۳۹۳)

۲-۱۸ منکرات اخلاقی از دیدگاه حاج آقا قرائتی