در سال‌های اخیر تحقیقات مختلفی به بررسی رابطه هوش هیجانی با اختلالات رفتاری و عملکرد تحصیلی پرداخته‌اند و گاهی نیز هوش هیجانی را به عنوان پیش‌بینی کننده اختلالات رفتاری مورد توجه قرار داده‌اند. اثر مداخله ای هوش هیجانی در درمان اختلالات مختلف رفتاری کمتر بررسی شده است. شناخت عوامل و همبسته های مؤثر در حل مشکلات و نابهنجاری های رفتاری کودکان و اقدام در زمینه برنامه ریزی به منظور اصلاح و بهبود این عوامل از جمله روش های بسیار مؤثر در پیشگیری از اختلالات روانی در بزرگسالی خواهد بود؛ که می‌تواند به اجتماعی سالم منجر شود از سویی، بار اقتصادی هنگفتی را از دوش جامعه بردارد. هوش هیجانی، از این جنبه، می‌تواند به عنوان یک عامل پیشگیرانه درنظر گرفته شود، که سازمان های مربوطه، مانند بهزیستی و آموزش و پرورش، می‌توانند از آن بهره فراوان ببرند. در این راستا، هامبورگ[۴۶] (۱۹۹۲) اظهار می‌دارد که دوران تحصیلی و به ویژه دوران مدرسه زمان مناسبی برای آموزش هوش هیجانی به دانش آموزان است. از دیگر سو، در صورت وجود تاثیر مثبت هوش هیجانی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، می توان با آموزش هوش هیجانی به آن ها با صرف کمترین هزینه و زمان به بهبود عملکرد تحصیلی آنان کمک کرد که این مهم خود زمینه ساز موفقیت های شغلی فرد در دوران بزرگسالی خواهد بود. در این صورت، آموزش و پرورش می‌تواند با اضافه کردن حوزه ای جدید برنامه درسی آموزش هوش هیجانی را در کنار برنامه درسی شناختی خود بگنجاند. در این بین، سالم سازی محیط خانواده که به واسطه کاهش اختلالات رفتاری ایجاد می شود نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. یافته های گاتمن[۴۷] (۱۹۹۷) نشان داد والدینی که در آماده سازی هیجانی به کودکان خود کمک کرده‌اند به رشد سلامتی و تندرستی و موفقیت آن ها در دوره نوجوانی افزوده اند، به طوری که این کودکان توانسته اند در اوضاع و شرایط مختلف در برابر خشم، ترس، عصبانیت و استرس ها خود را تسکین داده و از نظر هیجانی خود را کنترل کنند.

طبق تحقیقات موجود (کوشان و بهنام وشانی، ۱۳۸۰) وجود کودکان با اختلالات رفتاری در محیط خانواده اثرات سوء بر کل خانواده دارد. ‌بنابرین‏، در صورت تاثیر آموزش هوش هیجانی در کاهش این اختلالات با ایجاد محیطی برای رشد مناسب کودکان در خانواده و ایجاد روابط سالم و رضایت بخش برای آنان، کارکرد تربیتی و رشدی آن ها افزایش می‌یابد.

۱-۴- اهداف پژوهش

۱-۴-۱- هدف اصلی:

هدف اصلی این پژوهش تعین اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر درمان اختلالات رفتاری،ارتقاء هوش هیجانی و افزایش عملکرد تحصیلی در دانش ­آموزان شهر نورآباد در سال تحصیلی۱۳۹۳-۱۳۹۴ است.

۱-۴-۲- اهداف فرعی:

۱- میزان اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر درمان اختلالات رفتاری دانش آموزان پسر پایه های پنجم وششم شهر نورآباد است.

۲- میزان اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر ارتقاءهوش هیجانی دانش آموزان پسر پایه های پنجم وششم شهر نورآباد است.

۳- میزان اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر پایه های پنجم وششم شهر نورآباد است.

۱-۵- فرضیه های پژوهش

۱-آموزش هوش هیجانی باعث کاهش اختلالات رفتاری در دانش آموزان پسر کلاس های پنجم وششم شهر نورآباد می‌گردد.

۲- آموزش هوش هیجانی باعث ارتقاء هوش هیجانی در دانش آموزان پسر کلاس های پنجم وششم شهر نورآباد می‌گردد.

۳- آموزش هوش هیجانی باعث افزایش عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پسر کلاس های پنجم و ششم شهر نورآباد می‌گردد.

۱-۶-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها

۱-۶-۱- تعریف مفهومی اختلالات رفتاری

کرک[۴۸] و گالاگر[۴۹] (۱۹۸۳، به نقل از سیف نراقی و نادری، ۱۳۷۹) اختلالات رفتاری را رفتارهایی می دانند که ضمن نامتناسب بودن با سن فرد، شدید، مزمن یا مداوم می‌باشند و گستره آن شامل رفتارهای بیش فعالی و پرخاشگرانه تا رفتارهای گوشه گیرانه است. ویژگی این گونه رفتارها این است که اولاً، تاثیر منفی بر فرایند رشد و انطباق مناسب کودک با محیط دارد؛ ثانیاًً، برای زندگی دیگران مزاحمت به وجود می آورد.

تعریف عملیاتی اختلالات رفتاری در پژوهش حاضر کودکی دارای اختلال رفتاری شناخته می شود که در یک یا چند مؤلفه‌ از سیاه رفتاری کودک[۵۰] (به نقل از مینایی، ۱۳۸۴) نمره ای بالاتر از نقطه برش به دست آورده باشد. این آزمون هشت سندرم عاطفی-رفتاری را اندازه گیری می‌کند که عبارتند از:

۱-۶-۲- تعریف مفهومی هوش هیجانی

بار-آن (۲۰۰۱، به نقل از تیرگری، ۱۳۸۶) هوش هیجانی را به صورت مجموعه ای از توانایی ها، کفایت ها و مهارت های غیرشناختی که توانایی فرد را برای کسب موفقیت در مقابله با مقتضیات و فشارهای محیطی تحت تاثیر قرار می‌دهد، تعریف می‌کند.

۱-۶-۳- تعریف عملیاتی هوش هیجانی

هوش هیجانی در پزوهش حاضر نمره ای است که فرد در پرسشنامه بهره هیجانی کودکان (EQ-i:YV) (بار-آن و پارکر، ۲۰۰۰) به دست می آورد. مقیاس هوش هیجانی دارای ۵ مؤلفه‌، شامل موارد زیر است:

۱-۶-۴- تعریف مفهومی عملکرد تحصیلی

توانایی دانش آموزان را در پاسخ دهی به مسائل مربوط به موضوع یا موضوعات خاص پیش‌بینی شده برای یک دوره آموزشی، عملکرد تحصیلی گویند (به نقل از حقیقی، ۱۳۸۷).

۱-۶-۵- تعریف عملیاتی عملکرد تحصیلی

در این پژوهش، منظور از عملکرد تحصیلی دانش آموزان، معدل نیم سال اول سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ آن ها می‌باشد؛ در این معدل گیری نمره درس های ورزش، هنر و پرورشی به دلیل این که با توانایی شناختی موردنظر در این پژوهش ارتباط غیر مستقیم تری دارند و نمره های آن ها در اکثر دانش آموزان بسیار نزدیک به هم است، محاسبه نشده است.

فصل دوم

پیشینه پژوهش

این بخش به بررسی پیشینه پژوهش می پردازد. در ابتدا مبحث کوتاه ‌در مورد هوش هیجانی ذکر شده است.، سپس تاریخچه هوش هیجانی، تعاریف آن، نظریه ها و الگوهای متفاوت ‌در مورد هوش هیجانی، تفاوت هوشبهر و هوش هیجانی، جایگاه هوش هیجانی در انسان و هوش هیجانی و آموزش و پرورش عنوان شده است. در ادامه اختلالات رفتاری، تعاریف اختلالات رفتاری از دیدگاه‌های گوناگون و دسته بندی و بررسی چگونگی اختلالات رفتاری و مبحث کوتاه ‌در مورد عملکرد تحصیلی عنوان شده است. در پایان پیشینه پژوهش‌های خارجی و داخلی ‌در مورد متغیرهای مورد بحث، بیان شده اند.

۲-۱-هوش هیجانی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...