۴-۲-۵- طول تاسل………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۱
۴-۲-۶- وزن تاسل……………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۱
۴-۲-۵- قطر ساقه…………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۱
۴-۲-۶- قطر بلال………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۲
۴-۲-۷- طول بلال…………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۶
۴-۲-۸- تعداد دانه در ردیف………………………………………………………………………………………………………….۱۰۶
۴-۲-۹- تعداد ردیف بلال………………………………………………………………………………………………………………۱۰۷
۴-۲-۱۰- تعداد دانه در بلال……………………………………………………………………………………………………………۱۰۷
۴-۲-۱۱- وزن هزار دانه………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۴
۴-۲-۱۲- عملکرد دانه………………………………………………………………………………………………………………….۱۱۴
۴-۲-۱۳- عملکرد بیولوژیک…………………………………………………………………………………………………………۱۱۵
۴-۲-۱۴- شاخص برداشت……………………………………………………………………………………………………………۱۱۶
۴-۲-۱۵- عملکرد علوفه تر…………………………………………………………………………………………………………..۱۱۶
نتیجه گیری: …………………………………………………………………………………………………………………………………۱۲۳
پیشنهادات: …………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۲۴
منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۲۵
چکیده:
به منظور بررسی اثر منابع تأمین نیتروژن بر میزان مصرف سم نیکوسولفورون در فصل بهار و تابستان ۱۳۹۱ در مزرعه ای در روستای زاغه از توابع شهرستان آبیک واقع در استان قزوین، آزمایشی به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل: منابع تأمین نیتروژن (N₁: 100% کود شیمیایی N₂: 25% کود دامی + ۷۵% کود شیمیایی و N₃: 50% کود دامی + ۵۰% کود شیمیایی) به عنوان عامل اصلی و دُز علف­کش در ۵ سطح (H₁: وجین کامل، H₂: 20 ، H₃: 40 ، H₄: 60 گرم ماده موثره در هکتار و H₅: عدم مصرف علفکش) به عنوان عامل فرعی بودند. زمان مصرف علف­کش ۶ تا ۸ برگی بود. نتایج همچنین نشان داد که اثر منابع نیتروژن و دز علفکش و نیز اثرمتقابل تیمارها بر عملکرد علوفه تر معنی­دار بودند. نتایج مقایسه میانگین اثرمتقابل سطوح منابع تأمین نیتروژن و دُز علف­کش بر عملکرد علوفه تر نشان داد که بیشترین عملکرد متعلق به تیمار وجین کامل در شرایط ۵۰% کود دامی + ۵۰% کود شیمیایی با میانگین ۵۸۲۳۰ کیلوگرم در هکتار بود که با تیمار ۲۰ گرم ماده موثر در هکتار در همین شرایط کودی در یک گروه آماری مشترک قرار گرفت. نتایج همچنین نشان داد که در شرایط کودی ۱۰۰% کود شیمیایی، با افزایش دُز مصرف علف­کش نیکوسولفورون، عملکرد علوفه افزایش معنی داری نداشت. اما در شرایط کودی ۵۰% کود دامی + ۵۰% کود شیمیایی، با افزایش دُز مصرف، این مقدار کاهش یافت. بنابراین با بهره گرفتن از کود دامی می­توان تا حدود زیادی از مصرف بی­رویه سموم علف­کش جهت مبارزه با علف­های هرز مزارع ذرت علوفه ای جلوگیری نمود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کلمات کلیدی: نیکوسولفورون، ذرت علوفه­ای، تاج خروس، کود دامی
مقدمه
اطلاعات موجود در زمینه تأمین مواد غذایی جهان نشان از وخامت روزافزون اوضاع دارد. حداقل ۵۰۰ میلیوم نفر از جمعیت جهان از سوء تغذیه رنج می­برند و هر ۵/۲ سال جمعیت جهان حدود ۲۰۰ میلیون نفر افزایش می­یابد (امانلو، ۱۳۷۲). در این میان تقاضا برای منابع پروتئین دامی به سرعت در جهان در حال افزایش بوده و هر ساله به نیاز برای تولید بیشتر منابع پروتئین دامی افزوده می­ شود. گیاهان علوفه ای دارای نقش عمده­ای در تغذیه دام بوده و جزء مهمترین گیاهان زراعی دنیا طبقه بندی می­شوند. با این وجود در بیشتر کشورهای جهان تحقیق و پژوهش در ارتباط با تولید و بهبود خصوصیات کم و کیفی این گیاهان در مقایسه با سایر محصولات زراعی اندک است. در کشور ما نیز با توجه به کمبودمراتع غنی و فشار دام بر آنها بررسی و مطالعه پیرامون کشت این محصولات اهمیت ویژه ای دارد (میرلوحی و همکاران، ۱۳۷۹).
ذرت (Zeamays) گیاهی است یکساله، تک پایه و دگرگشن از خانواده گندمیان است که یکی از سه غله مهم جهان محسوب می­ شود. این گیاه پس از گندم و برنج حائز بالاترین سطح زیر کشت در میان غلات است و اهمیت اقتصادی آن بر همگان روشن است (Anonymous, 2002)، چرا که تمامی قسمت­ های آن اعم از دانه، شاخه و برگ و حتی چوب بلال و کاکل آن مورد استفاده قرار می­گیرد و در تغذیه انسان (۲۵-۲۰درصد)، تغذیه دامها و طیور (۷۵-۷۰درصد)، داروسازی و صنعت (۵درصد) مصارف فراوانی دارد. این گیاه به علت قدمت و قدرت تطابق و سازگاری زیاد با آب و هوای مختلف در تمام دنیا گسترده شده است و با کوشش و همت متخصصان اصلاح نباتات،ارقامی مقاوم و سازگار با شرایط مختلف آب و هوایی تولید شده که بر این گستردگی کشت افزوده است، به طوری که در میان کشورهای تولید کننده ذرت شش کشور (آمریکا، چین، برزیل، مکزیک، فرانسه، آرژانتین) ۷۵درصد تولید جهان را در اختیار دارند (Anonymous,2002). ذرت بومی ایران نبوده ولی به دلیل تطابق شرایط اکولوژیکی و اقلیمی مورد نیاز برای این گیاه با وضعیت آب و هوایی ایران قابلیت بسیار زیادی برای توسعه کشت آن وجود دارد (نورمحمدی و همکاران، ۱۳۸۰).
علف های هرز نه تنها مقدار نیتروژن قابل دسترس در محصول را کاهش می دهند بلکه رشد بسیاری از گونه های علف های هرز با سطح بالاتر نیتروژن می یابد (بلاک شاو، ۲۰۰۲). مدیریت کاربرد کود از نقطه نظر زمان، مکان، مقدار و نوع کود مصرفی می تواند ابزاری مهم در مدیریت تلفیقی علف های هرز باشد (بلاک شاو، ۲۰۰۲). علاوه بر این، نیتروژن خاک می تواند بر کارایی خاک می تواند بر کارایی علف کش نیز تأثیر بگذارد. بطور مثال، در مقادیر نیتروژن کم و بالای خاک، دُزی بالاتری از علف کش نیکوسولفورون، گلایفوسینات، میزوتریون و گلایفوسیت برای رسیدن به ۵۰ درصد کاهش وزن خشک نیاز بود که این به نظر می رسد ناشی از تأثیر نیتروژن خاک بر مراحل فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی از قبیل جذب، انتقال و متابولیسم علف کش در علف هرز باشد (میتیلا و همکاران، ۲۰۰۸).
علف‎کش‎ها در بعضی شرایط با میزان‎های کمتر از میزان توصیه شدهنیز، می‎تواند به اندازه کافی کنترل‎کننده باشند (کودسک و استبیگ، ۲۰۰۳).تا کنون تلاش‎های زیادی در مورد بررسی تأثیر میزان‎های کاهش یافته علف‎کش بر روی کنترل علف‎های هرز در مزارع گیاهان زراعی انجام گرفته است.
محققان معتقدند که کاهش عملکرد گیاهان زراعی با بهره گرفتن از علف کش های ثبت شده ممکن است به علت استفاده غلط و غیر دقیق از جمله استفاده در زمان یا میزان نادرست علف کش باشد، چراکه معمولاً زمان مصرف خیلی از علف کش ها براساس حداقل و حداکثر تعداد برگ گیاه زراعی و علف هرز بیان شده است و همچنین با قی مانده بعضی از علف کش های پس رویشی در خاک ضرر چندانی ندارد، بنابراین کشاورزان غالباً مصرف این علف کش ها را به تأخیر انداخته و برای آن که اطمینان حاصل کنند که اغلب علف های هرز سبز شده اند، در آخرین فرصت و با مقادیر بیشتری از علف کش ها استفاده می کنند که این نوع مبارزه باعث افزایش هزینه و همچنین آلودگی محیط زیست می شود (سالزمن و رنر، ۱۹۹۲).
بنابراین هدف از اجرای این تحقیق تأثیر منابع تأمین نیتروژن بر میزان مصرف سم نیکوسولفورون در کنترل علفهای هرز ذرت علوفه ای بود.
فصل اول
کلیات
۱-۱- تاریخچه و پیدایش و خاستگاه ذرت
ذرت با نام علمی Zeamays یکی از محصولات گرمسیری و تنها گونه ای است که با صدها واریته گوناگون در جنس zea از طایفه Maydaea و از خانواده پوآسه قرار میگیرد و متعلق به گیاهان تک لپه می باشد. گیاه ذرت تنها علوفه ای است که در مکزیک و گواتمالا تکامل یافته است. این گیاه تا قبل از سال ۱۴۹۲ میلادی (سال کشف قاره آمریکا) در قاره آسیا، اروپا و آفریقا به عنوان یک گیاه زراعی شناخته شده نبود اما این گیاه را از قرن ها قبل در آمریکای مرکزی می شناختند و توسط مردم سرخپوست آمریکا کشت می شد و به همین سبب نام لاتین آن از یکی از طوایف سرخپوست به نام ماریسی ماهیگ گرفته شده است.
در سال ۱۴۹۲ دو اسپانیایی که توسط کریستف کلمب برای جستجو و اکتشاف به کوبا فرستاده شدند با این گیاه آشنا شدند که ساکنین بومی ار آرد آن از طریق آسیاب کردن دانه به عنوان غذا استفاده می کردند. کریستف کلمب این گیاه جدید را مایز نامید و اولین کسی بود که آن را از آمریکا به اروپا آورد و درقرن شانزدهم وارد آسیا گردید (تاجبخش، ۱۳۷۵).
سپس طی سالیان دراز بذر ذرت از طریق کشور پرتغال به آفریقا و جنوب اروپا تا هندوستان و چین برده شد. پس از ورود ذرت به جنوب و غرب اروپا (قرن ۱۶ تا ۱۹ میلادی) تا مدت ها تصور بر این بود که منشاء این گیاه کشورهای آسیایی است و به همین دلیل آن را گندم ترکی می نامیدند و عقیده داشتند که ذرت از آسیای صغیر یا مصر وارد اروپا شده است. در سال ۱۷۳۷ میلادی کارل لینه نام علمی آن را Zeamays L. قرار داد (کرم زاده، ۱۳۶۸ و کریمی، ۱۳۶۹).
مبدا ذرت تا حدودی ناشناخته است زیرا هیچ گیاه وحشی که ذرت میتوانست از آن به وجود آید، پیدا نشده است. این ابهام بیشتر به این علت می باشد که هیچ یک از ارقام شناخته شده ذرت نمی تواند بیش از دو یا سه نسل، جز در زراعت توسط انسان دوام آورد. دانه های آن که به بلال چسبیده و با غلافی پوشیده شده است فاقد هرگونه وسیله پراکندگی است. بدین ترتیب، خوشه بلالی که در یک نقطه به زمین می افتد فقط می تواند انبوهی از بوته های ذرت را به وجود آورد که به علت تراکم بسیار بوته ها قادر به تولید بذر زنده نیستند.
ولی در سال ۱۹۵۴ بارگون و همکاران گزارش دادند که گرده ذرت را در نمونه خاکی اطراف مکزیکوسیتی از عمق ۷۰ متری، از لایه ای به قدمت ۸۰۰۰۰ سال بدست آورده اند، بنابر این گزارش، جد ذرت یک ذرت وحشی بوده و از دورگ گیری حاصل از سایر گونه ها به وجود نیامده است. به علاوه روشن گردید که مبدأ آن آمریکای مرکزی بوده است. این نتایج از یافته های باستان شناسی روی بقایای اولیه ذرت، و نیز انواع ذرت توسط سایر محققین از جمله منگلزدورف و همکاران (سال ۱۹۷۴) ، ودرواکس (سال ۱۹۵۴)، گالینات (سال ۱۹۷۱) و فینان (سال ۱۹۵۰) مورد بحث قرار گرفته است.
تکامل، پیدایش و کشف ذرت در دنیای جدید (قاره آمریکا) احتمالا به بیش از ۸۰۰۰ سال پیش مربوز می شود. انتشار آن از مکزیک و از طرف شمال به کانادا و از طرف جنوب به آرژانتین انجام گرفته است و مرکز دوم ذرت، آمریکای جنوبی می باشد (وارن، ۱۹۸۱). امروز مبدأ ذرت شناخته شده و به صورت جامع مورد مطالعه قرار گرفته است، اما اجداد زراعی آن هنوز دقیقا مشخص نشده است. در جنس Zea، گونه مایز تنها گونه زراعی می باشد (واتسون و رامستند، ۱۹۸۷).
۱-۲- علت توسعه کشت ذرت
با توجه به اینکه سطح زیر کشت و تولید ذرت در جوان و ایران همه ساله در حال افزایش است، دلایل آن را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
۱-۲-۱- قدرت سازش پذیری ذرت با شرایط گوناگون اقلیمی
ذرت در محدوده فوق العاده وسیعی از شرایظ محیطی و اقلیمی رشد می کند (اسپاراگو و دادلی، ۱۹۸۸). اگرچه آب و هوای سرد سبب محدودیت رشد این گیاه می شود. ذرا در شمال کانادا در عرض ۵۰ درجه و در قسمت اعظم ایالات متحده، مکزیک و آمریکای مرکزی و همچنین در نقاط جنوبی مانند مرکز آرژانتین و شیلی (حدود عرض ۳۵ درجه جنوبی) در آمریکای جنوبی کشت می شود. ذرت با شرایط آفریقا، مرکز اروپا و آسیا و همچنین در سطح وسیعی از مناطق مرتفع و عرض های جغرافیایی بالا کشت می شود. کشت دیم ذرت در مناطق با متوسط بارندگی سالیانه حداقل ۲۵۰ میلیمتر و حداکثر ۵۰۰ میلیمتر، و در ارتفاعات ۳۹۶۰ متری کوههای آند صورت می گیرد (مؤدب شبستری و مجتهدی، ۱۳۶۹). در ایران کشت دیم ذرت در استان های گیلان، مازندران و گرگان که متوسط بارندگی سالیانه بالایی دارد صورت می گیرد.
۱-۲-۲- تنوع ارقام
ذرت بیشترین تنوع فنوتیپی را نسبت به سایر غلات دارا می باشد (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶). ذرت از نظر تیپ، نوع و اندازه بذر و عادت رشد متنوع می باشد (مؤدب شبستری و مجتهدی، ۱۳۶۹٫، اسپارگو و دادلی، ۱۹۸۸٫، پیتر و همکاران، ۱۹۸۸).
۱-۲-۳- پتاسیل عملکرد
این گیاه نسبت به اکثر محصولات زراعی پتانسیل عملکرد بیشتری داشته و دارای قدرت زیاد تثبیت انرژی است. به طوری که امکان می دهد از هر هکتار زمین حداکثر انرژی برداشت گردد (خدابنده، ۱۳۷۴٫، رپکا و دانک، ۱۹۹۱). در ذرت تا حد امکان در تمام طول فصل زراعی در جهت تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی ذخیره شده استفاده می شود (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶).
۱-۲-۴- مسیر فتوسنتزی
ذرت گیاهی با مسیر فتوسنتزی چهار کربنه (C4) است (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶). که کارایی و سازگاری آن تحت شرایطی مانند درجه حرارت بالا به طور قابل توجهی بیشتر از گیاهان سه کربنه (C3) می باشد (راشدمحصل و همکاران, ۱۳۷۶). بنابراین فاقد تنفس نوری بوده و میزان فتوسنتز در واحد سطح برگ آن تقریبا دو برابر گیاهان سه کربنه می باشد. با در نظر گرفتن طول فصل رشد، گیاه ذرت از عملکرد و شاخص سطح برگ مناسبی در بین گیاهان زراعی برخوردار است (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶٫، فاجریا، ۱۹۹۲).
۱-۲-۵- ساختار گیاهی
ذرت تقریبا مطلوب ترین گیاه از نظر ساختار گیاهی به شمار می رود (دونالد، ۱۹۸۶). هر یک از برگ ها باز زاویه ای به ساقه متصل بوده و بر روی ساقه به خوبی از هم فاصله دارند که این حالت منجر به ترکیب برگ به گونه ای می شود که می توانند به طور مطلوبی در معرض نور خورشید قرار گیرند و حداکثر نور خورشید را جذب و حداقل سایه را بر روی هم داشته باشند (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶٫، دانکن، ۱۹۷۱)، بدین ترتیب باعث می شود جریان آزادانه هوا و تبادل دی اکسید کربن در درون اشکوب گیاهی به خوبی صورت گیرد (راشدمحصل و همکاران، ۱۳۷۶).
۱-۲-۶- تأمین مواد غذایی (انسان، دام و طیور)
سهم عمده ذرت در تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسان، دام و طیور و مصارف صنعتی را می توان به عنوان عامل دیگری در توسعه کشت این گیاه ذکر نمود (فائو، ۱۹۸۲٫، آرنون، ۱۹۷۵).
۱-۳- اهمیت و موارد مصرف ذرت
ذرت بعد از گندم و برنج، سومین گیاه زراعی مهم دنیا است. دانه آن مستقیماً به مصرف تغذیه انسان و حیوان می رسد. اهمیت ذرت هم به علت پر محصولی و هم به علت قابل کشت بودن آن در محدوده وسیعی از شرایط محیطی است. سهم عمده و نقش روز افزون ذرت در تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسان، دام، طیور و مصارف صنعتی عامل مهم دیگری در توسعه کشت این محصول می باشد. دانه ذرت در صورتیکه به مصرف خوراک انسان برسد فوق الهاده سهل الهضم بوده و بافت های غیرقابل هضم آن کمتر می باشد (بی نام، ۱۳۷۲).
۱-۴- سطح زیر کشت، عملکرد و تولید جهانی ذرت