اینکه در قرن بیست و یکم قرار داریم، تردیدی نیست که کشور ایران به عنوان چالشگر عمده و اصلی با نظام سلطه، که یکی از عناصر اصلی در زیر سیستم مرکزی خلیج فارس(در سیستم خاورمیانه) است. نکته مهم در مورد سیستم خاورمیانه و زیر سیستم خلیج فارس آن است که ارزش و جایگاه منطقه خاورمیانه و خلیج فارس برای آمریکا و غرب مسئله جدیدی نیست که متعلق به امروز و دیروز باشد، بلکه از سالهای قبل وجود داشته است. این منطقه دارای دو تنش مرکزی و محوری است که عبارتنداز:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الف) کانون اصلی جهان اسلام است.
ب) کانون اصلی انرژی جهانی است.
برخورداری از همین دو کانون است که این منطقه را بیش از یک قرن، در کانون حوادث بحرانی قرار داده است.
اما آنچه که باعث شد تا روند نظامی گری سابق آمریکا در منطقه چهره جدیدی به خود بگیرد و توجه این کشور معطوف خلیج فارس شود، سه عامل مهم و اساسی بو که عباذتنداز:
۱ـ پیروزی انقلاب اسلامی ایران؛
۲ـ وابستگی جهان سرمایه داری و صنعتی به انرژی؛
۳ـ وجود رئیس صهیونیستی اسرائیل؛
کارشناسان و تحلیلگران خودی و بیگانه، همه چیز را تحلیل می‌کنند و نقاط قوت و ضعف آمریکاییها، بریتانیاییها و عراقیها را نیز بررسی کرده و می‌کنند. اما به نظر می‌رسد که به گونه‌ای عمداً یا سهواً از واقعیت و حقیقت اصلی ماجرا چشم پوشی شده و برخی از تحلیلگران و کارشناسان مسایل سیاسی و نظامی، از آن فرار می‌کنند و این نیز احتمالاً به خاطر پیامدهایی است اینگونه تحلیلها می‌تواند متعاقب خود، داشته باشد. (درویش، ۱۳۸۱، ص ۲۲)
بر اساس این تحلیل، درست است که آمریکا به دنبال نفت و امنیت اسرائیل می‌باشد و در این هدف نیز می‌توان شک روا داشت، اما برای پی بردن به اهمیت این دو هدف سؤال این است که آیا دو هدف غایت سناریوهای توسعه طلبانه سردمداران کاخ سفید است؟ ممکن است پاسخ این باشد که امریکاییان به دلیل روبروشدن با وضعیت وخیم اقتصادی و درک این واقعیت که ممکن است در آینده وضع آنها نیز از این بدتر شود، به دنبال سیطره بر منابع انرژی و کنترل جریان نفت و گاز و قیمت آن برای رونق اقتصادی خود و کنترل رقبا هستند و یا ممکن است گفته شود که بدون حضور و بقای اسرائیل، بخش بزرگی از برنامه‌های آمریکا در منطقه خاورمیانه که کانون توجه آنهاست، عملی نشده یا لااقل در کوتاه مدت و میان مدت اینگونه است. و یا حتی گفته شود که فشار لابیهای صهیونیستی، سیاست خارجی آمریکا را بر آن داشته است که از امنیت اسرائیل دفاع نمایند.
از ابتدای آغاز تهاجم آمریکا و انگلیس به عراق، همه کارشناسان و تحلیلگران نظامی و غیر نظامی جمهوری اسلامی ایران فقط بر گرد دو محور و هدف آمریکا (نفت و امنیت اسرائیل) متمرکز شدند و از اهداف آینده و اصلی ایالات متحده که خود غربیها به صورت مکرر برخی از ابعاد آن را نوشته و حتی آشکارا بیان می‌کنند، سخنی به میان نیامد. اگر این امر صورت طبیعی و واقعی داشته باشد. می‌توان این نوع سیاست را تفاضل استراتژیک نامید و یا اگر بناست عمداً چنین باشد، می‌توان آن را بی خیالی عمدی تلقی کرد و در برترین سنایور، باید آن را بی اطلاعی استراتژیک دانست.
اگر حالتهای اول و دوم، مبنای این سیاست قرار گیرد، ممکن است کشور و نظام، زیان زیادی متحمل شوند، اما اگر حالت سوم صحت داشته باشد. در این صورت شاید بتوان خسارت وارده را سخت‌تر و جبران ناپذیر دانست به نظر می‌رسد که نتوان دلیل خاصی را برای این نوع رفتار و سیاست خارجی و دفاعی جستجو کرد. (نوپرست، ۱۳۸۳، ص ۱۰)
با این همه، به نظر می‌رسد که بدترین تسلیم، تسلیم بدون شلیک یک گلوله باشد مهمتر اینکه سرنوشت جنگلها را ملتها تعیین می‌کنند.
جان استانتون از تحلیل‌گران سایت اینترنتی on line journal در مقاله‌ای به نام دولت بوش آماده می‌شود تا در سال ۲۰۰۴ به ایران حمله کند، از برخی از واقعیتهایی که جمهوری اسلامی ایران سعی دارد آنها را نادیده گرفته و یا براحتی از کنار آنها بگذرد، پرده برداشته است. (هانینگتون، ۱۳۸۱، ص ۳۳۶).
این تحلیلگر از این هم فراتر رفته و مدعی شده است که در حال حاضر عوامل سیا مشغول فعالیت در داخل و اطراف ایران هستند و تیمهای عملیاتی ویژه آمریکا، انگلیس و استرلیا به طور محرمانه اقداماتی را در داخل ایران انجام می‌دهند.
جیمزوولسی رئیس سابق سیا در مقاله‌ای به نام به چهارمین جنگ جهانی خوش آمدید می‌نویسد: «روشن است که جنگ با تروریسم تا زمانی که چهره خاورمیانه تغییر نکند، هیچگاه به پایان نخواهد رسید و این دقیقاً همان کاری است که ما در عراق انجام داده‌ایم.»
این مسئله زمانی بهتر آشکار می‌شود که درک شود وضعیت موجود ونیز چالش آینده آمریکا با جمهوری اسلامی ایران در قالب و استمرار بیانیه ۲۵ نفر از نخبگان افراطی آمریکا قرار دارد که برای رهبری آمریکا بر جهان در سوم ژوئن ۱۹۹۷ بیانیه‌ای به نام «بیانیه پیرامون اصول ارزشی» صادر و اعلام کرده‌اند که ما برخاسته‌ایم که برای تامین رهبری آمریکا‌ییها بر جهان پشتیبان گرد آورده‌ایم.
این گروه چهار اصل را برای رهبری آینده آمریکا بر جهان بیان کرده‌اند که برای تحقق آنها، قطعاً نظامهای به اصطلاح ناسازگار و یاغی و نظام‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایران، ناگزیر در دایره چالش و برخورد آمریکا قرار خواهند داشت:
۱ـ ایالات متحده نیاز دارد که بودجه نظامی خود را به طور قابل ملاحضه‌ای افزایش دهد، هرگاه آمریکا خواسته باشد امروز به مسئولیتهای جهانی خود عمل کند و یا بخواهد در آینده نیروهای مسلح مدرن داشته باشد.
۲ـ آمریکا باید پیوندهای خود را با متحدین خود مستحکم کند و با رژیم‌هایی که با منافع و ارزشهای ایالات متحده خصومت می‌ورزند به چالش برخیزد.
۳ـ ایالات متحده باید امر آزادی سیاسی و اقتصادی را در خارج از آمریکا رواج دهد.
۴ـ ایالات متحده باید برای تأمین نقش بی بدیل آمریکا در حفظ و گسترش نظم بین‌المللی مسئولیت بپذیرد در این صورت آمریکا باید موفق به سردمداری بلا منازع جهان اقتصاد، سیاست و نظامی گری آینده شود که در آن همه کشورهای جهان در دایره نظم نوین جهانی قرار گرفته‌اند، به عبارت دیگر هیچ مخالفت و چالشگر عمده‌ای برای مخالفت با اهداف و ارزشهای آمریکایی در جهان وجود نداشته باشد. قاعدتاً این امر از دو طریق قابل تحقق خواهد بود که:
الف) همه کشورها و ملتهای جهان، به صورت داوطلبانه و با رضایت خود ارزشهای مورد نظر آمریکا را پذیرفته و از منازعه و چالش با این کشور پرهیز کنند.
ب) کشورهایی که از بند الف تخطی کنند به زور و از طریق جنگ و ارعاب و تهدید و یا از طریق تطمیع ارزشهای مورد نظر آمریکا را بپذیرند.
اگر راهکار اول محقق نشود، کار به راهکار دوم خواهد کشید و آن در صورتی است که برخی از کشورهای جهان، حاضر به پذیرش ارزشهای آمریکایی نشده و استیلای این کشور به اهرمهای فشار متعدد نظیر اعمال تحریم، محاصره، ایجاد بحرانهای داخلی، ایجاد شورشها و آشوبها و … نپذیرد آمریکا باید این نظامهای سیاسی و یا ملتهای چالشگر را به تسلیم وادار نماید و در صورت عدم موفقیت این ابزارها در رام ساختن اینگونه ملتها با توسل به حربه زور و تحمیل جنگ، سیاست سلطه خود را اعمال نماید.
در حالت اول، آمریکا هزینه‌های زیادی را صرف نمی‌کند، ولی در حالت دوم، علاوه بر آنکه هزینه‌های تحمیلی ارزشهای آمریکایی بر ملتها و کشورهای چالشگر، برای آمریکا و متحداتش بالا خواهد رفت، بلکه خطرات دیگری نیز بر سر راه آمریکا ممکن است بروز کند.
حال باید بپرسید که آیا جمهوری اسلامی ایران در کشورهای گروه «الف» قرار دارد و یا کشورهای گروه «ب» ؟ پاسخ این سؤال چندان هم مشکل نیست زیرا اولاً ماهیت انقلاب اسلامی بگونه‌ای است که جمهوری اسلامی ایران، در گروه کشورهای الف قرار نداشته و نمی‌تواند قرار داشته باشد و به همین دلیل نیز در صدر لیست کشورهای چالشگر با آمریکا قرار داشته و خواهد داشت. سؤال مهم دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا اساساً و ذاتاً جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با مقدار تساهل و تسامح در گروه کشورهای الف جای بگیرد؟
در نهایت برای جمهوری اسلامی ایران دو حالت نیز بیشتر وجود ندارد:
۱)‌ جمهوری اسلامی ایران در کنار سایر کشورهایی که اصول و ارزشهای آمریکایی را پذیرفته‌اند و یا خواهند پذیرفت قرار گرفته و اصول و ارزشهای آمریکایی را بپذیرد.
در این صورت مشکل خاص و یا چالشی میان ایران و آمریکا ایجاد نخواهد شد و حتی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید و حمایت آمریکا نیز قرار خواهد گرفت و به جایگاه قبلی خود نیز باز می‌گردد.
۲) جمهوری اسلامی ایران بر ارزشها و اصول خود پافشاری نماید، در این صورت چه خواهد شد؟ در این رابطه امام خمینی (ره) می‌فرماید: «خطر آمریکا به حدی است که اگر کوچکترین غلطی کنید، نابود می‌شوید.»
آنچه که در پایان باید گفت این است که لازم نیست کورکورانه چیزی را بپذیریم و یا در مقابل آن مقاومت کنیم، بلکه به یک سلسله تدابیر خلاق نیاز داریم تا از روی انتخاب و دور اندیشی، تغییر شکل داده و مسیر آن را عوض کنیم. به آن سرعت بدهیم و یا از سرعت آن بکاهیم.
به نظر می‌رسد که ما باید اقدامات زیر را انجام دهیم:
۱ـ ما باید خطر آمریکا را بسیار جدی بگیریم و خود را به تغافل نزنیم.
۲ـ ما نباید کورکورانه چیزی را بپذیریم و در مقابل آن تسلیم شویم.
۳ـ باید به فکرشکل دهی محیط پیرامونی از دید سیاسی،نظامی، اقتصادی و…..باشیم.
۴ـ با کم و زیاد کردن سرعت خود در مقابل تحولات و تغییرات منطقه‌ای و جهانی باید به تصمیم‌گیری عقلایی و بهینه دست یابیم.
۵ـ تصمیمات ما در سطوح مختلف استراتژیکی ـ تاکتیکی نباید به خود باختگی داخلی و ضعیف کردن اراده ملی مردم منجر گردد.
۶ـ آمریکا در صورتی که به اهداف خود نرسد، قطعاً با جمهوری اسلامی ایران برخورد خواهد کرد. ولی آنچه آمریکاییان برای برخورد با نظام جمهوری اسلامی ایران به آن نیاز دارند، قطعی شدن اطلاعات آنها در مورد چند عنصر اصلی است:
الف) عدم وجود اراده ملی در جمهوری اسلامی ایران، عدم وحدت و انسجام جمهوری اسلامی.
ب) نحوه عمل جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا.
ج) میزان واگرایی و واگرااندیشی گروه ها فشار و احزاب مختلف.
چ) عدم وجود نیروی نظامی قدرتمند و مسلح که نقش بازدارندگی و یا دفاع و تهاجم داشته باشد.
ح) عدم وجود برنامه استراتژیکی مدرن در زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و … .
خ) عملکرد انفعالی دولت در مقابل حریف در همه حال.
ه) افزایش میزان نارضایتی عمومی مردم از حکومت و حاکمان و یا وجود گسستگی عمیق میان حکومت و مردم.
ی) غفلت مردم و جامعه به دلیل غرق شدن مردم در مادیگرایی و جلوه‌ها مصادیق و مظاهر آن.
لذا جمهوری اسلامی باید به تقویت هر چه بیشتر مؤلفه‌های فوق بپردازد آنها را در حد ایده‌آل مطلوب حفظ نموده و توسعه دهد.
در نهایت جمهوری اسلامی ایران باید به توسعه روابط خود با اتحادیه اروپا و کشورهای همسایه بپردازد و روابط خود را با اتحادیه اروپا افزایش داده تا دچار محاصره اقتصادی نشود. جمهوری اسلامی باید با کشورهای همسایه خود پیمانهای دفاعی و امنیتی ببند تا ضریبهای امنیتی خود را افزایش داده و احتمال حمله و محاصره ایالات متحده را کاهش دهد و با این کار حلقه محاصره اقتصادی و نظامی ایالات متحده را در هم بشکند تا از این محاصره خارج شود.
ـ راهکار اصلی برای ایران چه می‌باشد؟
در حال حاضر پرداختن به مسئله روابط ایران و آمریکا در بدترین شرایط ممکن است. ما به هیچ عنوان قادر نیستیم که امتیازی به دست آوریم. در شرایطی می‌توانستیم امتیازاتی از قبیل زیر را کسب نماییم:
۱ـ آزاد کردن دارایی‌های بلوکه شده ایران.
۲ـ تحویل سلاحهایی که قبلاً ایران در زمان شاه خریداری کرده بود.
۳ـ اعمال فشار روی عراق و جلب حمایت سازمان ملل برای دریافت غرامت‌های سنگین جنگی از عراق.

چهارم اینکه مذهب و معنویت در دوران جوانی و زندگی دانشجویی لذات پایدار معنوی ایجاد می کند که از مهمترین سرمایه دانشجو^[۵۱] در آینده شغلی و زندگی فردی است پنجم اینکه معنویت باعث می شود انسان خودش را به دست آورد . بسیاری از مشکلات انسان امروزی و خسته شدن از برخی کارها به خاطر این است که نمی داند برای چه کسی کار می کند البته می گوید برای خودم ولی این خود را نمی داند کیست. چون گاهی مواقع ناخودآگاه می رسند و می فهمند که این خودی که برایش کار می کند خود نبوده بیگانه بوده

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ششم اینکه مذهب و معنویت جوان ، در زندگی سرانجامش نقش مهمی دارد یعنی اگر کسی در سن جوانی نتواند معنویتی اندوخته کند و خاطره و تجربه ای معنوی در ذهن و وجود خودش بارور سازد این نقص در گذشتن از موانع زندگی جوانی و دانشجویی برایش مشکلات فراوانی ایجاد می کند ( احمدیان،۱۳۸۲ ) .
هویت فرهنگی :
هویت فرهنگی همانند فرهنگ ارجمند و در خود تامل است زیرا پیوند میان نسل جوان زندگی ، آداب و رسوم ، هنر و سایر تعلقات از طریق معرفت و شناخت آنها برقرار می شود در جهان معاصر هویت فرهنگی در مقایسه با ابعاد دیگر فرهنگی اهمیت فزاینده ای یافته است .
نظریه ی هانتینگتون^[۵۲] از این جهت قابل تامل است که در عصر حاضر به دلیل تحولات روز افزونی که در شئون و ارکان بنیانهای اجتماعی به وجود آمده است اعتماد اطمینان آحاد مردم به آنها متزلزل شده، ولی فرهنگ به لحاظ عناصر و جنبه های نسبتا پایدار خویش ، به مراتب بیش از سایر عوامل اعتماد مردم را بر می انگیزد تا از طریق ارتباط با فرهنگ و شکل دادن به هویت فرهنگی خویش ، نوعی احساس امنیت و پایداری در زندگی برای خود حاصل کنند .
هویت فرهنگی ، به مفهوم برخورداری از وجوه مشترک فرهنگی ، همکاری و وحدت را تسهیل می کند و تفاوتهای فرهنگی به اختلاف و تفرقه دامن می زند (شرفی ،۱۳۸۰)
فرهنگ و هویت به عنوان دو مقوله مهم از جمله دلمشغولی های ذهنی طیف وسیعی از پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی است که در سالهای اخیر بخش قابل توجهی از ادبیات سیاسی و زیر مجموعه های مرتبط با آن را به خود معطوف داشته است . فرهنگ به مجموعه عناصر معنوی در جهان بینی تا نظام ارزش های اخلاقی ، آداب و رسوم و گرایش های سیاسی و ملی و علایق زیبایی شناسانه است که رفتار فرد، گروه های اجتماعی را نسبت به جامعه ، طبیعت و دیگر پدیده ها تعیین می کند رفتار روایستار انسانها در برابر دولت و در رابطه با دین ، بوم زیستی ، مقررات راهنمایی و رانندگی ، ازدواج ، نظافت و فعالیت اقتصادی تابع فرهنگ آنها نسبت به هر یک از پدیده ها است . ( مقصودی ،۱۳۷۹)مولفه های هویت فرهنگی را می توان ا شامل یک سری عوامل فرهنگی مشترک مثل ادبیات مشترک ، گذشته تاریخی مشترک ، احساس مشترک در شادیها و غم ها ، زبان مشترک و خصایص مشترک می باشد بخشی از این تجلیات فرهنگی و معنوی در مولفه های مادی نظیر سرزمین و دین مشترک نمود پیدا می کند . در مورد اهمیت هر یک از مولفه ها در واقع باید به زمان و مکان مورد بحث رجوع کرد . فرهنگ در واقع ناظر بر خاطرات ، تصورات ، ارزشها ، نشانه ها ، برداشتها ، تعبیرت ، نوآوری و کشفیات است ( میر محمدی ، مقصودی،۱۳۷۹ ) . متاسفانه هویت فرهنگی جوانان ما امروزه با گسست فرهنگی رو به روست و این امر باعث شده نیمرخ فرهنگی برخی جوانان ما چنین شود غالبا انگیزه کافی برای پرداختن به دست مایه های فرهنگی ندارند .
فرصت کافی برای شناخت ، بزرگداشت ، قدرشناسی از فرهنگ خویش ندارند .
حتی با وجود انگیزه و فرصت مطلوب ، فرهنگ ملی خویش را دارای چنین شانسی نمی دانند که ضرورتا بدان اهتمام ورزند .
به علاوه عوامل جذب و پر رونق همچون فرهنگ های بیگانه و رقیب ، مجالی برای عرضه و خود نمایی فرهنگ ملی باقی نگذاشه است . در نتیجه ، رشته ها و پیوندهایی که باید فرهنگ ملی و برخی جوانان برقرار باشد از هم گسیخته است و نوعی گسست میان قشرهایی از نسل معاصر و فرهنگ خودی به وجود آمده است .( شرفی ،۱۳۸۵ ) .
عناصر و عوامل فرهنگی عمدتا از نسل بالغ به نسل جوان منتقل می شود این انتقال نیاز به پل های ارتباطی مناسب دارد که قبلا و طی سال ها شکل گرفته است خاطرات دوران نوجوانی ، فصل مشترک عاطفی والدین و جوانان ،پیوندهای روحی میان آنان راه را برای انتقال ارزش ها و عناصر فرهنگی هموار می سازد اما واقعیت این است که قشرهایی از دو نسل ( والدین ـ فرزند ) به مرور زمان از یکدیگر دورتر و بیگانه تر شده و بعضا در مواردی به نوعی تقابل و تضاد منجر گردیده است اشتغال روز افزون والدین در بیرون از منزل ، خستگی جسمی و روحی ناشی از اشتغال و فشارهای روحی و روانی سبز فایل و عواملی نظیر آنها نسل بالغ را به گونه ای با مسائلی ناخواسته درگیر کرده ؟ میل و رغبتی از سوی نسل بالغ ،که راهی برای نفوذ و تعاملات فرهنگی در نسل جوان با شد یافت نمی شود (شرفی، ۱۳۸۳ ) .
نظریه پردازان معتقدند که تضاد درون خانواده نقش مهمی در شکل دادن به رشد فرزندان دارد و تضاد والدین فرزندان به طور وسیعی به عنوان عاملی در سوء تطبیق نوجوانان و جوانان باز شناخته می شود ( یوسفی،۱۳۸۳ )
از خصوصیات زندگی معاصر دگرگونی های سریعی که در همه شئون اجتماعی رخ می دهد به گونه ای که تافلر^[۵۳] (۱۹۹۰ ) آن را عارضه تازه ای با نام بیماری تغییر می داند که امروزه بخش مهمی از جمعیت جهان را فرا گرفته از پیامدهای است که ناتوانی انسان در تحلیل و ارزیابی رخدادها اشاره شده و وقایع پیچیده آن چنان به سرعت از راه می رسند که فرصتی برای تحلیل آنها باقی نمی ماند لذا نه تنها فرهنگ بلکه مقوله های دیگر زندگی نیز از دور خارج می شوند و بیگانگی فرهنگی به جای هویت و یکپارچگی فرهنگی ، در جامعه مستقر می گردد (شرفی،۱۳۸۵ ) .
از ضرورت های هویت فرهنگی تامل و تفکر در راه و رسم زندگی است وی دگرگونی های سریعی که در ابعاد گوناگون حیات واقع می شود مجال اندیشیدن را از آدمی سلب می کند و فرصتی ایجاد نمی شود تا وی بتواند عناصر و اجزای فرهنگ را درک کرده و سپس آنها را جذب و درونسازی کند تا هویت فرهنگی خویش را تعریف نماید. (هانیتینگتون ،۱۹۹۹به نقل ازشرفی،۱۳۸۵)
آموزش و پرورش^[۵۴] و یا حتی دانشگاه های کنونی بر حافظه و مباحث فنی تاکید می کنند و هنوز از بالنده ساختن کامل انسان خیلی به دور است بالندگی کامل انسانی به معنای رشد فیزیکی اجتماعی ، عاطفی ، ذهنی و عقلی می باشد چیزهای آموخته باید دگر باره با جامعیت پیوند یابد یا به معنای دیگر تن ، روان ، محیط ، جامعه در هم تنیده شود دانش به خودی خود کافی نیست باید اخلاق با یادگیری در هم آمیزد و دیگر به صورت موضوعات جدا و ناکارآمد تلقی نشود با این رویکرد هر آنچه شخص یاد می گیرد مجددا با جامعیت و خلاقیت پیوند می خورد و فرهنگ و اخلاقیات بخش جدایی ناپذیر یادگیری می شود ( زیبا کلام، ۱۳۷۹ ).
هویت ملی :
هویت ملی از عوامل اصلی پایداری نظام های سیاسی و اجتماعی است لذا یکی از اهداف و حوزه های اصلی جامعه پذیری سیاسی در همه نظام های سیاسی را تقویت و باز تولید هویت ملی تشکیل می دهد.(ابولحسنی،۱۳۸۷)
هویت ملی نوعی هویت جمعی^[۵۵] در سطح گروهی اجتماعی به نام ملت است ملت مفهومی است که نسبت به وجود عدم وجود تاریخچه پیدایش و نیز ویژگی ها و خصوصیات آن تفاوت نظر وجود دارد برخی از صاحب نظران معتقدند که ملت نوعی اجتماع ذهنی یا تصوری است چرا که اعضای آن نه چندان همدیگر را می شناسند نه چندان هم دیگر را می بینند اما بر این باورند که همگی عضو یک ملت واحد هستند پدیده ملت نه طبیعی است و نه جاودانه و ملیت بیشتر در باورهای ذهنی ریشه دارد تا واقعیتهای عینی ( بروجردی، ۱۳۷۹به نقل از ابولحسنی۱۳۸۶ ) .
هویت ملی^[۵۶] یکی از انواع هویت جمعی است که به شیوه های مشترک در نحوه تفکر ارزش ها ، اعتقادات هنجارها ، نمادها ، رویکردها احساسات و تمایلات یک گروه که نوعی احساس تعهد و تکلیف نسبت به آن گروه را بر می انگیزد وجود و نتیجه هویت جمعی احساس پایبندی دلسبتگی و تعهد به اجتماع و گروه است مقصود از پایبندی اعتقاد و دلبستگی به هنجارها و ارزش ها است و مقصود از تعهد نیز مشارکت در جهت توسعه و تثبیت ارزش ها و هنجارها در گروه مربوط است ( رازی فر ، ۱۳۷۹).
هویت ملی را هم می توان از جنبه سیاسی و هم از جنبه فرهنگی ـ تاریخی به آن پرداخت برخی در تعریف هویت ملی کاملا به ملت سیاسی و در نتیجه به تعریف هویت ملی سیاسی توجه دارند چنانکه می گویند هویت ملی مجموعه ای از گرایش ها و نگرش های مثبت نسبت به عوامل و عناصر و الگوهای هویت بخشی و یکپارچه کننده در سطح یک کشور به عنوان یک واحد سیاسی دانست ( نفیسی ،۱۳۷۹ ) چون که معتقدند که هویت ملی یک پدیده سیاسی و اجتماعی جدید و ناشی از شکل گیری پدیده ای به نام ملت است ( خانیکی ،۱۳۸۳ ) .
در تعریف ملت به مفهوم فرهنگی ـ تاریخی مولفه های سرزمین تاریخی ، اساطیر ، نمادها وقایع تاریخی ، میراث فرهنگی دارای اهمیت بیشتر هستند .ولی در ملت سیاسی سرزمین فعل و یکپارچگی سیاسی و اجتماعی کنونی دارای اهمیت می باشد ( ابوالحسنی، ۱۳۸۷ ) .
گفته شد هویت ملی مجموعه ای شناختی ، اعتقادی و روانی است که با تاثیرگذاری بر کنش های اجتماعی موجب همبستگی و انسجام در سطح ملت می گردد این مولفه ها را در سطح می توان جمع بندی کرد .
۱ ـ بعد اجتماعی^[۵۷] : بعد اجتماعی هویت ملی در ارتباط با کیفیت روابط اجتماعی فرد با نظام مکان اجتماعی است در صورت تقویت مناسب و روابط فرد با جامعه هویت جمعی فرد در سطح ملی شکل می گیرد و اصطلاحا مای ملی تحقیق می یابد اعتقاد به وجود و ضرورت وجود جامعه ملی ، احساس و اعتقاد و تمایل به عضویت در این جامعه احساس تعلق خاطر مشترک و احساس تعهد افراد به اجتماع ملی پذیرش یکدیگر به عنوان هم وطن ، نگرش مثبت به دیگران متعلق به ملت ، باورهایی در باب ریشه های اجتماع ملی اعتقادات راجع به سرنوشت و آینده جامعه افتخار به عضویت در این جامعه و علاقه و تمایل به پرداختن هزینه های لازم برای عضویت خود و تداوم حیات این اجتماع نگرش نسبت به مبانی همبستگی و همکاری اجتماعی در هویت ملی فرهنگی این اجتماع با شاخصه های فرهنگی تاریخی تعریف می شوند یعنی معطوف به گذشته است .
۲ ـ بعد تاریخی : بعد تاریخی^[۵۸] هویت ملی آگاهی مشترک افراد یک جامعه از گذشته تاریخی و احساس دلبستگی به آن و احساس هویت تاریخی و هم تاریخ پنداری پیوند دهنده نسل های مختلف به یکدیگر که مانع جدا شدن یک نسل از تاریخش می شود یادآوری این نکته ضروری است که وجود اشتراک تاریخی مهم نیست .بلکه احساس و تفسیر مشترک تاریخی اثرگذار است اعضای یک ملت نسبت به گذشته خود باید تفسیری همانند و ارزشگذاری مشابه و تعلق مشترک و تعهد مناسب داشته باشند نه اینکه واقعا وقایع مشترک داشته باشند پس هویت تاریخی را می توان آگاهی و دانش نسبت به پیشینه ی تاریخی و اعتقاد و احساس تعلق خاطر و دلبستگی بدان دانست.
۳ ـ بعد جغرافیایی^[۵۹] : محیط جغرافیایی تبلور فیزیکی ، عینی ، ملموس و مشهود هویت ملی به حساب می آید برای شکل گیری هویت^[۶۰] واحد ملی تعیین محدوده قلمرو یک سرزمین مشخص ضرورت تام دارد . دلبستگی و تعلق خاطر به سرزمین مادری که با مرزهای معین مشخص می شود شاخص های متعدد دارد که از آن جمله اند آمادگی برای دفاع از سرزمین در زمان بروز خطر مرجع دانستن زندگی در کشور خود بر سایر نقاط جهان یا عدم تمایل به مهاجرت و پذیرفتن سرزمین مشخص به عنوان کشور علاقه مندی به یکپارچگی سرزمین در آینده رویکرد و نگرش مثبت به سرزمین خود احساس آرامش و آسایش در صورت زندگی در آن در هویت ملی فرهنگی ـ تاریخی سرزمین مورد توجه است .
۴ ـبعد فرهنگی^[۶۱] : فرهنگ مجموعه ذهنی و روانی مشترکی است که در گذشته تاریخی شکل گرفته و طی فرایند جامعه پذیری به نسل های بعدی منتقل گردید و نسل های نوین آن را به عنوان میراث گذشته به ارث برده اند این مجموعه شامل ارزش ها ، هنجارها شامل ارزش ها ، هنجارها ، نمادها ، اعتقادات و احساسات و رویکردهایی است که در زمینه خانواده ، اقتصاد ، سیاست مذهب ، جامعه پذیری و تفریحات در بین مردم یک جامعه به صورت وجدان جمعی درآمده است .
۵ ـ بعد سیاسی^[۶۲] : هویت سیاسی مهم ترین مولفه هویت ملی را تشکیل می دهد هویت ملی در بعد سیاسی بدین معنی است که افرادی که از لحاظ فیزیکی و قانونی عضو یک نظام یا ساختار سیاسی هستند و داخل مرزهای ملی یک کشور زندگی می کنند و موضوع یا مخاطب قوانین آن کشور هستند از لحاظ روانی هم خود را اعضای سیستم بدانند بنابراین عشق و علاقه قلبی به یک سیستم سیاسی و مبانی ارزشی و مشروعیت آن عامل عمده ای در تقویت همبستگی و پیوند ملی خواهد بود . ( ابوالحسنی، ۱۳۸۷) .
هویت ملی پارامترهای بسیاری همچون سیاسی ، سرزمینی ، اکولوژیکی ، قومی ، اجتماعی مذهبی ، ادراک های ارزشی چون بقاء موفقیت ، برابری ، آزادی ، توسعه و عدالت و فهم و درک اولویت ها و مقاصد ملی ( کپروستیلین^[۶۳] ۲۰۰۳ به نقل ازفلاحی ) .
هویت ملی از نظر اسمیت باز تولید و باز تفسیر دایمی الگوی ارزش ها ، نمادها ، خاطرات اسطوره ها و سنت هایی که میراث متمایز ملت ها را تشکیل می دهند و تشخیص هویت افراد با آن الگو و میراث و با عناصر فرهنگی اش می باشد ( اسمیت،^[۶۴] به نقل ازشرفی۱۳۸۳ ) .
اسمیت تعریف پیشنهادی خود را فرایند باز تفسیری می داند که از طریق آن خاطرات ، ارزش ها ، نمادها اسطوره ها که میراث متمایز ملت ها را تشکیل می دهند به صورت مداوم باز تولید و باز تفسیر می شوند اسمیت معتقد به تغییر در درون تعریف هویت در درون پارامترهای روشنی است که فرهنگ و سنت های ملت مورد بحث و میراث تمایز آن اجازه می دهد و تعیین میکند (همان) .
هویت ملی مولفه بنیادی شکل گیری و بقا جامعه ملی است که تزلزل ، تجزیه و تضعیف آن موجب بی ثباتی اجتماعی می گردد اما این پدیده به لحاظ کمیت و کیفیت عناصر هم از نظر تعاریف ارائه شده و هم به تناسب زمان و مکان اجتماعی نسبی است نسبی بودن آن دلیل برانکار و یا کم اهمیت دانستن آن نیست بلکه لازم است در هر جامعه ملی مورد سنجش و ارزیابی و باز تولید قرار گیرد . ( فلاحی ،۱۳۸۸).
هویت خانوادگی^[۶۵] :
نسبت تعیین پیوند فرزند با خانواده ، تربیت رفتار ، آداب و نگرش خانوادگی جوانان در شکل گیری شخصیت و هویت آنان موثراست والدین در چگونگی شکل گیری هویت نوجوانان تاثیر زیادی دارند نوجوانانی که درک سالمی از والدین خود دارند حمایت عاطفی و آزادی کاوش کردن برای آنها تامین می شود(شرفی، ۱۳۸۰ ) .
همین طور در صورتی که خانواده پایگاه امنی باشد که نوجوانان بتوانند با اطمینان از این پایگاه به سوی دنیای بزرگتر پیش بروند رشد هویت تقویت می شود .
نوجوانانی که احساس می کنند به والدینشان دلبسته هستند اما در عین حال آزادند تا عقاید خودشان را بیان کنند هویت کسب کرده و یا در حالت وقفه هویت هستند نوجوانانی که هویت تسلیم طلب برخوردارند معمولا روابطی صمیمی با والدین دارند ، اما از فرصت جدا شدن سالم بی بهره اند و نوجوانانی که دچار پراکندگی هویت هستند از کمترین رابطه صمیمانه و ارتباط آزاد در خانواده خبر می دهند ( بنیان ،۱۳۸۹ ). خانواده در شکل گیری هویت نوجوانان و جوان بسیار مهم و موثر می باشد و اولین نهادی است که انسان در آن متولد می یابد و رشد پیدا می کند با شروع دوران نوجوانی خانواده باید گامهایی را بردارد تا جوان بتواند خود را بهتر دریابد و به هویت واقعی خود برسد .
۱ ـ دادن استقلال به نوجوانان^[۶۶] : در دوره نوجوانی و رشد احساس استقلال طلبی نوجوانان ، یکی از درگیری های جدی والدین با فرزندان که نزاع بر سر قدرت است آغاز می شود نوجوانان تمایل به ابراز عقاید و خواسته های خود عملی کردن آنها دارند این در حالی است که بسیاری از این خواسته ها همسو و هماهنگ با نظرات والدین نیستند این کشمکش از خسته کننده ترین مراحل تربیتی فرزندان است اما از سوی دیگر برخورد اصولی و صحیح با آن و مشاهده تاثیر این برخورد در بهبود روابط والدین فرزندی و کمک به تکامل هویت یابی فرزندان لذت بخش ترین تجربه والدین می باشد .
۲ ـ حل مشکلات نوجوانان^[۶۷]
این مراحل خود شامل پنجم گام می باشد گام اول تامل کن ، باید درباره این موضوع فکر کنی
گام دوم چه راه هایی برای رسیدن به هدف وجود دارد ؟
گام سوم آیا انتخاب های بهتری هم می توانی داشته باشی ؟
گام چهارم : چرا آن را متحان نمی کنی ؟
گام پنجم : تصمیم درستی گرفتی آفرین
این مراحل بسیار مهم هستند چون هیجانات نوجوان را کاهش و مهارت حل مسئله را افزایش می دهند و جایگزین نزاع بر سر قدرت می شوند اینجاست که عشق و محبت در خانواده ایجاد می شود و ارتباط موثر جایگزین ارتباط ناصحیح می شود .
۳ ـ دادن مسئولیت پذیری به نوجوانان^[۶۸]
والدین باید شجاعت این را داشته باشد که به نوجوان فرصت تجریه دوباره را بدهد حتی وقتی اشتباه می کند و شکست می خورد . والدین باید با مسئولیت دادن به نوجوان او را در عرصه ی عمل قرار دهد . تا بتوانند راه حل ها و تدابیر مناسب را پیدا انتخاب کند .
۴ ـ بالا بردن اعتماد به نفس در نوجوان^[۶۹]
والدین باید عقیده نوجوان خود را بپذیرد و حتی اگر مخالف با نظر خودش باشد والدین استعداد و توانایی های فرزندانشان را پر رنگ تر و پر اهمیت تر جلوه دهند تا آنان تشویق شوند اولیا بهتر است مکان مناسبی را در منزل برای نوجوانان در نظر بگیرند تا آنان بتوانند دوستان خود را به خانه بیاورند ایجاد علاقه و دلبستگی خانواده به فرزند و زمان هایی را با آنان بگذراند و سخنان فرزندانشان را با علاقه و اشتیاق گوش فرا دهند تا اعتماد به نفس نوجوانان بالا رود تا بتوانند خود را بهتر بشناسند ( رزمی،۱۳۷۹ ) .
میزان متوسط تعاریض و پذیرش دیدگاه های مخالف در روابط والدین نوجوان می تواند اساس فرایند اکتشاف نوجوان در شکل گیری هویت باشد آدافر( ۱۹۸۵ ) آدافر و جونز^[۷۰] ( ۱۹۸۳ ) در نتیجه مطالعات خود اظهار می دارند که بعضی از خانواده ها پذیرش محبت و همراهی را برای رفتارهایی ارائه می کنند که در جهت روندهای رشدی برای دست یابی هویت است به نظر محققان مذکور این امر دست یابی به هویت را تسهیل می کند اما خانواده هایی که تحمل اندکی برای تمایز بخشی و فردیت دارند ، جستجو را منع و پذیرش نقشهای ارائه شده را تشویق می کند یعنی نوعی مانع در جهت دست یابی به هویت فرا روی نوجوان قرار می دهد نوجوان در چنین خانواده هایی طرد و محبت را توما احساس می کند چرا که والدین ، محبت را هنگامی ابراز می کنند که فرد در حیطه ی نقش های تعیین شده از سوی خانواده عمل می کند و وقتی نگرش های جدید را جستجو کند محبت را از او دریغ و او را طرد می کنند (مارسیا^[۷۱] ۱۹۶۶ ،کروگر^[۷۲] ۱۹۹۳ ) .
عوامل موثر در شکل گیری هویت
۱–۱ رشد شناختی :
(( رشد شناختی^[۷۳])) تاثیر تعیین کننده ای بر شکل گیری هویت دارد . وقتی که نوجوان به مرحله تفکر عملیات صوری می رسد ، امکان بسیار بهتری به دست می آورد که هویت آتی خود را ترسیم کند و به مسائل آن بیندیشد . تحقیقات گوناگون دراین زمینه مثلا تحقیقات (واترمن ،۱۹۹۲، و بزرونسکی،۱۹۹۲) نشان می دهند نوجوانانی که به رشد شناختی متناسب با این دوره از رشد رسیده اند ، از کسانی که به این سطح از تفکر نرسیده اند ، از موفقیت بیشتری و در حل مسائل مربوط به هویت خود برخودارند آنان اطلاعاتی راکه برای این منظور لازم دارند ، بهتر اختیار می کنند و بهتر به کار می گیرند .

چهارم اینکه مذهب و معنویت در دوران جوانی و زندگی دانشجویی لذات پایدار معنوی ایجاد می کند که از مهمترین سرمایه دانشجو^[۵۱] در آینده شغلی و زندگی فردی است پنجم اینکه معنویت باعث می شود انسان خودش را به دست آورد . بسیاری از مشکلات انسان امروزی و خسته شدن از برخی کارها به خاطر این است که نمی داند برای چه کسی کار می کند البته می گوید برای خودم ولی این خود را نمی داند کیست. چون گاهی مواقع ناخودآگاه می رسند و می فهمند که این خودی که برایش کار می کند خود نبوده بیگانه بوده

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ششم اینکه مذهب و معنویت جوان ، در زندگی سرانجامش نقش مهمی دارد یعنی اگر کسی در سن جوانی نتواند معنویتی اندوخته کند و خاطره و تجربه ای معنوی در ذهن و وجود خودش بارور سازد این نقص در گذشتن از موانع زندگی جوانی و دانشجویی برایش مشکلات فراوانی ایجاد می کند ( احمدیان،۱۳۸۲ ) .
هویت فرهنگی :
هویت فرهنگی همانند فرهنگ ارجمند و در خود تامل است زیرا پیوند میان نسل جوان زندگی ، آداب و رسوم ، هنر و سایر تعلقات از طریق معرفت و شناخت آنها برقرار می شود در جهان معاصر هویت فرهنگی در مقایسه با ابعاد دیگر فرهنگی اهمیت فزاینده ای یافته است .
نظریه ی هانتینگتون^[۵۲] از این جهت قابل تامل است که در عصر حاضر به دلیل تحولات روز افزونی که در شئون و ارکان بنیانهای اجتماعی به وجود آمده است اعتماد اطمینان آحاد مردم به آنها متزلزل شده، ولی فرهنگ به لحاظ عناصر و جنبه های نسبتا پایدار خویش ، به مراتب بیش از سایر عوامل اعتماد مردم را بر می انگیزد تا از طریق ارتباط با فرهنگ و شکل دادن به هویت فرهنگی خویش ، نوعی احساس امنیت و پایداری در زندگی برای خود حاصل کنند .
هویت فرهنگی ، به مفهوم برخورداری از وجوه مشترک فرهنگی ، همکاری و وحدت را تسهیل می کند و تفاوتهای فرهنگی به اختلاف و تفرقه دامن می زند (شرفی ،۱۳۸۰)
فرهنگ و هویت به عنوان دو مقوله مهم از جمله دلمشغولی های ذهنی طیف وسیعی از پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی است که در سالهای اخیر بخش قابل توجهی از ادبیات سیاسی و زیر مجموعه های مرتبط با آن را به خود معطوف داشته است . فرهنگ به مجموعه عناصر معنوی در جهان بینی تا نظام ارزش های اخلاقی ، آداب و رسوم و گرایش های سیاسی و ملی و علایق زیبایی شناسانه است که رفتار فرد، گروه های اجتماعی را نسبت به جامعه ، طبیعت و دیگر پدیده ها تعیین می کند رفتار روایستار انسانها در برابر دولت و در رابطه با دین ، بوم زیستی ، مقررات راهنمایی و رانندگی ، ازدواج ، نظافت و فعالیت اقتصادی تابع فرهنگ آنها نسبت به هر یک از پدیده ها است . ( مقصودی ،۱۳۷۹)مولفه های هویت فرهنگی را می توان ا شامل یک سری عوامل فرهنگی مشترک مثل ادبیات مشترک ، گذشته تاریخی مشترک ، احساس مشترک در شادیها و غم ها ، زبان مشترک و خصایص مشترک می باشد بخشی از این تجلیات فرهنگی و معنوی در مولفه های مادی نظیر سرزمین و دین مشترک نمود پیدا می کند . در مورد اهمیت هر یک از مولفه ها در واقع باید به زمان و مکان مورد بحث رجوع کرد . فرهنگ در واقع ناظر بر خاطرات ، تصورات ، ارزشها ، نشانه ها ، برداشتها ، تعبیرت ، نوآوری و کشفیات است ( میر محمدی ، مقصودی،۱۳۷۹ ) . متاسفانه هویت فرهنگی جوانان ما امروزه با گسست فرهنگی رو به روست و این امر باعث شده نیمرخ فرهنگی برخی جوانان ما چنین شود غالبا انگیزه کافی برای پرداختن به دست مایه های فرهنگی ندارند .
فرصت کافی برای شناخت ، بزرگداشت ، قدرشناسی از فرهنگ خویش ندارند .
حتی با وجود انگیزه و فرصت مطلوب ، فرهنگ ملی خویش را دارای چنین شانسی نمی دانند که ضرورتا بدان اهتمام ورزند .
به علاوه عوامل جذب و پر رونق همچون فرهنگ های بیگانه و رقیب ، مجالی برای عرضه و خود نمایی فرهنگ ملی باقی نگذاشه است . در نتیجه ، رشته ها و پیوندهایی که باید فرهنگ ملی و برخی جوانان برقرار باشد از هم گسیخته است و نوعی گسست میان قشرهایی از نسل معاصر و فرهنگ خودی به وجود آمده است .( شرفی ،۱۳۸۵ ) .
عناصر و عوامل فرهنگی عمدتا از نسل بالغ به نسل جوان منتقل می شود این انتقال نیاز به پل های ارتباطی مناسب دارد که قبلا و طی سال ها شکل گرفته است خاطرات دوران نوجوانی ، فصل مشترک عاطفی والدین و جوانان ،پیوندهای روحی میان آنان راه را برای انتقال ارزش ها و عناصر فرهنگی هموار می سازد اما واقعیت این است که قشرهایی از دو نسل ( والدین ـ فرزند ) به مرور زمان از یکدیگر دورتر و بیگانه تر شده و بعضا در مواردی به نوعی تقابل و تضاد منجر گردیده است اشتغال روز افزون والدین در بیرون از منزل ، خستگی جسمی و روحی ناشی از اشتغال و فشارهای روحی و روانی سبز فایل و عواملی نظیر آنها نسل بالغ را به گونه ای با مسائلی ناخواسته درگیر کرده ؟ میل و رغبتی از سوی نسل بالغ ،که راهی برای نفوذ و تعاملات فرهنگی در نسل جوان با شد یافت نمی شود (شرفی، ۱۳۸۳ ) .
نظریه پردازان معتقدند که تضاد درون خانواده نقش مهمی در شکل دادن به رشد فرزندان دارد و تضاد والدین فرزندان به طور وسیعی به عنوان عاملی در سوء تطبیق نوجوانان و جوانان باز شناخته می شود ( یوسفی،۱۳۸۳ )
از خصوصیات زندگی معاصر دگرگونی های سریعی که در همه شئون اجتماعی رخ می دهد به گونه ای که تافلر^[۵۳] (۱۹۹۰ ) آن را عارضه تازه ای با نام بیماری تغییر می داند که امروزه بخش مهمی از جمعیت جهان را فرا گرفته از پیامدهای است که ناتوانی انسان در تحلیل و ارزیابی رخدادها اشاره شده و وقایع پیچیده آن چنان به سرعت از راه می رسند که فرصتی برای تحلیل آنها باقی نمی ماند لذا نه تنها فرهنگ بلکه مقوله های دیگر زندگی نیز از دور خارج می شوند و بیگانگی فرهنگی به جای هویت و یکپارچگی فرهنگی ، در جامعه مستقر می گردد (شرفی،۱۳۸۵ ) .
از ضرورت های هویت فرهنگی تامل و تفکر در راه و رسم زندگی است وی دگرگونی های سریعی که در ابعاد گوناگون حیات واقع می شود مجال اندیشیدن را از آدمی سلب می کند و فرصتی ایجاد نمی شود تا وی بتواند عناصر و اجزای فرهنگ را درک کرده و سپس آنها را جذب و درونسازی کند تا هویت فرهنگی خویش را تعریف نماید. (هانیتینگتون ،۱۹۹۹به نقل ازشرفی،۱۳۸۵)
آموزش و پرورش^[۵۴] و یا حتی دانشگاه های کنونی بر حافظه و مباحث فنی تاکید می کنند و هنوز از بالنده ساختن کامل انسان خیلی به دور است بالندگی کامل انسانی به معنای رشد فیزیکی اجتماعی ، عاطفی ، ذهنی و عقلی می باشد چیزهای آموخته باید دگر باره با جامعیت پیوند یابد یا به معنای دیگر تن ، روان ، محیط ، جامعه در هم تنیده شود دانش به خودی خود کافی نیست باید اخلاق با یادگیری در هم آمیزد و دیگر به صورت موضوعات جدا و ناکارآمد تلقی نشود با این رویکرد هر آنچه شخص یاد می گیرد مجددا با جامعیت و خلاقیت پیوند می خورد و فرهنگ و اخلاقیات بخش جدایی ناپذیر یادگیری می شود ( زیبا کلام، ۱۳۷۹ ).
هویت ملی :
هویت ملی از عوامل اصلی پایداری نظام های سیاسی و اجتماعی است لذا یکی از اهداف و حوزه های اصلی جامعه پذیری سیاسی در همه نظام های سیاسی را تقویت و باز تولید هویت ملی تشکیل می دهد.(ابولحسنی،۱۳۸۷)
هویت ملی نوعی هویت جمعی^[۵۵] در سطح گروهی اجتماعی به نام ملت است ملت مفهومی است که نسبت به وجود عدم وجود تاریخچه پیدایش و نیز ویژگی ها و خصوصیات آن تفاوت نظر وجود دارد برخی از صاحب نظران معتقدند که ملت نوعی اجتماع ذهنی یا تصوری است چرا که اعضای آن نه چندان همدیگر را می شناسند نه چندان هم دیگر را می بینند اما بر این باورند که همگی عضو یک ملت واحد هستند پدیده ملت نه طبیعی است و نه جاودانه و ملیت بیشتر در باورهای ذهنی ریشه دارد تا واقعیتهای عینی ( بروجردی، ۱۳۷۹به نقل از ابولحسنی۱۳۸۶ ) .
هویت ملی^[۵۶] یکی از انواع هویت جمعی است که به شیوه های مشترک در نحوه تفکر ارزش ها ، اعتقادات هنجارها ، نمادها ، رویکردها احساسات و تمایلات یک گروه که نوعی احساس تعهد و تکلیف نسبت به آن گروه را بر می انگیزد وجود و نتیجه هویت جمعی احساس پایبندی دلسبتگی و تعهد به اجتماع و گروه است مقصود از پایبندی اعتقاد و دلبستگی به هنجارها و ارزش ها است و مقصود از تعهد نیز مشارکت در جهت توسعه و تثبیت ارزش ها و هنجارها در گروه مربوط است ( رازی فر ، ۱۳۷۹).
هویت ملی را هم می توان از جنبه سیاسی و هم از جنبه فرهنگی ـ تاریخی به آن پرداخت برخی در تعریف هویت ملی کاملا به ملت سیاسی و در نتیجه به تعریف هویت ملی سیاسی توجه دارند چنانکه می گویند هویت ملی مجموعه ای از گرایش ها و نگرش های مثبت نسبت به عوامل و عناصر و الگوهای هویت بخشی و یکپارچه کننده در سطح یک کشور به عنوان یک واحد سیاسی دانست ( نفیسی ،۱۳۷۹ ) چون که معتقدند که هویت ملی یک پدیده سیاسی و اجتماعی جدید و ناشی از شکل گیری پدیده ای به نام ملت است ( خانیکی ،۱۳۸۳ ) .
در تعریف ملت به مفهوم فرهنگی ـ تاریخی مولفه های سرزمین تاریخی ، اساطیر ، نمادها وقایع تاریخی ، میراث فرهنگی دارای اهمیت بیشتر هستند .ولی در ملت سیاسی سرزمین فعل و یکپارچگی سیاسی و اجتماعی کنونی دارای اهمیت می باشد ( ابوالحسنی، ۱۳۸۷ ) .
گفته شد هویت ملی مجموعه ای شناختی ، اعتقادی و روانی است که با تاثیرگذاری بر کنش های اجتماعی موجب همبستگی و انسجام در سطح ملت می گردد این مولفه ها را در سطح می توان جمع بندی کرد .
۱ ـ بعد اجتماعی^[۵۷] : بعد اجتماعی هویت ملی در ارتباط با کیفیت روابط اجتماعی فرد با نظام مکان اجتماعی است در صورت تقویت مناسب و روابط فرد با جامعه هویت جمعی فرد در سطح ملی شکل می گیرد و اصطلاحا مای ملی تحقیق می یابد اعتقاد به وجود و ضرورت وجود جامعه ملی ، احساس و اعتقاد و تمایل به عضویت در این جامعه احساس تعلق خاطر مشترک و احساس تعهد افراد به اجتماع ملی پذیرش یکدیگر به عنوان هم وطن ، نگرش مثبت به دیگران متعلق به ملت ، باورهایی در باب ریشه های اجتماع ملی اعتقادات راجع به سرنوشت و آینده جامعه افتخار به عضویت در این جامعه و علاقه و تمایل به پرداختن هزینه های لازم برای عضویت خود و تداوم حیات این اجتماع نگرش نسبت به مبانی همبستگی و همکاری اجتماعی در هویت ملی فرهنگی این اجتماع با شاخصه های فرهنگی تاریخی تعریف می شوند یعنی معطوف به گذشته است .
۲ ـ بعد تاریخی : بعد تاریخی^[۵۸] هویت ملی آگاهی مشترک افراد یک جامعه از گذشته تاریخی و احساس دلبستگی به آن و احساس هویت تاریخی و هم تاریخ پنداری پیوند دهنده نسل های مختلف به یکدیگر که مانع جدا شدن یک نسل از تاریخش می شود یادآوری این نکته ضروری است که وجود اشتراک تاریخی مهم نیست .بلکه احساس و تفسیر مشترک تاریخی اثرگذار است اعضای یک ملت نسبت به گذشته خود باید تفسیری همانند و ارزشگذاری مشابه و تعلق مشترک و تعهد مناسب داشته باشند نه اینکه واقعا وقایع مشترک داشته باشند پس هویت تاریخی را می توان آگاهی و دانش نسبت به پیشینه ی تاریخی و اعتقاد و احساس تعلق خاطر و دلبستگی بدان دانست.
۳ ـ بعد جغرافیایی^[۵۹] : محیط جغرافیایی تبلور فیزیکی ، عینی ، ملموس و مشهود هویت ملی به حساب می آید برای شکل گیری هویت^[۶۰] واحد ملی تعیین محدوده قلمرو یک سرزمین مشخص ضرورت تام دارد . دلبستگی و تعلق خاطر به سرزمین مادری که با مرزهای معین مشخص می شود شاخص های متعدد دارد که از آن جمله اند آمادگی برای دفاع از سرزمین در زمان بروز خطر مرجع دانستن زندگی در کشور خود بر سایر نقاط جهان یا عدم تمایل به مهاجرت و پذیرفتن سرزمین مشخص به عنوان کشور علاقه مندی به یکپارچگی سرزمین در آینده رویکرد و نگرش مثبت به سرزمین خود احساس آرامش و آسایش در صورت زندگی در آن در هویت ملی فرهنگی ـ تاریخی سرزمین مورد توجه است .
۴ ـبعد فرهنگی^[۶۱] : فرهنگ مجموعه ذهنی و روانی مشترکی است که در گذشته تاریخی شکل گرفته و طی فرایند جامعه پذیری به نسل های بعدی منتقل گردید و نسل های نوین آن را به عنوان میراث گذشته به ارث برده اند این مجموعه شامل ارزش ها ، هنجارها شامل ارزش ها ، هنجارها ، نمادها ، اعتقادات و احساسات و رویکردهایی است که در زمینه خانواده ، اقتصاد ، سیاست مذهب ، جامعه پذیری و تفریحات در بین مردم یک جامعه به صورت وجدان جمعی درآمده است .
۵ ـ بعد سیاسی^[۶۲] : هویت سیاسی مهم ترین مولفه هویت ملی را تشکیل می دهد هویت ملی در بعد سیاسی بدین معنی است که افرادی که از لحاظ فیزیکی و قانونی عضو یک نظام یا ساختار سیاسی هستند و داخل مرزهای ملی یک کشور زندگی می کنند و موضوع یا مخاطب قوانین آن کشور هستند از لحاظ روانی هم خود را اعضای سیستم بدانند بنابراین عشق و علاقه قلبی به یک سیستم سیاسی و مبانی ارزشی و مشروعیت آن عامل عمده ای در تقویت همبستگی و پیوند ملی خواهد بود . ( ابوالحسنی، ۱۳۸۷) .
هویت ملی پارامترهای بسیاری همچون سیاسی ، سرزمینی ، اکولوژیکی ، قومی ، اجتماعی مذهبی ، ادراک های ارزشی چون بقاء موفقیت ، برابری ، آزادی ، توسعه و عدالت و فهم و درک اولویت ها و مقاصد ملی ( کپروستیلین^[۶۳] ۲۰۰۳ به نقل ازفلاحی ) .
هویت ملی از نظر اسمیت باز تولید و باز تفسیر دایمی الگوی ارزش ها ، نمادها ، خاطرات اسطوره ها و سنت هایی که میراث متمایز ملت ها را تشکیل می دهند و تشخیص هویت افراد با آن الگو و میراث و با عناصر فرهنگی اش می باشد ( اسمیت،^[۶۴] به نقل ازشرفی۱۳۸۳ ) .
اسمیت تعریف پیشنهادی خود را فرایند باز تفسیری می داند که از طریق آن خاطرات ، ارزش ها ، نمادها اسطوره ها که میراث متمایز ملت ها را تشکیل می دهند به صورت مداوم باز تولید و باز تفسیر می شوند اسمیت معتقد به تغییر در درون تعریف هویت در درون پارامترهای روشنی است که فرهنگ و سنت های ملت مورد بحث و میراث تمایز آن اجازه می دهد و تعیین میکند (همان) .
هویت ملی مولفه بنیادی شکل گیری و بقا جامعه ملی است که تزلزل ، تجزیه و تضعیف آن موجب بی ثباتی اجتماعی می گردد اما این پدیده به لحاظ کمیت و کیفیت عناصر هم از نظر تعاریف ارائه شده و هم به تناسب زمان و مکان اجتماعی نسبی است نسبی بودن آن دلیل برانکار و یا کم اهمیت دانستن آن نیست بلکه لازم است در هر جامعه ملی مورد سنجش و ارزیابی و باز تولید قرار گیرد . ( فلاحی ،۱۳۸۸).
هویت خانوادگی^[۶۵] :
نسبت تعیین پیوند فرزند با خانواده ، تربیت رفتار ، آداب و نگرش خانوادگی جوانان در شکل گیری شخصیت و هویت آنان موثراست والدین در چگونگی شکل گیری هویت نوجوانان تاثیر زیادی دارند نوجوانانی که درک سالمی از والدین خود دارند حمایت عاطفی و آزادی کاوش کردن برای آنها تامین می شود(شرفی، ۱۳۸۰ ) .
همین طور در صورتی که خانواده پایگاه امنی باشد که نوجوانان بتوانند با اطمینان از این پایگاه به سوی دنیای بزرگتر پیش بروند رشد هویت تقویت می شود .
نوجوانانی که احساس می کنند به والدینشان دلبسته هستند اما در عین حال آزادند تا عقاید خودشان را بیان کنند هویت کسب کرده و یا در حالت وقفه هویت هستند نوجوانانی که هویت تسلیم طلب برخوردارند معمولا روابطی صمیمی با والدین دارند ، اما از فرصت جدا شدن سالم بی بهره اند و نوجوانانی که دچار پراکندگی هویت هستند از کمترین رابطه صمیمانه و ارتباط آزاد در خانواده خبر می دهند ( بنیان ،۱۳۸۹ ). خانواده در شکل گیری هویت نوجوانان و جوان بسیار مهم و موثر می باشد و اولین نهادی است که انسان در آن متولد می یابد و رشد پیدا می کند با شروع دوران نوجوانی خانواده باید گامهایی را بردارد تا جوان بتواند خود را بهتر دریابد و به هویت واقعی خود برسد .
۱ ـ دادن استقلال به نوجوانان^[۶۶] : در دوره نوجوانی و رشد احساس استقلال طلبی نوجوانان ، یکی از درگیری های جدی والدین با فرزندان که نزاع بر سر قدرت است آغاز می شود نوجوانان تمایل به ابراز عقاید و خواسته های خود عملی کردن آنها دارند این در حالی است که بسیاری از این خواسته ها همسو و هماهنگ با نظرات والدین نیستند این کشمکش از خسته کننده ترین مراحل تربیتی فرزندان است اما از سوی دیگر برخورد اصولی و صحیح با آن و مشاهده تاثیر این برخورد در بهبود روابط والدین فرزندی و کمک به تکامل هویت یابی فرزندان لذت بخش ترین تجربه والدین می باشد .
۲ ـ حل مشکلات نوجوانان^[۶۷]
این مراحل خود شامل پنجم گام می باشد گام اول تامل کن ، باید درباره این موضوع فکر کنی
گام دوم چه راه هایی برای رسیدن به هدف وجود دارد ؟
گام سوم آیا انتخاب های بهتری هم می توانی داشته باشی ؟
گام چهارم : چرا آن را متحان نمی کنی ؟
گام پنجم : تصمیم درستی گرفتی آفرین
این مراحل بسیار مهم هستند چون هیجانات نوجوان را کاهش و مهارت حل مسئله را افزایش می دهند و جایگزین نزاع بر سر قدرت می شوند اینجاست که عشق و محبت در خانواده ایجاد می شود و ارتباط موثر جایگزین ارتباط ناصحیح می شود .
۳ ـ دادن مسئولیت پذیری به نوجوانان^[۶۸]
والدین باید شجاعت این را داشته باشد که به نوجوان فرصت تجریه دوباره را بدهد حتی وقتی اشتباه می کند و شکست می خورد . والدین باید با مسئولیت دادن به نوجوان او را در عرصه ی عمل قرار دهد . تا بتوانند راه حل ها و تدابیر مناسب را پیدا انتخاب کند .
۴ ـ بالا بردن اعتماد به نفس در نوجوان^[۶۹]
والدین باید عقیده نوجوان خود را بپذیرد و حتی اگر مخالف با نظر خودش باشد والدین استعداد و توانایی های فرزندانشان را پر رنگ تر و پر اهمیت تر جلوه دهند تا آنان تشویق شوند اولیا بهتر است مکان مناسبی را در منزل برای نوجوانان در نظر بگیرند تا آنان بتوانند دوستان خود را به خانه بیاورند ایجاد علاقه و دلبستگی خانواده به فرزند و زمان هایی را با آنان بگذراند و سخنان فرزندانشان را با علاقه و اشتیاق گوش فرا دهند تا اعتماد به نفس نوجوانان بالا رود تا بتوانند خود را بهتر بشناسند ( رزمی،۱۳۷۹ ) .
میزان متوسط تعاریض و پذیرش دیدگاه های مخالف در روابط والدین نوجوان می تواند اساس فرایند اکتشاف نوجوان در شکل گیری هویت باشد آدافر( ۱۹۸۵ ) آدافر و جونز^[۷۰] ( ۱۹۸۳ ) در نتیجه مطالعات خود اظهار می دارند که بعضی از خانواده ها پذیرش محبت و همراهی را برای رفتارهایی ارائه می کنند که در جهت روندهای رشدی برای دست یابی هویت است به نظر محققان مذکور این امر دست یابی به هویت را تسهیل می کند اما خانواده هایی که تحمل اندکی برای تمایز بخشی و فردیت دارند ، جستجو را منع و پذیرش نقشهای ارائه شده را تشویق می کند یعنی نوعی مانع در جهت دست یابی به هویت فرا روی نوجوان قرار می دهد نوجوان در چنین خانواده هایی طرد و محبت را توما احساس می کند چرا که والدین ، محبت را هنگامی ابراز می کنند که فرد در حیطه ی نقش های تعیین شده از سوی خانواده عمل می کند و وقتی نگرش های جدید را جستجو کند محبت را از او دریغ و او را طرد می کنند (مارسیا^[۷۱] ۱۹۶۶ ،کروگر^[۷۲] ۱۹۹۳ ) .
عوامل موثر در شکل گیری هویت
۱–۱ رشد شناختی :
(( رشد شناختی^[۷۳])) تاثیر تعیین کننده ای بر شکل گیری هویت دارد . وقتی که نوجوان به مرحله تفکر عملیات صوری می رسد ، امکان بسیار بهتری به دست می آورد که هویت آتی خود را ترسیم کند و به مسائل آن بیندیشد . تحقیقات گوناگون دراین زمینه مثلا تحقیقات (واترمن ،۱۹۹۲، و بزرونسکی،۱۹۹۲) نشان می دهند نوجوانانی که به رشد شناختی متناسب با این دوره از رشد رسیده اند ، از کسانی که به این سطح از تفکر نرسیده اند ، از موفقیت بیشتری و در حل مسائل مربوط به هویت خود برخودارند آنان اطلاعاتی راکه برای این منظور لازم دارند ، بهتر اختیار می کنند و بهتر به کار می گیرند .

یکی از راه های موثر در جهت تحقق اهداف سازمان˛تلاش در جهت انتخاب افراد با استعداد و کارا است.با کمی دقت در انتخاب نیروی انسانی مورد نیاز سازمان که مهم ترین رکن هر سازمانی در جهت تحقق اهداف آن سازمان می باشد و انتخاب افرادی که با ویزگی ها و هدف های سازمان مطابقت می کنند باعث می شود سازمان در مدت زمان کمتر و با صرف هزینه کمتر به هدف های خود نائل شود.بیشتر سازمانها در انتخاب نیروی انسانی مورد نیاز خود از این نکته غافلند که با بی دقتی در انتخاب این رکن اساسی˛بسیاری از وقت و هزینه خود رااز دست می دهند.
۲-۱-۷-۸) ویژگی هدفها:
اهداف قابل حصول باشند. بدین شکل که مقصود و منظور محقق را بطور کامل برساند و توانایی سنجش موضوع را داشته باشد
اهداف صریح و روشن بیان شوند. هیچگونه ابهامی در هدف قابل قبول نیست باید مشخص شود که دقیقا چه چیزی باید اندازه گیری شود
اهداف باید قابل اندازه گیری باشند تحقیق به روش علمی بر پایه اندازه گیری استوار است و بیان اهداف در قالب های قابل اندازه گیری کار مطالعه را ساده تر می سازد.
۲-۱-۷-۹)نظریه هدفگذاری:
نظریه تعیین هدف اولین بار توسط ادوین لاک مطرح شد.طبق این نظریه اگر از اول اهداف برای افراد روشن باشد باعث برانگیخته شدن آنها می شود˛سطح عملکرد آنها را بالا می برد و باعث بهتر انجام دادن کارها در جهت تحقق اهداف می شود˛سطح رضایت شغلی کارکنان را بالا می برد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مشارکت به وضوح نقش مهمی را در فرایند تعیین هدف ایفا می کند.این امر عبارت است از حد و اندازه دخالت دادن شخصی که از او انتظار می رود در تعیین هدف های عملکرد˛کاری را انجام دهد.تحقیقات نشان می دهد که اگر آدمها به تعیین کنندگان هدف ها˛اعتماد داشته باشند˛هدف های تحمیلی را می پذیرند و نسبت به آنها متعهد می شوند.همچنین اگر آدمها باور داشته باشند که از آنها به حد کافی حمایت می شود˛سعی می کنند به هدف ها دست یابند.(ایران نژاد پاریزی˛۱۳۸۵˛۳۷۸)
اگرچه هدفگذاری تنها عامل به شوق در آوردن کارمندان نیست˛با این حال عامل مهمی بشمار می آید. بی گمان اهمیت هدفگذاری بنام یک فن انگیزشی به امور بازرگانی محدود نمی شود˛بلکه این روش در سازمان های دولتی نیز سودمند و اثربخش است.روشن نبودن کلی هدفها در بسیاری از سازمان ها در بسیاری از سازمان های دولتی یک چالش در برابر مدیران است.(کونتز˛۱۳۷۰˛۲۳۱).
۲-۱-۷-۱۰) افزایش انگیزش از طریق هدف گذاری موثر
متاسفانه امروزه در سازمانهای خصوصی و دولتی موجود درکشور در بسیاری ازموارد هدف گذاری به معنای دقیق آن مورداستفاده قرار نمی گیرد. این مسئله سبب شده است که کارکنان در بسیاری از موارد از اهداف و وظایف خود آگاهی روشنی نداشته و درموارد دیگر با یک سلسله اهدافی مواجه گردند که با شرایط و ویژگیهای خود و محیط پیرامون خود چندان سنخیت و هماهنگی وجود ندارد. لذا این امر باعث می شود که یااهداف مشخص شده تحقق نیابند و یا از کارایی بالایی برخوردار نباشند. باتوجه به چارچوب هدف گذاری گفته شده هدف گذاران باید در چارچوب فرایند هدف گذاری اصول و عواملی را موردتوجه قرار دهد تا هدفهای تعیین شده از اثربخشی و کارایی بالایی برخوردار باشند.
۲-۱-۸) سلسله مراتب هدفهای شخصی و سازمانی:
همانطور که بیان شد˛همه سازمانها دارای اهداف خاص خود هستند و فلسفه وجودی آنها رسیدن به آن اهداف است. اما ممکن است همه اهداف سازمانها از یک اهمیت یکسان برای آنها برخوردار نباشد در این صورت این اهداف در سلسله مراتبی از اهداف بر حسب اهمیت قرار می گیرند.هدف های جزئی در مراتب پایین تر و هدفهای با اهمیت بیشتر در مراتب بالاتر قرار می گیرد. که ارضا شدن هدفهای پایین تر باعث توجه به هدفهای بالاتر می شود و یکی پس از دیگری حاصل می شوند.همچنین انسانها نیز مانند سازمانها دارای اهداف گوناگون هستند که بر حسب اهمیت در سلسله مراتب اهداف آنان جای می گیرد و جهت فعالیتهای آنان در زندگی رسیدن به آن اهداف است.
هدفهای شخصی:
رسیدن به هدف های موسسه مستلزم ان است که همه اقدامات در جهت رسیدن به اهداف سازمان باشد.همانگونه که بیان شد مهمترین رکن هر سازمانی نیز نیروی انسانی آن است پس در نتیجه اقدامات درست کارکنان موسسه در جهت رسدن موسسه به اهداف مهمترین عامل تلقی می شود.اقدامات کارکنان باید در جهت تحقق اهداف موسسه باشد البته در این میان کارکنان حق دارند به تحقق اهداف خود نیز امیدوار باشند.
برای مطمئن بودن فرد از تحقق اهداف شخصیش لازم است فرد از اهداف سازمان خود از قبل اطلاع کامل داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که آیا اهداف شخصیش با اهداف سازمان در یک جهت هستند که تحقق اهداف سازمان باعث تحقق اهداف او نیز شود.در غیر اینصورت فرد و سازمان هماهنگ نخواهند بود و فرد و سازمان در این راستا دچار مشکل می شود.
لذا در نظام سازمانی˛از رئیس هیئت مدیره گرفته تا جدیدترین و بی تجربه ترین کارمند دارای هدفهای شخصی هستند.حال که این حقیقت را می پذیریم چگونه در بیشتر سازمان ها و موسسات هنوز هم هدف را نادیده می گیرند˛و بخاطر این بی تفاوتی˛سازمان یا هر واحد از آن در بهره برداری از بزرگترین سرمایه خود با مشکل روبرو است.(باتن˛۱۳۶۹˛۳۵)
جایگزینی اهداف سازمانی بجای اهداف شخصی:
فرد به هنگام ورود در سازمان همواره تلاش در جهت تحقق اهداف شخصی خود را دارد و حتی در گاهی موارد اهداف سازمان را نادیده انگاشته و حتی در راه رسیدن به اهداف شخصی خود اهداف سازمان را فدا می کند.فرد باید بداند با ورود به یک سازمان اولین و مهمترین چیزی که باید تلاشهای خود را در ان جهت سوق دهد و در راستای تحقق ان بکوشد اهداف سازمانی است زیرا فلسفه وجودی سازمان همان اهداف سازمان است.
در سازمانها باید سعی شود افراد اهداف شخصی خود را به اهداف سازمانی تغییر دهند.در اغلب سازمان های اداری جهان سوم˛مدیران به دنبال تحقق اهداف فردی خود بوده و از امکانات و منابع موجودبرای رسیدن به اهداف شخصی خود بهره می گیرند.حفظ مقام و شغل از عمده ترین مسائل هر مدیری است و او در ارتباطات و فعالیتهایش بیشترین تلاش را در تحقق این هدف داشته و از نظر وی مسائل سازمان در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.(دیواندری˛۶۸_۶۴).
۲-۱-۹) تاثیر سیستم مشارکت در تحقق اهداف موسسه :
همکاری و مشارکت افراد سازمان در تصمیم گیریها و تعیین اهداف سازمان باعث افزایش کارائی و بهره وری کارکنان می شود.زمانی که کارکنان در تعیین اهداف سازمان و تصمیم گیریهای مربوط به امور سازمان مشارکت دارند˛دید کامل تر و همه جانبه ای نسبت به امور و ا هداف پبدا می کنند و باعث می شود کاراها و فعالیتهایی که در جهت رسیدن به این اهداف انجام می دهند با آگاهی و دقت بیشتری انجام دهند.مشارکت کارکنان در تصمیم گیریها باعث می شود آنان حس نزدیکی و وفاداری بیشتری به سازمان داشته باشند.
بدین ترتیب شرکت دادن افراد در هدفگذاریها˛تنظیم و اجرای اهداف موسسه˛طریق عمده دیگری برای نزدیک ساختن فرد به سازمان است.فردی که در سازمان مورد مشورت و نظرخواهی قرار می گیرد و در تصمیمات و امور مشارکت و به عبارتی در تعیین اهداف موسسه شرکت نماید احساس می کند که سازمان متعلق به اوست و هدف او و سازمان یکی است.اما در آنجا که هد شخص با موسسه هیچگاه یکسان نمی شود˛بلکه تلاش در آن است که حتی المقدور هدفهای مذکور به هم نزدیک شده و از شدت تضاد کاسته می شود.
۲-۱-۱۰) اهداف مشارکت کارکنان :
هدف از مشارکت آن است که با دخالت دادن کارکنان در فرایند تصمیم گیری از میزان برخوردها و تعارضات موجود بین مدیران و کارکنان کاسته شود و طرفین کار با داشتن حق و فر صت مساوی برای تبادل نظر و تصمیم گیری درباره مسائل سازمانی، خود را متعلق به گروه واحدی بدانند که در جهت تحقق هدف های مشترک فعالیت می کنند. مشارکت کارکنان دارای ۳ هدف است:
۱٫هدف اقتصادی: مشارکت کارکنان سبب افزایش کمی و کیفی بهره وری در سازمان می شود.
۲٫هدف اجتماعی: مشارکت کارکنان باعث تقویت همکاری در طرفین می شود.
۳٫هدف روانی: میزان برخوردها را کاهش و محیط کاری سالم و مناسبی را به وجود. آورده و به آرامش محیط کار کمک می کند. استقرار نام مشارکت در مدیریت ارزش عامل انسان در سازمان را به رسمیت می شناسد و به جنبه انسانی کار توجه بیشتری معطوف می گردد. و موجب رضایت کارکنان می گردد.
۲-۱-۱۱) فوائد مشارکت کارکنان:
تقویت روحیه کارکنان و ایجاد انگیزه در آنان.
افزایش تفاهم متقابل در طرفین کار و کاهش فاصله بین آنها و در نتیجه افزایش همکاری بین کارکنان سازمان.
افزایش میزان بهره وری.
تقویت روح ابتکار و حسن مسئولیت کارکنان.
ایجاد امکان استفاده از تجارب عملی و نظرات و اندیشه های کارکنان.
ایجاد انضباط در محیط کار.
ایجاد کانال های ارتباطی مؤثر در سازمان و توزیع مناسب تر اطلاعات و در نتیجه تقلیل میزان سوء ظن ها.
تقلیل تنش ها، شکایات و دعاوی مربوط به کار و کمک به ایجاد صلح و آرامش در محیط کار.
ایجاد عاملی جهت افزایش تحریک و کارآیی در مدیران.
ایجاد رضایت و امنیت خاطر در کارکنان به علت داشتن نماینده یا نمایندگانی در حوزه. مدیریت و راهی برای بیان امور مربوط به خود.
ایجاد زمینه مناسب برای پذیرش تغییرات و تحولات مناسب در کمیت و کیفیت کار.
مشارکت باعث ایجاد تعهد، افزایش کیفیت کار، تقویت انگیزش، افزایش کارآیی سازمان و رضایت شغلی کاهش ضایعات و هزینه ها و تعارضات …. می شود.
مشارکت به کارکنان احساس مالکیت می دهد.
مشارکت موجب بروز و شکوفایی افکار ایده های تازه می شود.
مشارکت عامل خطاهای احتمالی است.
مشارکت فرهنگ سکوت را در هم می شکند.
مشارکت باعث اصلاح روابط اجتماعی و صنعتی در سازمان و جامعه می گردد.
مشارکت زمینه لازم را برای «تغییر» فراهم می آورد.
عامل تقویت بنیان ما اعتقادی و عامل بروز شکوفایی افکار و ایده هاست.
۲-۱-۱۲) کارائی:
۲-۱-۱۲-۱) تعاریف ارائه شده کارائی:

یکی از راه های موثر در جهت تحقق اهداف سازمان˛تلاش در جهت انتخاب افراد با استعداد و کارا است.با کمی دقت در انتخاب نیروی انسانی مورد نیاز سازمان که مهم ترین رکن هر سازمانی در جهت تحقق اهداف آن سازمان می باشد و انتخاب افرادی که با ویزگی ها و هدف های سازمان مطابقت می کنند باعث می شود سازمان در مدت زمان کمتر و با صرف هزینه کمتر به هدف های خود نائل شود.بیشتر سازمانها در انتخاب نیروی انسانی مورد نیاز خود از این نکته غافلند که با بی دقتی در انتخاب این رکن اساسی˛بسیاری از وقت و هزینه خود رااز دست می دهند.
۲-۱-۷-۸) ویژگی هدفها:
اهداف قابل حصول باشند. بدین شکل که مقصود و منظور محقق را بطور کامل برساند و توانایی سنجش موضوع را داشته باشد
اهداف صریح و روشن بیان شوند. هیچگونه ابهامی در هدف قابل قبول نیست باید مشخص شود که دقیقا چه چیزی باید اندازه گیری شود
اهداف باید قابل اندازه گیری باشند تحقیق به روش علمی بر پایه اندازه گیری استوار است و بیان اهداف در قالب های قابل اندازه گیری کار مطالعه را ساده تر می سازد.
۲-۱-۷-۹)نظریه هدفگذاری:
نظریه تعیین هدف اولین بار توسط ادوین لاک مطرح شد.طبق این نظریه اگر از اول اهداف برای افراد روشن باشد باعث برانگیخته شدن آنها می شود˛سطح عملکرد آنها را بالا می برد و باعث بهتر انجام دادن کارها در جهت تحقق اهداف می شود˛سطح رضایت شغلی کارکنان را بالا می برد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مشارکت به وضوح نقش مهمی را در فرایند تعیین هدف ایفا می کند.این امر عبارت است از حد و اندازه دخالت دادن شخصی که از او انتظار می رود در تعیین هدف های عملکرد˛کاری را انجام دهد.تحقیقات نشان می دهد که اگر آدمها به تعیین کنندگان هدف ها˛اعتماد داشته باشند˛هدف های تحمیلی را می پذیرند و نسبت به آنها متعهد می شوند.همچنین اگر آدمها باور داشته باشند که از آنها به حد کافی حمایت می شود˛سعی می کنند به هدف ها دست یابند.(ایران نژاد پاریزی˛۱۳۸۵˛۳۷۸)
اگرچه هدفگذاری تنها عامل به شوق در آوردن کارمندان نیست˛با این حال عامل مهمی بشمار می آید. بی گمان اهمیت هدفگذاری بنام یک فن انگیزشی به امور بازرگانی محدود نمی شود˛بلکه این روش در سازمان های دولتی نیز سودمند و اثربخش است.روشن نبودن کلی هدفها در بسیاری از سازمان ها در بسیاری از سازمان های دولتی یک چالش در برابر مدیران است.(کونتز˛۱۳۷۰˛۲۳۱).
۲-۱-۷-۱۰) افزایش انگیزش از طریق هدف گذاری موثر
متاسفانه امروزه در سازمانهای خصوصی و دولتی موجود درکشور در بسیاری ازموارد هدف گذاری به معنای دقیق آن مورداستفاده قرار نمی گیرد. این مسئله سبب شده است که کارکنان در بسیاری از موارد از اهداف و وظایف خود آگاهی روشنی نداشته و درموارد دیگر با یک سلسله اهدافی مواجه گردند که با شرایط و ویژگیهای خود و محیط پیرامون خود چندان سنخیت و هماهنگی وجود ندارد. لذا این امر باعث می شود که یااهداف مشخص شده تحقق نیابند و یا از کارایی بالایی برخوردار نباشند. باتوجه به چارچوب هدف گذاری گفته شده هدف گذاران باید در چارچوب فرایند هدف گذاری اصول و عواملی را موردتوجه قرار دهد تا هدفهای تعیین شده از اثربخشی و کارایی بالایی برخوردار باشند.
۲-۱-۸) سلسله مراتب هدفهای شخصی و سازمانی:
همانطور که بیان شد˛همه سازمانها دارای اهداف خاص خود هستند و فلسفه وجودی آنها رسیدن به آن اهداف است. اما ممکن است همه اهداف سازمانها از یک اهمیت یکسان برای آنها برخوردار نباشد در این صورت این اهداف در سلسله مراتبی از اهداف بر حسب اهمیت قرار می گیرند.هدف های جزئی در مراتب پایین تر و هدفهای با اهمیت بیشتر در مراتب بالاتر قرار می گیرد. که ارضا شدن هدفهای پایین تر باعث توجه به هدفهای بالاتر می شود و یکی پس از دیگری حاصل می شوند.همچنین انسانها نیز مانند سازمانها دارای اهداف گوناگون هستند که بر حسب اهمیت در سلسله مراتب اهداف آنان جای می گیرد و جهت فعالیتهای آنان در زندگی رسیدن به آن اهداف است.
هدفهای شخصی:
رسیدن به هدف های موسسه مستلزم ان است که همه اقدامات در جهت رسیدن به اهداف سازمان باشد.همانگونه که بیان شد مهمترین رکن هر سازمانی نیز نیروی انسانی آن است پس در نتیجه اقدامات درست کارکنان موسسه در جهت رسدن موسسه به اهداف مهمترین عامل تلقی می شود.اقدامات کارکنان باید در جهت تحقق اهداف موسسه باشد البته در این میان کارکنان حق دارند به تحقق اهداف خود نیز امیدوار باشند.
برای مطمئن بودن فرد از تحقق اهداف شخصیش لازم است فرد از اهداف سازمان خود از قبل اطلاع کامل داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که آیا اهداف شخصیش با اهداف سازمان در یک جهت هستند که تحقق اهداف سازمان باعث تحقق اهداف او نیز شود.در غیر اینصورت فرد و سازمان هماهنگ نخواهند بود و فرد و سازمان در این راستا دچار مشکل می شود.
لذا در نظام سازمانی˛از رئیس هیئت مدیره گرفته تا جدیدترین و بی تجربه ترین کارمند دارای هدفهای شخصی هستند.حال که این حقیقت را می پذیریم چگونه در بیشتر سازمان ها و موسسات هنوز هم هدف را نادیده می گیرند˛و بخاطر این بی تفاوتی˛سازمان یا هر واحد از آن در بهره برداری از بزرگترین سرمایه خود با مشکل روبرو است.(باتن˛۱۳۶۹˛۳۵)
جایگزینی اهداف سازمانی بجای اهداف شخصی:
فرد به هنگام ورود در سازمان همواره تلاش در جهت تحقق اهداف شخصی خود را دارد و حتی در گاهی موارد اهداف سازمان را نادیده انگاشته و حتی در راه رسیدن به اهداف شخصی خود اهداف سازمان را فدا می کند.فرد باید بداند با ورود به یک سازمان اولین و مهمترین چیزی که باید تلاشهای خود را در ان جهت سوق دهد و در راستای تحقق ان بکوشد اهداف سازمانی است زیرا فلسفه وجودی سازمان همان اهداف سازمان است.
در سازمانها باید سعی شود افراد اهداف شخصی خود را به اهداف سازمانی تغییر دهند.در اغلب سازمان های اداری جهان سوم˛مدیران به دنبال تحقق اهداف فردی خود بوده و از امکانات و منابع موجودبرای رسیدن به اهداف شخصی خود بهره می گیرند.حفظ مقام و شغل از عمده ترین مسائل هر مدیری است و او در ارتباطات و فعالیتهایش بیشترین تلاش را در تحقق این هدف داشته و از نظر وی مسائل سازمان در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.(دیواندری˛۶۸_۶۴).
۲-۱-۹) تاثیر سیستم مشارکت در تحقق اهداف موسسه :
همکاری و مشارکت افراد سازمان در تصمیم گیریها و تعیین اهداف سازمان باعث افزایش کارائی و بهره وری کارکنان می شود.زمانی که کارکنان در تعیین اهداف سازمان و تصمیم گیریهای مربوط به امور سازمان مشارکت دارند˛دید کامل تر و همه جانبه ای نسبت به امور و ا هداف پبدا می کنند و باعث می شود کاراها و فعالیتهایی که در جهت رسیدن به این اهداف انجام می دهند با آگاهی و دقت بیشتری انجام دهند.مشارکت کارکنان در تصمیم گیریها باعث می شود آنان حس نزدیکی و وفاداری بیشتری به سازمان داشته باشند.
بدین ترتیب شرکت دادن افراد در هدفگذاریها˛تنظیم و اجرای اهداف موسسه˛طریق عمده دیگری برای نزدیک ساختن فرد به سازمان است.فردی که در سازمان مورد مشورت و نظرخواهی قرار می گیرد و در تصمیمات و امور مشارکت و به عبارتی در تعیین اهداف موسسه شرکت نماید احساس می کند که سازمان متعلق به اوست و هدف او و سازمان یکی است.اما در آنجا که هد شخص با موسسه هیچگاه یکسان نمی شود˛بلکه تلاش در آن است که حتی المقدور هدفهای مذکور به هم نزدیک شده و از شدت تضاد کاسته می شود.
۲-۱-۱۰) اهداف مشارکت کارکنان :
هدف از مشارکت آن است که با دخالت دادن کارکنان در فرایند تصمیم گیری از میزان برخوردها و تعارضات موجود بین مدیران و کارکنان کاسته شود و طرفین کار با داشتن حق و فر صت مساوی برای تبادل نظر و تصمیم گیری درباره مسائل سازمانی، خود را متعلق به گروه واحدی بدانند که در جهت تحقق هدف های مشترک فعالیت می کنند. مشارکت کارکنان دارای ۳ هدف است:
۱٫هدف اقتصادی: مشارکت کارکنان سبب افزایش کمی و کیفی بهره وری در سازمان می شود.
۲٫هدف اجتماعی: مشارکت کارکنان باعث تقویت همکاری در طرفین می شود.
۳٫هدف روانی: میزان برخوردها را کاهش و محیط کاری سالم و مناسبی را به وجود. آورده و به آرامش محیط کار کمک می کند. استقرار نام مشارکت در مدیریت ارزش عامل انسان در سازمان را به رسمیت می شناسد و به جنبه انسانی کار توجه بیشتری معطوف می گردد. و موجب رضایت کارکنان می گردد.
۲-۱-۱۱) فوائد مشارکت کارکنان:
تقویت روحیه کارکنان و ایجاد انگیزه در آنان.
افزایش تفاهم متقابل در طرفین کار و کاهش فاصله بین آنها و در نتیجه افزایش همکاری بین کارکنان سازمان.
افزایش میزان بهره وری.
تقویت روح ابتکار و حسن مسئولیت کارکنان.
ایجاد امکان استفاده از تجارب عملی و نظرات و اندیشه های کارکنان.
ایجاد انضباط در محیط کار.
ایجاد کانال های ارتباطی مؤثر در سازمان و توزیع مناسب تر اطلاعات و در نتیجه تقلیل میزان سوء ظن ها.
تقلیل تنش ها، شکایات و دعاوی مربوط به کار و کمک به ایجاد صلح و آرامش در محیط کار.
ایجاد عاملی جهت افزایش تحریک و کارآیی در مدیران.
ایجاد رضایت و امنیت خاطر در کارکنان به علت داشتن نماینده یا نمایندگانی در حوزه. مدیریت و راهی برای بیان امور مربوط به خود.
ایجاد زمینه مناسب برای پذیرش تغییرات و تحولات مناسب در کمیت و کیفیت کار.
مشارکت باعث ایجاد تعهد، افزایش کیفیت کار، تقویت انگیزش، افزایش کارآیی سازمان و رضایت شغلی کاهش ضایعات و هزینه ها و تعارضات …. می شود.
مشارکت به کارکنان احساس مالکیت می دهد.
مشارکت موجب بروز و شکوفایی افکار ایده های تازه می شود.
مشارکت عامل خطاهای احتمالی است.
مشارکت فرهنگ سکوت را در هم می شکند.
مشارکت باعث اصلاح روابط اجتماعی و صنعتی در سازمان و جامعه می گردد.
مشارکت زمینه لازم را برای «تغییر» فراهم می آورد.
عامل تقویت بنیان ما اعتقادی و عامل بروز شکوفایی افکار و ایده هاست.
۲-۱-۱۲) کارائی:
۲-۱-۱۲-۱) تعاریف ارائه شده کارائی: