اگر یک فرد باور ندارد که او می تواند یک موقعیت اجتماعی را اداره کند، این عدم اعتماد به نفس به احتمال زیاد باعث افزایش سطح اضطراب و کاهش احتمال دست یابی به این موقعیت با داشتن صلاحیت می شود (رودی و همکاران،۲۰۱۲).
افراد مضطرب اجتماعی معتقدند خیره نگاه کردن دیگران نشان دهنده انتقاد و عدم پذیرش است. تصویر ذهنی آنها معمولا منفی است، آنها معتقدند که شکست و نتیجه عملکردشان منحوس و مهلک خواهد بود. این افکار احساسات منفی آنها را تقویت کرده و یک چرخه معیوب^[۲۳۶] را ایجاد می کند. این ویژگی های بالقوه در افراد مضطرب اجتماعی و عوامل سبب شناختی، ممکن است باعث کاهش عزت نفس، خودکارآمدی و افزایش وابستگی و خودانتقادی شود(ایناسو^[۲۳۷] و همکاران،۲۰۱۵).
بنابراین، احتمال می رود عاملی مشترک در سازه اضطراب اجتماعی و خودکارآمدی پایین، ناتوانی در درک شایستگی ها و کفایت های فردی و باور نادرست در مورد عدم موفقیت در انجام فعالیت های اجتماعی باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نتایج پژوهش خیر و همکاران (۱۳۸۷)، بختیارپور و همکاران(۱۳۹۰)،رئوفی احمد و همکاران (۱۳۹۱)،حسنوندعموزاده(۱۳۹۱)،خزایی و همکاران(۱۳۹۳)،لیری و آثرتون^[۲۳۸]،(۱۹۸۹) ؛موریس^[۲۳۹]، (۲۰۰۲)،کیسلاک^[۲۴۰] و همکاران(۲۰۰۸)، توماسون و پسونی^[۲۴۱] (۲۰۱۰) و رودی و همکاران (۲۰۱۲) با یافته پژوهش حاضر همسو است.
آیا بین دانشجویان دختر و پسر از نظر اضطراب اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
نتایج تحلیل داده های پژوهش حاضر نشان داد که اضطراب اجتماعی در بین دانشجویان دختر و پسر از نظر آماری معنی دار نیست.
اگرچه احتمال می رود زنان بیشتر در معرض ابتلا به اضطراب اجتماعی باشند ولی در مطالعه حاضر نسبت زن و مرد در میزان اضطراب اجتماعی تقریبا یکسان بود. همسو با یافته پژوهش حاضر، مطالعه ویکز و همکاران(۲۰۰۹) نشان داد هیچ تفاوت معنی داری بین دختران و پسران از نظر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی وجود ندارد. همچنین، سلین^[۲۴۲] و همکاران (۲۰۱۱) در پژوهش خود نشان دادند، زنان بالاترین میزان اختلالات اضطرابی را نسبت به مردان داشتند، بجز اضطراب اجتماعی که هیچ تفاوت جنسیتی گزارش نشد. نتایج پژوهش خیر و استوار (۱۳۸۶) نیز همسو با نتایج این پژوهش هاست. علل تفاوت های جنسیتی به طور کامل در اختلال اضطراب اجتماعی هنوز درک نشده و مدل های نظری بارزی در مورد تبیین تفاوت های احتمالی جنسیتی در این اختلال وجود ندارد (زهن واکسلر و همکاران، ۲۰۰۸). شاید بتوان یافته پژوهش حاضر را این گونه تبیین کرد که در جامعه امروز ما زنان هم پای مردان در اجتماع حضور داشته و بسیاری از مشاغل را نیز برعهده گرفته اند و به نسبت مردان از اضطراب اجتماعی برخوردار هستند. همچنین، دانشجویان افرادی با روابط اجتماعی بالا به حساب می آیند و فعالیت هایی مانند آموزش و یادگیری، شرکت در فعالیت های فوق برنامه ، سرگرمی ها و بسیاری از فعالیت های دیگر، بدون ارتباط با دیگران ممکن نیست؛ و دختر و پسر مجبورند در این فعالیت ها حضور داشته باشند، بنابراین اضطراب اجتماعی یکسانی را تجربه می کنند.
آیا بین دانشجویان دختر و پسر از نظر صفات شخصیتی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
نتایج تحلیل داده ها در پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت بین میانگین نمرات صفات شخصیت بازبودن به تجربه، توافق و مسئولیت پذیری در بین دانشجویان دختر و پسر از نظر آماری معنی دار است و میانگین نمرات دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پسر می باشد و در صفات روان رنجورخویی و برون گرایی تفاوت بین دو گروه معنی دار نیست.
در تبیین این یافته می توان گفت دختران در مقایسه با پسران از انعطاف پذیری و سازگاری بیشتری برخوردارند، در نتیجه به شکل بهتر می توانند خود را با شرایط جدید سازگار کنند (میکائیلی منیع، ۱۳۸۹). چنانچه در مطالعات مشاهده می شود دختران در مقایسه با پسران پایبندی بیشتری به اخلاقیات دارند و همین زمینه را برای رشد مسئولیت پذیری در ایشان فراهم می کند.
نتایج پژوهش قایدی (۱۳۹۱) نشان داد، بین ویژگی های شخصیتی دو جنس تفاوت معنی دار وجود دارد و دختران در صفت توافق نمره بالاتری از پسران به دست آوردند.
آیا بین دانشجویان دختر و پسر ار نظر ابعاد کمال گرایی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
نتایج تحلیل داده ها در پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت بین میانگین نمرات کمال گرایی سازگارانه در دانشجویان دختر و پسر معنی دار است و میانگین نمرات دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پسر است و در متغیر کمال گرایی ناسازگارانه تفاوت بین دو گروه معنی دار نیست. این یافته با یافته پژوهش بشارت و همکاران (۱۳۸۷)، قایدی (۱۳۹۱) و استئوبر و استئوبر (۲۰۰۹) هم سو است.
در تبیین این یافته می توان گفت، دختران نسبت به پسران به گونه ای انعطاف پذیرتر برای موفقیت و پیشرفت تلاش می کنند و راحت تر از پسران محدودیت های شخصی و موقعیتی را می پذیرند؛ در نتیجه کمال گرایی آن ها نسبت به پسران سازگارانه تر است. همچنین، در توجیه این یافته مبنی بر کمال گرا تر بودن دختران و سازش یافته عمل کردن آن ها می توان به مولفه های تشکیل دهنده کمال گرایی و اختصاصا مولفه های تشکیل دهنده کمال گرایی سازگارانه یعنی تلاش برای عالی بودن، هدفمندی و برخورداری از نظم و سازماندهی اشاره کرد، در واقع چنان که به نظر می رسد و از نحوه پاسخ گویی دانشجویان بر می آید، دانشجویان دختر هدفمندتر عمل کرده و در راستای رسیدن به اهداف خود از نظم و سازمان دهی و تلاش بیشتری برخوردارند.
آیا بین دانشجویان دختر و پسر از نظر خودکارآمدی تفاوت معنی داری وجود دارد؟
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت بین میانگین خودکارآمدی در بین دانشجویان دختر و پسر از نظر آماری معنی دار نیست. این یافته با نتایج پژوهش اعرابیان و همکاران (۱۳۸۳)، تمدنی و همکاران (۱۳۸۹)، خواجه و حسینچاری (۱۳۹۰) و استیوارت و گرج والکر^[۲۴۳] (۲۰۱۴) همسو است. همچنین، میل تادو (۱۹۹۹) در بررسی ساختار انگیزش از جمله خودکارآمدی، جهت گیری هدفمند و خود تنظیمی، تفاوت معنی داری بین دختران و پسران در متغیر خودکارآمدی مشاهده نکرد (معتقدی،۱۳۹۰).
اما این یافته ها با نتایج برخی از پژوهش های پیشین هماهنگ نیست. برخی از پژوهش ها، خودکارآمدی بیشتری را در پسران نسبت به دختران (عمیدی مظاهری و حسینی، ۱۳۹۲؛ رجبی، ۲۰۰۶) و برخی دیگر، خودکارآمدی بیشتری را در دختران نسبت به پسران(افروز و معتمدی، ۲۰۰۵؛ خاکسار بلداجی،۱۳۸۴) نشان داده اند. شاید علت این تفاوت ها، در حجم نمونه و یا زمان اجرای پژوهش باشد. همچنین، در تبیین عدم تفاوت بین خودکارآمدی دختران و پسران می توان به این نکته اشاره کرد که هر یک از این دو گروه منابع مختلفی را برای افزایش خودکارآمدی خود دارند. در نتیجه ممکن است دختران و پسران در حوزه های مختلف، سطوح متفاوتی از خودکارآمدی را نشان دهند ولی در نهایت سطح یکسانی از خودکارآمدی کلی را تجربه کنند. روانشناسان معتقدند تفاوت های بدست آمده بین دختران و پسران در این زمینه حاصل ادراکاتی است که ریشه در عوامل اجتماعی و فرهنگی دارد و تا حدود زیادی اکتسابی هستند (زینعلی پور و همکاران، ۲۰۰۷).
۵-۳-محدودیت های پژوهش
این مطالعه مربوط به جامعه دانشجویی است که با احتیاط می توان نتایج را به جمعیت های دیگر تعمیم داد.
در این پژوهش جمعیت مورد بررسی افراد غیر بالینی بوده اند، بنابراین تعمیم آن به جمعیت های بالینی با محدودیت روبرو است.
تفاوت های قومی و فرهنگی در این پژوهش مورد توجه قرار نگرفته است.
تنها استفاده از ابزار پرسشنامه جهت بررسی آسیب شناسی اضطراب اجتماعی، احتمال نادیده انگاشته شدن ابعاد دیگر موضوع را افزایش می دهد.
۵-۴-پیشنهادات اجرایی
با استناد به نتایج به دست آمده از این پژوهش، می توان پیشنهاد هایی به شرح زیر ارائه داد:
به کارشناسان حوزه های سلامت در محیط های دانشگاهی پیشنهاد می شود به طرح و اجرای برنامه هایی جهت آشنایی، پیشگیری و درمان اختلال اضطراب اجتماعی بپردازند که این برنامه ها می تواند شامل کارگاه هایی برای والدین، اساتید و دانشجویان باشد.
اجرای دوره های آموزشی جهت تقویت صفات شخصیتی، کمال گرایی سازگارانه و باورهای خودکارآمدی در دانشجویان ضروری به نظر می رسد.
۵-۵- پیشنهادات پژوهشی
در پژوهش های آتی، جوامع آماری با سنین، تحصیلات و اقوام مختلف مطالعه شوند همچنین، از ابزارهای متفاوت و فنون متفاوتی استفاده شود.
توصیه می شود که پژوهش های بعدی بر گروه های بالینی نیز متمرکز شوند تا امکان مقایسه گروه های بالینی و غیر بالینی فراهم آید.
بررسی حاضر بر نیاز به مطالعه تعیین کننده های دیگر آسیب شناسی اضطراب اجتماعی مانند سبک های مقابله ای، باورهای شناختی، سبک های اسناد و … تأکید دارد.
منابع و مآخذ
منابع فارسی:
-اخلاقی جامی،لیلا. (۱۳۸۸). بررسی میزان شیوع اضطراب اجتماعی و درمان گروهی شناختی-رفتاری بر کاهش آن در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی،دانشگاه اهواز.
-استوار، صغری.(۱۳۸۶).تبیین نقش واسطه ای توجه متمرکز برخود،خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط بین اضطراب اجتماعی و سوگیری های شناختی در نوجوانان.پایان نامه دکتری،روانشناسی تربیتی،دانشگاه شیراز.
-اسلمی، نگین؛ خیر، محمد؛ هاشمی، لادن.(۱۳۹۲). ارتباط بین کمال گرایی و اضطراب اجتماعی با توجه به نقش واسطه ای عزت نفس در دانش آموزان پایه سوم دبیزستان های شهر شیراز. فصلنامه آموزش و ارزشیابی. سال۶، شماره۱-۲۳،صص۱۰۵-۱۲۲٫
-اعرابیان، اقدس؛ خداپناهی، محمد کریم؛ حیدری، محمود؛ صالح صدق پور، بهرام. (۱۳۸۳). بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان.مجله روانشناسی، دوره۸، شماره۴،صص۳۶۰-۳۷۱٫
-افشار،حمید؛اسدالهی،قربانعلی؛ثابت قدم،مرتضی.(۱۳۸۶).کامل گرایی و سلامت روان. اضفهان:انتشارات کنکاش.
-بختیارپور،سعید؛حیدری،علیرضا؛علی پورخدادادی،شهلا.(۱۳۹۰). ارتباط میان سوگیری توجه و خودکارآمدی عمومی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان زن.فصلنامه علمی و پژوهشی زن و فرهنگ.سال۳،شماره۱۰،صص۷۱-۸۵٫
-بساک نژاد،سودابه؛معینی،نصراله؛مهرابی زاده،مهناز.(۱۳۸۹).رابطه پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان.مجله علوم رفتاری.دوره۴،شماره۴،صص۳۳۵-۳۴۰٫
-بشارت، محمدعلی؛ نادعلی، حسین؛ زبردست، عذرا؛ صالحی، مریم. (۱۳۸۷). کمال گرایی و سبک های مقابله با تنیدگی.روانشناسی تحولی. شماره۱۷، صص۷-۱۸٫
-بشارت،محمدعلی.(۱۳۸۳). رابطه کمال گرایی و مشکلات بین شخصی.دو ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد.سال۱۱،شماره۷،صص۱-۸٫
-بشارت،محمدعلی.(۱۳۸۳). بررسی رابطه کمال گرایی و حرمت خود در دانش آموزان پیش دانشگاهی.فصلنامه روانشناسان ایرانی.شماره۱،صص۱-۲۵٫
-بهادری خسروشاهی، جعفر، هاشمی نصرت آباد،تورج.(۱۳۹۱). رابطه اضطراب اجتماعی، خوش بینی و خودکارآمدی با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان. مجله پزشکی ارومیه. دوره ۲۳، شماره دوم،۱۲۲-۱۱۵
-بهرامی،محمد. (۱۳۹۰). مقایسه رفتارهای اجتنابی،تنظیم شناختی هیجان و ادراک از خود در دانش آموزان دارای اختلال اضطراب اجتماعی و بهنجار.پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه محقق اردبیلی.
-بیطرف،شبنم؛شعیری،محمدرضا؛حکیم جوادی،منصور.(۱۳۸۹).هراس اجتماعی،سبک های والدگری و کمال گرایی.روانشناسی تحولی:روانشناسان ایرانی.سال۷،شماره۲۵،صص۷۵-۸۲٫
-پارسا، محمد.(۱۳۹۰). روانشناسی یادگیری.تهران: سخن.
-پروین، لارنس، ا؛ جان، الیور، بی.(۱۳۸۱). روانشناسی شخصیت نظریه و پژوهش. ترجمه: محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: نشر آییش.