۳- مالخر : نقطه ثقل و گرانیگاه سرقت و سارق مالخرها هستند. سارقین با تکیه، پشتیبانی و دلگرمی به آنان سرقت را انجام می‌دهند بدان امید که در اولین فرصت مال مسروقه را به او رسانده و وجه ناچیزی از او بگیرند. حتی دیده شده برای پشتیبانی آن ها گاه با پذیرفتن نقش معاون و گاه مشارکت در سرقت با سارق همکاری کرده‌اند. اعتماد آن ها به یکدیگر دو طرفه است. یعنی هم درآمد و منفعت مالخر به سارق بستگی دارد و هم از طرف دیگر نیاز سارق از فروش اموال مسروقه به مالخر تأمین می‌شود. این ارتباط و تقابل به حدی است که چنانچه سارق دستگیر شود و یا به زندان بیفتد هزینه های خانواده وی و یا مخارجش در زندان توسط مالخر تأمین می‌شود. این به دو علت است :

۱- استمرار همکاری پس از آزادی از زندان؛

۲- وامدار نمودن سارقین به خود برای جلوگیری از اعتراف‌های بعدی و لو دادن وی

سارقین حرفه‌ای مالخر مخصوص به خود دارند، والا افراد مبتدی خود اقدام به فروش اموال مسروقه می‌نمایند که این امر از آنجا که گاه طرف مورد معامله خود را درست انتخاب نمی‌کنند باعث لو رفتن و دستگیریشان می‌شود. زیرا به علت ندانستن قیمت واقعی جنس سرقت شده یا با علم به آن جنس را به قیمت ارزان می‌فروشند و خریدار که کاسبی شرافتمند و آبرودار می‌باشد این مسأله به نحوی به پرسنل آگاهی خبر می‌دهد و موجب دستگیری سارق می‌گردد.

متأسفانه در کشور ما خرید و فروش اجناس دسته دوم بدون هیچگونه ضبط و ضابطه‌ای انجام می‌شود و این آشفته بازاری مطلوب سارقین حرفه‌ای و مالخرهایشان است. در کشورهای توسعه یافته تمام اجناس دارای سریال مخصوص به خود هستند که در مواقع خرید و فروش به آن توجه نموده و آن ها در دفاتر مخصوص ثبت و ضبط می‌کنند تا در صورت نیاز دسترسی به سوابق خرید و فروش آن آسان باشد. شاید بدین لحاظ باشد که مثلاً در کشور فرانسه مجازات مالخرها از سارقین به مراتب بیشتر و سنگین تر است. در این میان گاه نیز دیده شده که افراد کاسب خوشنام و با سابقه تطمیع شده و گرفتار دام سارقین برای انتقام گیری افرادی غیر از مالخرهای اصلی خود به عنوان مالخر معرفی می‌کنند که این موارد نیز باید مورد توجه افسران تحقیق قرار بگیرد.

شاید تنها راه مبارزه با اینگونه از منحرفین جلوگیری از آشفته بازاری، نظارت و کنترل مداوم اوراقچی‌ها، سمساری‌ها، ‌دست‌فروش‌ها و سرکشی مرتب از آنان است تا همیشه خود را تحت کنترل افراد پلیس احساس کنند.

مبحث سوم : تدابیر پیشگیرانه در قبال سارقین

در وهله اول شناختن شیوه ها و شگردهای سارق از اهمیت خاصی برخوردار است ثبت آن ها در سوابق وی می‌تواند در آینده کمک مؤثری برای شناسایی آنان باشد، همچنین تهیه آلبوم عکس سارقین به ‌مال‌باختگان کمک می‌کند تا در صورت مشاهده سارق نسبت به شناسایی آنان از روی عکس اقدام کند. تحت نظر قرار دادن سارقین حرفه‌ای و دادن هشدارهای به هنگام به آن ها موجب پرهیز آن ها از سرقت حداقل در حوزه استحفاظی مربوطه می‌شود و این از مهمترین راه‌های پیشگیری وقوع سرقت‌هاست. متأسفانه در حال حاضر کمتر ‌به این مسأله اهمیت داده می‌شود. در انجام تحقیق پیرامون سرقت‌های انجام شده و یا سارقین دستگیر شده با توجه به مواد قانون مجازات اسلامی باید پرونده به گونه‌ای بسته شود که هیچ سارقی بدون مجازات نماند یا بیگناه مجازات نشود. مسلماًً افسران تحقیق در این رابطه مسئولیت سنگینی برعهده دارند که باید با بی طرفی کامل و در نظر گرفتن جوانب امر به تکمیل پرونده ها اقدام نمایند. در این زمینه استفاده از فناوری‌های جدید کمک مؤثری به آنان خواهد نمود.

مبحث چهارم : برای کشف سرقت چه باید کرد

همان گونه که وقوع سرقت در یک منطقه موجب بر هم خوردن تعادل روحی و امنیتی آن منطقه سرقت و کشف به هم نزدیک باشد. پرسنل اجرایی در کلانتری‌ها و آگاهی‌ها روزانه شاهد برخورد متفاوت ‌مال‌باختگان می‌باشند. گاه با قیافه‌های غمگین و ناراحت ناشی از سرقت، زمانی با خوشحالی ‌و شادی آنان از کشف مالشان روبرو هستند. آنچه که موجب جلب اعتماد و جایگاه مردمی برای نیروی انتظامی می‌شود وضعیت دوم است که حاصل تلاش‌های مستمر و پیگیر پرسنل زحمتکش ناجا می‌باشد. در این مبحث راه‌های کشف سرقت‌ها را بررسی می‌کنیم، آنچه که در مسأله کشف سرقت‌ها بسیار حائز اهمیت است صبر و حوصله طاقت فرسای افسران و عوامل رسیدگی کننده به پروند‌ه‌هاست. اما به علت رسیدگی به جرائم متعدد درکلانتری‌ها این امر کمتر مورد توجه آنان قرار می‌گیرد و شاید بدین لحاظ است که از سالها پیش با تشکیل دوایر آگاهی، کشف سرقت‌ها و رسیدگی‌ به آن ها برعهده عوامل آگاهی گذاشته شده است. در پاسگاه‌ها و کلانتری‌ها عرف و روش جاری بر این است که با مراجعه مالباخته توسط فرد بازجو، برگ بازجویی با طرح سؤالات کلیشه‌ای تنظیم و با یک گزارش مختصر جهت ادامه رسیدگی به شعبات آگاهی ارجاع می‌گردد. پس از ارجاع پرونده به شعبه رسیدگی کننده در آگاهی، با توجه به موضوع با مالباخته دو گونه برخورد می‌شود: یا پس از امیدوار نمودن وی به کشف جرم پرونده را عیناً در سوابق نگهداری می‌نمایند تا پس از دستگیری سارق و اعتراف به سرقت‌های متعدد شاید این سرقت نیز جزء آن ها باشد، یا اینگونه که به گزارش تنظیمی توسط کلانتری‌ها توجه آنچنان ننموده و خود با صبر و حوصله اقدام به بازجویی مجدد و اخذ اطلاعات لازم نموده و با پیگیری آن منجر به دستگیری سارق و کشف آن می‌گردند. از آنجا که در مراجع انتظامی هر فرد بنا به سلیقه شخصی و تجربیات فردی راهی را برای کشف سرقت پی می‌گیرد. به منظور نزدیک نمودن سلیقه ها و روش‌ها و یکنواختی آن ها پیشنهادی به شرح زیر مطرح می‌گردد، امید است مورد امعان نظر قرار گیرد، پاسخ به سؤالات زیر می‌تواند کمک بزرگی به خواسته فوق به کشف سرقت در مراحل اولیه باشد. فرد بازجو کننده می‌تواند آن ها یا از مالباخته یا با بازدید از صحنه سرقت یا با تجزیه و تحلیل آن به دست آورد.

1. 1. چه اشیایی به سرقت رفته است ؟

1. 1. زمان سرقت چه وقت بوده است ؟

1. 1. سارق کیست و چه مشخصاتی از وی در دسترس است ؟

1. 1. علت سرقت چه می‌تواند باشد؟

1. 1. سرقت از کجا انجام شده است ؟

1. 1. سارق از چه طریق وارد محل شده است ؟

1. 1. آثار و وسایل بجا مانده در صحنه سرقت چیست؟

1. اموال مسروقه چگونه به فروش می‌رسد؟

مبحث پنجم : اثر مهاجرت ‌در جرایم (سرقت)

از دید جامعه شناس و روانشناس اجتماعی، مهاجرت، فرآیندی اجتماعی است که دو نظام سازمان اجتماعی را به هم پیوند می‌دهد. افزون بر این مشکلات اجتماعی ناشی از فرایند مهاجرت را فقط با توصیف دقیق آن بخش‌هایی از سازمان اجتماعی می‌توان کاملاً فهمید که در آن ها تغییرات کنش متقابل روی داده است.